مواد غذایی حاوی لکتین

لکتین نوع پروتئین است که در تمام جنبه های زندگی، از جمله مواد غذایی که می خورید، یافت می شود. مصرف این پروتئین در مقادیر کم، ممکن است خواصی برای بدن داشته باشد. با این حال، مصرف بیش از حد آن می تواند توانایی بدن شما برای جذب مواد مغذی را کاهش دهد. در این مقاله مجله پیام سلامت به شما ۶ نمونه از مواد غذایی حاوی لکتین را معرفی خواهیم کرد تا اگر با کمبود این پروتئین در بدن مواجه هستید بتوانید از آن ها استفاده کنید.

لکتین چیست؟

لکتین ها نوعی پروتئینی هستند که می توانند به قند متصل شوند. آن ها گاهی به نام “ضد مواد مغذی” شناخته می شوند. زیرا می توانند توانایی بدن برای جذب مواد مغذی را کاهش دهند. لکتین ها به عنوان یک سد دفاعی طبیعی در گیاهان عمل می کنند. در واقع حضور این ماده در گیاه باعث سمی شدن آن شده و از خورده شدن گیاهان توسط حیوانات جلوگیری می کند.

لکتین ها در بسیاری از غذاهای گیاهی و حیوانی مختلف یافت می شوند. این در حالی است که فقط حدود ۳۰ درصد از غذاهایی که می خورید حاوی مقادیر قابل توجهی لکتین است. بدن انسان قادر به هضم لکتین نیست. بنابراین این پروتئین ها در روده بدون تغییر باقی می مانند.

با این وجود تحقیقات نشان می دهند که این پروتئین ها به دیواره سلول های روده متصل می شوند. این اتصال به آنها اجازه می دهد تا با سلول ها ارتباط برقرار کرده و یک پاسخ ایجاد کنند. مصرف لکتین در مقادیر کم نقش مهمی در فرایندهای بدن، از جمله عملکرد سیستم ایمنی و رشد سلول ها ایفا می کند. تحقیقات نشان داده اند که این پروتئین ها حتی می توانند در درمان سرطان نیز نقش داشته باشند.

با این حال، مصرف زیاد آن ها می تواند به دیواره روده آسیب برساند و منجر به علائمی مانند اسهال و استفراغ شود. همچنین مصرف زیاد پکتین می تواند از جذب مواد مغذی جلوگیری کند.

بالاترین غلظت لکتین را می توانید در مواد غذایی سالم مانند حبوبات، سبزیجات و غلات سبوس دار پیدا کنید. خوشبختانه، راه های متعددی برای کاهش میزان لکتین موجود در این مواد غذایی وجود دارد. تحقیقات نشان داده اند که پخت و پز، جوانه زدن یا تخمیر مواد غذایی حاوی لکتین می تواند به راحتی میزان لکتین موجود در آن ها را کاهش دهد.

مواد غذایی حاوی لکتین

لوبیا قرمز

لوبیای قرمز یکی از بهترین منابع پروتئین گیاهی است. این ماده یک منبع عالی از کربوهیدرات هایی است که شاخص گلیسمی (GI) پایینی دارند. این به این معنی است که قند موجود در لوبیا قرمز به آهستگی وارد جریان خون شده و باعث افزایش تدریجی قند خون می شود.

لوبیا قرمز همچنین دارای نشاسته مقاوم و فیبر نامحلول است که می تواند به کاهش وزن و بهبود سلامت کلی روده کمک کند. این ماده حاوی بسیاری از ویتامین ها و مواد معدنی حیاتی مانند آهن، پتاسیم، فولات و ویتامین K1 است.

نوع خام این لوبیا حاوی مقادیر زیادی از لکتینی به نام phytohaemagglutinin است. بنابرانی اگر لوبیا قرمز را به صورت خام استفاده کنید ممکن است حالت تهوع، استفراغ و اسهال ایجاد شود. مصرف تنها پنج عدد لوبیا قرمز خام می تواند در روده پاسخ ایجاد کند.

هموگلوتینیت (HAU) واحد اندازه گیری لکتین است. شکل خام لوبیا قرمز حاوی ۲۰،۰۰۰ تا ۷۰،۰۰۰ هموگلوتینیت است. اما وقتی کاملا پخته می شود، فقط ۲۰۰-۴۰۰ هموگلوتینیت در آن یافت می شود.

