پروتئاز که به نام آنزیم پروتئولیتیک، پپتیداز و یا پروتئیناز نیز شناخته می شود، یک نوع آنزیم است که به طور عمده برای هضم انواع مختلف پروتئین کاربرد دارد. این آنزیم، توسط یک فرایند شناخته شده به عنوان هیدرولیز پروتئین را به زنجیره های کوچکتر به نام پپتید و یا واحد کوچک دیگری به نام اسیدهای آمینه تبدیل می کند.
معمولا این آنزیم در منابع گیاهی مانند پاپایا و آناناس یافت می شود. پروتئازها نقش کلیدی در بسیاری از فرایندهای فیزیولوژیکی بدن بازی می کنند. پروتئین ها دارای یک ساختار پیچیده هستند که برای تبدیل شدن به مولکول های ریزتر به این آنزیم نیاز دارد. بدون پروتئازها، مخاط روده قادر به هضم پروتئین ها نیستند.
فواید پروتئاز
آنزیم های پروتئولیتیک برای هضم مواد غذایی بسیار مهم هستند. اما وظایف روده، صرفا محدود به هضم غذا نیست. روده با استفاده از دیواره های خود، ارگانیسم های مضر ناخواسته و ضایعات ناخواسته مانند سموم، بقایای سلولی و پروتئین های هضم نشده را دفع می کند. سایر فواید این آنزیم برای بدن عبارتند از:
- درمان بیماری های التهابی روده
- سوختگی پوست و زخم معده
- رگ به رگ شدن
- کند کردن یا متوقف کردن التهاب
- دردهای آرتروز
- درمان آسیب های ورزشی
- بهبود باکتری های مفید روده
- بهبود گردش خون و سیستم لنف
- لخته شدن خون
- سلامت دستگاه گوارش
منابع غنی از پروتئاز
آناناس
آناناس حاوی مخلوطی از آنزیم های پروتئاز است که در مجموع به نام بروملین شناخته می شوند. تاریخچه آناناس مربوط به امریکا مرکزی و جنوبی است. این میوه در این مناطق برای درمان مسائل گوارشی استفاده می شد. بر اساس گزارش مرکز پزشکی دانشگاه مریلند؛ بروملین به خصوص در کاهش التهاب ناشی از عفونت و آسیب موثر است. بروملین موجود در آناناس به اندازه کافی زیاد نیست. بنابراین به تنهایی برای درمان التهاب موثر نیست.
پاپایا
این نوع میوه نوعی میوه استوایی است. پاپایا نارس و خام شامل papain نوعی آنزیم پروتئولیتیک است. مانند بروملین، این آنزیم نیز با پایین آوردن اسید آمینه، موجب آرامش و استراحت بدن می شود. اسید آمینه نوعی بلوک است که از پروتئین ساخته شده است. پاپایای سبز، نارس است. papain بیشتر در پاپایای نارس یافت می شود. هر چقدر پاپایا نارس تر باشد محتوای papain آن بیشتر است.
کمبود پروتئازها در بدن
بر اساس گزارش مرکز پزشکی لانگون دانشگاه نیویورک، بدن در شرایط عادی قادر است آنزیم های پروتئولیتیک را به اندازه کافی برای هضم پروتئین از طریق رژیم غذایی خود تولید کند. با این حال، کمبود پروتئازها در شرایط نادر، می تواند رخ دهد. اگر بدن از بیماری پانکراس رنج ببرد قادر به تولید آنزیم پروتئاز به اندازه کافی نیست.
اگر بدن مشکل هضم پروتئین داشته باشد، علائم خود را بعد از خوردن وعده های غذایی تجربه می کنند. این علائم شامل گاز، دل پیچه و درد شکم است. مکمل های آنزیم پروتئاز عمدتا توسط افرادی که در جذب پروتئین مشکل دارند، به منظور کمک به هضم غذا استفاده می شود.