هپاتیت B عفونت جدی کبدی ناشی از ویروس هپاتیت ب (HBV) است. برای برخی افراد، عفونت هپاتیت B مزمن می شود، به این معنی که بیماریشان بیش از شش ماه طول می کشد. داشتن هپاتیت B مزمن باعث افزایش خطر ابتلا به نارسایی کبد، سرطان کبد یا سیروز می شود. متاسفانه این بیماری های آسیب دائمی به کبد وارد می کنند.
اکثر بزرگسالان مبتلا به هپاتیت B، به طور کامل بهبود می یابند، حتی اگر علائم و نشانه های آنها شدید باشد. نوزادان و کودکان بیشتر احتمال دارد که به عفونت هپاتیت ب طولانی مدت مبتلا شوند. واکسن می تواند خطر ابتلا به این عفونت را کاهش دهد. اما اگر بیماری وجود داشته باشد، نمی تواند آن را درمان کند. اگر آلوده هستید، با استفاده از اقدامات احتیاطی خاصی می توانید به جلوگیری از گسترش ویروس به دیگران کمک کنید.
برای آشنایی با نشانه ها، علل، عوامل خطر، عوارض، پیشگیری، تشخیص و درمان هپاتیت B تا انتهای این مطلب مجله پیام سلامت با ما همراه شوید.
علائم هپاتیت B
علائم و نشانه های هپاتیت B، از خفیف تا شدید متغییر است. این علائم معمولا حدود یک تا چهار ماه پس از آلوده شدن بدن ظاهر می شوند. اگرچه می توانید آن ها را دو هفته پس از ایجاد عفونت نیز مشاهده کنید. بعضی از افراد، معمولا کودکان مبتلا، ممکن است علائمی نداشته باشند.
علائم و نشانه های هپاتیت B معمولا عبارتند از:
- درد شکم
- تیره شدن رنگ ادرار
- تب
- درد مفاصل
- کاهش اشتها
- تهوع و استفراغ
- ضعف و خستگی
- زرد شدن رنگ پوست و سفیدی چشم (زردی)
چه زمانی باید به دلیل وجود این علائم به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر می دانید که به هپاتیت B مبتلا هستید، بلافاصله با پزشک خود مشورت کنید. درمان پیشگیرانه ممکن است خطر ابتلا به عفونت را کاهش دهد. در صورتی که در عرض ۲۴ ساعت پس از قرار گرفتن در معرض ویروس، درمان را دریافت کنید، چشم انداز بیماری بهتر است.
اگر فکر می کنید که علائمی که دارید مربوط به هپاتیت B است، با پزشک مشورت کنید.
علل ابتلا به این بیماری
عفونت هپاتیت B، به وسیله ویروس هپاتیت ب (HBV) ایجاد می شود. این ویروس از طریق خون، اسپرم یا سایر مایعات بدن از فردی به فرد دیگر منتقل می شود. عطسه یا سرفه این بیماری را گسترش نمی دهد.
شیوه های معمولی که HBV می تواند به طریق آن ها گسترش یابد عبارتند از:
تماس جنسی: شما ممکن است هپاتیت B را در صورت داشتن رابطه جنسی محافظت نشده با کسی که آلوده شده است، دریافت کنید. ورود خون، بزاق، اسپرم و ترشحات واژن در حین رابطه جنسی به بدن، ویروس را منتقل می کند.
به اشتراک گذاشتن سوزن تزریق: HBV به راحتی از طریق سوزن و سرنگ آلوده به خون آلوده پخش می شود. به اشتراک گذاری وسایل تزریق شما را در معرض خطر ابتلا به هپاتیت B قرار می دهد.
واردن شدن تصادفی سوزن به بدن: هپاتیت B، برای کارکنان مراکز بهداشتی و هر فرد دیگری که با خون انسان تماس دارد یک نگرانی جدی است.
از طریق مادر به کودک: زنان باردار مبتلا به HBV می توانند ویروس را در طی زایمان به نوزادان خود منتقل کنند. با این حال، نوزاد را می توان واکسینه کرد تا از تقریبا همه موارد آلوده در امان باشد. اگر حامله هستید یا می خواهید باردار شوید، با پزشک خود مشورت کنید تا آزمایش هپاتیت B را برایتان تجویز کند.
هپاتیت B مزمن و حاد
عفونت هپاتیت B، ممکن است کوتاه مدت (حاد) یا طولانی مدت (مزمن) باشد.
عفونت حاد کمتر از شش ماه طول می کشد. سیستم ایمنی بدن شما احتمالا می تواند هپاتیت B حاد را از بدن پاک کند. در این حالت بدن باید طی چند ماه بهبود کامل داشته باشد. اکثر افراد مبتلا به هپاتیت B، در بزرگسالان دارای عفونت حاد هستند. اما این حالت می تواند منجر به عفونت مزمن شود.
عفونت مزمن شش ماه یا بیشتر طول می کشد. از آنجا که سیستم ایمنی بدن شما نمی تواند این نوع عفونت را دفع کند، این بیماری کاملا قابل درمان نیست. عفونت مزمن هپاتیت B ممکن است تا پایان عمر طول بکشد، و احتمالا منجر به بیماری های جدی مانند سیروز و سرطان کبد شود.
