تفاوت کلسترول HDL و LDL

کلسترول بالا در خون همراه با سیگار کشیدن و فشار خون بالا یکی از عوامل خطر اصلی برای ایجاد بیماری های قلبی است. افراد می توانند کلسترول خون خود را با رژیم غذایی، ورزش و سبک زندگی سالم کاهش دهند. دو نوع اصلی کلسترول عبارتند از لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) یا کلسترول خوب و لیپوپروتئین با چگالی پایین (LDL) یا کلسترول بد. وجود کلسترول در بدن مورد نیاز است. اما افزایش سطح آن می تواند برای بدن خطرناک باشد. در این مقاله مجله پیام سلامت، ما به جزئیاتی در مورد تفاوت کلسترول HDL و LDL نگاهی می کنیم و روش های کنترل این عوامل را نیز ذکر خواهیم کرد.

تفاوت کلسترول HDL و LDL

کلسترول LDL اغلب کلسترول بد نامیده می شود. اگر کلسترول LDL در خون بالا برود، این ماده به دیواره های رگ های خونی می چسبد و باعث می شود رگ ها سفت و باریک شوند. تجمع LDL در خون می تواند خطر حمله قلبی یا سکته مغزی را افزایش دهد.

HDL یا کلسترول خوب می تواند کلسترول LDL را از خون به کبد منتقل کند تا از آن جا دفع شود. کلسترول HDL به عنوان کلسترول خوب شناخته می شود. زیرا سطح کلسترول را در خون کاهش می دهد. افزایش سطح HDL با کاهش خطر ابتلا به حمله قلبی و بیماری های قلبی ارتباط دارد.

محدوده ایده آل کلسترول در بدن

در ایالات متحده، کلسترول بر اساس میلی لیتر در هر دسی لیتر (mg / dL) اندازه گیری می شود. سطح کلسترول سالم بر اساس نظر بسیاری از کارشناسان به شرح زیر است:

  • کلسترول تام زیر ۲۰۰ میلی لیتر در هر دسی لیتر
  • کلسترول LDL کمتر از ۱۰۰ میلی لیتر در هر دسی لیتر
  • کلسترول HDL بالاتر از ۴۰ میلی لیتر در هر دسی لیتر

مناطق و کشورهای مختلف ممکن است دستورالعمل های مختلفی برای تعیین کلسترول طبیعی داشته باشند.

نسبت کلسترول کل به HDL

اندازه گیری نسبت کلسترول کل به کلسترول HDL می تواند به فرد کمک کند که مصرف کلسترول خوب را افزایش و مصرف منابع کلسترول بد را کاهش دهد. این معیار را می توان با تقسیم کلسترول تام بر سطح HDL اندازه گیری کرد. در حالت ایده آل، این نسبت باید کمتر از ۴ باشد. هر چه این رقم پایین تر باشد، یعنی سطح کلسترول بدن سالم تر است.

کلسترول در بدن تجمع می یابد. بنابراین برای ارزیابی دقیق این فاکتور، ممکن است انجام بیش از یک آزمایش خون مورد نیاز باشد. سطح این ماده می تواند پس از وعده های غذایی مختلف تغییر کند. بنابراین بیشتر پیشنهاد می شود که آزمایش خون تعیین کننده میزان کلسترول به صورت ناشتا انجام شود.

مطالعات نشان می دهند که نسبت کلسترول کل به HDL، نسبت به اندازه گیری سطح کلسترول LDL، نشانگر بهتری برای تعیین خطر ابتلا به بیماری های قلبی است.

کلسترول غیر HDL

روش دیگری برای ارزیابی سطح کلسترول محاسبه سطح کلسترول غیر HDL است. این معیار با کم کردن کلسترول HDL از کلسترول کل به دست می آید. به عقیده بسیاری از پزشکان این روش، روش دقیق تری است. زیرا این محاسبات شامل سطح لیپوپروتئین بسیار کم تراکم (VLDL) می باشد.

