شما می توانید اطلاعات بسیار زیادی را در مورد سلامت خود از شکل، رنگ و بافت مدفوع به دست آورید. در ادامه این مطلب می خواهیم در مورد یکی از فرم های غیر معمول مدفوع که همان مدفوع رشته ای است با شما صحبت کنیم. مدفوع رشته ای ممکن است با موارد بسیار ساده، مانند استفاده از رژیم غذایی کم فیبر ایجاد شود. اما ایجاد این فرم مدفوع همیشه به همین سادگی نیست. بلکه در برخی از موارد، علت جدی تر است.
مدفوع رشته ای به فرمی از مدفوع گفته می شود که ظاهری نازک و شبیه ربان دارد. مدفوع طبیعی به طور کلی بین ۱ تا ۲ اینچ (۲ تا ۵ سانتی متر) قطر دارد. اما مدفوع رشته ای قطرش از حداقل این میزان یعنی ۲ سانتی متر کمتر است. این مدفوع ممکن است شل و یا جامد باشد.
مدفوع رشته ای ممکن است با سایر علائم گوارشی مانند موارد زیر همراه باشد:
- دل درد
- گرفتگی
- حالت تهوع
- خون در مدفوع
چه چیزی باعث ایجاد مدفوع رشته ای می شود؟
دلایل متعددی برای ایجاد مدفوع نازک وجود دارد. این علل عبارتند ار:
یبوست
یبوست ممکن است با داشتن رژیم غذایی کم فیبر و عدم مصرف مایعات ایجاد شود. فیبر موجب می شود حجم و اندازه مدفوع افزایش یابد. اگر به اندازه کافی فیبر مصرف نشود و مایعات کمی نوشیده شود، توده مدفوع کاهش پیدا می کند. بنابراین ممکن است مدفوع نازک و رشته ای شود.
برای کسب فیبر بیشتر می توانید تغییرات زیر را در رژیم غذایی خود اعمال کنید:
- غلات سبوس دار، مانند سبوس برنج، گندم یا جو، یک راه آسان برای افزایش فیبر است. پس هنگام خرید مواد غذایی، مانند نان، ماکارونی و یا غلات، نوع سبوس دار آنها را انتخاب کنید.
- از میوه ها و سبزیجات بیشتری در رژیم غذایی خود استفاده کنید. این مواد به افزایش دریافت فیبر غذایی شما کمک می کنند.
- لوبیا یکی دیگر از منابع خوب فیبر است. از انواع لوبیا در سالاد خود استفاده کنید و یا آن ها را با برنج ترکیب کرده و به عنوان غذای کامل استفاده کنید.
سرطان روده بزرگ
بسیاری از افراد وقتی مدفوعشان رشته ای و نازک می شود، وحشت زده می شوند. چرا که این افراد احتمالا جایی شنیده اند که این وضعیت یکی از نشانه های سرطان روده بزرگ است. این برداشت طبق نظریه ای شکل گرفته که در آن مطرح شده است که رشد توده باعث می شود که فضای داخل روده بزرگ باریک شده و مدفوع نازک تر می شود.
اما بررسی ها نشان داد که مدفوع رشته ای اغلب زمانی ایجاد می شود که مدفوع آبکی و شل است. بنابراین محققان به این نتیجه رسیدند که نازک شدن مدفوع اگر به تنهایی رخ دهد، خطر ابتلا به سرطان کم است. دیگر نشانه های این نوع سرطان عبارتند از:
- خونریزی از رکتوم
- تغییر در اجابت مزاج
- نیاز مداوم به اجابت مزاج
- درد سمت چپ شکم
- کم خونی
سایر علل
شرایط و بیماری های دیگری نیز وجود دارند که باعث باریک شدن روده بزرگ شده و منجر به ایجاد مدفوع رشته ای می شود:
- توده مدفوعی
- پولیپ روده بزرگ
- فتق شکم
- تنگی آنورکتال یا تنگی بین مقعد و مخرج
- باد کردن و کشیده شدن روده بزرگ
- پیچ خوردن روده یا ولولوس
برخی از انگل های روده ای، مانند ژیاردیا، ممکن است مدفوع را شل و نازک کنند. اگر انگل، علت بیماری باشد علائم دیگر مانند موارد زیر نیز وجود دارد:
- گرفتگی
- حالت تهوع
- کاهش وزن
- خستگی
بیماری هایی که باعث التهاب در روده بزرگ می شوند مانند کولیت اولسراتیو و یا بیماری کرون، ممکن است مدفوع را شل، نازک و اسهالی کنند.
