ویتامین E ؛ کارکردها، مزایا، منابع تامین کننده و عوارض جانبی مصرف بیش از حد آن

اگر به شما گفته شود که ویتامینی وجود دارد که نقش آنتی اکسیدانی بازی کرده، از آسیب رادیکال های آزاد جلوگیری می کند و به طور طبیعی باعث کند شدن روند پیری می شود، چه عکس العملی از خودتان نشان می دهید؟ بله منظور ما ویتامین E است. سایر مزایای ویتامین E شامل نقش آن به عنوان ویتامین مهم محلول در چربی است که برای عملکرد مناسب بسیاری از اندام ها، فعالیت های آنزیمی و فرآیندهای عصبی مورد نیاز است.

مزایای مصرف غذاهای غنی از ویتامین E می تواند شامل درمان و پیشگیری از بیماری های قلبی و عروقی مانند درد قفسه سینه، فشار خون بالا و اسنداد شریان ها باشد. ویتامین E، تنها در غذاهای گیاهی، از جمله روغن های خاص، آجیل، غلات، میوه ها و جوانه گندم یافت می شود. البته این ویتامین را به شکل مکمل نیز می توانید استفاده کنید.

پس بیایید تا در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت بیشتر در مورد کارکردها، مزایا، منابع تامین کننده و عوارض جانبی مصرف بیش از حد ویتامین E صحبت کنیم.

۱۱ مزیت برتر ویتامین E

تعادل کلسترول

کلسترول یک ماده طبیعی است که توسط کبد تولید می شود و بدن برای عملکرد مناسب سلول ها، اعصاب و هورمون ها، به آن نیاز دارد. هنگامی که سطح کلسترول در حالت طبیعی است و تعادل دارد، همه چیز در بدن طبق روال عادی است. اما وقتی کلسترول اکسید می شود خطرناک می شود. مطالعات نشان داده اند که ایزومرهای خاصی از ویتامین E، به عنوان یک آنتی اکسیدان محافظتی که با اکسیداسیون کلسترول مبارزه می کند، استفاده می شود. این به این دلیل است که این ایزومرها می توانند از ایجاد آسیب رادیکال های آزاد در بدن که منجر به اکسیداسیون کلسترول می شود، جلوگیری کنند.

ایزومرهای توکوترینول ویتامین E، سه پیوند دوگانه دارند که به دلیل توانایی آنها برای کاهش فعالیت آنزیمی که تولید یا سنتز کلسترول را کنترل می کند، تاثیر مثبتی بر سلامت قلب عروق دارد. ایزومرهای توکوترینول همچنین می توانند از چسبندگی سلول جلوگیری کرده، بنابراین پیشرفت بیماری آترواسکلروز یا سفت و ضخیم شدن شریان ها را کاهش می دهند. مهم این است که بدانید ویتامین E مصنوعی این فواید طبیعی را ندارد.

مبارزه با رادیکال های آزاد و جلوگیری از پیشرفت بیماری

مولکول های رادیکال های آزاد، سلول های سالم را در بدن شما تجزیه می کنند و این فرایند می تواند به بیماری قلبی و سرطان منجر شود. این مولکول ها به طور طبیعی در بدن شما ایجاد می شوند و وقتی سرعت ایجاد آن ها زیاد شده یا اکسید شوند، می توانند آسیب جدی ایجاد کنند. برخی از ایزومرهای ویتامین E توانایی آنتی اکسیدانی قوی دارند و این توانایی موجب کاهش آسیب های رادیکال های آزاد و مبارزه با التهاب می شود. به این ترتیب این ویتامین به سلول های بدن شما کمک می کند تا به آرامی پیر شده و مشکلاتی مانند بیماری های قلبی کمتر ایجاد شود.

مطالعات نشان داده اند که این ویتامین می تواند به طور قابل توجهی موجب تقویت سیستم ایمنی بدن شده و احتمال ابتلا به بیماری را کم کند. تحقیقات اخیر نشان می دهد که برای تقویت سیستم ایمنی و اثرات آنتی اکسیدانی، ایزومرهای آلفا توکوترینول، گاما تکتورینول ضعیف تر و دلتا تکتورینول مؤثرتر عمل می کنند.

ترمیم آسیب دیدگی پوست

ویتامین E پوست را با تقویت دیواره های مویرگی و بهبود رطوبت و خاصیت کشسانی، به عنوان یک ماده مغذی طبیعی، تقویت می کند. مطالعات نشان داده اند که ویتامین E باعث کاهش التهاب در بدن و پوست می شود. به این ترتیب پوست سالم و جوان می ماند. این خواص آنتی اکسیدانی زمانی که پوست در معرض دود سیگار یا اشعه ماوراء بنفش نور خورشید است مفیدتر بوده و از پوست در برابر سرطان محافظت می کند.