کلسترول VLDL مانند کلسترول LDL می تواند در داخل دیواره های رگ های خونی اثر نامطلوب داشته باشد. در حالت ایده آل، سطح کلسترول غیر HDL باید کمتر از ۱۳۰ میلی گرم در دسی لیتر باشد. هر چه این عدد بزرگتر باشد، خطر ابتلا به بیماری های قلبی بیشتر می شود.

علل افزایش کلسترول LDL

علل افزایش سطح کلسترول LDL در بدن عبارتند از:

  • رعایت رژیم غذایی غنی از چربی اشباع: رژیم های غذایی حاوی چربی های اشباع شده و چربی های هیدروژنه می توانند سطح کلسترول LDL را افزایش دهند.
  • عدم فعالیت: بی تحرکی می تواند منجر به افزایش وزن شود. افزایش وزن با افزایش کلسترول مرتبط است.
  • چاقی: افرادی که اضافه وزن دارند بیشتر با خطر ابتلا به کلسترول بالا مواجه هستند.
  • سیگار کشیدن: مواد شیمیایی در سیگار، سطح کلسترول HDL را کاهش می دهند و باعث تخریب عروق خونی می شوند و می توانند خطر سفت شدن شریان ها را افزایش دهند.
  • بیماری های زمینه ای: دیابت نوع ۲، بیماری تیروئید، بیماری کلیوی یا کبدی و اعتیاد به الکل از جمله بیماری هایی هستند که خطر ابتلا به کلسترول بالا را افزایش می دهند.
  • یائسگی: برای بعضی از زنان، سطح کلسترول بعد از یائسگی افزایش پیدا می کند.
  • ژنتیک: هیپرکلسترولمی خانوادگی (FH) یک شکل ارثی از کلسترول بالا است که افراد را در معرض خطر ابتلا به بیماری های قلبی قرار می دهد.

چگونگی کاهش میزان LDL

تغییر در سبک زندگی می تواند به کاهش کلسترول LDL کمک کند. این تغییرات عبارتند از:

  • متعادل کردن وزن
  • ورزش منظم
  • ترک سیگار
  • استفاده از استاتین های تجویزی
  • مصرف نیاسین (ویتامین B-3)

برخی مطالعات نشان داده اند که ویتامین B-3 می تواند کلسترول LDL را کاهش دهد. در حالی که HDL را بالا می برد. البته قبل از مصرف مکمل نیاسین، با پزشک صحبت کنید. افرادی که سعی در کاهش کلسترول LDL خود دارند نیز باید از خوردن چربی های اشباع و ترانس خودداری کنند. غذاهایی که باید از آن ها اجتناب کنید عبارتند از:

  • کیک و شیرینی
  • غذاهای آماده، مانند پیتزا یخ زده
  • مارگارین
  • فست فودهای سرخ شده
  • دونات
  • بستنی
  • پودینگ های بسته بندی شده
  • ساندویچ های آماده
  • چیپس سیب زمینی

نکات رژیمی دیگر برای جلوگیری از افزایش سطح LDL عبارتند از:

  • تغییر منابع چربی: چربی های اشباع شده در رژیم غذایی خود را با روغن دانه ها یا چربی های غیر اشباع مانند روغن زیتون، آووکادو و روغن کلزا عوض کنید.
  • افزایش مصرف فیبر: رژیم غذایی غنی از فیبر برای متعادل کردن سطح کلسترول HDL و LDL مناسب است. فیبر محلول در میوه ها، سبزیجات و جو دو سر یافت می شود.
  • مصرف سیر: سیر غنی از ترکیباتی است که می تواند به کاهش کلسترول خون کمک کند. اثرات مفید این ماده در صورتی احساس می شود که به طور منظم و بیش از ۲ ماه مصرف شود.

