بهترین مواد غذایی مفید برای مشکلات گوارشی

تقریبا هر کسی در زندگی خود یک بار مشکلات گوارشی را تجربه کرده است. اما این موضوع نمی تواند دلیل این باشد که باید حتما این مشکلات را تحمل کنید. راه های زیادی برای درمان ناراحتی های گوارشی وجود دارد که یکی از آن ها استفاده از مواد غذایی مفید برای مشکلات گوارشی است.

مشکلات گوارشی رایج عبارتند از:

  • تهوع
  • سوء هاضمه
  • استفراغ
  • التهاب
  • اسهال
  • یبوست

دلایل بالقوه زیادی برای ایجاد این مشکلات وجود دارد و درمان های آن نیز بسته به علت اصلی، متفاوت است. خوشبختانه برخی از مواد غذایی می توانند باعث کاهش این مشکلات شوند و به شما کمک کنند تا سریعتر آن ها را درمان کنید. در ادامه این مطلب به چند نمونه از مواد غذایی مفید برای مشکلات گوارشی اشاره می کنیم.

مواد غذایی مفید برای مشکلات گوارشی

زنجبیل می تواند تهوع و استفراغ را کاهش دهد

مواد غذایی مفید برای مشکلات گوارشی
مواد غذایی مفید برای مشکلات گوارشی

تهوع و استفراغ یکی از علائم شایع ناراحتی معده است. زنجبیل، یک ریشه خوراکی معطر حاوی گوشت زرد رنگ است که برای درمان طبیعی هر دو این علائم استفاده می شود. می توان زنجبیل را به شکل خام، پخته شده، دم نوش و یا حتی مکمل استفاده کرد. اغلب زنان باردار مبتلا به تهوع و استفراغ صبحگاهی می توانند در طول بارداری از این گیاه استفاده کنند.

بررسی ۶ مطالعه که شامل بیش از ۵۰۰ زن باردار بود نشان داد که مصرف ۱ گرم زنجبیل در روز ۵ بار تهوع و استفراغ دوران بارداری را کاهش می دهد. زنجبیل برای افرادی که تحت شیمی درمانی یا جراحی قرار گرفته و تهوع دارند نیز مفید است. مصرف ۱ گرم زنجبیل در روز قبل از انجام شیمی درمانی یا جراحی، می تواند به میزان قابل توجهی شدت این علائم را کاهش دهد.

زنجبیل حتی می تواند برای تهوع ناشی از سفر نیز استفاده شود. هنگامی که پیش از سفر این ماده مصرف می شود، می تواند به کاهش شدت علائم تهوع و سرعت زمان بهبودی کمک کند.

هنوز مکانیزم این تاثیر گذاری مشخص نشده است. اما اعتقاد بر این است که زنجبیل سیگنال سیستم عصبی را در معده تنظیم می کند و سرعت آن را کاهش می دهد، در نتیجه ناراحتی معده و تهوع و استفراغ کم می شود.

بابونه می تواند باعث کاهش استفراغ و ناراحتی روده شود

مواد غذایی مفید برای مشکلات گوارشی
مواد غذایی مفید برای مشکلات گوارشی

بابونه، گیاهی با گل های سفید است که یک درمان سنتی برای درد معده می باشد. بابونه را می توان به صورت دمنوش و مکمل استفاده کرد. بابونه برای درمان انواع مشکلات گوارشی مانند موارد زیر مفید است:

  • گاز معده
  • سوء هاضمه
  • اسهال
  • تهوع و استفراغ

با این حال، با وجود استفاده گسترده از این گیاه، تنها تعداد محدودی از مطالعات، اثربخشی آن را بر روی مشکلات گوارشی تایید کردند. یک مطالعه کوچک نشان داد که استفاده از مکمل بابونه شدت استفراغ را پس از درمان های شیمیایی کاهش می دهد، اما مشخص نیست که آیا این ماده تاثیرات مشابه ای بر روی سایر انواع استفراغ دارد یا خیر؟

یک مطالعه حیوانی نشان داد که مصرف عصاره بابونه اسهال عفونی را در موش ها کاهش می دهد و باعث کاهش اسپاسم روده و کاهش میزان آب مدفوع می شود. اما برای تحقیق درباره این که آیا این گیاه بر روی انسان نیز همین تاثیر را دارد یا خیر، به تحقیقات بیشتری نیاز است.

