همه چیز درباره فتق دیسک گردن

فتق دیسک گردن زمانی اتفاق می افتد که هسته داخلی کی از دیسک های گردن از دیسک خارج شده و بر روی ریشه های عصبی مجاور فشار وارد کرده و درد ایجاد می کند. این حالت معمولا در گروه سنی ۳۰ تا ۵۰ ساله شایع است. فتق دیسک گردنی از آسیب های وارده به گردن سرچشمه می گیرد اما علائم آن ممکن است بعد از آسیب نمایان شود. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت در مورد فتق دیسک گردن صحبت خواهیم کرد.

درد بازو نتیجه خروج مواد داخل دیسک است که به اعصاب گردنی منتهی به دست ها فشار وارد می کند. همراه با درد بازو، بی حسی و سوزن سوزن شدن می تواند در بازو و نوک انگشتان وجود داشته باشد. ضعف عضلانی نیز یکی دیگر از علائم این فشار است.

دیسک های موجود در مهره های گردنی زیاد بزرگ نیستند. ضمن این که با وجود کوچک بودن دیسک، فضای کافی برای اعصاب در آن ناحیه وجود ندارد. این به این معنی است که حتی فتق بسیار خفیف نیز می تواند بر روی اعصاب مجاور فشار وارد کرده و درد به وجود آورد. درد بازو معمولا زمانی که فضای عصب باریک تر می شود، شدیدتر خواهد شد.

نشانه های فتق دیسک گردن

فتق دیسک در گردن می تواند انواع علائم را در گردن، بازو، دست و انگشتان دست، و همچنین بخشی از شانه ایجاد کند. الگوهای درد و اختلال عصبی، تا حد زیادی توسط محل فتق دیسک تعیین می شوند. ستون فقرات گردنی دارای ۷ ساختار استخوانی است. این مهره ها از بالا به پایین به نام مهره C1 تا مهره C7 شماره گذاری شده اند. عصبی که توسط فتق دیسگ گردن تحت فشار است، بین دو مهره قرار دارد. به عنوان مثال در سطح C5-C6 ریشه عصب C6 تحت تاثیر قرار می گیرد.

مثال های دیگر عبارتند از:

  • در بین مهره های C4-C5 ریشه های عصبی C5 قرار دارد. فتق در این سطح می تواند درد شانه و ضعف در عضله دلتوئید در بالای بازو ایجاد کند و معمولا باعث ایجاد بی حسی یا سوزن سوزن شدن می شود.
  • در بین مهره های C5-C6 ریشه های عصبی C6 قرار دارد. فتق دیسک C5-C6 می تواند ضعف در عضله دوسر (عضلات جلو و بالای بازو) و عضلات اکستانسور مچ به وجود آورد. در این فتق بی حسی و سوزن سوزن شدن همراه با درد در انگشت شست دست وجود دارد. این سطح یکی از رایج ترین سطح ها برای فتق دیسک گردن است.
  • در بین مهره های C6-C7 ریشه های عصبی C7 قرار دارد. فتق دیسک در این منطقه موجب ضعف در ماهیچه سه سر (عضلات پشت بازو که تا ساعد گسترش یافته اند) و عضلات اکستانسور انگشت می شود. بی حسی و سوزن سوزن شدن همراه با درد تا پایین ماهیچه سه سر ادامه پیدا کرده و به انگشت وسط سرایت می کند. این سطح نیز یکی از مناطق شایع برای فتق دیسک گردن است.
  • در بین مهره های C7-T1 ریشه های عصبی C8 قرار دارد. این سطح در پایین گردن است. دقیقا جایی که مهره های گردنی به قفسه سینه و بالای کمر می رسند. فتق در اینجا می تواند ضعفی به وجود دارد که در آن دست قادر به گرفتن اجسام نباشد. به همراه آن بی حسی و سوزن سوزن شدن و درد تابشی به پایین بازوی و به سمت انگشت کوچک دست ایجاد می شود.

این الگوهای درد رایج در فتق دیسک گردن هستند، اما مطلق نمی باشند. به همین دلیل ممکن است برخی از افراد علائم دیگری را تجربه کنند.

همه چیز درباره فتق دیسک گردن
همه چیز درباره فتق دیسک گردن

تست های تشخیصی برای دیسک گردن

پس از آزمون اولیه، برای تشخیص بهتر فتق دیسک گردنی ممکن است آزمایشات تصویربرداری ویژه زیر لازم باشد.

اسکن MRI

آزمایش MRI (تصویربرداری تشدید مغناطیسی) بهترین روش برای تشخیص فتق دیسک است. اسکن MRI می تواند تصویر تمام ریشه های  عصبی نزدیک به فتق دیسک گردنی را نشان دهند.