مصرف ویتامین E همراه با ویتامین C برای مبارزه با تاثیر اشعه ماوراء بنفش و التهاب پوست موثر بوده و می تواند در کاهش علائم آکنه و اگزما مفید باشد. ویتامین E همچنین به روند بهبودی پوست کمک می کند. این ویتامین در لایه اپیدرمی پوست جذب می شود و می تواند برای درمان آفتاب سوختگی، که یکی از دلایل اصلی سرطان پوست است، به کار گرفته شود. از آنجا که این ویتامین سرعت بازسازی سلول را افزایش می دهد، می توان از آن برای درمان زخم، آکنه و چین و چروک نیز استفاده کرد.

ضخیم شدن مو

از آنجا که ویتامین E آنتی اکسیدان قوی است، به کاهش آسیب های محیطی ایجاد شده بر روی مو کمک می کند. این ویتامین می تواند گردش خون روی پوست سر را افزایش دهد. روغن ویتامین E می تواند رطوبت طبیعی را در پوست حفظ کرده و خشکی پوست را درمان کند. این روغن همچنین باعث می شود موهای شما سالم تر و صاف تر شود.

تعادل هورمون ها

ویتامین E می تواند نقش مهمی در توازن سیستم های غدد درون ریز و عصبی شما داشته باشد و به طور طبیعی تعادل هورمون ها را حفظ کند. علائم عدم تعادل هورمونی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • سندرم پیش از قاعدگی
  • افزایش وزن
  • آلرژی
  • عفونت های دستگاه ادراری
  • تغییرات پوستی
  • اضطراب
  • خستگی

با حفظ تعادل هورمون ها، وزنتان متعادل، چرخه قاعدگی تان منظم و انرژی تان زیاد می شود.

بهبود علائم سندرم قبل از قاعدگی

مصرف مکمل ویتامین E دو تا سه روز قبل، و دو تا سه روز بعد از دوره قاعدگی می تواند گرفتگی عضلات شکم، اضطراب، میل شدید به غذا و سایر علائم سندرم قیل از قاعدگی را کاهش دهد. ویتامین E می تواند شدت و مدت درد را کم کرده و می تواند خونریزی قاعدگی را کاهش دهد. این کار با تنظیم و متعادل شدن هورمون های بدن و به طور طبیعی انجام می شود و چرخه قاعدگی تنظیم خواهد شد.

بهبود بینایی

ویتامین E ممکن است به کاهش خطر ابتلا به سکته مغزی مرتبط با سن که علت شایع نابینایی است، کمک کند. به خاطر داشته باشید، برای اینکه ویتامین E برای بینایی تان مفید باشد، باید آن را با میزان کافی ویتامین C، بتا کاروتن و روی مصرف کنید. تحقیقات نشان داده اند که مصرف روزانه ویتامین E و ویتامین A به مقدار زیاد، باعث بهبودی در افرادی می شود که عمل لیزر چشم انجام داده اند.

کمک به افراد مبتلا به بیماری آلزایمر

تحقیقات نشان داده اند که فعالیت ضد التهابی توکوترینول ها در محافظت از بدن در برابر بیماری آلزایمر نقش دارد. ویتامین E ممکن است کاهش حافظه و عملکرد را در افراد مبتلا به بیماری آلزایمر نسبتا شدید یا سایر اختلالات نوروژنیک کاهش دهد. این ویتامین عدم استقلال و نیاز به مراقب یا کمک را در این افراد کم می کند. ویتامین E که همراه با ویتامین C مصرف می شود نیز می تواند خطر ابتلا به چندین نوع مختلف زوال عقل را کاهش دهد.

کاهش خطر ابتلا به سرطان و بهبود اثرات درمان های پزشکی

ویتامین E گاهی برای کاهش اثرات مضر درمان های پزشکی مانند اشعه درمانی و دیالیز استفاده می شود. این به این دلیل است که ویتامین E یک آنتی اکسیدان قوی است که با رادیکال های آزاد در بدن مبارزه می کند. همچنین برای کاهش عوارض ناخواسته داروهایی که ممکن است موجب ریزش مو یا آسیب به ریه شوند، مفید است.

برخی از ایزومرهای ویتامین E نیز به محافظت از بدن در برابر سرطان کمک می کند. مطالعات متعدد حیوانی شواهدی را از سرکوب رشد تومور با استفاده از توکوترینول ها نشان می دهد. البته محققان هنوز نتوانسته اند عملکرد این ایزومرهای را کشف کنند. اما ممکن است چندین مکانیسم برای خاصیت ضد سرطانی توکوترینول ها وجود داشته باشد. این مکانیسم ها عبارتند از:

  • کشتن سلول های سرطانی
  • غیرفعال کردن ژن های وابسته به سرطان
  • مهار آنژیوژنز یا رشد غیر طبیعی عروق خونی درون تومور

در مطالعات حیوانی مشخص شد که توکوترینول ها توانایی های محافظتی در برابر سرطان سینه، پروستات، کبد و پوست دارند.

