پلی آرتریت زمانی ایجاد می شود که چهار یا بیشتر از ۴ مفصل در بدن دردناک و ملتهب می شود. این وضعیت به نام polyarthralgia، که به معنی “درد بسیاری از مفصل” است، نیز شناخته می شود. نام پلی آرتریت از دو کلمه یونانی آمده است:
- “پلی” به معنی “بسیاری، خیلی”
- “آرتریت” به معنی “مفاصل”
در این مقاله مجله پیام سلامت، ما به برخی از اشکال مختلف پلی آرتریت، همراه با علائمی که می تواند اتفاق بیفتد و این که چه کاری برای درمان این بیماری می توان انجام داد اشاره می کنیم.
مطالب این مقاله در مورد علائم، علل، انواع، بیماری های مرتبط، روش های تشخیص، عوارض جانبی و روش های درمان پلی آرتریت است.
علائم پلی آرتریت
علائم و نشانه های پلی آرتریت می تواند شبیه به علائم آرتریت روماتوئید در بدن باشند. این علائم می توانند طی یک دوره چند ماهه در بدن رشد کنند یا می توانند به صورت ناگهانی شروع شوند. علائم این بیماری عبارتند از:
- درد
- احساس سفتی
- تورم یا قرمزی در ناحیه آسیب دیده
- بثورات
- خستگی یا کمبود انرژی
- تب بالای ۱۰۰٫۴ درجه فارنهایت (۳۸ درجه سانتی گراد)
- تعریق
- بی اشتهایی
- کاهش وزن غیر منتظره و ناخواسته
علل ایجاد پلی آرتریت
این بیماری می تواند در نتیجه عوامل ژنتیکی رخ دهد. بعضی از افراد به طور طبیعی پروتئین های موجود در بدن خود را از بین می برد. در عوض دارای آنتی بادی هایی هستند که باعث بدتر شدن شرایط می شوند.
برخی از محرک ها نیز می توانند، در شرایطی که بدن دارای عفونت هایی باشد که سیستم ایمنی را تضعیف کند، باعث ایجاد پلی آرتریت شوند.
این بیماری می تواند به صورت سرم مثبت و یا سرم منفی ایجاد شود:
- سرم مثبت: این بدان معنی است که فرد در خون خود دارای آنتی بادی هایی است که ممکن است به جای عفونت، مانند باکتری یا ویروس، به بدن حمله کند، به این ترتیب احتمال ایجاد این بیماری بیشتر می شود.
- سرم منفی: این حالت زمانی تشخیص داده می شود که این آنتی بادی های خاص در خون شخص وجود ندارد.
گاهی این بیماری ناشی از عفونت یا بیماری قبلی است و می تواند با یک بیماری دیگر همراه باشد. این رخداد موازی اغلب تشخیص بیماری اصلی را برای پزشک دشوار می کند.
وقوع موازی این بیماری با بیماری های دیگر در طی یک مطالعه که در سال ۲۰۱۶ انجام شد، مشخص گردید. در این مطالعه یک زن ۱۹ ساله مبتلا به یک نوع مننژیت، دارای بیماری پلی آتریت نیز بود. ویروس هایی که باعث ایجاد سرخجه و سرخک می شوند نیز سیستم ایمنی بدن را فعال کرده و می توانند یک واکنش التهابی ایجاد کرده که منجر به ایجاد پلی آرتریت شود.
عوامل خطر این بیماری
عوامل خطر ساز برای این بیماری دو نوع هستند. عواملی که می توانند تغییر کنند و عواملی که نمی توانند تغییر کنند.
عواملی که می توان آن ها را تغییر داد عبارتند از:
- سبک زندگی: سیگار کشیدن، مصرف الکل و مصرف کافئین می تواند زمینه ایجاد این بیماری را فراهم کند.
- تجربه زودهنگام عوامل خطر: اگر یک کودک در معرض عواملی مانند والدینی که سیگار می کشند باشد، ممکن است خطر ابتلا به این بیماری در طول زندگی او افزایش پیدا کند.
عواملی که قابل تغییر نیستند عبارتند از:
- سن: با بالا رفتن سن افراد بیشتر در معرض این بیماری قرار می گیرند.
- جنسیت: میزان تشخیص موارد اخیر در زنان بیشتر از مردان است.
