نفریت لوپوس ؛ نشانه ها، مراحل، روش های تشخیص، عوارض و روش های درمان این بیماری

لوپوس سیستمیک (SLE) که معمولا به نام لوپوس نیز شناخته می شود یک نوع بیماری خود ایمنی است. در این بیماری سیستم ایمنی به مناطق مختلف بدن حمله می کند. نفریت لوپوس یکی از جدی ترین عوارض لوپوس است. این عارضه زمانی اتفاق می افتد که SLE موجب می شود سیستم ایمنی بدن به کلیه ها حمله می کند. در این بیماری سیستم ایمنی به ویژه به بخش هایی از کلیه که خون را از مواد زائد جدا کرده و فیلتر می کنند، حمله خواهد کرد.

کلیه ها نقش مهمی در عملکرد بدن بازی می کنند. آنها ضایعات را از خون جدا کرده و دفع می کنند. اگر این اندام ها آسیب ببینند، کارکردشان به شدت مختل می شود و مواد زائد در خون جمع می شود. تجمع مواد زائد در خون موجب اختلال در کارکرد سایر عضو های بدن می شود.

افرادی که مبتلا به آسیب کلیوی غیر قابل برگشت می شوند باید برای بهبود عملکرد کلیه خود از همودیالیز استفاده کنند. همودیالیز روشی است که در آن خون توسط دستگاه تصفیه تمیز می شود. افراد مبتلا به نفریت لوپوس ممکن است حتی نیاز به پیوند کلیه داشته باشند.

تحقیقات نشان می دهد که حدود نیمی از مبتلایان به SLE از نفریت لوپوس رنج می برند. اگر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارید برای اطلاع از نشانه ها، مراحل، روش های تشخیص، عوارض و روش های درمان آن، تا انتهای این مطلب مجله پیام سلامت با ما همراه شوید.

علائم نفریت لوپوس چیست؟

علائم نفریت لوپوس شبیه بیماری های کلیوی دیگر است. این علائم عبارتند از:

  • تیره شدن رنگ ادرار
  • وجود خون در ادرار
  • فومی و کف آلود شدن ادرار
  • نیاز مکرر به تخلیه ادرار در طول شب
  • تورم مچ پا و ساق پا که روز به روز نیز بدتر می شود
  • افزایش وزن
  • فشار خون بالا

آزمایشات لازم و روش های تشخیص نفریت لوپوس

یکی از اولین علائم نفریت لوپوس، وجود خون در ادرار و یا کف آلود شدن فرم ادرار است. علاوه بر این، بالا رفتن فشار خون و تورم در پاها نیز ممکن است نشان دهنده ی وقوع نفریت لوپوس در بدن باشد. آزمایشاتی که به تشخیص پزشک کمک می کنند عبارتند از:

تست خون

بعد از انجام آزمایش خون، برای تشخیص این بیماری به فاکتورهایی مانند مواد زائد در خون مثل کراتینین و اوره توجه می شود. به طور معمول و در بدن یک فرد سالم این محصولات زائد توسط کلیه ها فیلتر می شوند و در زمان انجام آزمایش خون نباید شاهد مقادیر زیادی از آن ها در خون باشیم.

تست ۲۴ ساعته ادرار

این آزمایش توانایی کلیه را برای انتخاب فیلترهای ضایعات اندازه گیری می کند. این آزمایش مقدار پروتئین در ادرار را به مدت بیش از ۲۴ ساعت اندازه گیری می کند.

آزمایشات ادرار

آزمایش های ادرار عملکرد کلیه را اندازه گیری می کنند. در این آزمایشات فاکتورهای زیر سنجیده می شوند:

  • پروتئین
  • سلول های قرمز در خون
  • گلبول های سفید در خون

تست تصفیه ایوتالامات

این آزمایش با استفاده از یک رنگ کنتراست انجام می شود. این تست برای دیدن اینکه آیا کلیه ها خون را به درستی فیلتر می کنند یا خیر، کاربرد دارد.

برای انجام این آزمایش ایوتالامات رادیواکتیو به خون شما تزریق می شود. سپس پزشکان برای اندازه گیری سرعت دفع آن در ادرار، آزمایشاتی را انجام می دهند. آنها همچنین می توانند به طور مستقیم آزمایش کنند که این ماده با چه سرعتی از خون خارج می شود. این تست به عنوان دقیق ترین آزمون سرعت فیلتراسیون کلیه شناخته می شود.

