پروپیلن گلیکول

پروپیلن گلیکول یک مولکول کوچک و مبتنی بر کربن است؛ که از خانواده الکل همراه با ترکیبات شناخته شده اتانول (الکل نوشیدنی) و ایزوپروپیل (مالش موضعی) است. این ماده احتمالا شبیه به اتیلن گلیکول است و همچنین کاربرد آن به عنوان یک ترکیب ضد انجماد و ضد یخ است. با این حال، پروپیلن گلیکول به طور عمده، یک حلال موثر نیز است و یک عنصر رایج در داروها، لوازم آرایشی و دئودورانت است.

خصوصیات فیزیکی

با توجه به برگه اطلاعات ایمنی مواد (MSDS) برای پروپیلن گلیکول، این ماده یک مایع بی رنگ با طعم کمی شیرین است و مقداری چسبناکتر از آب است، به این معنی که مثل شربت به آرامی جریان پیدا می کند. نقطه ذوب این ماده  منفی ۷۲٫۴ درجه فارنهایت است و نقطه جوش آن درجه حرارت ۳۷۰٫۸ درجه فارنهایت است. وزن آن ۱٫۰۳۶ است، به این معنی که این ماده به مقدرا کمی متراکم تر از آب است. فشار بخار پروپیلن گلیکول در دمای معمولی اتاق ناچیز است، بنابراین پروپیلن گلیکول به میزان قابل توجهی تبخیر نمی شود.

خواص مولکولی

پروپیلن گلیکول یک مولکول نسبتا کوچک است، که شامل سه اتم کربن، دو اتم اکسیژن و هشت اتم هیدروژن است. طبق کتاب راهنمای شیمی و فیزیک CRC، وزن مولکولی این ماده ۷۶٫۰۹ گرم بر مول است. اندازه کوچک این ترکیب و شباهت ساختاری آن به نوشیدنی الکلی آن را به شدت محلول در آب می کند. در واقع پروپیلن گلیکول هیدروکرومیک است، به این معنی که می تواند آب را از هوا بیرون بکشد و آن را از بین ببرد. در نتیجه، حجم پروپیلن گلیکول در معرض هوا و در طول زمان افزایش می دهد.

خواص شیمیایی

مولکول پروپیلن گلیکول کاملا پایدار است؛ و در طول زمان تجزیه نمی شود. با توجه به MSDS، این ماده با هوا واکنش نشان نمی دهد؛ هرچند که در دمای بالا کمی قابل اشتعال است. از آنجایی که پروپیلن گلیکول هر دو قابل اشتعال و محلول در آب هستند؛ آب روش منسابی برای جلوگیری از آتش سوزی ناشی از این ماده نیست؛ و پودر غیر قابل اشتعال خشک برای مبارزه با آتش ناشی از این ماده توصیه می شود. یکی دیگر از خواص مهم شیمیایی پروپیلن گلیکول این است که وقتی با آب مخلوط می شود، فرایند شکل گیری یخ را مختل می کند؛ و همین منجر به استفاده از آن به عنوان ضد یخ می شود. در حالی که آب به تنهایی در ۳۲ درجه فارنهایت یخ می زند؛ ۳۶ درصد از محلول پروپیلن گلیکول مایع به ۰ درجه فارنهایت می رسد و محلول های با دوز بیشتر در دماهای پایین تر نیز مایع باقی می مانند.

خواص بیولوژیکی

با توجه به گزارش MSDS، پروپیلن گلیکول در صورت مصرف زیاد کمی در برابر پوست و چشم ها سمی است. برخی از نگرانی ها این است که این ترکیب از طریق پوست جذب می شود، به این معنی که قرار گرفتن در معرض سطوح سطحی، باعث ایجاد نشانه هایی شبیه به آنزیم های تولید شده می شود. به طور خاص، پروپیلن گلیکول باعث آسیب به سیستم عصبی مرکزی که شامل مغز و نخاع است، می شود. شواهدی حیوانی وجود دارد که خواص جهش زایی را در این ماده نشان می دهد؛ به این معنی که می تواند منجر به سرطان شود. همچنین این ماده یک تراتوژن است؛ به همین دلیل باعث نقص های زایمان می شود. همچنین استنشاق این ماده، در صورت گرم شدن می تواند باعث تحریک تنفسی و اختلال در سیستم عصبی مرکزی شود.