سندرم روده تحریک پذیر نیز ممکن است به تغییر در عادات روده منجر شده و مدفوع را نازک کند. این بیماری مخاط نیز در مدفوع ایجاد می کند.
برخی از عفونت های روده مانند سالمونلا، التهاب روده و شیگلا ممکن است مدفوع را شل یا اسهالی کند.
مدفوع رشته ای گاهی نیز بدون هیچ دلیل مشخصی رخ می دهد.
علت ایجاد مدفوع رشته ای چگونه تشخیص داده می شود؟
اگر گاه به گاه دچار این حالت می شوید، دلیل برای مراجعه به پزشک ندارید. اما اگر این حالت بیش از یک هفته است که اتفاق می افتد، و با استفراغ، تب، درد شکم، خونریزی رکتال همراه است، باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک برای تشخیص علت بیماری از روش های زیر استفاده می کند:
- آزمایش مدفوع برای بررسی خون در مدفوع
- آزمون نمونه مدفوع برای بررسی حضور انگل یا باکتری
- آزمایش خون برای رد کردن بیماری سلیاک
- سیگموئیدوسکوپی برای بررسی روده بزرگ
- کولونوسکوپی برای بررسی تمامی روده
- عکس اشعه ایکس با باریم برای مشاهده دستگاه گوارش
- CT اسکن برای مشاهده ارگان های شکمی
درمان مدفوع رشته ای
درمان این حالت بستگی به علت ایجاد آن دارد. اگر این حالت تنها یک بار اتفاق افتاده باشد نیاز به درمان خاصی ندارید. اما عموما درمان نازک شدن مدفوع عبارتند از:
یبوست
اگر مدفوع رشته ای به دلیل یبوست ایجاد شود، نوشیدن مقدار زیادی آب و خوردن غذاهای غنی از فیبر به درمان کمک خواهد کرد. برخی از مواد غذایی غنی از فیبر عبارتند از:
- سبوس
- حبوبات
- دانه ها
- میوه و سبزیجات تازه
بیماری سلیاک
وقتی نازک شدن مدفوع در نتیجه ابتلا به بیماری سلیاک است، حذف تمام مواد غذایی حاوی گلوتن از رژیم غذایی در درمان موثر است. و حداقل می تواند بیماری را کنترل کند.
انگل یا عفونت
اگر مدفوع رشته ای توسط یک انگل یا عفونت های ایجاد شده، برای درمان نیاز به استفاده از دارو است. بسیاری از انگل ها با داروهای ضد انگلی درمان می شوند. اما برخی از انگل ها برای درمان نیاز به چند هفته زمان دارند. هرگز از داروهای گیاهی برای درمان انگل استفاده نکنید مگر این که پزشک برای شما آن را تجویز کرده باشد. زیرا داروهای گیاهی قوی هستند و ممکن است در صورت استفاده نادرست خطرناک باشند.
عفونت های روده
سالمونلا و سایر عفونت های روده اغلب به خود به خود در چند روز درمان می شوند. اما در موارد شدید، ممکن است آنتی بیوتیک یا داروهای ضد اسهال تجویز شود. در درمان این بیماری ها نیز نوشیدن مقدار زیادی آب که طی اسهال و استفراغ از دست رفته است، لازم است.
سرطان روده بزرگ
درمان سرطان روده بزرگ بستگی به مرحله سرطان دارد. سرطان در مراحل اولیه ممکن است با جراحی و یا با روش های کمتر تهاجمی درمان شود. سرطان روده بزرگ را می توان با از بین بردن بخشی از روده بزرگ و غدد لنفاوی اطراف آن درمان کرد. شیمی درمانی، پرتو درمانی و دارو درمانی نیز ممکن است استفاده شود.
درمان های دیگر
هنگامی که علت مدفوع رشته ای عوامل جدی مانند انسداد روده یا فتق است، باید ترکیبی از جراحی و دارو برای درمان استفاده شود.