ریفلاکس اسیدی چیست؟ آیا بعد از خوردن یک وعده غذایی سنگین و یا غذاهای تند، احساس سوزش آتشین در پشت دهان می کنید؟ احساس می کنید اسید معده یا صفرا به مری شما رسیده است؟ این امر اغلب همراه با سوزش سر دل است که با احساس سوزش یا خفگی در پشت استخوان سینه مشخص می شود. به گفته متخصصان انجمن گوارش آمریکا، بیش از ۶۰ میلیون آمریکایی حداقل یک بار در ماه ریفلاکس اسیدی را تجربه می کنند و بیش از ۱۵ میلیون آمریکایی ممکن است هر روز آن را تجربه کنند. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت در مورد نشانه های اورژانسی ریفلاکس اسید معده صحبت خواهیم کرد.
اگر چه این بیماری می تواند در هر فردی، از جمله نوزادان و کودکان رخ دهد، اما ریفلاکس اسیدی در زنان باردار، افراد چاق و افراد مسن بیشتر است. در حالی که تجربه گاه به گاه ریفلاکس اسیدی طبیعی است، اما کسانی که آن را بیش از دو بار در هفته تجربه می کنند ممکن است یک مشکل جدی تر به نام بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) مبتلا شده باشند.
بیماری ریفلاکس معده یک فرم مزمن ریفلاکس اسیدی است که می تواند باعث تخریب بافت مری و التهاب آن شود. این التهاب ممکن است به بیماری التهاب مری منتهی شود. التهاب مری نوعی بیماری است که در آن فرد ممکن است دچار بلع دردناک شود. تحریک مکرر مری نیز ممکن است عامل ایجاد خونریزی، تنگ شدن مری یا یک بیماری پیش سرطانی به نام بیماری مری بارت باشد.
نشانه های اورژانسی ریفلاکس اسید معده
علائم ریفلاکس
علایم رفلاکس اسید در نوجوانان و بزرگسالان می تواند شامل موارد زیر باشد:
- احساس سوزش در قفسه سینه که در هنگام خم شدن و یا دراز کشیدن و معمولا پس از خوردن غذا بدتر می شود
- باد گلو مکرر
- حالت تهوع
- درد شکم
- طعم تلخ در دهان
- سرفه خشک
علایم ریفلاکس اسید در نوزادان و کودکان عبارتند از:
- باد گلو
- سکسکه
- تف کردن یا استفراغ مکرر به ویژه پس از خوردن غذا
- خفگی به دلیل برگشت اسید به نای و ریه
- تف کردن بعد از ۱ سالگی. در این سن معمولا باید تف کردن متوقف شود
- بی قراری یا گریه کردن پس از وعده های غذایی
- امتناع از غذا خوردن یا خوردن مقدار کمی غذا
- مشکل در افزایش وزن
علل ریفلاکس اسیدی چیست؟
ریفلاکس اسیدی نتیجه مشکلی است که در طول پروسه گوارش رخ می دهد. هنگامی که شما غذا را می بلعید، اسفنکتر تحتانی مری (LES) به طور معمول شل شده و اجازه می دهد تا غذا و مایعات از مری به معده شما بروند. اسفنکتر تحتانی مری یک حلقه ماهیچه ای بین مری و معده است. پس از این که غذا و مایعات وارد معده شدند، اسفنکتر تحتانی مری بسته می شود.
اگر این عضلات به مرور زمان بی نظم و شل شوند یا در طول زمان تضعیف شوند، اسید معده می تواند به مری شما بازگردد. این امر باعث ریفلاکس اسید و سوزش سر دل می شود. اگر اندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی نشان دهنده شکاف در پوشش مری باشد، ریفلاکس فرسایشی در نظر گرفته می شود. اگر پوشش به نظر طبیعی برسد، یعنی ریفلاکس بدون خوردگی بوده است.
عوامل خطر موثر در ریفلاکس اسید چیست؟
اگر چه این بیماری می تواند در هر فردی، از جمله نوزادان و کودکان رخ دهد، اما ریفلاکس اسید در زنان باردار، افراد چاق و افراد مسن بیشتر است.
آیا آندوسکوپی دستگاه گوارشی فوقانی مورد نیاز است؟
ممکن است به آندوسکوپی فوقانی نیاز داشته باشید تا پزشک بتواند اطمینان حاصل کند که دلایل جدی برای علایم شما وجود ندارد. شما ممکن است به استفاده از این روش، در صورت داشتن موارد زیر نیاز داشته باشید:
- بلعیدن مشکل یا همراه با درد
- خونریزی دستگاه گوارش
- کم خونی یا تعداد غیرطبیعی سلول های خونی
- کاهش وزن
- استفراغ مکرر
اگر یک مرد بالای ۵۰ سال هستید و ریفلاکس شبانه دارید، اضافه وزن دارید یا سیگار می کشید، برای تعیین علت علایم ممکن است نیاز به انجام آندوسکوپی فوقانی داشته باشید.
