کبد یکی از اندام های حیاتی بدن است که وزنی معادل ۳ پوند یا ۱ کیلو ۳۰۰ گرم دارد. این عضو مسئولیت بسیاری از عملکردهای مهم مربوط به هضم، متابولیسم، ایمنی و ذخایر مواد مغذی که بدن برای زنده ماندن نیاز به آن ها دارد را عهده دار است. علاوه بر این، کبد غده ای است که مواد شیمیایی مورد نیاز سایر قسمت های بدن را نیز ترشح می کند. در واقع، کبد تنها بخشی از بدن شما است که هم اندام است و هم غده. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت شما را با مواد غذایی مفید برای پاکسازی کبد و بهبود عملکرد آن آشنا خواهیم کرد. با ما همراه شوید.
کبد سالم عملکردهای زیر را در بدن دارد:
- ترکیب خون را تنظیم می کند.
- سموم مضر را از خون و همچنین فرآورده های آن حذف می کند.
- مواد مغذی جذب شده توسط روده را در زمان هضم به شکل هایی که بدن می تواند از آن ها استفاده کند، تبدیل می کند.
- برخی از ویتامین ها، آهن و قند ساده را نیز در خود ذخیره می کند.
- مسئول ترشح انسولین، هموگلوبین و هورمون های دیگر است.
- گلبول های قرمز را نیز از بین می برد.
- مواد شیمیایی مورد نیاز برای لخته شدن خون را فراهم می کند.
از آنجا که کبد وظایف حیاتی بسیاری را انجام می دهد، مهم است که آن را سالم نگه دارید. رعایت یک رژیم ناسالم و سبک زندگی نادرست می تواند کبد را تحت تاثیر قرار داده و حجم کار آن را افزایش دهد. ضمن این که توانایی این اندام را برای پردازش سموم و چربی کاهش می دهد. این فرایند می تواند خطر مشکلات زیر را به همراه داشته باشد:
- چاقی
- بیماری های قلبی عروقی
- خستگی مزمن
- سر درد
- مشکلات گوارشی
- آلرژی و بسیاری از مشکلات دیگر
مواد غذایی زیادی وجود دارند که می توانند در سم زدایی و پاکسازی کبد به شما کمک کنند. این مواد کبد را سالم و کارآمد و همان طور که شما نیاز دارید نگه می دارند.
معرفی مواد غذایی مفید برای پاکسازی کبد
سیر
سیر برای پاک کردن کبد عالی است. این ماده کمک می کند تا آنزیم ها در کبد فعال شده و سموم از بدن خارج شوند. این ماده شامل دو ترکیب طبیعی به نام آلیسین و سلنیوم است که به فرآیند پاکسازی کبد کمک کرده و از کبد محافظت می کند. علاوه بر این، سیر سطح کلسترول و تری گلیسیرید را نیز کاهش می دهد. افزایش این دو ماده در خون می تواند حجم کار کبد را بیشتر کرده و عملکرد آن را مختل کند.
- برای افزایش سلامت کبد، به جای پودر سیر از سیر خام و تازه استفاده کنید.
- خوردن ۲ تا ۳ حبه سیر روزانه و قرار دادن آن در بین ادویه هایی که همیشه استفاده می کنید نیز مفید است.
- ضمن این که می توانید پس از مشورت با پزشک از مکمل سیر نیز استفاده کنید.
گریپ فروت
گریپ فروت منبع خوبی از ویتامین C، پکتین و آنتی اکسیدان ها بوده به همین دلیل یکی از مواد غذایی مفید برای پاکسازی کبد شناخته می شود. این میوه حاوی گلوتاتیون است. گلوتاتیون آنتی اکسیدان قوی است که قادر است عملکرد رادیکال های آزاد و تاثیر سمی آن را بر روی کبد خنثی کند. گلوتاتیون همچنین در سم زدایی بدن از فلزات سنگین نیز موثر است. علاوه بر این فلاونوئید نارنجین در گریپ فروت به کاهش چربی نیز کمک می کند.
