هورمون ها مواد طبیعی ساخته شده توسط غدد سیستم هورمونی بدن هستند. این هورمون ها بعد از آزاد شدن به خون فرستاده می شود تا بتوانند عملکرد خود را بر روی قسمت های مختلف بدن انجام دهند. انواع مختلف از هورمون در بدن وجود دارد. هر یک از آن ها کنترل رشد و فعالیت سلولی اندام خاصی را بر عهده دارند. برخی از سرطان ها و یا درمان های آن می توانند میزان تولید هورمون در بدن را تغییر دهند. همچنین، برخی از سلول های سرطانی هورمون هایی تولید می کنند که باعث بروز علائم می شوند. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت در مورد هورمون ها به خصوص هورمون های جنسی و سرطان و علائمی که این تغییرات ایجاد می کنند، صحبت خواهیم کرد.
درمان های سرطان معمولا مقدار هورمون ها را کاهش می دهند. این درمان ها با مسدود کردن عمل هورمون ها، و یا با کاهش مقدار هورمون در بدن باعث می شوند تغییراتی در سطح هورمون ها ایجاد شود. گاهی اوقات، درمان می تواند ساخت یک هورمون خاص در بدن را متوقف کند. تغییرات ایجاده شده در سطح هورمون ها به دلیل درمان سرطان ممکن است موقت یا دائم باشد. درمان سرطان پستان و سرطان پروستات از جمله درمان هایی هستند که سطح هورمون در بدن را دچار نوسان می کنند.
هورمون های جنسی و سرطان
احتمال ایجاد تغییرات در سطوح هورمون های جنسی بستگی به نوع سرطان و نوع درمان آن دارد. هورمونهای جنسی شامل استروژن، پروژسترون و تستوسترون می باشند.
استروژن
استروژن هورمونی زنانه است. بیشتر استروژنی که بدن یک زن نیاز دارد از تخمدان آزاد می شود. این غدد کوچک درست در بالای کلیه ها قرار دارند. برخی از چربی های بدن نیز استروژن تولید می کنند. در دوران بلوغ سطح استروژن در بدن دختران زیاد شده و تغییرات جنسی از جمله رشد پستان در آن ها نمایان می شود. استروژن کمک می کند تا چرخه قاعدگی و آزاد شدن تخمک کنترل شود.
در بدن مردان نیز مقداری استروژن وجود دارد. در مردان، بیضه ها و غده آدرنال مقدار کمی از این هورمون تولید می کنند. این هورمون کمک می کند تا اسپرم به بلوغ رسیده و میل جنسی افزایش یابد.
پروژسترون
پروژسترون یکی دیگر از هورمون های زنانه است که توسط تخمدان ها ساخته می شود. در طول دوران بارداری جفت نیز پروژسترون تولید می کند. پروژسترون کمک می کند تا چرخه قاعدگی کنترل شود. این هورمون همچنین نقش موثری در حفظ بارداری و شیردهی دارد.
تستوسترون
تستوسترون یک هورمون مردانه است. بیضه بخش اعظمی از تستوسترون مورد نیاز مردان را تولید می کند. غدد آدرنال نیز مقدار کمی از یک مشابه هورمون مردانه تولید کرده، که بعد از تغییر، به هورمون تستوسترون تبدیل می شود.
برای ساختن اسپرم در بدن مردان نیاز به هورمون تستوسترون می باشد. حفظ عضلات و کمک به افزایش میل جنسی از جمله مهمترین وظایف این هورمون است. رشد جنسی پسران در دوران بلوغ، مانند کلف شدن صدا، رشد موی صورت و رشد عضلانی از کاربردهای این هورمون در بدن است.
در خانم ها تخمدان و غدد آدرنال مقدار کمی تستوسترون تولید می کنند. این مقدار برای حفظ عضلات و کمک به میل جنسی مفید است.
علائم تاثیر سرطان بر روی هورمون های جنسی
اگر درمان سرطان باعث کاهش سطح هورمونهای جنسی و یا توقف تولید آن ها شده باشد، به زودی بدن علائمی را از خود نشان می دهد. علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت هستند. طول عمر آن ها نیز کاملا متغییر است. اما مهمترین علائمی که ایجاد می کنند به شرح زیر می باشد:
- گرگرفتگی و تعریق
- مشکلات حافظه و تمرکز
- کاهش یا از دست دادن علاقه نسبت به برقراری رابطه جنسی (کاهش میل جنسی)
- تغییرات خلقی
- خستگی
- مشکلات خواب
- درد
- تغییرات وزن
- کاهش توده استخوانی
- مشکلات قلبی به دلیل افزایش سطح کلسترول
علائم اختصاصی زنان عبارتند از:
- خشکی واژن
- مشکلات ادراری
علائم اختصاصی مردان عبارتند از:
- کاهش میل جنسی و مشکلات نعوظ (ناتوانی جنسی)
- تورم و حساسیت پستان
- ضعف عضلانی