هپاتیت B، به ویژه در نوزادان یا کودکان زیر ۵ سال، خطر ابتلا به عفونت مزمن را بالاتر می برد. عفونت مزمن ممکن است چندین دهه در بدن باقی بماند تا زمانی که فرد به طور جدی از بیماری کبدی بیمار شود.
عوامل خطر ابتلا
هپاتیت B از طریق تماس با خون، اسپرم یا سایر مایعات بدن از یک فرد آلوده به فرد دیگر منتقل می شود. خطر ابتلا به هپاتیت B در شرایط زیر افزایش می یابد:
- داشتن رابطه جنسی محافظت نشده با شرکای جنسی متعدد و یا افرادی که مبتلا به HBV هستند
- به اشتراک گذاشتن سوزن تزریق
- مردانی که با مردان دیگر رابطه جنسی دارند
- زندگی با کسی که به عفونت مزمن HBV مبتلا است
- نوزاد متولد شده از یک مادر آلوده
- شغل هایی که در آن با خون انسان سر و کار دارند
- سفر به مناطقی که آلودگی HBV در آن جا زیاد است، مانند آسیا، جزایر اقیانوس آرام، آفریقا و شرق اروپا
عوارض جانبی
داشتن عفونت مزمن HBV می تواند منجر به عوارض جدی زیر شود:
- زخم شدن کبد (سیروز): التهاب همراه با عفونت هپاتیت B می تواند منجر به زخم گسترده در کبد (سیروز) شود که ممکن است توانایی کبد را مختل کند.
- سرطان کبد: افراد مبتلا به هپاتیت B مزمن با خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان کبد مواجه هستند.
- نارسایی کبد: نارسایی حاد کبدی بیماری است که عملکرد حیاتی کبد را متوقف می کند. وقتی این اتفاق می افتد، پیوند کبد برای زنده ماندن ضروری است.
- سایر بیماری ها: افراد مبتلا به هپاتیت B مزمن ممکن است به بیماری کلیوی یا التهاب عروق خونی مبتلا می شوند.
جلوگیری از این بیماری
واکسن هپاتیت B معمولا به صورت سه یا چهار تزریق در طول بیش از شش ماه تزریق می شود. واکسن این بیماری برای موارد زیر توصیه می شود:
- نوزادان
- کودکان و نوجوانانی که در هنگام تولد واکسینه نشده اند.
- افرادی که در مرکز درمانی کار می کنند.
- افرادی که با فرد آلوده به هپاتیت B زندگی می کند.
- هر کسی که دارای عفونت های جنسی از جمله HIV است.
- مردانی که با مردان دیگر رابطه جنسی دارند.
- افرادی که دارای شرکای جنسی متعدد هستند.
- همسران افرادی که به هپاتیت B مبتلا هستند.
- افرادی که مواد مخدر تزریق می کنند یا سوزن و سرنگ خود را با دیگران به اشتراک می گذارند
- افراد مبتلا به بیماری های مزمن کبدی
- افراد مبتلا به بیماری های کلیوی پیشرفته
- مسافرانی که به مناطقی سفر می کنند که در آن جا هپاتیت B رواج دارد.
اقدامات احتیاطی برای جلوگیری از HBV
راه های دیگر برای کاهش خطر ابتلا به HBV وجود دارد. این راه ها عبارتند از:
- وضعیت HBV شریک جنسی خود را بدانید. در رابطه جنسی محافظت نشده درگیر نشوید. مگر اینکه کاملا مطمئن شوید که شریک جنسیتان به HBV یا هر گونه عفونت جنسی دیگر آلوده نیست.
- اگر وضعیت سلامتی شریک جنسی خود را نمی دانید، از کاندوم استفاده کنید. به یاد داشته باشید اگر چه کاندوم می تواند خطر ابتلا به ویروس HBV را کاهش دهد، اما این خطر را از بین نمی برد.
- مواد مخدر استفاده نکنید و اگر این کار را انجام می دهید در هر بار تزریق از سرنگ جدید استفاده کنید.
- در مورد سوراخ کردن بدن و خالکوبی اقدامات احتیاطی را رعایت کنید.
- قبل از سفر به مناطقی که این بیماری در آن جا رواج دارد واکسن هپاتیت B تزریق کنید.
تشخیص
پزشک برای تشخیص، علائم آسیب کبدی مانند زردی پوست یا درد شکم را بررسی می کند. آزمایشاتی که می توانند به تشخیص هپاتیت B یا عوارض آن کمک کنند عبارتند از:
آزمایش خون: آزمایش خون می تواند نشانه هایی از ویروس هپاتیت B را در بدن تشخیص دهد و به تعیین حاد یا مزمن بودن آن کمک کند.
سونوگرافی کبد: سونوگرافی مخصوص به نام الاستوگرافی گذرا می تواند میزان آسیب کبدی را نشان دهد.