چگونگی افزایش سطح HDL

کلسترول HDL و LDL
کلسترول HDL و LDL

روش های و مواد مختلفی وجود دارد که می تواند سطح کلسترول HDL را بهبود بخشد. این مواد و شرایط عبارتند از:

اسیدهای چرب امگا ۳

اسیدهای چرب امگا ۳ می توانند کلسترول خون را کاهش دهند. بالاترین میزان اسیدهای چرب امگا ۳ در ماهی های چرب مانند ماهی های زیر یافت می شود:

  • ماهی خال مخالی
  • ماهی قزل آلا
  • شاه ماهی
  • ماهی ساردین
  • ماهی آزاد
  • ماهی سالمون

مطالعات نشان داده اند که خوردن ۲ الی ۳ وعده ماهی های چرب در هفته می تواند سطح HDL را در خون افزایش دهد. بنابراین برای متعادل کردن کلسترول HDL و LDL از این روش ساده استفاده کنید.

میوه و سبزیجات دارای رنگ روشن

تحقیقات نشان داده اند که آنتی اکسیدان های موجود در میوه و سبزیجاتی که دارای رنگ روشن هستند می توانند سطح کلسترول HDL را بهبود بخشند.

فعالیت بدنی منظم

تحقیقات نشان داده اند که ورزش و فعالیت بدنی می تواند سطح HDL را افزایش دهد و کلسترول HDL و LDL را متعادل کند.

چشم انداز

افزایش سطح کلسترول LDL عامل مهمی برای افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی است. اما اغلب بدون هیچ علتی در بدن رخ می دهد و علامت ویژه ای ندارد. توصیه می شود افراد بالای ۴۰ سال هر سال یک بار آزمایش خون را برای بررسی عوامل زیر انجام دهند:

  • سطح کلسترول تام
  • کلسترول HDL و LDL
  • نسبت کلسترول کل به HDL

تغییرات تغذیه ای و فعالیت بدنی می تواند تفاوت زیادی را در سطح کلسترول HDL و LDL ایجاد کند. اگر کلسترول کل با این تغییرات بهبود نیافت، پزشک ممکن است داروهای خاص کاهنده کلسترول را تجویز کند.

داروهای کاهش دهنده کلسترول

همان طور که گفتیم برای کاهش سطح کلسترول در خون معمولا از تغییرات زیر در سبک زندگی استفاده می شود:

  • کاهش مصرف چربی های اشباع شده با کمک رعایت رژیم غذایی کم کلسترول
  • افزایش فعالیت بدنی
  • ترک سیگار
  • کاهش وزن

اگر این تغییرات خطر ابتلا به بیماری قلبی عروقی را پس از حدود سه ماه کاهش ندهند، پزشک ممکن است یک دارو تجویزی کاهش دهنده کلسترول را توصیه کند. اگر بیمار مبتلا به بیماری قلبی است و یا عوامل خطر ابتلا به بیماری های قلبی در او بالاست، پزشک می تواند، بدون انتظار، علاوه بر تغییر در سبک زندگی، بلافاصله داروهای کاهش دهنده کلسترول را تجویز کند.

داروهای کاهش دهنده کلسترول عبارتند از:

  • استاتین ها
  • مهارکننده های PCSK9
  • مهار کننده های اسید صفراوی
  • مهار کننده های جذب کلسترول
  • عوامل اسید نیکوتین
  • فیبرها

معمولا در کنار تجویز داروهای بالا، پزشک توصیه می کند که بیمار از دستورات زیر پیروی کند:

  • رژیم غذایی کم کلسترول را دنبال کند.
  • از لحاظ جسمی بیشتر فعالیت داشته باشد.
  • وزن کم کند (در صورتی که اضافه وزن وجود دارد)
  • همه عوامل خطر دیگر برای ایجاد بیماری های قلبی از جمله فشار خون بالا، دیابت و سیگار کشیدن را محدود یا متوقف کند.

با در نظر گرفتن تمام این مراحل پزشک می تواند میزان مصرف دارو را کم کم کاهش دهد.