- وراثت: ژن های خاص می توانند فرد را بیشتر در معرض پلی آرتریت قرار دهند.
انواع پلی آرتریت
طبق گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) ایالات متحده، بین سال های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ هر ساله حدود ۵۴٫۴ میلیون بزرگسال به یک نوع آرتریت، فیبرومیالژیا، نقرس یا لوپوس مبتلا می شوند.
چند شکل مختلف پلی آرتریت، از جمله موارد زیر وجود دارد:
آرتریت ایدیوپاتیک (Polyarticular JIA)
وقتی پلی آرتریت در نوجوانان و افراد جوان در سنین پایین رخ می دهد به عنوان آرتریت ایدیوپاتیک جوانان یا JIA شناخته می شود. این بیماری می تواند تورم بسیار دردناکی در مفصل های کوچک و بزرگ از مچ پا گرفته تا مچ دست، باسن و زانو ایجاد کند. ممکن است حتی در ناحیه گردن و فک نیز این تورم وجود داشته باشد.
پزشکان همیشه نمی دانند که چه چیزی باعث JIA می شود. در بسیاری موارد، این وضعیت می تواند در طول زمان و با درمان مناسب بهبود یابد.
لوپوس
این نوع پلی آتریت علاوه بر اثراتی که روی مفاصل ایجاد می کند اغلب بر روی پوست، کلیه ها و سیستم عصبی مرکزی نیز تاثیر می گذارد.
ورم مفاصل پسوریاتیک
آرتریت پسوریاتیک همان طور که از نامش پیداست، می تواند در افرادی که پسوریازیس دارند ایجاد شود. گاهی اوقات، قبل از پسوریازیس، آرتریت ایجاد می شود. نشانه هایی که باید در این بیماری مورد توجه قرار گیرند عبارتند از:
- بثورات قرمز
- تورم انگشتان فقط در یک طرف بدن (در این حالت انگشتان به شکل سوسیس در می آیند.)
بیماری های مرتبط
پلی آرتریت یک بیماری خاص نیست، به طوری که اکثر افراد مبتلا به آن، در ابتدا به دلیل وجود برخی از بیماری ها دیگر در بدن به پزشک مراجعه می کنند. به عنوان مثال، پلی آرتریت در اوایل ممکن است باعث شود احساس خستگی کرده و یا علائمی شبیه سرماخوردگی داشته باشید.
برخی از بیماری هایی که می توانند همراه با پلی آرتریت ایجاد شوند یا نشانه این بیماری را داشته باشند عبارتند از:
بیماری دوپویترن: هنگامی که بافت همبندی که در دست قرار دارد سفت و سخت شده و انگشتان دست به سمت داخل متمایل می شوند.
فیبرومیالژیا: این بیماری، بیماری است که بر تمام بدن تاثیر می گذارد و باعث درد و سفتی در مناطق مختلف، از جمله ماهیچه ها می شود.
هموکروماتوز: اگر بدن به جای استفاده از آهن، مقدار زیاد از آن را ذخیره کند موجب پلی آتریت می شود.
بیماری التهابی روده: IBD، مانند کولیت اولسراتیو و بیماری کرون، سبب التهاب در روده کوچک و روده بزرگ می شود.
بیماری رینود: این بیماری موجب گردش خون ضعیف در دست و پا می شود. گاهی اوقات انتهای انگشتان سفید یا بسیار قرمز یا بنفش می شود.
روش های تشخیص
تشخیص پلی آرتریت می تواند دشوار باشد. زیرا اشکال مختلفی دارد و پزشکان باید آزمایش های متعددی را انجام دهند تا ببینند که بیماری شما از چه نوعی می باشد. اگر کسی یک یا چند مورد از علائم زیر را داشته باشد، توصیه می کنیم حتما به پزشک مراجعه کند:
- سفتی در مفصل که بیش از ۳۰ دقیقه طول می کشد و همراه با تورم یا درد زیادی است
- درد مفاصل که باعث می شود فعالیت های روزمره دشوار شود.