بیوپسی کبدی: پزشک ممکن است یک نمونه کوچک از کبد را برای آزمایش (بیوپسی کبدی) نمونه برداری کند. در طی این آزمایش، پزشک یک سوزن نازک را از طریق پوست به کبد وارد می کند و یک نمونه بافت را برای تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی بر می دارد.
غربالگری افراد سالم برای هپاتیت B
پزشکان برخی از افراد سالم را برای تشخیص عفونت هپاتیت B آزمایش می کنند. زیرا ویروس می تواند قبل از ایجاد نشانه ها و علائم، به کبد آسیب برساند. در مورد غربالگری عفونت هپاتیت B، در صورت داشتن شرایط زیر با پزشک خود صحبت کنید:
- باردار هستند.
- با کسی که هپاتیت B دارد زندگی می کنید.
- تا به حال شرکای جنسی متعدد داشته اید.
- رابطه جنسی با کسی که هپاتیت B دارد داشته اید.
- مرد هستید و با دیگر مردان رابطه جنسی دارید.
- سابقه ابتلا به بیماری های منتقله جنسی را دارید.
- اچ آی وی یا هپاتیت C دارید.
- آزمایش آنزیم های کبدی تان نتایج غیر طبیعی دارد.
- دیالیز می کنید.
- داروهایی را که سیستم ایمنی بدنتان را سرکوب می کنند، مانند داروهایی که برای جلوگیری از رد پیوند پس از پیوند عضو استفاده می شود، مصرف می کنید.
- از مواد مخدر استفاده می کنید.
- زندانی هستید.
- در کشورهایی که هپاتیت B شایع است، از جمله آسیا، جزایر اقیانوس آرام، آفریقا و اروپای شرقی به دنیا آمده اید.
درمان
درمان برای جلوگیری از عفونت هپاتیت B پس از قرار گرفتن در معرض این ویروس
اگر می دانید که به ویروس هپاتیت B مبتلا هستید و مطمئن نیستید که واکسین بیماری را زده اید یا نه، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید. تزریق ایمونوگلوبولین (یک نوع آنتی بادی) به مدت ۱۲ ساعت پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ممکن است به محافظت از بدن شما کمک کند. از آنجا که این درمان فقط محفاظت کوتاه مدت را ارائه می دهد، باید همزمان واکسن هپاتیت B نیز بزنید.
درمان عفونت حاد هپاتیت B
اگر پزشک تشخیص دهد که عفونت به مدت کوتاهی طول می کشد و به خودی خود از بین می رود، ممکن است به درمان نیاز نداشته باشید. در این شرایط معمولا استراحت، تغذیه مناسب و مصرف زیاد مایعات توصیه می شود. در موارد شدید، برای جلوگیری از عوارض، داروهای ضد ویروسی یا بستری شدن در بیمارستان مورد نیاز است.
[quote font_size=”18″ color=”#37a02b”]
پیشنهاد می کنیم برای اطلاعات بیشتر، این مطالب را نیز بخوانید:
هپاتیت ویروسی ؛ انواع، روش انتقال، علائم، روش های تشخیص و درمان این بیماری
هپاتیت E ؛ انواع، عوارض، نشانه ها، علل، تشخیص و روش های درمان و پیشگیری
هپاتیت D از علائم و نشانه ها تا روش های درمان و پیشگیری از آن
[/quote]
درمان عفونت مزمن هپاتیت B
اکثر افراد مبتلا به عفونت مزمن هپاتیت B تا پایان عمر نیاز به درمان دارند. درمان کمک می کند تا خطر بیماری کبد کاهش یافته و از انتقال عفونت به دیگران جلوگیری کند. درمان هپاتیت B مزمن ممکن است شامل موارد زیر باشد:
داروهای ضد ویروسی
داروهای ضد ویروسی مانند موارد زیر می توانند به مبارزه با ویروس کمک کند و توانایی بیماری را برای ایجاد آسیب کبدی کاهش دهند:
- انتکاویر
- تنوفوویر
- لامیوودین
- آدفوویر
- تلبیوودین
تزریق اینترفرون
Interferon alfa-2b نسخه ای از ماده ای می باشد که توسط بدن تولید می شود و برای مبارزه با عفونت ضروری است. این درمان به طور عمده برای افراد جوان مبتلا به هپاتیت B که می خواهند از درمان های طولانی مدت استفاده نکنند و یا زنانی که پس از اتمام یک دوره محدود درمان، می خواهند باردار شوند، مورد استفاده قرار می گیرد. اینترفرون در دوران بارداری نباید استفاده شود. عوارض جانبی ممکن آن نیز عبارتند از:
- تهوع
- استفراغ
- دشواری تنفس
- افسردگی
پیوند کبد
اگر کبد به شدت آسیب دیده باشد، پیوند کبد ممکن است گزینه خوبی باشد. در طول پیوند کبد، جراح کبد آسیب دیده را بر می دارد و آن را با یک کبد سالم جایگزین می کند.
داروهای دیگری نیز برای درمان هپاتیت B در حال توسعه هستند.