مواد غذایی اسیدی کدامند و چه مضراتی برای بدن ایجاد می کنند؟

رژیم قلیایی اخیرا در معرض توجه بسیاری از متخصصان قرار گرفته است. بسیاری از متخصصین علم تغذیه معتقدند که باید مواد غذایی اسیدی را در رژیم غذایی خودمان کاهش دهیم. حال سوال اینجاست که مواد غذایی اسیدی کدامند و چه مضراتی برای بدن ایجاد می کنند؟ برای پاسخ این سوالات ما را تا انتهای این مطلب مجله پیام سلامت همراهی کنید.

مطالعات نشان می دهد که محدود کردن مصرف غذاهای اسیدی ممکن است به موارد زیر منجر شود:

  • بهبود تراکم استخوان
  • کاهش خطر سنگ کلیه
  • کاهش درد مزمن
  • بهبود سطح هورمون
  • کاهش ریفلاکس اسید

یک رژیم سالم که حاوی غذاهای غنی از مواد مغذی و فرآورده نشده است و کاهش مصرف مواد غذایی اسیدی می تواند راه خوبی برای احیای سلامتی بدن باشد.

ویژگی های مواد غذایی اسیدی

بدن شما همواره سعی می کند که سطح pH خود را تنظیم کند. این تنظیم به معنی اندازه گیری میزان اسیدیته و قلیایی در مایعات و بافت های بدن است.  اسیدی یا قلیایی بودن مواد با اعدادی بین ۰ تا ۱۴ نشان داده می شوند. هر چه عدد pH پایین تر باشد یعنی آن ماده اسیدی تر است و هر چه سطح pH بیشتر باشد یعنی قلیایی تر می باشد. در حالی که pH 7 خنثی است. pH  قلیایی بین ۷٫۳۵ تا ۷٫۴۵ برای سلامتی انسان بهینه است.

حتی تغییرات لحظه ای در سطوح pH بدن نیز می تواند تاثیر مهمی روی سلامت داشته باشد. آلکالوزی که ناشی از سطح بالای pH می باشد، می تواند علائمی نظیر سردرگمی، کشش عضلانی و تهوع را ایجاد کند، در حالی که اسیدوز می تواند خستگی، تنفس کم عمق و سردرد را به وجود آورد.

خوشبختانه، کلیه ها با حفظ سطوح الکترولیت و دفع اکسید اسید و قلیایی از طریق ادرار، نقش مهمی در متعادل کردن PH دارند. با این حال، رژیم غذایی حاوی مواد غذایی قلیایی ممکن است برای بدن خواص زیادی را به دنبال داشته باشد.

همان طور که در بالا نیز اشاره شد محدود کردن مصرف مواد غذایی اسیدی می تواند به حفظ تراکم استخوان، جلوگیری از سنگ کلیه و حتی کاهش علائم ریفلاکس اسید کمک کند.

۱۵ غذای اسیدی که باید از مصرف آن ها بکاهید

در اینجا لیستی از مواد غذایی اسیدی را مشاهده می کنید که برای قلیایی کردن محیط بدن باید مصرف آن ها را محدود کنید:

  • غذاهای فوق العاده پردازش شده، مانند غذاهای نیمه آماده، کیک و نوشیدنی های خریداری شده از فروشگاه ها
  • الکل
  • شیر
  • نوشیدنی های کافئین دار
  • غلات غنی شده
  • تخم مرغ
  • شیرین کننده های مصنوعی
  • بادام زمینی
  • گردو
  • پاستا
  • برنج
  • نان
  • محصولات تهیه شده با گندم
  • جو
  • سوسیس و کالباس

مواد غذایی اسیدی در مقایسه با مواد غذایی قلیایی

 چطور لیستی از گروه غذاهای اسیدی و قلیایی تعیین می شود؟

وقتی غذایی را می خورید، کالری ها و مواد مغذی آن ها استخراج شده و متابولیزه می شوند و سپس یک ماده خاکستر از خود به جای می گذارند. این باقی مانده خاکستری چیزی است که pH مواد غذایی شما را تعیین کرده و مواد غذایی را به دو دسته اسیدی یا قلیایی تقسیم می کند.

