علل، نشانه ها، تشخیص و درمان ناباروری در سگ های ماده

در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت، پیرو مطالب قبلی که در مورد نگهداری از حیوانات خانگی به خصوص نگهداری از سگ ها ارائه کرده ایم، در مورد علل، نشانه ها و درمان ناباروری در سگ های ماده صحبت خواهیم کرد.

ناباروری در سگ های ماده علائم شایع زیر را دارد:

  • سیکل غیر طبیعی
  • عدم آبستنی
  • عدم تمایل به مقاربت جنسی و جفت گیری
  • سقط جنین

باروری عادی در یک سگ و توانایی تولید مثل نیاز به موارد زیر دارد:

  • سیکل فحلی نرمال
  • دستگاه باروری سالم
  • تخمک نرمال
  • سطح نرمال و پایداری از هورمون های تولید مثل
  • انجام لقاح توسط اسپرم نرمال
  • لانه گزینی جنین در پوشش داخلی رحم (آندومتر)
  • وجود جفت طبیعی
  • سطوح پایدار غلظت پروژسترون

این شرایط باید برای تمام دوره حاملگی در بدن حیوان وجود داشته باشد. تغییر در هر کدام از این توانایی ها یا مراحل می تواند حاصلی به نام ناباروری داشته باشد.

علائم ناباروری در سگ های ماده

  • عدم توانایی در مقاربت جنسی (به عنوان مثال، عدم توانایی در جذب سگ های نر)
  • وجود جفت گیری عادی اما بدون بارداری
  • سیکل بیش از حد مکرر
  • عدم وجود سیکل

علل ناباروری در سگ های ماده

ناباروری می تواند در تمام سنین در سگ ها رخ دهد. اما این اتفاق بیشتر در سگ های میان سال و مسن شایع است. زمینه کیستیک هیپرپلازی آندومتر (کیست رحم) در میان سگ های پیری که بیشتر از ۶ سال سن دارند فراهم است. سگ هایی که عفونت های رحمی را در گذشته تجربه کرده اند، در بارداری های بعدی خود به مشکل بر می خورند. با این حال، یکی از مهمترین علل ظاهری ناباروری انجام لقاح و ورود اسپرم در زمان نامناسب در چرخه استروس یا همان دوره فحلی (دوره ای که پستانداران در آن آماده آبستنی هستند) می باشد.

مشکلات باروری در نژادهایی که مستعد نارسایی تیروئید هستند نیز شیوع بالاتری دارد. نژادهایی که در معرض خطر کم کاری تیروئید هستند عبارتند از:

  • باکسر
  • دوبرمن پینچر
  • گلدن رتریور
  • گریت دین

بیماری های دیگری نیز ممکن است نقشی در توانایی سگ برای تولید مثل داشته باشند. این شرایط عبارتند از:

  • عوامل ناباروری در سگ های نر
  • عفونت رحم
  • بروسلا کانیس
  • ویروس هرپس سگ
  • عفونت توکسوپلاسموز
  • کورتیزول
  • نارسایی تیروئید
  • عملکرد غیر طبیعی تخمدان
  • ناهنجاری های کروموزومی
  • عفونت های سیستمیک ویروسی یا تک یاخته ای
  • عدم وجود محرک کافی به منظور تحریک تخمک گذاری
علل، نشانه ها، تشخیص و درمان ناباروری در سگ های ماده
علل، نشانه ها، تشخیص و درمان ناباروری در سگ های ماده

تشخیص ناباروری در سگ های ماده

برای تشخیص علت ناباروری سگ های ماده از روش ها و آزمایشات زیر استفاده می شود:

  • معاینه کامل فیزیکی
  • بررسی بیماری ها و علائم و حوادث احتمالی
  • اگر سگ شما قبلا باردار شده است، جفت او باید از نظر باروری بررسی شود.
  • بررسی زمانبندی انجام لقاح که باید مطابق با تخمک گذاری سگ ماده باشد.
  • تجزیه و تحلیل سطح هورمون ها
  • اندازه گیری غلظت پروژسترون در طول بارداری
  • آزمایش کامل خون
  • آزمایش ادرار
  • آزمایشات لازم برای یافتن عفونت باکتریایی، ویروسی و یا انگلی
  • بررسی احتمال وجود عفونت های ویروسی مانند توکسوپلاسموز، انگل، هرپس سگ، هیپوتیروئیدی و بروسلا کانیس
  • چک کردن بدن سگ برای یافتن هر بیماری مزمن دیگر
  • انجام تکنیک های تصویر برداری برای یافتن ناهنجاری رحم، مانند توده و اختلالات آناتومیک. در یک سگ سالم، تخمدان ها و رحم در تصویربرداری اشعه ایکس قابل مشاهده است. اگر دامپزشک قادر به مشاهده تخمدان یا رحم نباشد، این نشان می دهد که یک بیماری زمینه ای مانند کیست تخمدان، سرطان تخمدان، یا کیست رحم وجود دارد. اگر در معاینه، مشخص شود که سگ شما کیست یا توده دیگری در بافت رحم و یا دستگاه تناسلی دارد، نمونه از بافت رحم بیوپسی (نمونه برداری) می شود.

درمان ناباروری در سگ های ماده

تولید مثل نامناسب، اغلب ریشه ناباروری می باشد. به عنوان مثال ممکن است سگ نری که برای جفت گیری انتخاب شده است، با انجام جفت گیری با سگ ماده دیگری اشباع شده باشد. به همین منظور باید جفت حیوان نیز بررسی شود. درمان دیگر استفاده از گنادوتروپین، هورمونی که باعث تخمک گذاری در حیوانات می شود، می باشد.

اگر علت ناباروی، تولید مثل نامناسب نباشد، دامپزشک علل دیگر را بررسی می کند. به عنوان مثال اگر عفونت علت ناباروری است، درمان با آنتی بیوتیک انجام می شود. برای برخی از ناهنجاری های مانند موارد زیر نیز از عمل جراحی استفاده می شود:

  • انسداد دستگاه تناسلی
  • اصلاح ناهنجاری های مهبل (واژن)
  • حذف تخمدان سرطانی
  • تخلیه و برداشتن کیست تخمدان

اگر سگ شما به بیماری زمینه ای مانند کم کاری تیروئید مبتلا باشد، دامپزشک به درمان بیماری پرداخته، و احتمالا از شما خواسته می شود که از تولید مثل حیوان جلوگیری کنید. زیرا این بیماری اغلب ژنتیکی است و به نسل های بعدی منتقل می شود.

در زمان بارداری معمولا دامپزشک انجام معاینه و پیگیری سنجش میزان هورمون پروژسترون و سونوگرافی را برای داشتن بارداری سالم توصیه می کند. اگر L-تیروکسین تجویز شده باشد، بعد از یک ماه به منظور اطمینان از جذب مناسب این دارو باید حیوان را به دامپزشک نشان دهید.