سی تی اسکن میلوگرام

انجام MRI به عنوان اولین و بهترین روش تشخیص معرفی شده است اما گاهی برای تشخیص از سی تی اسکن میلوگرام نیز استفاده می شود. این آزمایش حساس تر است و می تواند حتی موارد ظریف و خفیف فشار بر روی ریشه های عصبی را نیز تشخیص دهد. در حالی که سی تی اسکن میلوگرام حساس تر است اما تهاجمی تر نیز می باشد. زیرا در این آزمایش رنگ میلوگرام باید به داخل کانال نخاعی تزریق شود.

EMG برای شناسایی دیگر شرایطی که باعث درد می شوند

برخی اوقات، EMG (الکترومیوگرافی) نیز ممکن است تجویز شود. EMG آزمون الکتریکی است که با تحریک اعصاب خاص و قرار دادن سوزن در عضلات مختلف در دست ها و پاها که به عصب تحت فشار منتهی می شوند انجام می شود. در صورتی که عضلات عصب فعالیت عادی خود را از دست بدهند، فعالیت الکتریکی خود به خود وجود خواهد داشت. EMG برای رد سایر مشکلات و سندرم هایی که موجب فشار بر روی عصب می شوند مانند سندرم تونل کارپ، plexitis بازویی، فشار بر روی عصب اولنار، سندرم خروجی قفسه سینه و … استفاده می شود.

درمان های محافظه کارانه برای فتق دیسک گردن

اکثر مواقع درد بازو که به دلیل فتق دیسک ایجاد می شود با دارو قابل کنترل است. معمولا درمان های غیر جراحی یا همان درمان های محافظه کارانه برای درمان و کاهش علائم به تنهایی کافی هستند. هنگامی که درد بازو شروع می شود و می توان آن را کنترل و بهبود داد بعید است که درد دوباره باز گردد. اگر درد بازو به روش های غیر جراحی تا حد قابل قبولی بهتر شود، انجام و ادامه این روش ها منطقی است. اما روش جراحی موجب می شود که درد سریعتر بهبود یابد. به طور کلی هدف تمام درمان های دیسک گردن، کاهش بی حسی و سوزن سوزن شدن است.

داروها

وقتی که درد اولیه شروع می شود داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و آسپرین و یا مهار کننده های COX-2 مانند celebrex می توانند به کاهش درد کمک کنند. درد ناشی از فتق دیسک گردنی با ترکیبی از دو فرایند زیر ایجاد می شود:

  • تحت فشار بودن ریشه های عصبی
  • التهاب به وجود آمده به وسیله مواد داخل دیسک

بنابراین، مصرف داروهای ضد التهابی با کاهش التهاب می تواند این بخش از درد را در حالی که مولفه فشار حل نشده است کاهش دهد. بیماران مبتلا به درد شدید از فتق دیسک، با مصرف استروئیدهای خوراکی مثل پردنیزولون یا پرونیزو لون دردشان بهتر می شود. با این حال، این داروها تنها می توانند برای دوره کوتاه (یک هفته) استفاده شوند.

درمان های غیر جراحی

علاوه بر داروهای ضد التهابی که در بالا ذکر شد، تعدادی از گزینه های درمانی غیر جراحی نیز می تواند به کاهش درد فتق دیسک گردن کمک کنند. این روش ها عبارتند از:

فیزیوتراپی و ورزش: درست همانطور که در ستون فقرات کمری، ورزش های مکنزی می توانند به کاهش درد کمک کنند، این درمان برای کمک به کاهش درد در بازو نیز استفاده می شود. در دوره اولیه یک درمانگر فیزیکی از روش هایی مانند گرما / یخ و یا اولتراسوند نیز برای کاهش اسپاسم عضلانی استفاده می کند.

کشش گردن: کشش سر می تواند به کاهش فشار بیش از حد بر روی ریشه های عصبی منجر شود. هرگز این درمان را در خانه به تنهایی انجام ندهید. این تمرین باید توسط فیزیوتراپیست انجام شده و برای همه افراد مفید نیست.

کایروپراکتیک: این روش که به نوعی همان فیزیوتراپی است بیشتر برای کاهش اختلالت مفصلی و درد استفاده می شود. اما به تازگی با ورود دستگاه ها و تجهیزات جدید پزشکی این درمان برای افراد مبتلا به دیسک نیز مفید است. البته هرگونه آسیب عصبی را نمی توان به این روش درمان کرد. برخی از بیماران با کایروپراکتیک بدتر می شوند.