- هر روز صبح همراه با صبحانه یک لیوان کوچک آب گریپ فروت تازه را بنوشید.
توجه: اگر دارویی را به صورت روزانه استفاده می کنید در مورد مصرف گریپ فروت با پزشک مشورت کنید. زیرا این میوه ممکن است با داروهای خاصی تداخل داشته باشد.
چغندر قند
چغندر قند نیز یکی دیگر از مواد غذایی مفید برای پاکسازی کبد و تقویت عملکرد آن است. این ماده دارای فلاونوئیدهای گیاهی و بتا کاروتن می باشد و به افزایش عملکرد کبد کمک می کنند. به علاوه، چغندرها، تصفیه کننده های طبیعی خون هستند.
- هر روز از آب چغندر قند به عنوان نوشیدنی استفاده کنید.
روش دیگر:
- یک فنجان چغندر قند رنده شده، ۲ قاشق غذاخوری روغن زیتون خالص و آب نصف یک لیمو را مخلوط کنید.
- هر ۲ ساعت یک بار ۲ قاشق چای خوری از این ترکیب را مصرف کنید.
لیمو
خاصیت سم زدایی لیمو از کبد عمدتا به دلیل آنتی اکسیدان D-لیمونن موجود در آن است که کمک می کند تا آنزیم های موجود در کبد فعال شده و کبد سم زدایی شود. علاوه بر این، مقدار بالا ویتامین C در لیمو به کبد کمک می کند تا آنزیم های بیشتری برای کمک به هضم تولید کند. لیمو همچنین جذب مواد معدنی توسط کبد را افزایش می دهد.
- آب یک عدد لیمو را به یک لیوان آب اضافه کنید.
- حتی می توانید لیمو خرد شده را به آب اضافه کنید.
- این نوشیدنی را در فواصل منظم بنوشید.
- در صورت تمایل، می توانید کمی عسل به آن اضافه کنید.
چای سبز
با نوشیدن روزانه چای سبز می توانید بدن خود را از سموم و رسوبات چربی خلاص کرده و به افزایش سطح هیدراتاسیون کمک کنید. مطالعه ای که در سال ۲۰۰۲ در مجله International Journal of Obesity منتشر شد، نشان داد که کاتچین ها در چای سبز باعث تحریک کاتابولیسم چربی در کبد می شوند. این فرایند به نوبه خود مانع از تجمع چربی در کبد می شود. این نوشیدنی سالم همچنین از کبد در برابر اثرات مضر مواد سمی مانند الکل محافظت می کند.
چای سبز همچنین در درمان یا پیشگیری از بیماری های کبدی نیز مفید است. بر اساس یک مطالعه منتشر شده در سال ۲۰۰۹، افرادی که چای سبز مصرف می کنند، احتمال ابتلا به سرطان کبد را پایین می آورند.
- هر روز ۲ تا ۳ فنجان چای سبز بنوشید.
- اگر طعم این چای را دوست ندارید می توانید کمی عسل به آن اضافه کنید.
توجه: از مصرف بیش از حد چای سبز اجتناب کنید. زیرا ممکن است اثرات نامطلوب بر روی کبد و سایر قسمت های بدن شما داشته باشد.
آووکادو
طبق یک مطالعه انجام شده در سال ۲۰۰۰ توسط انجمن شیمی آمریکا، آوکادو مواد شیمیایی قوی دارد که ممکن است آسیب کبدی را کاهش دهد. این میوه غنی از گلوتاتیون است. گلوتاتیون ترکیبی است که توسط کبد برای تمیز کردن سموم مضر و عملکرد درست این اندام مورد نیاز است.
مقدار زیاد چربی اشباع نشده در آووکادو باعث کاهش میزان چربی لیپوپروتئین ها با چگالی پایین یا کلسترول بد می شود و لیپوپروتئین های با چگالی بالا یا کلسترول خوب را افزایش می دهد. کبد به راحتی کلسترول خوب را پردازش می کند.