بیوپسی کلیه

بیوپسی دقیق ترین روش تشخیص بیماری های کلیوی است. برای انجام این تست دکتر  یک سوزن بلند را از طریق شکم، وارد کلیه ها می کند. این سوزن یک نمونه از بافت کلیه را بر می دارد. این نمونه در آزمایشگاه و برای یافت آسیب های کلیوی، زیر میکروسکوپ برده می شود.

سونوگرافی

اولتراسوند از امواج صوتی برای ایجاد یک تصویر دقیق از کلیه ها استفاده می کند. پزشک می تواند به کمک این تصاویر اندازه و شکل غیر طبیعی کلیه ها را مشاهده کند.

مراحل نفریت لوپوس

پس از تشخیص، پزشک باید میزان آسیب کلیوی را تعیین کند. متخصان سازمان بهداشت جهانی (WHO) یک سیستم برای طبقه بندی پنج مرحله مختلف نفریت لوپوس را معرفی کرده اند. طبق این سیستم، ۵ مرحله مختلف این بیماری عبارتند از:

  • مرحله ۱: هیچ شواهدی از نفریت لوپوس وجود ندارد.
  • مرحله ۲: خفیف ترین شکل این بیماری است و به راحتی با استفاده از کورتیکواستروئیدها درمان می شود.
  • مرحله ۳: اولین مرحله لوپوس پیشرفته است. درمان این مرحله بیماری نیاز به مصرف مقدار زیادی از کورتیکواستروئیدها دارد. چشم انداز بیماران مبتلا به این مرحله از نفریت لوپوس مطلوب است.
  • مرحله ۴: مرحله پیشرفته لوپوس است. خطر نارسایی کلیوی در این مرحله وجود دارد. بیماران برای درمان به مقدار زیادی کورتیکواستروئید و داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی نیاز دارند.
  • مرحله ۵: در این مرحله کلیه ها دفع پروتئین زیادی دارند و بدن نیز متورم است. پزشکان این بیماران را با مقدار زیاد کورتیکواستروئید درمان خواهند کرد. گاهی نیز ممکن است داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی نیز تجویز شود.

گزینه های درمانی در دسترس برای نفریت لوپوس

هیچ درمانی برای نفریت لوپوس وجود ندارد. هدف درمان هایی که در ادامه مطرح می شود این است که از بدتر شدن مشکل جلوگیری شود. جلوگیری از آسیب کلیوی در مراحل اولیه بیماری می تواند نیاز به پیوند کلیه را از بین ببرد. درمان های موجود می توانند علائم لوپوس را نیز تسکین دهند.

درمان های متداولی که برای این بیماری استفاده می شوند عبارتند از:

  • به حداقل رساندن مصرف پروتئین و نمک
  • مصرف داروهای کاهنده فشار خون
  • استفاده از استروئیدها برای کاهش تورم و التهاب
  • مصرف داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مانند پردنیزون به منظور کاهش آسیب وارده به کلی ها از طریق سیستم ایمنی بدن

در صورت ایجاد آسیب گسترده کلیوی، بیمار ممکن است نیاز به درمان های بیشتری مانند پیوند کلیه داشته باشد.

عوارض جانبی ناشی از نفریت لوپوس

جدی ترین عارضه ناشی از لوپوس، نارسایی کلیوی است. افراد مبتلا به نارسایی کلیوی به دیالیز یا پیوند کلیه نیاز دارند.

دیالیز معمولا اولین انتخاب برای درمان این بیماران است، اما نمی توان به آن درمان قطعی گفت. بیشتر بیمارانی که تحت دیالیز قرار می گیرند در نهایت به پیوند نیاز دارند. با این وجود، نیاز به پیوند ممکن است چندین سال طول بکشد.

چشم انداز بلند مدت افراد مبتلا به نفریت لوپوس

چشم انداز افراد مبتلا به نفریت لوپوس متفاوت است. اکثر افراد مبتلا فقط به صورت دوره ای شاهد علائم متناوب هستند. آسیب کلیوی در این افراد فقط از طریق آزمایش ادرار مشاهده می شود.

با این حال، برخی افراد نشانه های جدی تر نفریت را نیز دارند. این افراد در معرض خطر ابتلا به کاهش عملکرد کلیه ها هستند. درمان های موجود می تواند به کاهش سرعت شکل گیری نوع شدید نفریت کمک کند. متاسفانه، این درمان ها همیشه موفق آمیز نیستند.