بابونه معمولا باعث کاهش موارد زیر می شوذ:

  • سوء هاضمه
  • گاز
  • نفخ
  • اسهال
  • کولیک در نوزادان

نعناع می تواند علائم سندرم روده تحریک پذیر را کاهش دهد

مواد غذایی مفید برای مشکلات گوارشی
مواد غذایی مفید برای مشکلات گوارشی

برای برخی افراد، ناراحتی معده از طریق سندرم روده تحریک پذیر ایجاد می شود. IBS یک بیماری مزمن روده است که می تواند درد معده، نفخ، یبوست و اسهال ایجاد کند. مطالعات نشان داده اند که نعناع ممکن است به کاهش علائم این بیماری کمک کند.

مصرف روزانه کپسول حاوی این ماده، حداقل به مدت دو هفته می تواند موجب کاهش درد معده، گاز و اسهال در بزرگسالان مبتلا به IBS شود. محققان بر این باورند که روغن این گیاه نیز با آرام کردن ماهیچه های دستگاه گوارش و کاهش شدت اسپاسم روده می تواند باعث کاهش درد و اسهال شود.

 این ماده برای افرادی که دارای ریفلاکس، فتق هیاتال، سنگ کلیه یا اختلالات کبدی و صفراوی هستند، مفید نمی باشد.

شیرین بیان می تواند باعث کاهش سوء هاضمه شود و از زخم معده پیشگیری کند

مواد غذایی مفید برای مشکلات گوارشی
مواد غذایی مفید برای مشکلات گوارشی

شیرین بیان یک درمان محبوب برای سوء هاضمه است  ممکن است از ایجاد زخم معده نیز جلوگیری کند. امروزه عصاره این گیاه به نام Degliacyrrhizinated licorice) DGL) شناخته می شود. DGL مانند ریشه شیرین بیان حاوی گلیسیریزین نیست. گلیسیریزین یک ماده شیمیایی طبیعی در شیرین بیان است که در هنگام مصرف زیاد باعث عدم تعادل مایعات در بدن، فشار خون بالا و کاهش میزان پتاسیم می شود.

مطالعات حیوانی و آزمایشگاهی نشان داده اند که DGL با کاهش التهاب معده و افزایش تولید موکوس که برای محافظت از بافت ها در برابر اسید ضروری است، درد و ناراحتی معده را کاهش می دهد. این گیاه مخصوصا برای افراد مبتلا به ناراحتی معده ناشی از اسید معده یا ریفلاکس مفید است.

مکمل DGL همچنین ممکن است برای کاهش درد معده و سوء هاضمه ناشی از رشد بیش از حد باکتری های H. pylori مفید باشد. مطالعات متعدد نشان داده اند که مکمل DGL می تواند سبب جلوگیری از رشد بیش از حد H. pylori، کاهش علائم و حتی بهبود زخم معده شود.

تخم کتان سبب کاهش یبوست و درد معده می شود

مواد غذایی مفید برای مشکلات گوارشی
مواد غذایی مفید برای مشکلات گوارشی

تخم کتان یک بذر کوچک و پر از فیبر است که می تواند به تنظیم حرکات روده، رفع یبوست و درد شکم کمک کند. مطالعه ای نشان داد که افرادی که تخم کتان می خورند هر روز بیش از ۳۰ درصد بیشتر از کسانی که از این دانه استفاده نمی کنند، دفع مدفوع دارند.

مطالعات حیوانی، توانسته اند دیگر مزایای این ماده مانند جلوگیری از زخم معده و کاهش اسپاسم روده را اثبات کنند.