علاوه بر این، آوکادو شامل بسیاری از مواد معدنی، ویتامین ها و مواد مغذی گیاهی است که برای سلامت کبد و کاهش چربی ها مفید هستند.
- خوردن ۱ تا ۲ عدد آووکادو در هفته به مدت چند ماه آسیب کبدی را معکوس می کند.
زردچوبه
زردچوبه یکی دیگر از محبوب ترین و موثرترین مواد غذایی مفید برای پاکسازی کبد است. این ماده همچنین توانایی بدن را برای هضم چربی بهبود می بخشد. ترکیب کورکومین در زردچوبه، تشکیل یک آنزیم سم زدایی اولیه به نام گلوتاتیون S-ترانسفراز را در کبد القا می کند. زردچوبه به بازسازی سلول های آسیب دیده کبد نیز کمک می کند.
- ¼ قاشق چای خوری پودر زردچوبه را در یک لیوان آب مخلوط کنید.
- ترکیب را چند دقیقه بجوشانید.
- دو بار در هفته از این نوشیدنی استفاده کنید.
- گنجاندن این ادویه در آشپزی نیز مفید است.
سیب
یکی از مواد غذایی مفید برای پاکسازی کبد سیب است. خوردن یک عدد سیب در روز راز داشتن کبد سالم است. سیب منبع خوبی از پکتین می باشد. این ترکیب فیبر محلولی است که کمک می کند سموم از دستگاه گوارش و کلسترول از خون حذف شده و از کاهش عملکرد کبد جلوگیری می کند.
علاوه بر این، سیب حاوی اسید مالیک است. این اسید یک ماده مغذی طبیعی است که مواد سرطان زا و سایر سموم را از خون دفع می کند. همه انواع سیب ها برای کبد مناسب هستند. اما برای تمیز کردن سریع کبد، سیب ارغوانی بخورید.
گردو
مقدار بالا آمینو اسید ال آرژنین در گردو به کبد در سم زدایی آمونیاک کمک می کند. علاوه بر این، گردو حاوی گلوتاتیون و اسیدهای چرب امگا ۳ است که روند طبیعی پاکسازی کبد را بهبود می بخشد. بر اساس یک مطالعه منتشر شده در سال ۲۰۰۸ در مجله Journal of Agricultural and Food Chemistry، پلی فنل های گردو از آسیب های کبدی ناشی از تتراکلرید کربن و d-گالاکتوزامین جلوگیری می کنند.
- هر روز چند عدد گردو را به عنوان میان وعده استفاده کنید.
- از گردو در سالاد، سوپ یا سبزیجات پخته شده استفاده کنید.
بروکلی
برئکلی یکی دیگر از مواد غذایی مفید برای پاکسازی کبد است. این ماده از روند طبیعی پاکسازی کبد حمایت می کند. بروکلی غنی از گلوکوزینولات ها است. به همین دلیل باعث می شود مواد سرطان زا و دیگر سموم مضر از بدن خارج شوند.
فیبر بالا موجود در بروکلی روند هضم را بهبود می بخشد. علاوه بر این، این سبزی حاوی ویتامین E محلول در چربی است. ویتامین E یکی از آنتی اکسیدان های مهم برای کبد است.
- ۳ بار در هفته و هر بار ۱ فنجان بروکلی بخورید.
نکات مهم
برای حفظ عملکرد کبد، کارشناسان بهداشتی توصیه می کنند که علاوه بر مصرف مواد غذایی مفید برای پاکسازی کبد اقدامات زیر را نیز انجام دهید:
- غذاهای حیوانی و همچنین الکل، شکر تصفیه شده، کافئین و غذاهای فرآوری شده را از رژیم غذایی حذف کرده یا مصرف آن ها را محدود کنید.
- سیگار نکشید. زیرا سیگار کشیدن باعث آسیب جدی به اندام های مختلف بدن، از جمله کبد می شود.