درمان ریفلاکس اسیدی
نوع درمان ریفلاکس اسیدی که پزشک به شما پیشنهاد می کند بستگی به نشانه های شما و سابقه بیماری دارد. درمان های رایج پزشکی این بیماری عبارتند از:
- مهار کننده های هیستامین نوع ۲ برای کاهش تولید اسید معده مانند ﻓﺎﻣﻮﺗﯿﺪﯾﻦ (پپسید) و رانیتیدین (زانتاک)
- مهار کننده های پروتون پمپ برای کاهش تولید اسید معده مانند اسموپرازول (نکسیوم) و امپرازول (پریلوسک)
- داروهایی برای تقویت اسفنکتر تحتانی مری، مانند باکوفن (Kemstro)
- جراحی برای تقویت اسفنکتر تحتانی مری
- آنتی اسیدها برای خنثی کردن اسید معده
برخی از تغییرات ساده در شیوه زندگی نیز می توانند به درمان رفلاکس اسید کمک کنند. این تغییرات شامل:
- بالا بردن سر تخت یا استفاده از یک بالش اضافی زیر سر در زمان خواب
- اجتناب از دراز کشیدن به مدت دو ساعت پس از خوردن غذا
- اجتناب از خوردن غذا دو ساعت قبل از خواب
- اجتناب از پوشیدن لباس های تنگ
- محدود کردن مصرف الکل
- ترک سیگار
- کاهش وزن در صورت وجود چاقی
شما هم چنین باید از مصرف مواد غذایی و نوشیدنی هایی که باعث ریفلاکس اسیدی می شوند، اجتناب کنید. این مواد عبارتند از:
- میوه های خانواده مرکبات
- شکلات
- چربی و غذاهای سرخ شده
- کافئین
- نعنا
- نوشیدنی های گازدار
- غذاهای دارای گوجه فرنگی و سس ها
هنگامی که کودک شما ریفلاکس اسیدی را تجربه می کند، پزشک ممکن است انجام موارد زیر را پیشنهاد کند:
- باد گلو زدن چند بار در طول تغذیه کودک
- دادن وعده های غذایی مکرر و کوچک
- بالا نگه داشتن نوزاد حداقل ۳۰ دقیقه پس از غذا خوردن
- افزودن ۱ قاشق غذاخوری غلات برنج به ۲ اونس شیر خشک (اگر از شیشه استفاده می کنید) برای غلیظ کردن شیر
- تغییر رژیم غذایی مادر در صورتی که تغذیه با شیر مادر صورت می گیرد
- اگر پیشنهادات بالا مفید نبود نوع شیر خشک را تغییر دهید.
زمان مناسب برای مراجعه به پزشک بعد از مشاهده نشانه های اورژانسی ریفلاکس اسید معده
عدم درمان ریفلاکس اسیدی یا ریفلاکس معده به مری ممکن است در طول زمان منجر به عوارضی شود. اگر شما یا کودکتان دارای هر کدام از نشانه های اورژانسی ریفلاکس اسید معده که در زیر آورده شده است هستید، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید:
- دشوار بودن بلع یا خفگی، که می تواند نشان دهنده آسیب جدی مری باشد
- مشکلات تنفسی که می تواند نشان دهنده مشکل جدی قلبی یا ریوی باشد
- مدفوع خونی یا سیاه، که می تواند نشان دهنده خونریزی در مری یا معده باشد
- درد مداوم شکم ، که می تواند نشان دهنده خونریزی یا زخم معده یا روده باشد
- کاهش وزن ناگهانی و غیر قابل کنترل، که می تواند نشان دهنده کمبود مواد مغذی باشد
- ضعف، سرگیجه و سردرگمی که می تواند نشان دهنده شوک باشد
درد قفسه سینه یک علامت رایج ریفلاکس معده به مری می باشد، اما ممکن است به مراقبت پزشکی نیاز داشته باشد، زیرا ممکن است شروع یک حمله قلبی را نشان دهد. افراد گاهی اوقات احساس سوزش سر دل را با حمله قلبی اشتباه می گیرند. علایمی که بیشتر نشان دهنده سوزش سر دل است عبارتند از:
- سوزشی که در قسمت فوقانی شکم شروع می شود و به سوزش قسمت فوقانی قفسه سینه می انجامد
- سوزشی که پس از خوردن غذا رخ می دهد و در هنگام دراز کشیدن یا خم شدن بدتر می شود.
- سوزشی که با استفاده از آنتی اسیدها برطرف می شود
- وجود طعم تلخ در دهان به ویژه در هنگام دراز کشیدن
افرادی که بیش از ۵۰ سال سن دارند، بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به حملات قلبی و سایر مشکلات قلبی هستند. این خطر همچنین در میان کسانی که فشار خون بالا، کلسترول بالا و دیابت دارند بالاتر است. چاقی و سیگار کشیدن عوامل دیگر خطر زا هستند. اگر فکر می کنید که در معرض حمله قلبی یا بیماری مرگبار دیگری قرار دارید بلافاصله به اورژانس مراجعه کنید.