پاپایا می تواند روند گوارش را بهبود بخشد و برای زخم ها و انگل ها مفید باشد

مواد غذایی مفید برای مشکلات گوارشی
مواد غذایی مفید برای مشکلات گوارشی

پاپایا یک میوه گرمسیری، شیرین و پرتقالی است که گاهی اوقات به عنوان یک درمان طبیعی برای سوء هاضمه استفاده می شود. پاپایا حاوی پاپائین است. این ماده آنزیمی قدرتمند است که پروتئین های موجود در مواد غذایی را تجزیه می کند و باعث می شود هضم و جذب آن ها آسان تر شود.

در بدن بعضی از افراد، آنزیم های هضم کننده پروتئین به اندازه کافی تولید نمی شود. بنابراین مصرف آنزیم هایی مانند پاپائین، ممکن است به کاهش علائم سوء هاضمه کمک کند. تحقیقات زیادی در مورد خواص پاپائین انجام نشده است، اما حداقل یک مطالعه نشان داد که مصرف منظم کنسانتره پاپایا باعث کاهش یبوست و نفخ در بزرگسالان می شود.

پاپایا در برخی از کشورهای غربی آفریقا به عنوان یک درمان سنتی برای زخم معده استفاده می شود. برخی از مطالعات حیوانی این ادعا را تایید می کنند، اما تحقیقات بیشتری باید بر روی انسان ها انجام شود. مصرف خوراکی دانه پاپایا، می تواند انگل های روده ای که باعث ناراحتی شدید شکم و سوء تغذیه می شوند، درمان کند. مطالعات متعدد نشان داده اند که این دانه ها دارای خواص ضد انگلی می باشند.

موز سبز به کاهش اسهال کمک می کند

مواد غذایی مفید برای مشکلات گوارشی
مواد غذایی مفید برای مشکلات گوارشی

ناراحتی معده ناشی از عفونت یا مسمومیت غذایی اغلب همراه با اسهال است. مطالعات متعدد نشان داده اند که خوراندن موز سبز پخته شده به کودکان مبتلا به اسهال می تواند به کاهش میزان، شدت و طول مدت آن کمک کند. در واقع یک مطالعه نشان داد که اضافه کردن موز سبز پخته به رژیم غذایی در از بین بردن اسهال، تقریبا چهار برابر موثرتر از برنج است.

اثرات ضد اسهال موز سبز به علت نوع خاصی از فیبر موجود در این میوه است که به عنوان نشاسته مقاوم شناخته می شود.

نشاسته مقاوم در بدن انسان هضم نمی شود، بنابراین در روده بزرگ باقی می ماند و به آرامی توسط باکتری روده تخمیر می شود. بعد از تخمیر اسیدهای چرب حاوی زنجیره کوتاه تولید می شوند که باعث تحریک روده برای جذب بیشتر آب و ایجاد مدفوع می شوند.

مکمل پکتین می تواند از اسهال و دیس بیوسی جلوگیری کنند

هنگامی که یک مسمومیت باعث اسهال می شود، مصرف مکمل پکتین می تواند به بهبود این عارضه کمک کند. پکتین یک نوع فیبر گیاهی است که در سیب و مرکبات یافت می شود. این ماده اغلب از این میوه ها جدا شده و به عنوان مکمل غذایی به فروش می رسد. پکتین توسط بدن انسان قابل هضم نیست. بنابراین در داخل روده باقی می ماند و در پیشگیری از اسهال بسیار موثر است.

یک مطالعه نشان داد که ۸۲ درصد کودکان مصرف کننده از مکمل پکتین به صورت روزانه می توانند در طی ۴ روز بهبود یابند. در حالی که تنها ۲۳ درصد از کودکانی که مکمل پکتین مصرف نمی کردند با بهبودی مواجه شدند.

پکتین همچنین با ترویج رشد باکتری های خوب در دستگاه گوارش، ناراحتی معده را از بین می برد. بعضی اوقات افراد نشانه هایی مانند گاز، التهاب یا درد شکم را به علت عدم تعادل در باکتری های روده تجربه می کنند. این عدم  تعادل می تواند به دلایل مختلف رخ می دهد، اما پس از مصرف آنتی بیوتیک ها و یا قرار گرفتن در معرض استرس زیاد، به خصوص پس از عفونت های روده ای، وقوع آن شایع است.