غذاهای اسیدی معمولا شامل پروتئین حیوانی مانند گوشت، تخم مرغ، مرغ، ماهی و محصولات لبنی به همراه دانه ها و الکل می باشد. در عین حال، میوه ها، سبزیجات و پروتئین های گیاهی به طور کلی غذاهای قلیایی هستند.

اثرات جانبی و خطرات مواد غذایی اسیدی برای بدن

کاهش تراکم استخوان

برخی تحقیقات نشان داده اند که یک رژیم غذایی حاوی غذای اسیدی می تواند میزان کلسیم از دست رفته از طریق ادرار را افزایش دهد و منجر به کاهش تراکم استخوان و حتی بیماری هایی نظیر پوکی استخوان شود.

در یک مطالعه منتشر شده در مجله Osteoporosis International، به شرکت کنندگان یا رژیم غذایی اسیدی یا رژیم غذایی قلیایی داده شد. نتایج نشان داد رژیم اسیدی باعث افزایش ۷۴ درصدی میزان دفع کلسیم از طریق ادرار می شود. مطالعات دیگر نشان داد که مردان مبتلا به کمبود کلسیم و مصرف کننده مواد غذایی اسیدی بیشتر احتمال دارد که تراکم معدنی کمتری در استخوان داشته باشند.

pH شیر کمی اسیدی است، اما منابع دیگر کلسیم نیز وجود دارد که برای ارتقای سلامت استخوان می توانید از آن ها استفاده کنید. سبزیجاتی مانند کلم، کلم بروکلی و اسفناج همه غذاهای غیر لبنی غنی از کلسیم می باشند.

تشدید رفلاکس اسید

ریفلاکس اسید، که به عنوان بیماری ریفلاکس معده یا GERD نیز معروف است، بیماری است که در آن اسید از معده خارج شده و وارده مری می شود. این بیماری علائمی مانند سوزش سر دل و درد قفسه سینه ایجاد می کند. اگر مری به درستی کار کند می تواند با عضلاتی که در انتهای خود، یعنی جایی که به معده وصل شده است دارد، می تواند جلو برگشت غذا و اسید را بگیرد. اما اگر این عضلات تضعیف شوند امکان نگهداری اسید در معده وجود ندارد.

بسیاری از مواد غذایی اسیدی ممکن است با ریفلاکس، منجر به تضعیف اسفنکتر مری شوند. به عنوان مثال، نوشیدنی های کافئین دار، الکل و غذاهای پر چرب، باعث ایجاد ریفلاکس اسید می شوند.

در عین حال، غذاهای قلیایی، مانند سبزیجات و میوه های غیر مرکبات، بعضی از بهترین غذاها برای رفلاکس اسید هستند و می توانند به کاهش علائم کمک کنند. علاوه بر این، تعادل PH برای مقابله با ریفلاکس اسید معده، خوردن وعده های غذایی کوچک و ایجاد تغییر در سبک زندگی لازم است.

ایجاد سنگ کلیه

مواد غذایی اسیدی
مواد غذایی اسیدی

غذاهایی که می خورید می توانند تأثیر زیادی بر pH ادرار شما داشته باشد. هنگامی که مواد غذایی اسیدی بیشتری مصرف می کنید، pH ادرار شما احتمالا اسیدی می شود. از سوی دیگر خوردن غذاهای غیر اسیدی بیشتر احتمال دارد که pH قلیایی ایجاد کند. داشتن pH اسیدی در ادرار خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش می دهد.

اگر سنگ کلیه دارید، محدودیت مصرف غذاهای اسیدی مانند پروتئین های حیوانی و نوشیدنی های کافئین دار ممکن است در دفع آن کمک کننده باشند. علاوه بر این، نوشیدن آب بیشتر، کاهش مصرف نمک و اجتناب از غذاهای غنی از اگزالات، می تواند در تشکیل سنگ کلیه نقش داشته باشد.

کمک به درد مزمن

بعضی از مواد غذایی اسیدی که موجب التهاب می شوند می توانند باعث درد مزمن شوند. در واقع، اسیدوز با علائمی مانند اسپاسم عضلانی، سردرد و درد مزمن کمر مرتبط است.

