مکمل تقویت سیستم ایمنی بدن

سیستم ایمنی بدن شما از مجموعه ای پیچیده از سلول ها، فرایندها و مواد شیمیایی تشکیل شده است که به طور مداوم از بدن شما در برابر عوامل بیماری زا مهاجم از جمله ویروس ها، سموم و باکتری ها دفاع می کند. سالم نگه داشتن سیستم ایمنی بدن در طول سال برای جلوگیری از ابتلا به عفونت و بیماری مهم است. انتخاب سبک زندگی سالم با مصرف غذاهای مغذی و خواب کافی و ورزش مهمترین راه های تقویت سیستم ایمنی بدن است. علاوه بر این تحقیقات نشان داده است که مکمل برخی از ویتامین ها، مواد معدنی، گیاهان و سایر مواد می تواند پاسخ ایمنی را بهبود بخشد و به طور بالقوه در برابر بیماری ها از بدن محافظت کند. بر همین اساس ادامه این مطلب مجله پیام سلامت را به معرفی ۱۵ مکمل تقویت سیستم ایمنی بدن اختصاص داده ایم.

توجه به این نکته ضروری است که هیچ مکملی برای درمان یا جلوگیری از بیماری کاربرد ندارد. با وجود این که بیماری همه گیر کووید ۱۹ در حال شیوع است، درک این نکته ضروری است که هیچ دارو، مکمل و رژیمی نمی تواند از ابتلا به این بیماری جلوگیری کند. به غیر از رعایت فاصله اجتماعی خود با دیگران، در خانه ماندن و رعایت بهداشت هیچ اقدام دیگری نمی تواند شما را از ابتلا به ویروس COVID-19 محافظت کند.

در حال حاضر هیچ تحقیقی وجود ندارد که نشان دهد استفاده از مکمل برای محافظت از بدن در برابر کرونا ویروس مفید است. در عوض در این مقاله اطلاعاتی در مورد مکمل های مفید و تحقیق شده ای وجود دارد که ممکن است به طور کلی عمل دفاع در سیستم ایمنی را تقویت کنند.

۱۵ مکمل تقویت سیستم ایمنی بدن

ویتامین D

ویتامین D یک ماده مغذی محلول در چربی است که برای سلامت و عملکرد مناسب سیستم ایمنی بدن ضروری است.

ویتامین D اثرات ضد پاتوژن مونوسیت ها و ماکروفاژها را افزایش می دهد؛ (این سلول ها، گلبول های سفیدی هستند که قسمت های مهم سیستم ایمنی بدن را تشکیل می دهن) التهاب را کاهش می دهد و به تقویت پاسخ ایمنی کمک می کند.

بسیاری از افراد از نظر این ویتامین مهم کمبود دارند. این کمبود ممکن است بر عملکرد سیستم ایمنی این افراد تأثیر منفی بگذارد. در حقیقت کاهش ویتامین D، با افزایش خطر ابتلا به عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی از جمله آنفلوانزا، آسم و آلرژی همراه است.

برخی از مطالعات نشان داده اند که مصرف مکمل ویتامین D ممکن است پاسخ ایمنی را بهبود بخشد. تحقیقات اخیر حاکی از آن هستند که مصرف این ویتامین ممکن است در برابر عفونت های دستگاه تنفسی از بدن محافظت کند.

بررسی که در سال ۲۰۱۹ بر روی ۱۱۳۲۱ نفر انجام شد نشان می دهد که مکمل ویتامین D، خطر ابتلا به عفونت های تنفسی در افراد مبتلا به کمبود این ویتامین و خطر ابتلا به عفونت در افرادی که سطح ویتامین D کافی دارند را کاهش می دهد.

مطالعات دیگر خاطر نشان می کنند که مکمل ویتامین D ممکن است پاسخ به درمان های ضد ویروسی را در افراد مبتلا به عفونت های خاص از جمله هپاتیت C و HIV بهبود بخشد.