مکمل  پکتین می تواند با افزایش رشد باکتری های خوب و کاهش رشد باکتری های بد به بهبود تعادل روده کمک کند.

غذاهای کم FODMAP می توانند گاز، نفخ و اسهال را کاهش دهند

بعضی از افراد در هضم کربوهیدرات هایی به نام FODMAP مشکل دارند. هنگامی که FODMAP هضم نشده وارد کولون می شود، به سرعت توسط باکتری های روده تخمیر شده و باعث ایجاد گاز و نفخ می شود. این کربوهیدارت ها آب را که باعث اسهال می شود، جذب می کنند.

بسیاری از افراد مبتلا به مشکلات گوارشی، به خصوص افرادی که مبتلا به IBS هستند، دریافته اند که اجتناب از مصرف مواد غذایی دارای FODMAP، می تواند به کاهش گاز، نفخ و اسهال در آن ها کمک کند. بررسی ۱۰ مطالعه کنترل شده تصادفی نشان داد که رژیم های کم FODMAP این علائم را در ۵۰ الی ۸۰ درصد افراد مبتلا به IBS کاهش می دهند.

[quote font_size=”18″ color=”#37a02b”]

پیشنهاد می کنیم برای اطلاعات بیشتر، این مطالب را نیز بخوانید:

موادی که می توانند موجب ایجاد مشکلات گوارشی شوند

درد شکم و یبوست ؛ علل و روش های درمان

[/quote]

غذاهای غنی از پروبیوتیک می توانند حرکات روده را تنظیم کنند

مواد غذایی مفید برای مشکلات گوارشی
مواد غذایی مفید برای مشکلات گوارشی

گاهی اختلال در نوع یا تعداد باکتری های روده، می تواند باعث ایجاد مشکلات گوارشی شود. مصرف مواد غذایی غنی از پروبیوتیک ها (باکتری هایی که برای روده شما مناسب هستند) ممکن است به اصلاح این عدم تعادل کمک کرده و علائمی مانند گاز، نفخ و یا تغییرات روده را کاهش دهد.

مواد غذایی حاوی پروبیوتیک که به سلامت روده کمک می کنند عبارتند از:

  • ماست: مطالعات متعددی نشان داده اند که خوردن ماست حاوی باکتری های زنده و فعال می تواند باعث از بین رفتن یبوست و اسهال شود.
  • باترمیلک: این ماده می تواند به کاهش اسهال همراه با مصرف آنتی بیوتیک کمک کند و همچنین ممکن است در کاهش یبوست نقش داشته باشد.
  • کفیر: نوشیدن ۲ فنجان (۵۰۰ میلی لیتر) کفیر در روز به مدت یک ماه می تواند به افرادی که دارای یبوست مزمن هستند، کمک کند.

سایر مواد غذایی حاوی پروبیوتیک عبارتند از:

  • میسو
  • ناتو
  • تمپوه
  • کیمچی
  • کامبوچا

منابع:

  1. A literature review of the effectiveness of ginger in alleviating mild-to-moderate nausea and vomiting of pregnancy
  2. The efficacy of ginger for the prevention of postoperative nausea and vomiting: a meta-analysis
  3. Effect of Ginger and Chamomile on Nausea and Vomiting Caused by Chemotherapy in Iranian Women with Breast Cancer
  4. A review of the bioactivity and potential health benefits of peppermint tea
  5. An Extract of Glycyrrhiza glabra (GutGard) Alleviates Symptoms of Functional Dyspepsia: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Study
  6. Nutritional attributes of traditional flaxseed in healthy young adults
  7. Carica papaya (Paw-Paw) unripe fruit may be beneficial in ulcer
  8. Malnutrition and parasitic helminth infections
  9. Green banana reduces clinical severity of childhood shigellosis: a double-blind, randomized, controlled clinical trial
  10. Green banana and pectin improve small intestinal permeability and reduce fluid loss in Bangladeshi children with persistent diarrhea
  11. The low FODMAP diet: recent advances in understanding its mechanisms and efficacy in IBS
  12. Effect of a fermented milk containing Bifidobacterium lactis DN-173010 on Chinese constipated women
  13. Yogurt and gut function