بیوتین یک نوع ویتامین از ویتامین های گروه B است که به عنوان ویتامین H یا B-7 نیز شناخته می شود. این ماده کمک می کند که بدن کربوهیدرات ها را به گلوکز تبدیل کند و از آن برای تولید انرژی بهره ببرد. بیوتین همچنین به متابولیزه کردن چربی ها و اسیدهای آمینه که بدن برای ساخت پروتئین از آن ها استفاده می کند نیز کمک می کند. پروتئین برای ترمیم و نگهداری از سلول ها مورد نیاز است. برای یک فرد سالم که رژیم متعادلی دارد، کمبود بیوتین معمولا رخ نمی دهد. اما این کمبود در برخی از افراد مشاهده می شود. برای آشنایی هر چه بیشتر با عوامل خطر، نشانه ها و روش های درمان کمبود بیوتین در بدن با ما تا انتهای این مطلب مجله پیام سلامت همراه شوید.
همان طور که گفتیم بیوتین که به عنوان ویتامین H یا B-7 نیز شناخته می شود، یکی از گروه های ویتامین B است. این ماده نقش مهمی در رشد جنین دارد. بنابراین مصرف کافی آن در دوران بارداری حیاتی است. در اکثر موارد کمبود بیوتین با مصرف مکمل های خوراکی بیوتین درمان می شود.
بیوتین چیست؟
ویتامین ب کمک می کند که کربوهیدرات ها در بدن به گلوکز تبدیل شوند و بدن برای تامین انرژی خود از آن استفاده کند.
ویتامین B همچنین به متابولیسم چربی و پروتئین و عملکرد سیستم عصبی کمک می کند. مجموعه ای از ویتامین های گروه B که به عنوان ویتامین B کمپلکس نیز شناخته می شود، برای سلامت پوست، مو، چشم و عملکرد کبدی مورد نیاز هستند.
بیوتین در بعضی از غذاها به مقدار کم یافت می شود. علاوه بر این، میکروبیوم که باکتری های سالم در روده هستند نیز بیوتین را تشکیل می دهند. بیوتین به طور مشابه مانند تمام ویتامین های گروه B محلول در آب است. این بدان معنی است که در داخل بدن در آب حل شده و قابل ذخیره نمی باشد.
چه کسی در معرض کمبود بیوتین قرار دارد؟
افرادی که بیماری های زمینه ای دارند و بیماریشان تاثیری در جذب مواد مغذی بدن داشته یا داروهای خاصی مصرف می کنند که می توانند بدن را در معرض خطر ابتلا به کمبود بیوتین قرار دهند، بیشتر به این کمبود حساسند.
کمبود بیوتینیداز (BTD) شایع ترین علت کمبود بیوتین است. BTD یک اختلال ارثی نادر است که در آن بدن قادر به استفاده از بیوتین نیست. بنابراین منجر به کمبود بیوتین می شود. این بیماری ناشی از جهش در ژن BTD است. این ژن به بدن چگونگی ساخت آنزیم بیوتینیداز، که برای استخراج بیوتین از غذاها مورد نیاز است، را یاد می دهد.
علائم BTD
BTD از هر ۶۰،۰۰۰ نوزاد بر روی ۱ نفر تاثیر می گذارد. نوزادان مبتلا به BTD تمایل دارند علائم بیماری را در هفته ها یا ماه های اول زندگی از خود نشان دهند. شایع ترین نشانه های این نوزادان عبارتند از:
- هیپوتیونی یا ضعف عضلانی
- تشنج
- آلوپسی یا ریزش مو
- اگزما
- تاخیر در رشد
بین ۲۵ تا ۵۰ درصد نوزادان متولد شده با BTD یک یا چند مورد از موارد زیر را نشان می دهند:
- آتاکسی یا هماهنگی ضعیف در بدن
- ملتحمه یا قرمزی چشم
- کاهش قدرت شنوایی
- بی حسی و خواب آلودگی
بین ۱۰ تا ۲۵ درصد از نوزادانی که BTD دارند علائم زیر را نیز تجربه می کنند:
- دوره های بیهوشی
- استفراغ
- اسهال
- عفونت های قارچی
در کمتر از ۱۰ درصد از کودکان مبتلا به BTD، علائم زیر مشاهده می شود:
- هپاتومگالی یا بزرگ شدن کبد
- اسپلنومگالی یا بزرگ شدن طحال
- مشکلات گفتاری
اگر BTD بدون درمان رها شود می تواند منجر به کما یا مرگ شود.
