کبودی ناخن معمولا کمتر موجب نگرانی ما می شود. زیرا معمولا علت آن یکی از موارد کمتر جدی صدمه به پا، پوشیدن کفش نادرست یا تروما است. این عوامل باعث می شود که زیر ناخن خونریزی کرده و ناخن سیاه به نظر برسد. بسته به میزان آسیب ممکن است تنها بخشی از ناخن آسیب ببیند و کبود شود یا کل آن تغییر رنگ دهد. گاهی کبودی منجر به افتادن ناخن می شود و گاهی نیز با بلند شدن ناخن خود به خود از بین می رود.
همراه با کبودی ناخن به دلیل وجود باکتری زیر ناخن ممکن است درد ضربانداری نیز ایجاد شود. گاهی این درد ناشی از ضربه است و گاهی نیز به دلیل تجمع خون بیش از حد زیر ناخن و فشار بر روی بافت این درد ایجاد می شود.
برخی از روش های خانگی وجود دارد که می تواند به کبودی ناخن کمک کرده و به روند درمان آن، سرعت ببخشد. البته در مواردی که سیاه شدن ناخن شدید باشد، برای تخلیه خون و کم کردن فشار حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
در این مقاله مجله پیام سلامت به بررسی علل مختلف کبودی ناخن و برخی از درمان های خانگی برای کاهش کبودی و کمک به ناخن جهت بهبودی سریع تر اشاره می کنیم.
علائم کبودی ناخن
نام پزشکی کبودی زیر ناخن، هماتوم subungual است. در این وضعیت خون زیر ناخن جمع شده و موجب می شود که رنگ آن بنفش یا سیاه به نظر برسد. اگر چه به نظر می رسد که خود ناخن سیاه شده است. اما این سیاهی ناشی از خود ناخن نیست. بلکه بافت زیر آن است که تغییر رنگ داده است.
بر اساس نظر پزشکان وبسایت Drugs، تروما معمولا باعث آسیب به ناخن و بافت زیر آن می شود و در نتیجه درد ضربان دار، تورم و کبودی قرمز، آبی یا بنفش را به دلیل تجمع خون ایجاد می کند. ناخنی که بر اثر ضربه آسیب دیده است و مناطق اطراف آن ممکن است حساسیت به لمس نیز داشته باشند. یعنی در زمان لمس کردن دچار درد شوند.
اگر این عارضه درمان نشود می تواند به عفونت باکتریایی و احتمالا عفونت قارچی ناخن منتهی شود. این عارضه کم کم باعث می شود ناخن پا ضخیم شده و به طور کامل بیافتد.
علل کبودی ناخن های پا
بیایید نگاهی به علل مختلف سیاه شدن ناخن پا داشته باشیم. دانستن اینکه چه چیزی می تواند باعث کبودی زیر ناخن یا ناخن شود می تواند به شما کمک کند که از آسیب به انگشتان و سیاه شدن آن ها جلوگیری کنید.
ناخن انگشت پا دونده
ناخن انگشت پا دونده یکی از شایع ترین دلایل برای سیاه شدن ناخن است. اکثر دوندگان تجربه کبودی ناخن را دارند. زیرا اکثر آن ها در طی دویدن به آسیب مبتلا می شوند.
به گزارش مجله انگلیسی پزشکی ورزشی British Journal of Sports Medicine، بسیاری از دوندگانی که مسافت های طولانی را می دوند دچار کبودی ناخن در بلندترین و بزرگترین انگشت خود می شوند. این اتفاق در زمان آهسته دویدن و زمانی که پا در برابر فشار جلوی کفش قرار دارد، رخ می دهد. این مجله گزارش داد است که حدود ۲٫۵٪ از دوندگان مسابقه دو ماراتون نیویورک در سال ۱۹۷۹ نشانه هایی از ناخن اگشت پا دونده را نشان داده اند. در این گزارش آمده است که این کبودی چند ماه طول می کشد تا بهبود یابد. اما پوشیدن کفش مناسب به طوری که از ناخن حمایت شود می تواند از کبود شدن ناخن جلوگیری کند.
ضربه به ناخن پا
در میان غیر ورزشکاران، شایع ترین علت کبودی ناخن ضربه به انگشت است. ضربه به انگشتان می تواند موجب درد شدید و خونریزی در بستر ناخن شود. در نتیجه خونریزی زیر ناخن جمع شده و باعث می شود ناخن شکل کبودی به خود بگیرد. دکتر ویلیام یکی از پزشکان وبسایت webMD معتقد است که این عارضه بیشتر بر اثر سقوط جسمی سنگینی بر روی ناخن رخ می دهد. گاهی نیز بر اثر برخورد ناخن به یک سطح سفت کبودی ناخن ایجاد می شود.
هر کبودی که به این علت رخ می دهد باید توسط پزشک بررسی شود. زیرا شکستگی استخوان و آسیب جدی به بافت بستر ناخن نیز چنین علامتی دارد. اگر مشکل جدی ایجاد نشده باشد، کبودی ناخن و درد ناشی از آن باید بدون درمان ظرف چند روز بهبود پیدا کند. با این حال از بین رفتن کبودی ممکن است تا ۶ ماه طول بکشد. چون برای از بین رفتن کبودی باید ناخن جدید رشد کند. اگر کبودی در انگشتان دست باشد، به دلیل رشد بیشتر ناخن ها دست، روند بهبودی سریع تر می شود.