استئوپاتی: استخوان درمانی یا همان استئوپاتی روشی است که با استفاده از تکنیک های خاص، حرکت مفصل به حالت عادی بازگشته و می تواند در کاهش درد ناشی از فتق دیسک گردن مفید باشد.

اصلاح فعالیت: برخی از فعالیت ها ممکن است درد فتق دیسک را شدید کنند. برای جلوگیری از تحریک عصبی بهتر است از انجام این فعالیت ها جلوگیری شود. بلند کردن اجسام سنگین (بیش از ۵۰ پوند)، فعالیت هایی که می توانند فشار زیادی به مهره های گردنی وارد کنند مانند قایقرانی، اتومبیل رانی، دویدن، و غیره و فعالیت هایی که نیاز به چرخش یا یکنواختی طولانی مدت گردن دارد از جمله این فعالیت ها می باشند.

مهاربند: در برخی موارد استفاده از گردنبندهایی که فعالیت گردن را مهار می کنند می توانند فشار روی عصب را کم کنند.

داروها: علاوه بر داروهای ضد التهابی که در بالا ذکر شد، داروهای مخدر (مثل مسکن، و یا مخدرها) ممکن است به صورت موقت برای کمک به کاهش درد و ناراحتی ناشی از فتق دیسک گردن استفاده شود. شل کننده های عضلانی و یا برخی داروهای ضد افسردگی به کاهش درد عصب (درد نوروپاتیک) و کمک به بازگرداندن الگوهای طبیعی خواب کمک می کنند.

تزریق: تزریق استروئید اپیدورال یا بلوک کننده های ریشه های عصبی به گردن می تواند برای کاهش التهاب در موارد درد شدید فتق دیسک گردن مفید باشد.

عمل جراحی ستون فقرات برای فتق دیسک گردن

اکثر دردهای مربوط به فتق دیسک گردنی در عرض چند هفته از بین خواهند رفت اما اگر این درد بیشتر از ۶ تا ۱۲ هفته ادامه داشته باشد و یا اگر درد شدید و ناتوان کننده باشد، عمل جراحی ستون فقرات ممکن است یک گزینه معقول باشد. عمل جراحی ستون فقرات برای فتق دیسک گردنی قابل اعتماد است. میزان موفقیت از لحاظ تسکین درد بازو حدود ۹۵ تا ۹۸ درصد است. عمل جراحی فتق دیسک گردن می تواند به روش های مختلفی انجام شود:

دیسککتومی قدامی گردن با فیوژن (ACDF): این عمل رایج ترین روش در میان جراحان ستون فقرات برای دیسک فتق گردن است. در این عمل جراحی، دیسک از طریق یک برش یک اینچی کوچک در جلوی گردن برداشته می شود. بعد از برداشتن دیسک، فضای دیسک با یک صفحه گرافت برای افزایش ثبات و احتمالا بالا رفتن نرخ همجوشی پوشانده می شود.

دیسککتومی خلفی گردن: این شبیه به دیسککتومی کمری خلفی است. در این روش از پشت گردن برش ایجاد می شود. این روش از لحاظ فنی دشوارتر از روش قدامی است. زیرا که در ناحیه پشت کمر رگ های زیادی وجود دارد و علاوه بر احتمال خونریزی شدید نخاع نیز بیشتر در خطر است.

جایگزینی دیسک مصنوعی: این روش نیز مثل ACDF، انجام می شود با این تفاوت که بعد از برداشتن دیسک از جلوی گردن به جای قرار دادن فیوژن در فضای دیسک، یک دیسک مصنوعی در فضای دیسک قرار می گیرد. هدف از این دیسک مصنوعی، تقلید از شکل و عملکرد دیسک اصلی است.

مراقبت های بعد از عمل جراحی فتق دیسک گردن

در عمل جراحی قدامی، مانند ACDF و دیسک مصنوعی، معمولا درد زیادی بعد از عمل وجود دارد. عمل جراحی از طریق یک برش کوچک در جلوی گردن انجام می شود، و ستون فقرات در سطوح مختلف قابل دسترسی هستند. این نوع جراحی معمولا سرپایی هم انجام می شود. درد در بازو معمولا به سرعت بعد از عمل از بین می رود، اما ضعف بازو و بی حسی ممکن است هفته ها یا ماه ها بعد از عمل وجود داشته باشد. پس از عمل، بسیاری از جراحان، گردبند قابل تنظیم را تجویز می کنند. ضمن این که از بیمار خواسته می شود فعالیت های خود را از نظر ماهیت و زمان محدودتر کنند.