اوریون یک بیماری مسری است که باعث تورم دردناک غدد پاروتید می شود. این بیماری توسط یک ویروس و معمولا در کودکان و نوجوانان ایجاد می شود. اوریون بعد از طی شدن دوره درمان، بدون ایجاد عوارض از بین می رود. اما در موارد نادر ممکن است عوارض شدید از آن بر روی بدن ایجاد شود.
قبل از اینکه واکسن اوریون در سال ۱۹۶۷ معرفی شود، این بیماری یک بیماری بسیار شایع دوران کودکی بود. اما اکنون که اکثر کودکان به آن واکسینه می شوند، وقوع آن در کودکان نسبتا نادر است.
علائم و نشانه های اوریون
علائم و نشانه های زیر اغلب همراه اوریون هستند:
- تورم غدد بزاقی در صورت و زیر فک
- تب
- لرز
- سردرد
- از دست دادن اشتها و احساس ناراحتی عمومی
- درد هنگام جویدن یا بلع
- تورم بیضه، که در ۲۵٪ موارد و در مردان مبتلا و بالغ اتفاق می افتد.
علائم معمولا ۱۴ تا ۲۴ روز پس از عفونت با ویروس شروع می شود.
علت ابتلا به بیماری
اوریون به وسیله ویروس منطقه از طریق بزاق آلوده ایجاد می شود. این ویروس همچنین می تواند از طریق ترشحات بینی، عطسه، سرفه و تماس نزدیک با شخص آلوده نیز منتقل شود.
افرادی که واکسنینه نشدند، به ویژه کودکان و نوجوانان، در معرض ابتلا به اوریون هستند. این بیماری اغلب در کودکان بین سنین ۵ تا ۹ سال رخ می دهد.
اگر علائم اوریون، مشاهده شد، تورم صورت و به خصوص زیر گردن باید توسط پزشک بررسی شود. برای تشخیص ممکن است آزمایش خون یا کشت ویروس انجام شود. تست شنوایی نیز که معمولا در کودکان انجام می شود، می تواند کاهش موقت و دائمی شنوایی را تعیین کند.
پیشگیری
واکسیناسیون کلید جلوگیری از اوریون است. در حدود ۹۵٪ از موارد ابتلا به این ویروس، قابل پیشگیری هستند. معمولا برای در امان بودن از این ویروس واکسن سه گانه ای که شامل ترکیبی از واکسن های سرخک، اوریون و سرخجه (MMR) است، استفاده می شود.
این واکسن حداقل ۲۰ سال از بدن شما محافظت می کند. این واکسن معمولا در ۱۵ ماهگی تزریق می شود. اما بزرگسالانی که آن را تزریق نکرده اند نیز می توانند همین الان اقدام به تزریق آن کنند. کودکان مبتلا به آرتریت؛ غلظت آنتی بادی کمتری از کودکان سالم پس از واکسیناسیون را در بدن تجربه می کنند. این کودکان ممکن است واکسن تقویت کننده نیاز داشته باشند. زنان باردار نیز باید به این ویروس واکسینه شوند. افرادی که تب و یا حساسیت به تخم مرغ دارند نیز قبل از تزریق واکسن باید با پزشک مشورت کنند.
درمان اوریون
فرد مبتلا به اوریون باید بین ۷ تا ۱۰ روز پس از بروز علائم، در خانه بماند. این زمان اوج مسری بودن بیماری است. در این دوران باید از غذاهای نرم مانند سوپ استفاده شود و از مصرف غذاهای اسیدی و نوشیدنی هایی مانند آب مرکبات و یا گوجه فرنگی برای کاهش درد اجتناب شود. افراد مبتلای به این ویروس که زیر ۱۸ سال هستند نباید آسپرین مصرف کنند. زیرا ممکن است مبتلا به سندرم ری شوند. معمولا پزشک متخصص برای کاهش علائم و درد، استامینوفن (تیلنول) یا ایبوپروفن (ادویل، موترین) را تجویز می کند.