پوشیدن کفش نامناسب
پوشیدن کفش نامناسب می تواند در کبودی ناخن های پا تاثیر زیادی داشته باشد. به عنوان مثال پوشیدن کفشی که بسیار تنگ است می تواند موجب ایجاد فشار بر روی ناخن شوند و دقیقا مانند ناخن انگشت پا دونده ایجاد مشکل کند.
پوشیدن کفش نامناسب در محل کار نیز می تواند موجب کبودی شود. به عنوان مثال عدم استفاده از کفش ایمنی در کارخانجات و مراکز صنعتی موجب می شود که پا بیشتر در معرض آسیب باشد. افتادن اشیاء سنگین و نوک تیز بر روی کفش های غیر ایمن عاملی برای کبودی ناخن در کارخانجات است.
بر اساس گزارش پزشکان دانشکده پزشکی هاروارد، کفشی مناسب تلقی می شود که حدود نیم اینچ بین بلندترین انگشت و نوک کفش فاصله وجود داشته باشد. اگر کفش زیاد بزرگ باشد به طوری که پا در آن لق لق بخورد نیز ممکن است عامل سیاه شدن ناخن باشد.
بلندی ناخن پا
اگر ناخن پا بیش از حد بلند باشد می تواند موجب کبودی شود. این موضوع باعث می شود در طی راه رفتن ناخن بارها و بارها با کفش تماس داشته و به ناخن و بستر آن آسیب وارد شود. بلندی ناخن در زمانی که پابرهنه هستید نیز ممکن است با گیر کردن به اشیاء مختلف ایجاد آسیب کند. محققان مجله British Journal of Sports Medicine معتقدند که برای جلوگیری از آسیب به ناخن پا، ناخن باید همیشه کوتاه باشد.
برخی داروها
برخی از داروهای رقیق کننده خون نیز ممکن است به صورت غیر مستقیم موجب کبودی ناخن شوند. اگر از این نوع داروها استفاده می کنید، حتی ممکن است با ضربه ای کوچک نیز دچار کبودی شوید. برخی از داروهایی که ممکن است چنین حالتی را ایجاد کنند عبارتند از:
- آسپیرین
- وارفارین
- کلوپیدوگرل
- داروهای ضد سرطان خاص
- استروئیدها
اگر تصور می کنید که دارو موجب کبودی مکرر ناخن هایتان می شود می توانید این موضوع را با پزشک مطرح کنید.
درمان های خانگی کبودی ناخن
برای کاهش کبودی زیر ناخن انگشت پا، می توانید از روش های زیر استفاده کنید. این روش ها به جلوگیری از جمع شدن خون در زیر ناخن کمک کرده و ممکن است اندازه کبودی را نیز کاهش دهند.
اولین قدم استفاده از یخ به شیوه زیر است:
- مقداری یخ خرد شده را در کیسه پلاستکی قرار داده و آن را درون یک حوله ناخن بگذارید.
- پاها را بالاتر از سطح قلب نگه دارید و برای جلوگیری از تورم و انعقاد خون، یخ را روی پاها بگذارید.
- به مدت ۲۰ دقیقه و هر ۲ ساعت یک بار این کار را تکرار کنید تا هم درد کم شود و هم جلوی کبودی گرفته شود.
- در روز های بعد از این درمان ۳ الی ۴ بار استفاده کنید.
به عقیده دکتر آلیسون هاروی اگر کبودی بیش از ۲۵ درصد ناخن را در برگرفته باشد باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک ممکن است بتواند تا زمانی که زیر ناخن صورتی است، خون را از زیر ناخن بیرون کشیده و درد را کاهش دهد. برای این کار روی ناخن با سوزن سوراخ شده و خون جمع شده تخلیه می شود.
جلوگیری از کبودی ناخن
از آنجا که کبودی ناخن خیلی دیر خوب می شود، نیاز است که از ایجاد هر گونه عارضه جلوگیری شود. بهترین روش های برای جلوگیری از کبود شدن انگشتان به خصوص انگشتان پا رعایت نکات زیر است:
- از کفش مناسب استفاده کنید. فضای کم داخل کف موجب ایجاد فشار بر روی انگشتان می شود.
- اگر آسیب به انگشتان وارد شد سریعا از یخ استفاده کنید.
- در موقع کار از کفش ایمنی استفاده کنید.
- ناخن ها پا را همیشه کوتاه نگه دارید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
اگر ناخن پا بدون علت کبود شد و یا آسیب به حدی بود که نتوانید انگشتتان را تکان دهید حتما به پزشک مراجعه کنید. ضمن این که در صورت مشاهده علائم زیر نیز باید به پزشک مراجعه کنید:
- درمان ذکر شده نتواند درد، تورم و قرمزی را کاهش دهد.
- خروج چرک از زخم
- وجود تب
- متوقف نشدن خونریزی
در موارد نادر، وجود تکه های سیاه و سفید در بستر ناخن می تواند نشانه ای از سرطان باشد. بنابراین، اگر کبودی روی ناخن بدون هیچ علتی رخ داده است بهتر است به پزشک متخصص پوست و مو مراجعه کنید.