در مطالعه ای که در آلمان انجام شده است، ۸۲ شرکت کننده مبتلا به درد مزمن کمر با مواد غذایی قلیایی تغذیه شدند. پس از چهار هفته علائم در ۹۲ درصد شرکت کنندگان کاهش یافت. تحقیقات بیشتر نشان داد که یک رژیم غذایی مشابه رژیم غذایی گیاهی می تواند به کاهش علائم استئوآرتریت کمک کند.

بعد از رژیم غذایی، فعالیت بدنی زیاد و ترکیب برخی از ضد دردهای طبیعی می تواند به کاهش درد مزمن کمک کند.

تغییر سطح هورمون

تحقیقات منتشر شده در مجله European Journal of Nutrition که توسط محققان دانشگاه کالیفرنیا انجام شد نشان می دهد که اسیدوز می تواند منجر به کاهش سطح هورمون رشد در انسان شود. این هورمون هورمونی است که در غده هیپوفیز تولید می شود و مسئول تحریک بازسازی و رشد سلولی است.

یک مطالعه منتشر شده در مجله Journal of Clinical Investigation، رشد گروهی از ۱۰ کودک و نوزادان مبتلا به تومورال کلاسیک ارثی یا ایدیوپاتیک را ارزیابی کرد. درمان قلیایی در سن هفت تا ۹٫۵ سالگی آغاز شد تا نتایج حاصل از رشد در طی چهار دوره مشاهده طولانی بررسی شود. در ابتدای مطالعه، شش نفر از بیماران در شروع مطالعه از رشد باز مانده بودند، در حالی که دو نفر جوان بودند و امکان رشد داشتند و دو نفر دیگر غیر اسیدوزی بودند.

محققان دریافتند که با درمان قلیایی پایدار نتایج زیر به دست می آید:

  • (الف) همه بیماران به قد نرمال می رسند.
  • (ب) میانگین قد ۱۰ بیمار از (۱٫۴±) ۴ تا (۳۳±) ۳۷ درصد افزایش یافت (نسبت به همجنسان و همسالان خود)
  • (ج) میانگین قد ۶۹ درصد بیماران به حد مجاز پیش بینی شده رسید.
  • (د) میزان رشد دو تا سه برابر شد، و قد نرمال برای نوزادان، در طول ۶ ماه پس از شروع درمان و برای کوکان،تا ۳ سال بعد از درمان حاصل شد.

هورمون رشد علاوه بر رشد و توسعه مناسب، می تواند باعث کاهش عوامل خطر بیماری های قلبی، بهبود ترکیب بدن و افزایش حافظه و قدرت شناختی شود.

آیا مواد غذایی اسیدی وجود دارد که برای بدن بد نباشد؟

یادتان نرود که همه مواد غذایی اسیدی نباید از رژیم غذایی تان به طور کاملا حذف شوند. برخی از غذاهای اسیدی مواد مغذی مهمی را در خود جای داده اند که باید به عنوان بخشی از رژیم غذایی سالم آن ها را مصرف کرد.

به عنوان مثال، درست است که بسیاری از گوشت ها اسیدی هستند اما مقدار زیادی از ویتامین ها و مواد معدنی مهم را به رژیم غذایی ما عرضه می کنند و می توانند نیازهای روزانه پروتئین بدنمان را برای بهبود سلامت سلول ها و عضلات تامین کنند.

گردو به عنوان یک ماده غذایی اسیدی محسوب می شود. اما دارای آنتی اکسیدان ها و اسیدهای چرب امگا ۳ است که می تواند التهاب را کاهش داده و وضعیت سلامت بدن را بهتر کند. بهتر است مواد غذایی اسیدی را به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم و کامل و در ترکیب با مقدار زیادی میوه ها، سبزیجات و پروتئین های گیاهی استفاده کنیم.

جایگزین های بهتر مواد غذایی اسیدی

پس از حذف و یا کاهش مصرف مواد غذایی اسیدی به شما پیشنهاد می شود که از جایگزین های زیر استفاده کنید:

  • نوشیدنی های کافئین دار خود را با آب قلیایی تعویض کنید و روز خود را به جای قهوه با یک نوشیدنی گیاهی سبز شروع کنید.
  • سعی کنید چند بار در هفته پروتئین های گیاهی مانند لوبیا یا حبوبات را به جای گوشت استفاده کنید.
  • برای شیرین کردن غذاها از شیرین کننده های طبیعی مثل شربت افرا به جای شیرین کننده های مصنوعی استفاده کنید.
  • مصرف غذاهای فرآوری شده را محدود کنید و به جای آن ها بر روی غذاهای غنی از مواد مغذی تمرکز کنید.
  • هر زمان که امکان پذیر است، از محصولات ارگانیک استفاده کنید و منابع گیاهی پرورشی را با  گوشت گاو و و ماهی های وحشی را با ماهی های پرورشی جایگزین کنید.

