میزان هورمون HCG در بارداری (هورمون گنادوتروپین جفتی انسان)

هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی یا همان hCG هورمونی است که در دوران بارداری تولید می شود. این هورمون توسط سلول های تشکیل شده در جفت، که تخمک را پس از آن که بارور شد و به دیواره رحم چسبید، تغذیه می کنند، تولید می شود. میزان هورمون HCG در بارداری را در سطح اول، ۱۱ روز پس از لقاح و معمولا بین روزهای ۱۲ تا ۱۴ پس از لقاح با آزمایش خون اندازه گیری می کنند. به طور معمول میزان هورمون HCG در بارداری هر ۷۲ ساعت یک بار دو برابر می شود.

سطح این هورمون در طول هفته های هشتم تا یازدهم بارداری به اوج خود می رسد و پس از آن کاهش پیدا کرده و در طول دوره بارداری تقریبا ثابت می ماند. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت در مورد یکی از تغییرات دوران بارداری میزان هورمون HCG در بارداری صحبت خواهیم کرد و به چند پرسش مهم در مورد این هورمون پاسخ می دهیم.

چند نکته مهم درباره میزان هورمون HCG در بارداری

  • سطح HCG در ۸۵ درصد از بارداری های نرمال، بین ۴۸ تا ۷۲ ساعت یک بار دو برابر می شود.
  • همانطور که سن بارداری بیشتر می شود سطح hCG نیز بالاتر می رود. مدت زمان لازم برای دو برابر شدن مقدار این هورمون می تواند تا ۹۶ ساعت نیز افزایش یابد.
  • در مورد اعداد استفاده شده برای تفسیر سطح این هورمون باید دقت لازم انجام شود. در یک بارداری طبیعی ممکن است مقدار این هورمون کم باشد اما نوزاد کاملا سالم به دنیا بیاید. نتایج حاصل از سونوگرافی پس از هفته ۵ الی ۶ حاملگی بسیار دقیق تر از اندازه گیری هورمون hCG است.
  • سطح هورمون hCG کمتر از ۵ واحد بین المللی میلی بر روی میلی لیتر نشان می دهد که آزمایش بارداری منفی است و هر چه این عدد بالاتر از ۲۵ واحد بین المللی میلی بر روی میلی لیتر باشد امکان بارداری بیشتر می شود.
  • هورمون hCG در در واحد واحد بین المللی میلی در هر میلی لیتر (MIU / ML) اندازه گیری می شود.
  • زمانی که میزان هورمون بین ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ واحد بین المللی میلی در هر میلی لیتر باشد، سونوگرافی ترانس واژینال باید قادر به نشان دادن حداقل یک ساک حاملگی باشد. از آنجا که سطح این هورمون می تواند بسیار متمایز باشد، یافته های باید توسط سونوگرافی نیز بررسی شود.
  • برای تشخیص بارداری تنها نمی توان از سطح این هورمون استفاده کرد.
  • دو نوع رایج از آزمون هورمون hCG وجود دارد. تست هورمون hCG کیفی برای تشخیص حضور این هورمون در خون استفاده می شود. تست های کمی هورمون یا hCG بتا، مقدار واقعی هورمون hCG در خون را می سنجد.

راهنما میزان هورمون HCG در بارداری

مقدار هورمون hCG در هر هفته از آخرین قاعدگی (سن حاملگی) *:

  • هفته ۳: بین ۵ تا ۵۰ MIU / ML
  • هفته ۴: بین ۵ تا ۴۲۶ MIU / ML
  • هفته ۵: بین ۱۸ تا ۷۳۴۰ MIU / ML
  • هفته ۶: بین ۱۰۸۰ تا ۵۶۵۰۰ MIU / ML
  • هفته ۷ تا ۸: بین ۷۶۵۰ تا ۲۲۹۰۰۰ MIU / ML
  • هفته ۹ تا ۱۲: بین ۲۵۷۰۰ تا ۲۸۸۰۰۰ MIU / ML
  • هفته ۱۳ تا ۱۶: بین هفته ۱۳۳۰۰ تا ۲۵۴۰۰۰ MIU / ML
  • هفته ۱۷ تا ۲۴: بین ۴۰۶۰ تا ۱۶۵۴۰۰ MIU / ML
  • هفته ۲۵ تا ۴۰: بین هفته ۳۶۴۰ تا ۱۱۷۰۰۰ MIU / ML