بهبود استقامت فیزیکی و قدرت عضلانی

ویتامین E می تواند برای بهبود استقامت فیزیکی بدن شما مورد استفاده قرار گیرد. مصرف این ویتامین بعد از ورزش، می تواند انرژی شما را افزایش دهد و سطح استرس اکسیداتیو را بر عضلات کم کند. ویتامین E همچنین می تواند قدرت عضلانی را بهبود دهد. با بهبود گردش خون به کمک این ویتامین، خستگی از بین می رود و دیواره های مویرگی تقویت شده و سلول ها تغذیه می شوند.

رشد و توسعه جنین در حین بارداری

ویتامین E در دوران بارداری و برای رشد کافی نوزادان و کودکان حیاتی است. زیرا از اسیدهای چرب ضروری محافظت کرده و به کنترل التهاب کمک می کند. برخی از کارشناسان بر این باورند که مهمترین زمان برای مصرف ویتامین E در دوران بارداری، چند ماه اول است. زیرا ویتامین E در مراحل اولیه رشد مغز و اعصاب تأثیر می گذارد و این تاثیر تنها در طی یک دوره خاص رخ می دهد. از این جهت، توصیه می شود زنان باردار، مادران شیرده و کودکان تا سن ۲ سالگی مکمل طبیعی حاوی این ویتامین را بیشتر استفاده کنند.

منابع غنی از ویتامین E

  • ۱ فنجان تخمه آفتابگردان، ۳۳٫۴۱ میلی گرم (۲۲۰ درصد از نیاز روزانه بدن)
  • ۱ فنجان بادام، ۳۲٫۹۸ میلی گرم (۲۱۸ درصد از نیاز روزانه بدن)
  • ۱ فنجان فندق، ۲۰٫۲۹ میلی گرم (۱۳۳ درصد از نیاز روزانه بدن)
  • ۱ فنجان جوانه گندم، ۱۸ میلی گرم (۱۲۰ درصد از نیاز روزانه بدن)
  • ۱ عدد انبه خام، ۳٫۰۲ میلی گرم (۲۰ درصد از نیاز روزانه بدن)
  • ۱ عدد آووکادو خام، ۲٫۶۸ میلی گرم (۱۸ درصد از نیاز روزانه بدن)
  • ۱ فنجان کلم بروکلی پخته شده، ۲٫۴ میلی گرم (۱۲ درصد از نیاز روزانه بدن)
  • نصف فنجان اسفناج پخته شده و یا حدود ۲ فنجان اسفناج نپخته، ۱٫۹ میلی گرم (۱۰ درصد از نیاز روزانه بدن)
  • ۱ عدد کیوی متوسط، ۱٫۱ میلی گرم (۶ درصد از نیاز روزانه بدن)
  • ۱ عدد گوجه فرنگی خام، ۰٫۷ میلی گرم (۴ درصد از نیاز روزانه بدن)

میزان مصرف توصیه شده روزانه برای ویتامین E

مصرف روزانه این ویتامین بر اساس میلی گرم و واحدهای بین المللی (IU) برای گروه های سنی مختلف در زیر ذکر شده است:

برای کودکان
  • ۱ تا ۳ سال، ۶ میلی گرم در روز (۹ IU)
  • ۴ تا ۸ سال، ۷ میلی گرم در روز (۱۰٫۴ IU)
  • ۹ تا ۱۳ سال، ۱۱ میلی گرم در روز (۱۶٫۴ IU)
برای زنان
  • بالاتر از ۱۴ سال، ۱۵ میلی گرم در روز (۲۲٫۴ IU)
  • زنان باردار، ۱۵ میلی گرم در روز (۲۲٫۴ IU)
  • زنان شیرده، ۱۹ میلی گرم در روز (۲۸٫۵ IU)
برای مردان
  • بالاتر از ۱۴ سال، ۱۵ میلی گرم در روز (۲۲٫۴ IU)

برای درمان کمبود ویتامین E باید پس از مشورت با پزشک از دوزهای زیر استفاده کرد:

  • ۱ تا ۳ سال، ۲۰۰ میلی گرم در روز (۳۰۰ IU)
  • ۴ تا ۸ سال، ۳۰۰ میلی گرم در روز (۴۵۰ IU)
  • ۹ تا ۱۳ سال، ۶۰۰ میلی گرم در روز (۹۰۰ IU)
  • ۱۴ تا ۱۸ سال، ۸۰۰ میلی گرم در روز (۱۲۰۰ IU)
  • ۱۸ سال و بالاتر، ۱۰۰۰ میلی گرم در روز (۱۵۰۰ IU)

به خاطر داشته باشید که به دلیل اینکه ویتامین E محلول در چربی است،  زمانی بهترین جذب را دارد که با غذاهای چرب مصرف شود.

