تغییرات خلقی در اختلال دوقطبی اغلب با بی نظمی در خواب اشتباه گرفته می شود. اما رابطه این دو عموما به این شکل است که بهبود یکی به بهبود دیگری کمک می کند. با مصرف دارو برای درمان اختلال دوقطبی، ممکن است خوابتان بهتر شود. یا با داشتن روال عادی برای خوابیدن، ممکن است قادر به مدیریت موثر اختلال دوقطبی باشید. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت بیشتر در مورد نقش خواب در اختلال دوقطبی صحبت می کنیم.
نقش خواب در اختلال دوقطبی
خواب شبانه بی کیفیت می تواند در روز بد خلق و خوی هر فرد سالمی را تحت تاثیر قرار دهد. با این حال، هنگامی که اختلال دوقطبی دارید، رابطه بین خواب و حالت هایتان بسیار پیچیده تر و شدید است.
اختلال دوقطبی با دو حالت افراطی زیر مشخص می شود:
- مانیا یا شیدایی
- افسردگی
قسمت های شیدایی و افسردگی معمولا با دوره هایی از آرامش مشخص می شوند. همراه با این تغییرات چشمگیر در خلق و خوی، ممکن است تغییراتی در خواب نیز ایجاد شود.
در اینجا به نمونه ای از خواب یک فرد مبتلا به اختلال دوقطبی اشاره می کنیم:
قبل از شروع دوره مانیک معمولا فرد کمتر می خوابد. در حقیقت این نشانه ممکن است اولین علامت ورود به دوره مانیا باشد. مطالعات نشان داده اند که محرومیت از خواب می تواند علائم دو قطبی را در برخی از افراد آسیب پذیر ایجاد کند. برای اثبات کردن این رابطه پیچیده، به تحقیقات بیشتری نیاز است.
در طول مانیا بیمار ممکن است خیلی کم بخوابد، اما احساس خستگی نداشته باشد. تحقیقات نشان داده اند که مانیا اغلب با خواب غیر طبیعی REM همراه است. REM فازی از خواب است که در آن خواب عمیق اتفاق می افتد. دانشمندان هنوز در مورد عملکرد خواب REM اطلاعات زیادی ندارد. با این حال، مشخص شده است که خواب REM بخشی از مغز را که در یادگیری و حافظه دخیل است فعال می کند.
در طول دوره افسردگی مشکلات خواب شایع هستند. برخی از افراد در این دوره بیش از حد می خوابند. برخی نیز در خوابیدن مشکل دارند. خواب REM اغلب در طول افسردگی نیز مختل می شود.
بین اپیزودها، حتی در دوره هایی که فرد بدون علائم است، خواب او ممکن است متفاوت از افرادی عادی باشد.
خواب با کیفیت = ارتقاء سطح سلامت روان
پشت رابطه بین اختلال دوقطبی و خواب چیست؟ شواهد نشان می دهد که یک سوء عملکرد در ریتم شبانه روزی بدن، نقش خواب در اختلال دوقطبی را تعیین می کند. این ریتم بدن به مغز می گوید که چه زمانی بخوابد و چه زمانی بیدار شود. ریتم خواب و خلق و خوی توسط مناطق مشابه ای از مغز کنترل می شوند. آنها همچنین تحت تاثیر برخی از مواد شیمیایی همانند دوپامین و سروتونین قرار دارند.
ریتم خواب به نشانه های طبیعی مانند نور خورشید پاسخ می دهد. اما از نشانه های اجتماعی مانند برنامه روزانه فرد برای بیدار شدن، کار کردن، خوردن و رفتن به خواب نیز تاثیر می پذیرد. به همین دلیل است که پزشکان توصیه می کنند که حتی در تعطیلات نیز شب ها در یک زمان مشخص بخوابید.
روش های درمان
یکی از درمان های مشکلات خواب، درمان (SRT) است. در SRT، شما یاد می گیرید که تغییرات مثبتی در برنامه روزانه و خواب خود ایجاد کنید. تحقیقات نشان می دهند که SRT می تواند برای مدیریت اختلال دو قطبی مفید باشد. علاوه بر این، SRT ممکن است با سایر روش های روانشناسی ترکیب شود. اغلب، این درمان را با درمان بین فردی، که به شما کمک می کند تا روابط خود را با دیگران بهبود بخشید ترکیب می شود.
برخی از نکاتی که می توانند به افراد مبتلا کمک کنند عبارتند از:
- سیگار نکشید. نیکوتین یک محرک است که باعث می شود بی خواب شوید.
- مصرف کافئین را محدود کنید. اثرات این ماده می تواند تا هشت ساعت در بدن باقی بماند.
- کمی ورزش کنید. فقط باید سعی کنید در عرض سه ساعت قبل از خواب ورزش نکنید.
- بدن خود را آرام کنید. حمام کردن با آب گرم و یا گوش دادن به موسیقی ملایم درست قبل از خواب می تواند بسیار آرامش بخش باشد.
- محل خواب را محیا کنید. اتاق خواب را تاریک و آرام نگه دارید دمای اتاق نیز باید پایین باشد.
- درمان اختلال دوقطبی را جدی بگیرید. کاهش شیدایی و افسردگی باعث کاهش مشکلات خواب می شود.