روی

روی ماده معدنی است که معمولاً به صورت مکمل، به منظور تقویت سیستم ایمنی بدن به فروش می رسد. این بدان دلیل است که روی برای عملکرد سیستم ایمنی بدن ضروری است. روی برای رشد و تولید سلول های ایمنی نیز مورد نیاز است و نقش مهمی در پاسخ التهابی بدن دارد.

کمبود این ماده مغذی به میزان قابل توجهی بر روی عملکرد سیستم ایمنی بدن تأثیر می گذارد و منجر به افزایش خطر ابتلا به عفونت و بیماری هایی مانند ذات الریه می شود.

کمبود روی حدود ۲ میلیارد نفر در سراسر جهان را مبتلا مرده و در افراد مسن بسیار شایع است. در حقیقت تا ۳۰٪ از افراد مسن مبتلا به کمبود این ماده مغذی هستند.

مطالعات بیشماری نشان داده اند که مکمل روی ممکن است در برابر عفونت های دستگاه تنفسی مانند سرماخوردگی از بدن محافظت کند. علاوه بر این مصرف مکمل روی ممکن است برای کسانی که در حال حاضر بیمار هستند مفید باشد.

در یک مطالعه که در سال ۲۰۱۹ بر روی ۶۴ کودک بستری شده به دلیل عفونت حاد دستگاه تنفسی تحتانی (ALRIs) انجام شد مشخص گردید که مصرف ۳۰ میلی گرم روی در روز باعث کاهش کلی مدت زمان عفونت و کاهش ۲ روزه مدت بستری شدن می شود.

مصرف روی ممکن است به کاهش مدت زمان سرماخوردگی نیز کمک کند. مصرف طولانی مدت این مکمل معمولا برای بزرگسالان سالم بی خطر است. مادامی که دوز روزانه مصرفی‌شان زیر حد بالای ۴۰ میلی گرم باشد. مصرف بیش از حد ممکن است در جذب مس اختلال ایجاد کند و خطر عفونت را افزایش دهد.

ویتامین C

ویتامین C به دلیل نقش مهمی که در سلامت سیستم ایمنی بازی می کند، شاید محبوب ترین مکمل برای محافظت از بدن در برابر عفونت باشد.

این ویتامین از عملکرد سلول های مختلف سیستم ایمنی پشتیبانی می کند و توانایی آنها در محافظت از بدن در برابر عفونت را تقویت می کند. همچنین برای مرگ سلولی لازم است. این ویتامین با دفع سلول های قدیمی و جایگزینی آنها با سلول های جدید، سیستم ایمنی بدن را سالم نگه می دارد.

ویتامین C همچنین به عنوان یک آنتی اکسیدان قدرتمند عمل کرده و در برابر آسیب های ناشی از استرس اکسیداتیو از بدن محافظت می کند. این نوع استرس با تجمع مولکول های واکنشی به نام رادیکال های آزاد رخ می دهد. استرس اکسیداتیو می تواند بر سلامت سیستم ایمنی تأثیر منفی بگذارد و با بیماری های متعددی در ارتباط باشد.

مصرف مکمل ویتامین C باعث کاهش مدت و شدت عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی از جمله سرماخوردگی می شود.

یک پژوهش بزرگ که در آن ۲۹ مطالعه و مجموعا ۱۱۳۰۶ نفر مورد بررسی قرار گرفتند نشان داد که مصرف منظم ویتامین C با دوز متوسط ​​۱ الی ۲ گرم در روز، مدت سرماخوردگی را در بزرگسالان ۸٪ و در کودکان ۱۴٪ کاهش می دهد. این بررسی همچنین نشان داد که با مصرف منظم مکمل ویتامین C، بروز سرماخوردگی در افراد تحت فشارهای جسمی زیاد از جمله دوندگان ماراتن و سربازان تا ۵۰٪ کاهش می یابد.

علاوه بر این درمان با ویتامین C با دوز بالا، به طور قابل توجهی علائم را در افراد مبتلا به عفونت های شدید از جمله سپسیس و سندرم حاد تنفسی (ARDS) ناشی از عفونت های ویروسی بهبود می بخشد.