سویا

مواد غذایی حاوی لکتین
مواد غذایی حاوی لکتین

سویا یک منبع فوق العاده پروتئینی است. این ماده غذایی حاوی پروتئین زیادی می باشد. به همین دلیل برای گیاهخواران گزینه مناسبی است. این ماده منبع خوبی از ویتامین ها و مواد معدنی، به ویژه مولیبدن، فسفر و تیامین است.

سویا همچنین شامل ترکیبات گیاهی به نام ایزوفلاون ها است که با پیشگیری از سرطان ارتباط دارند و خطر ابتلا به پوکی استخوان کاهش می دهند. تحقیقات نشان داده اند که سویا می تواند به کاهش کلسترول و کاهش خطر ابتلا به چاقی و دیابت نوع ۲ نیز کمک کند.

با این حال، سویا یکی از مواد غذایی حاوی لکتین زیاد محسوب می شود. همانند لوبیای قرمز، پختن سویا تقریبا به طور کامل لکتین داخلش را از بین می برد.

تحقیقات نشان داده اند که لکتین موجود در سویا، زمانی که این ماده حداقل ۱۰ دقیقه در دمای ۲۱۲ درجه فارنهایت (۱۰۰ درجه سانتیگراد) جوشانده می شود، تقریبا به طور کامل غیر فعال می شود. این تحقیق نشان داد که قرار دادن سویا در معرض گرمای خشک یا مرطوب با دمای ۱۵۸ درجه فارنهایت (۷۰ درجه سانتیگراد) به مدت چند ساعت، بر روی مقدار لکتین این دانه کم اثر بود و یا هیچ تاثیری نداشت.

از سوی دیگر، تخمیر و جوانه زدن هر دو روش ثابت شده برای کاهش لکتین در سویا هستند. یک مطالعه نشان داد که تخمیر سویا باعث کاهش ۹۵ درصدی میزان لکتین این ماده می شود. مطالعه دیگری نیز نشان داد که جوانه زدن سویا میزان لکتین آن را ۵۹ درصد کاهش می دهد.

گندم

گندم ماده غذایی اصلی ۳۵٪ جمعیت جهان است. محصولات تهیه شده از گندم دارای شاخص گلیسمی بالایی (GI) هستند. این موضوع می تواند موجب افزایش قند خون شود. گندم کامل یا همان سبوس دار دارای GI مشابه ای است، اما فیبر ییشتری دارد و می تواند برای سلامت روده مفید باشد.

البته بدن بعضی از افراد به گلوتن (پروتئین موجود در گندم) حساسیت دارد. اگر شما از این دست افراد نیستید می توانید از گندم که منبع خوبی از بسیاری از ویتامین ها و مواد معدنی مانند سلنیوم، مس و فولات استف استفاده کنید.

گندم کامل همچنین حاوی آنتی اکسیدان هایی مانند اسید فرولیک است که با کاهش بیماری های قلبی همراه می باشند.

گندم خام یکی از مواد غذایی حاوی لکتین زیاد محسوب می شود. حدود ۳۰۰ میکروگرم لکتین در هر گرم گندم وجود دارد. با این حال، به نظر می رسد که لکتین موجود در این ماده تقریبا به طور کامل توسط پخت و پز و پردازش حذف می شود.

بادام زمینی

بادام زمینی یکی از دانه هایی است که دارای چربی غیر اشباع زیادی بوده و انرژی مورد نیاز بدن را تامین می کند. این دانه همچنین دارای پروتئین زیاد و طیف وسیعی از ویتامین ها و مواد معدنی مانند بیوتین، ویتامین E و تیامین است. بادام زمینی غنی از آنتی اکسیدان ها می باشد و با خواصی مانند کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی و سنگ های صفراوی ارتباط دارد.

بر خلاف بعضی از مواد غذایی حاوی لکتین زیاد، لکتین های موجود در بادام زمینی با حرارت دادن از بین نمی روند. یک مطالعه نشان داد که پس از این که شرکت کنندگان ۷ اونس (۲۰۰ گرم) بادام زمینی خام و یا بو داده استفاده کردند، مقدار زیادی لکتین در خون آنها یافت شد.

یک مطالعه آزمایشگاهی نیز نشان داد که لکتین های موجود در بادام زمینی باعث افزایش رشد سلول های سرطانی می شوند. این نکته در کنار شواهدی که نشان می دهد لکتین بادام زمینی می تواند وارد جریان خون شود، برخی افراد را به این باور رسانده است که لکتین ها می توانند سرطان را در بدن گسترش دهند.