* این ارقام فقط یک راهنما هستند. بنابراین ممکن است سطح hCG در زنان مختلف، متفاوت باشد. بنابراین سطح این هورمون لزوم مهم نیست بلکه تغییر در سطح آن در هفته ها مختلف مهم است.

سطح HCG پایین چه مفهومی دارد؟

کم بودن سطح هورمون hCG می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. در این صورت باید ظرف ۴۸ تا ۷۲ دیگر مجددا این هورمون اندازه گیری شده تا تغییر در آن و دو برابر شدنش را مشاهده کرد.

پایین بودن سطح هورمون hCG در بارداری می تواند نشان دهنده یکی از موارد زیر باشد:

  • پیش بینی غلط در مورد بارداری
  • سوخته شدن تخمک یا سقط جنین
  • حاملگی خارج رحمی

سطح HCG بالا چه مفهومی دارد؟

سطح بالایی هورمون hCG نیز می تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. برای این منظور نیز باید بین ۴۸ تا ۷۲ ساعت دیگر مجددا تغییرات در سطح این هورمون اندازه گیری شود.

بالا بودن سطح هورمون hCG در بارداری می تواند نشان دهنده یکی از موارد زیر باشد:

  • پیش بینی غلط در مورد بارداری
  • حاملگی مولار
  • حاملگی چند قلویی

آیا باید میزان هورمون HCG در بارداری به صورت روتین چک شود؟

چک کردن روتین این هورمون معمولا مرسوم نیست. مگر این که پزشک نشانه هایی از یک مشکل بالقوه را در مادر شاهد باشد. در صورتی که یکی از مشکلات زیر وجود داشته باشد ممکن است پزشک بررسی مجدد میزان این هورمون را پیشنهاد کند:

  • خونریزی
  • تجربه دل درد شدید
  • داشتن سابقه سقط جنین

چه مدت بعد از سقط میزان این هورمون کاهش می یابد؟

میزان این هورمون در بیشتر زنان، حدود ۴ تا ۶ هفته پس از از دست دادن حاملگی، به حالت عادی و قبل از بارداری باز می گردد. این مدت می تواند بسته به این که روش از دست دادن حاملگی چیست؟ (کروتاژ، سقط، زایمان طبیعی) و قبل از از دست دادن حاملگی سطح این هومون چقدر بوده؟ متفاوت باشد. برای اطمینان از بازگشت این هورمون به زیر ۵، بعد از از دست دادن بارداری، آزمایش مجددی تجویز می شود.

چه چیزهایی با آزمایش هورمون HCG تداخل دارند؟

اگر آزمایش اندازه گیری میزان این هورمون مثبت باشد، به احتمال زیاد شما باردار هستید. اما گاهی پیش می آید که جواب مثبت کاذب ایجاد می شود. عوامل زیر می توانند موجب شوند که تست این هورمون جواب مثبت کاذب داشته باشد:

  • انواع خاصی از سرطان
  • سقط جنین در اوایل بارداری
  • برخی آنتی بادی ها
  • داروهایی که حاوی هورمون hCG هستند نیز ممکن است در سطوح hCG تداخل ایجاد کنند. این داروها اغلب در درمان های ناباروری استفاده می شوند.

تمام داروهای دیگر مانند موراد زیر تاثیری بر  روی جواب آزمایش هورمون HCG ندارند:

  • آنتی بیوتیک ها
  • داروهای ضد درد
  • داروهای پیشگیری از بارداری
  • دیگر داروهای هورمونی