مکمل تقویت سیستم ایمنی بدن
مکمل تقویت سیستم ایمنی بدن

آقطی

مدت هاست که بشر از آقطی برای درمان عفونت ها استفاده می کند. جدیدا در مطالعات آزمایشگاهی مشخص شده است که عصاره این گیاه پتانسیل ضد باکتری و ضد ویروسی قوی در برابر عوامل بیماری زا باکتریایی که مسئول عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی و گونه های ویروسی آنفلوانزا هستند دارد.

علاوه بر این تحقیقات نشان داده اند که این گیاه پاسخ سیستم ایمنی را افزایش می دهد و ممکن است به کاهش مدت زمان و شدت سرماخوردگی و همچنین کاهش علائم مرتبط با عفونت های ویروسی کمک کند.

با بررسی ۴ مطالعه کنترل تصادفی که بر روی ۱۸۰ نفر انجام شده بودند مشخص شد که مکمل آقطی علائم بیماری های دستگاه تنفسی فوقانی ناشی از عفونت های ویروسی را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد.

یک مطالعه ۵ روزه که در سال ۲۰۰۴ انجام شد نشان داد که مبتلایان به آنفولانزا که ۱ قاشق غذاخوری (۱۵ میلی لیتر) از شربت آقطی را ۴ بار در روز مصرف کردند؛ ۴ روز زودتر از افرادی که شربت نخوردند؛ تسکین علائم را تجربه کردند.

با این حال این مطالعه قدیمی است و توسط سازنده شربت آقطی حمایت مالی شده است و ممکن است نتایج کمتری داشته باشدآن اغراق شده باشد.

قارچ دارویی

قارچ های دارویی از زمان های بسیار قدیم برای پیشگیری و درمان عفونت و بیماری ها استفاده می شدند. قارچ های دارویی زیادی در طبیعت وجود دارد که پتانسیل تقویت سیستم ایمنی بدن را دارند.

بیش از ۲۷۰ گونه شناخته شده قارچ دارویی داریم که دارای خواص تقویت کننده سیستم ایمنی هستند. برخی از تحقیقات نشان داده اند که مصرف نوع خاصی از قارچ های دارویی ممکن است سلامت بدن را از چند طریق تقویت کرده و علائم برخی بیماری ها از جمله آسم و عفونت های ریه را کاهش دهد.

به عنوان مثال مطالعه ای که بر روی موش های مبتلا به سل انجام شد نشان داد که درمان با مکمل قارچ سر چماقی بطور قابل توجهی باعث کاهش بار باکتری در ریه ها، افزایش پاسخ ایمنی و کاهش التهاب در مقایسه با گروه دارونما می شود.

در یک مطالعه ۸ هفته ای تصادفی که بر روی ۷۹ بزرگسال انجام شد مشخص گردید که مصرف ۱٫۶۸ گرم عصاره cordyceps mycelium culture منجر به افزایش ۳۸ درصدی فعالیت سلول های کشنده طبیعی (NK) می شود.

قارچ دم بوقلمون نیز یکی دیگر از قارچ های دارویی است که اثرات قدرتمندی بر سلامت سیستم ایمنی دارد. تحقیقات انجام شده بر روی انسان ها نشان می دهند که قارچ دم بوقلمون ممکن است پاسخ ایمنی بدن را افزایش دهد. خصوصاً در افرادی که انواع خاصی از سرطان دارند.

سایر مکمل های تقویت کننده سیستم ایمنی

گذشته از موارد ذکر شده در بالا، مکمل های دیگری نیز در بازار وجود دارد که ممکن است به بهبود پاسخ ایمنی بدن کمک کنند. برخی از این مکمل ها عبارتند از:

گون (آستراگالوس)

گون گیاهی است که معمولاً در طب سنتی چینی (TCM) مورد استفاده قرار می گیرد. تحقیقات حیوانی نشان داده اند که عصاره این گیاه ممکن است پاسخ های مرتبط با ایمنی را به میزان قابل توجهی بهبود بخشد.

سلنیوم

سلنیوم ماده معدنی است که برای سلامت سیستم ایمنی ضروری است. تحقیقات حیوانی نشان داده اند که مکمل سلنیوم ممکن است دفاع ضد ویروسی بدن را در برابر گونه های آنفلوانزا از جمله H1N1 تقویت کند.