گوجه فرنگی

مواد غذایی حاوی لکتین
مواد غذایی حاوی لکتین

گوجه فرنگی هم خانواده با سیب زمینی، بادمجان و فلفل است. گوجه فرنگی دارای فیبر زیاد و غنی از ویتامین C است. یک عدد گوجه فرنگی تقریبا ۲۸٪ از نیاز روزانه بدن به این ویتامین را تامین می کند. این ماده همچنین منبع خوبی از پتاسیم، فولات و ویتامین K1 است.

یکی از ترکیبات مورد مطالعه موجود در گوجه فرنگی، آنتی اکسیدان لیکوپن است. یافته ها نشان می دهند که این آنتی اکسیدان موجب کاهش التهاب و بیماری قلبی می شود. مطالعات نشان داده اند که لیکوپن می تواند در برابر سرطان از بدن محافظت کند.

گوجه فرنگی حاوی لکتین نیز می باشد. هرچند در حال حاضر هیچ شواهد مستقیمی وجود ندارد که اثرات منفی این ماده را در بدن انسان نشان دهد.

در یک مطالعه که بر روی موش ها انجام شد مشخص گردید که لکتین موجود در گوجه فرنگی به دیواره روده متصل شده اما به آن آسیب نمی رساند. مطالعه دیگری نیز نشان داد که لکتین گوجه فرنگی قادر به عبور از روده و ورود به جریان خون است.

در واقع، برخی از افراد ظاهرا به گوجه فرنگی واکنش نشان می دهند. به همین دلیل برخی از متخصصین این واکنش را به سندرم آلرژی غذایی و یا سندرم آلرژی دهانی نسبت می دهند.

[quote font_size=”18″ color=”#37a02b”]

پیشنهاد می کنیم برای اطلاعات بیشتر، این مطالب را نیز بخوانید:

مواد غذایی که باعث اسهال می شوند یا این بیماری را تشدید می کنند

آجیل های مفید برای گروه خونی B ؛ دارندگان این گروه خونی چه دانه هایی را باید استفاده کنند؟

[/quote]

سیب زمینی

سیب زمینی یکی دیگر از اعضای خانواده تاجریزی است. این ماده غذایی پر مصرف در جهان نیز یکی از مواد غذایی حاوی لکتین زیاد محسوب می شود. از طرفی سیب زمینی پخته شده با پوست منبع خوبی از بعضی از ویتامین ها و مواد معدنی است. این ماده حاوی مقادیر زیادی پتاسیم است. پتاسیم خطر ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش می دهد. سیب زمینی همچنین یک منبع غنی از ویتامین C و فولات می باشد.

پوست سیب زمینی حاوی آنتی اکسیدان هایی مانند اسید کلروژنیک است. این ترکیب با کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی، دیابت نوع ۲ و بیماری آلزایمر ارتباط دارد.

سیب زمینی ماده غذایی مفیدی برای القا احساس سیری است. اما متاسفانه لکتین موجود در آن به نظر می رسد مقاوم به حرارت می باشد. حدود ۴۰ الی ۵۰ درصد میزان لکتین سیب زمینی بعد از پخت و پز باقی می ماند.

مانند گوجه فرنگی، بعضی از افراد وقتی سیب زمینی مصرف می کنند در معرض اثرات نامطلوب آن قرار می گیرند. مطالعات حیوانی و آزمایشگاهی نشان داده اند که این اثرات احتمالا می تواند با وجود لکتین مرتبط باشد.

منابع:

  1. Lectins, agglutinins, and their roles in autoimmune reactivities
  2. Reduction in antinutritional and toxic components in plant foods by fermentation
  3. A comparative in vitro evaluation of the fermentation properties of prebiotic oligosaccharides
  4. Effect of long-term intervention of soy isoflavones on bone mineral density in women: a meta-analysis of randomized controlled trials
  5. Ferulic Acid: Therapeutic Potential Through Its Antioxidant Property
  6. Temperature-dependent decay of wheat germ agglutinin activity and its implications for food processing and analysis
  7. Identification of intact peanut lectin in peripheral venous blood
  8. Non-alcoholic steatohepatitis and hepatocellular carcinoma: implications for lycopene intervention
  9. Tomato lectin resists digestion in the mammalian alimentary canal and binds to intestinal villi without deleterious effects
  10. Determination of phenolic content, composition and their contribution to antioxidant activity in specialty potato selections
  11. Potato lectin activates basophils and mast cells of atopic subjects by its interaction with core chitobiose of cell-bound non-specific immunoglobulin E