نشانه های کمبود ویتامین E

کمبود ویتامین E مدت ها است که جزء بیماری های نادر محسوب می شود. با این حال، برخی از کارشناسان معتقدند که امروزه بسیاری از افراد ویتامین E کافی را از طریق رژیم غذایی و به شکل طبیعی دریافت نمی کنند، به خصوص، در مورد مصرف توکوترینول ها.

شرایط خاصی وجود دارد که ممکن است کمبود ویتامین E را به دلیل جذب نامناسب ایجاد کند. نوزادان نارس که وزن آن ها کمتر از ۳٫۵ پوند است، در معرض خطر کمبود ویتامین E قرار دارد. افراد مبتلا به مشکلات جذب چربی، (یک مشکل رایج برای کسانی است که با بیماری التهابی روده مبارزه می کنند) ممکن است در بعضی موارد به کمبود ویتامین E مبتلا شوند.

افرادی که چربی مصرف نمی کنند نیز با کمبود این ویتامین مواجه هستند. زیرا همانطور که در بالا ذکر شد، چربی برای جذب ویتامین E مورد نیاز است. به عنوان مثال کسانی که فیبروز کیستیک دارند، جراحی بای پس معده انجام داده اند و یا افرادی که دارای مشکلات سوء جذب، مانند بیماری کرون، بیماری کبد یا نارسایی لوزالمعده هستند، از این دست افراد می باشند. نشانه های کمبود این ویتامین در بدن عبارتند از:

  • کاهش هماهنگی عضلات
  • اختلالات بینایی
  • اختلالات گفتاری

عوارض جانبی مصرف ویتامین E

اکثر افراد در هنگام مصرف دوزهای توصیه شده این مکمل عوارض جانبی را تجربه نمی کنند. اما در زمان مصرف دوزهای بالا، عوارض جانبی وجود دارد. ویتامین E ممکن است هنگام مصرف در مقادیر بسیار زیاد، مخصوصا برای افرادی که بیماری هایی مانند بیماری قلبی یا دیابت دارند، خطرناک باشد. اگر از این مشکلات رنج می برید، بیش از ۴۰۰ واحد در روز از این مکمل استفاده نکنید.

برخی مطالعات نشان داده اند که مصرف دوزهای بالایی ویتامین E که روزانه بین ۳۰۰ تا ۸۰۰ واحد است، ممکن است احتمال سکته مغزی شدید (سکته هموراژیک) را ۲۲ درصد افزایش دهد. یکی از عوارض جانبی جدی ویتامین E، افزایش خطر خونریزی، به ویژه در مغز است.

از مصرف مکمل های حاوی ویتامین E یا هر ویتامین آنتی اکسیدانی دیگر بلافاصله قبل و بعد از آنژیوپلاستی، اجتناب کنید. به نظر می رسد این ویتامین ها در درمان به این شیوه تداخل ایجاد می کنند. مصرف زیاد این مکمل ها می تواند عوارض جانبی زیر را نیز داشته باشد:

  • نارسایی قلبی در افراد مبتلا به دیابت
  • بدتر شدن اختلالات خونریزی
  • افزایش شانس ابتلا به سرطان ریه، گردن و پروستات
  • افزایش خونریزی در طول و بعد از جراحی
  • افزایش احتمال مرگ پس از حمله قلبی یا سکته مغزی

یک مطالعه جداگانه نشان داد که مصرف مکمل های ویتامین E می تواند برای زنان که در مراحل اولیه بارداری هستند، مضر باشد. طبق نتایج این مطالعات مشخص شد که زنانی که در طول هشت هفته اول حاملگی خود از مکمل های حاوی ویتامین E استفاده می کنند، شانس ابتلا به نقایص قلبی مادرزادی را در جنینشان افزایش می دهند. مصرف زیاد ویتامین E همچنین ممکن است به عوارض زیر منجر شود:

  • حالت تهوع
  • اسهال
  • گرفتگی معده
  • خستگی
  • ضعف
  • سردرد
  • تاری دید
  • خارش
  • کبودی
  • خونریزی

مصرف ویتامین به صورت موضعی می تواند پوست برخی افراد را تحریک کند. بنابراین ابتدا مقدار کمی از آن را تست کنید.