سیر

سیر دارای خواص ضد التهابی و ضد ویروسی قدرتمندی است. تحقیقات نشان داده اند که سیر با تحریک گلبول های سفید محافظ مانند سلول های NK و ماکروفاژها سلامت سیستم ایمنی را تقویت می کند.

چیرتا سبز

این گیاه حاوی ترکیبی از ترپنوئید است که دارای اثرات ضد ویروسی در برابر ویروس های ایجاد کننده بیماری های تنفسی ، از جمله enterovirus D68 و آنفولانزای A است.

شیرین بیان

شیرین بیان حاوی ترکیبات بسیاری از جمله گلیسیرریزین است که ممکن است به محافظت از بدن در برابر عفونت های ویروسی کمک کند. طبق نتایج تحقیقات آزمایشگاهی، گلیسیرریزین فعالیت ضد ویروسی در مقابل کروناویروس مرتبط با سندرم حاد تنفسی (SARS-CoV) دارد.

شمعدانی آفریقایی (Pelargonium sidoides)

تحقیقات انسانی بسیاری نشان داده اند که این گیاه برای کاهش علائم عفونت های حاد تنفسی ویروسی از جمله سرماخوردگی و برونشیت مفید است.

ویتامین B کمپلکس

ویتامین های گروه B از جمله B12 و B6 برای پاسخ ایمنی بدن از اهمیت زیادی برخوردار هستند. با این حال بسیاری از بزرگسالان از نظر این ویتامین ها کمبود دارند. این کمبود ممکن است بر سلامت سیستم ایمنی آنها تأثیر منفی بگذارد.

کورکومین

کورکومین ترکیب اصلی فعال در زردچوبه است. این ماده دارای خواص ضد التهابی قدرتمندی است و مطالعات حیوانی نشان داده اند که ممکن است به بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن کمک کند.

اکیناسه

اکیناسه ممکن است اثرات ضد ویروسی در برابر چندین ویروس تنفسی از جمله ویروس سینکسیت تنفسی و رینو ویروس ها داشته باشد.

بره موم

بره موم ماده ای مانند رزین است که توسط زنبورهای عسل برای درز گیری کندو ساخته می شود. گرچه تحقیقات حیوانی نشان داده اند که این ماده دارای اثرات چشمگیر تقویت کننده سیستم ایمنی است و می تواند دارای خواص ضد ویروسی باشد؛ اما تحقیقات انسانی بیشتری لازم است.

طبق نتایج تحقیقات علمی، مکمل های ذکر شده در بالا ممکن است خواص تقویت کننده سیستم ایمنی بدن داشته باشند. با این حال به خاطر داشته باشید که بسیاری از تأثیرات احتمالی این مکمل ها بر روی سلامت سیستم ایمنی بدن انسان ها آزمایش نشده است و باید تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام شود.

منابع:

  1. Immune’s-boosting agent: Immunomodulation potentials of propolis
  2. Immunomodulators Inspired by Nature: A Review on Curcumin and Echinacea
  3. Effects of Vitamin B6 Deficiency on the Composition and Functional Potential of T Cell Populations
  4. Immunomodulation and Anti-Inflammatory Effects of Garlic Compounds
  5. Immunomodulatory effects of a new whole ingredients extract from Astragalus: a combined evaluation on chemistry and pharmacology
  6. A Critical Review on Health Promoting Benefits of Edible Mushrooms through Gut Microbiota
  7. Immunomodulatory effects of a mycelium extract of Cordyceps (Paecilomyces hepiali; CBG-CS-2): a randomized and double-blind clinical trial
  8. Cordyceps sinensis promotes immune regulation and enhances bacteriostatic activity of PA-824 via IL-10 in Mycobacterium tuberculosis disease
  9. Inhibitory activity of a standardized elderberry liquid extract against clinically-relevant human respiratory bacterial pathogens and influenza A and B viruses
  10. A randomized controlled trial of zinc supplementation in the treatment of acute respiratory tract infection in Thai children
  11. Zinc as a Gatekeeper of Immune Function