- حساسیت به لمس و احساس گرما از مفاصل
- هر یک از علائم بالا که بیشتر از ۳ روز در بدنتان وجود داشته باشند
- درد یا تورمی که در طی یک دوره کوتاه مدت مجدد باز می گردد
دکتر آزمایش های مختلفی از جمله آزمایش خون که ممکن است شواهدی از عفونت های ویروسی یا نشانگری به نام فاکتور روماتوئید (RF) داشته باشد را انجام خواهد داد. RF یک نوع پروتئین است که می تواند بافت سالم بدن را مورد حمله قرار دهد.
دکتر همچنین با مشاهده تورم و احساس گرما، آزمایش مفاصل و تعیین محدوده حرکت اندام ها می تواند بیماری را تشخیص دهد. اشعه ایکس برای کمک به تعیین اینکه چه چیزی موجب درد می شود کاربرد دارد. برای تشخیص دقیق تر ممکن است آزمایش نمونه برداری از مایع مفصلی نیز انجام شود. این فرآیند آسپیراسیون نامیده می شود.
عوارض
اگر پلی آرتریت به خوبی تحت درمان قرار نگیرد، دیگر اندام ها و قسمت های بدن به شدت تحت تاثیر قرار می گیرند. اثرات این بیماری بر روی دیگر مناطق بدن عبارتند از:
- ریه ها: زخم روی ریه ها می تواند باعث عوارضی مانند تنگی نفس و سرفه مزمن شود.
- چشم: خشکی چشم یا التهاب سفیدی چشم از عوارض این بیماری است.
- پوست: بثورات یا توده های بافتی که در زیر پوست ایجاد می شود.
- قلب: این بیماری می تواند موجب التهاب پوشش اطراف قلب و درد قفسه سینه شود. این نشانه های گاهی علامت حملات قلبی و سکته مغزی نیز هستند.
اگر چندین مرتبه این بیماری بروز کند، احتمال وجود شرایط خاصی وجود دارد. این شرایط خاص عبارتند از:
- سندرم تونل کارپال
- آسیب دائمی به مفصل
- مشکلات مفاصل در بالای ستون فقرات
روش های درمان
هنوز درمان مشخصی برای این بیماری تعریف نشده است. اما می توان آن را با دارو و عناصر غیر پزشکی مانند رژیم غذایی، ورزش و سبک زندگی تا حدودی درمان کرد. البته تحقیقات بر روی داروهای جدید در حال پیگیری است.
درمان های جاری دارویی که در دسترس هستند عبارتند از:
داروهای ضد درد: این داروها شامل داروهای خارج از نسخه مانند استامینوفن می باشند.
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (داروهای ضد التهابی): داروهایی مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و دیکلوفناک، به کاهش درد و سفتی کمک می کنند.
داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری (DMARDs): این داروها نسبت به داروهای ضد درد اثر بیشتری دارند و به کاهش روند بیماری کمک می کنند. متوترکسات یک DMARD معمولی است که می تواند آسیب مفصلی ناشی از پلی آرتریت را کاهش دهد.
درمان های بیولوژیکی: این درمان پیشرفت پلی آرتریت را کاهش می دهد. این درمان ها از سیستم ایمنی بدن استفاده می کنند تا بیماری را هدف قرار دهند. نمونه های معمول این داروها شامل اینفلیکسیماب و اتانرسپت می باشند.
استروئیدها: تزریق وریدی یا قرص های حاوی استروئیدها می تواند باعث کاهش التهاب و درد شود. استروئیدها فقط در کوتاه مدت استفاده می شوند. زیرا با استفاده طولانی مدت از آن ها عوارض جانبی زیادی ایجاد می شود.
طبق گزارش انجمن ملی آرتریت روماتوئید بریتانیا باید روزانه ۷٫۵ میلی گرم استروئید استفاده شود تا در عرض چند روز از شروع درمان اثرات آن مشهود شود.
در موارد نادر متوترکسات مشکلاتی در کبد ایجاد می کند. در نتیجه، توصیه می شود در مورد خطرات آن با پزشک مشورت کرده و هرگز آن را همراه با الکل استفاده نکنید.
روش های غیر دارویی برای تسکین درد و علائم سفتی پلی آرتریت ممکن است شامل فیزیوتراپی و ورزش هایی مانند شنا، پیاده روی و دوچرخه سواری باشد. هر چیزی که اثر ملایم یا متوسطی در مفصل دارد، برای کاهش علائم این بیماری مفید است. برنامه ورزشی اتخاذ شده باید با نیازهای فردی مطابقت داشته باشد.