چه کسی باید از مواد غذایی اسیدی اجتناب کند؟

در حالی که بهتر است همه افراد مصرف مواد غذایی اسیدی را محدود کنند، اما این مواد بر روی برخی از افراد تاثیر بیشتری دارد. برای مثال، اگر شما مستعد ابتلا به سنگ کلیه هستید، مصرف غذاهای بسیار اسیدی می تواند علائم شما را افزایش دهد.

افرادی که دارای رفلاکس اسید هستند نیز ممکن است با محدود کردن مصرف مواد غذایی اسیدی، از جمله برخی از میوه های اسیدی مانند گوجه فرنگی، پرتقال و لیمو بتوانند علائم خود را کنترل کنند. اگر ریفلاکس اسید دارید، بهتر است رژیم غذایی خود را با غذاهایی که اسید معده را در حالت خاصی نگه می داند، مانند سبزیجات، چربی های سالم، و گیاهان ضد التهابی غنی کنید.

چه کسی می تواند مواد غذایی اسیدی مصرف کند و چه مقدار مصرف آن ها مجار است؟

اگر هیچ کدام از شرایط ذکر شده در بالا را ندارید، باز هم محدودیت در مصرف غذاهای اسیدی برایتان خوب است. اما نیازی ندارید همه آنها را به طور کامل از رژیم خود حذف کنید.

البته بهتر است که غذاهای خاصی مثل شیرین کننده های مصنوعی، غذاهای فرآوری شده و سوسیس و کالباس را حذف کنید، اما سایر مواد غذایی اسیدی که حاوی مواد مغذی مهمی هستند برایتان مفید خواهند بود. به عنوان مثال، گوشت، مرغ، غذاهای دریایی، تخم مرغ و گردو، همه از جمله مواد غذایی اسیدی هستند که می توانند در یک رژیم غذایی سالم قرار بگیرند.

[quote font_size=”18″ color=”#37a02b”]

پیشنهاد می کنیم برای اطلاعات بیشتر، این مطالب را نیز بخوانید:

خواص اسید لینولئیک برای تقویت مغز، قلب، پوست و استخوان

بهترین منابع گیاهی امگا ۳ برای تامین این اسید چرب مهم

[/quote]

مواد غذایی اسیدی با بدن شما چه کار انجام می دهند؟

حفظ سطح pH بدن برای سلامتی حیاتی است. خوردن بیش از حد غذاهای اسیدی ممکن است سطح هورمون را تغییر دهد، به درد مزمن کمک کند و حتی استخوان ها را تضعیف کند. همچنین می تواند pH ادرار را کاهش دهد. این فرایند ممکن است منجر به ایجاد انواع خاصی از سنگ های کلیوی شود. ضمن این که انواع خاصی از مواد غذایی اسیدی می توانند علائم ریفلاکس اسید را ایجاد کنند.

بسیاری از غذاهایی که اسیدی هستند موجب التهاب می شوند. همان طور که می دانید التهاب با بسیاری از انواع بیماری های مزمن مانند سرطان و بیماری های قلبی مرتبط می باشد. برعکس، مطالعات نشان داده اند که رعایت یک رژیم غذایی حاوی میوه و سبزیجات قلیایی با خطر کمتر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی، دیابت و نوع خاصی از سرطان همراه است.

منابع:

  1. Dietary acid load is associated with lower bone mineral density in men with low intake of dietary calcium
  2. Attainment and maintenance of normal stature with alkali therapy in infants and children with classic renal tubular acidosis
  3. ?The Alkaline Diet: Is There Evidence That an Alkaline pH Diet Benefits Health
  4. Preventing kidney stones
  5. Diet acids and alkalis influence calcium retention in bone
  6. Whole-Foods, Plant-Based Diet Alleviates the Symptoms of Osteoarthritis