مردانی که به دلیل اوریون دچار تورم بیضه شده اند باید با استفاده از کمپرس یخ، تورم را کم کرده و استراحت کنند. اگر فردی که دچار پانکراتیت (التهاب لوزالمعده) است و تهوع و استفراغ دارد به این ویروس مبتلا شود، مایعات وریدی برای او توصیه می شود.
درمان های دارویی
هیچ دارویی به غیر از داروهای مسکن جهت کاهش درد، برای اوریون وجود ندارد.
رژیم غذایی مناسب برای افراد مبتلا
برای درمان علائم بهتر است از غذاهای نرم در طی دوران بیماری استفاده شود. قبل از استفاده از هر مکمل و یا داروی گیاهی برای کاهش علائم اوریون، با پزشک مشورت کنید. در ادامه دو نکته مهم را ارائه کرده ایم که ممکن است علائم ناشی از این ویروس را کاهش دهند:
- مکمل های پروبیوتیک که حاوی لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس هستند، موجب تقویت سیستم ایمنی و حفظ سلامت روده می شوند. این محصولات که سرآمد آن ها ماست است با وارد کردن باکتری های خوب به بدن، آن را آماده مبارزه با ویروس می کند. اما قبل از استفاده از این نوع مخمرها، حتما با پزشک مشورت کنید. زیرا افرادی که سیستم ایمنی بدنشان ضعیف است، با خوردن این پروبیوتیک ها به مشکل بر خواهند خورد.
- بروملین یکی از آنزیم های موجود در آناناس است. این آنزیم در صورتی که بین وعده های غذایی مصرف شود می تواند به کاهش التهاب منجر شود. زردچوبه نیز ادویه ای ضد التهابی است. پس اگر این آنزیم با فاصله کمی از غذاهای حاوی زردچوبه استفاده شود اثر ضد التهابی قوی تری پیدا خواهد کرد. اما هر دو ماده بروملین و زردچوبه می توانند خطر خونریزی را افزایش دهند، به خصوص اگر از داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین (کومادین)، کلوپیدوگرل (پلاویکس) و یا آسپرین استفاده شود. افرادی که به آناناس حساسیت دارند نباید آنزیم بروملین را استفاده کنند.
داروهای گیاهی
همیشه قبل از استفاده از هر نوع گیاهی دارویی برای بیماری، به خصوص اگر بیمار کودک است، با پزشک مشورت کنید. گیاهان و عصاره های زیر ممکن است برای درمان بیماری اوریون مفید باشند:
- چای سبز (Camellia sinensis) یک آنتی اکسیدان قوی است که ممکن است به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند. سعی کنید از نوع بدون کافئین این گیاه استفاده کنید. اگر نوع بدون کافئین چای سبز را پیدا نکردید از برگ خشک آن استفاده کنید. مقداری برگ خشک چای سبز را به مدت ۵ الی ۱۰ دقیقه در آب جوش دم کرده و روزی ۲ لیوان از آن را بنوشید. افرادی که ناراحتی معده دارند ممکن است پس از استفاده از چای سبز، معده درد بگیرند. این افراد نباید چای سبز بنوشند.
- اقطی (آقطی سیاه) عصاره ای است که دارای خواص ضد ویروسی است و بهتقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کند. قبل از استفاده از آن برای کودکان حتما از پزشک سوال کنید. در ضمن زنان باردار و شیرده نباید از این گیاه استفاده کنند. اگر بیماری های خود ایمنی مانند لوپوس یا آرتریت روماتوئید دارید و از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن استفاده می کنید، نباید اقطی مصرف کنید.
- نوشیدنی های گیاهی تسکین دهنده می توانند باعث کاهش درد و تورم شوند.
عوارض ناشی از اوریون
اکثر موراد ابتلا به این ویروس بدون ایجاد عارضه ای و به خودی خود از بین می روند. اما در موارد نادر ممکن است عوارضی که بیشتر در کودکان و نوجوانان ایجاد می شوند را به همراه داشته باشند. این عوارض عبارتند از:
- آنسفالیت (التهاب مغز و پوشش غشایی آن)
- ناشنوایی
- ورم بیضه (تورم بیضه)
- پانکراتیت
- سقط جنین در اوایل بارداری