همه نوزادان در ایالات متحده برای تشخیص BTD، مورد آزمایش قرار می گیرند. پزشک معمولا با در نظر گرفتن تاریخچه خانوادگی و آزمایش خون، BTD را تشخیص می دهد. آزمایش پیش از زایمان بر روی نمونه دریافت شده از رحم برای بررسی فعالیت بیوتینیداز نیز در تشخیص این بیماری نقش دارد
اگرچه علائم کمبود بیوتین به طور معمول در چند ماه اول زندگی ظاهر می شود، اما ممکن است در دوران کودکی نیز دیده شوند.
بیماری ها و داروها
عوامل دیگری که افراد را در معرض خطر کمبود بیوتین قرار می دهد عبارتند از:
- تغذیه تزریقی به مدت طولانی (تغذیه بدن از طریق ورید)
- مصرف داروهای ضد تشنج در طول یک دوره طولانی، که می تواند سطح بیوتین بدن را کاهش دهد.
- مصرف آنتی بیوتیک ها در طول یک دوره طولانی، زیرا این داروها می توانند باکتری های تولید کننده بیوتین در روده را از بین ببرند.
- داشتن یک بیماری زمینه ای مانند بیماری کرون که جذب مواد مغذی ضروری را مختل می کند.
- قرار گرفتن بیش از حد در معرض الکل، که جذب بیوتین را مهار می کند.
بارداری
حداقل یک سوم زنان باردار کمبود بیوتین حاشیه ای را تجربه می کنند.
علائم کمبود بیوتین در بدن چیست؟
علائم کمبود بیوتین به تدریج شروع می شوند و می توانند به مرور زمان خود را نمایان کنند. علائم این کمبود عبارتند از:
- ریزش مو به معنی پیشرفت ریزش مو در سراسر بدن
- بثورات قرمز در چشم، بینی، دهان و مقعد
- ورم ملتحمه
بزرگسالان با کمبود بیوتین ممکن است از علائم زیر رنج ببرند:
- تشنج
- عفونت های پوستی
- شکنندگی ناخن
- مشکلات عصبی مانند افسردگی، بی حالی، توهم و پارستزی اندام ها (سوزن سوزن شدن اندم ها)
کمبود بیوتین چگونه درمان می شود؟
در حالی که علائم BTD ممکن است با کمک درمان های پزشکی ناپدید شوند، اما ممکن است در کنار این درمان ها فرد نیاز به مصرف مکمل بیوتین تا پایان عمر باشد. مولتی ویتامین های بیوتین و مکمل ها خارج از نسخه زیادی برای تامین این ویتامین در بازار وجود دارد. با این حال، رژیم غذایی متعادل به عنوان بهترین منبع تامین ویتامین B بدن در نظر گرفته می شود.
نیاز روزانه بدن بزرگسالان به این ویتامین ۳۰ میکروگرم است. در حالی که مصرف توصیه شده برای کودکان ۵ میکروگرم در روز می باشد. زنان باردار باید حدود ۳۵ میکروگرم از این ماده را در روز وارد بدن خود کنند. زیرا همان طور که گفتیم بیوتین برای رشد جنین بسیار مهم است.
یادتان نرود که قبل از مصرف مکمل بیوتین باید با پزشک مشورت کنید. بیوتین ممکن است برای برخی از افراد عوارض داشته باشد. ضمن این که مصرفی بیش از حد این ویتامین نیز گاهی مضر است. بنابراین اگر مشکوک به کمبود بیوتین در بدن هستید، حتما این موضوع را با متخصص تغذیه یا پزشک عمومی در میان بگذارید.
تامین بیوتین بدن به کمک مواد غذایی
علاوه بر مصرف مکمل که یکی از درمان های کمبود بیوتین است، شما می توانید با مصرف مواد غذایی حاوی این ویتامین نیز این کمبود را مهار کنید. منابع خوب تامین بیوتین عبارتند از:
- مخمر آبجو
- تخم مرغ پخته شده. به طور خاص زرده
- ماهی ساردین
- مغزها، به خصوص بادام، بادام زمینی و گردو
- کره بادام زمینی
- حبوبات، از جمله سویا، لوبیا و نخود
- غلات کامل
- گل کلم
- موز
- قارچ
مهم است که بدانیم که برخی از تکنیک های پردازش مواد غذایی می توانند بیوتین را از بین ببرند. بنابراین برخی از محصولات تجاری ممکن است آنقدر که تصور می کنید بیوتین نداشته باشند. همچنین لازم به ذکر است که سفیده تخم مرغ حاوی یک نوع پروتئین به نام آویدین است که بر روی نحوه جذب بیوتین در بدن تأثیر می گذارد.
تامین بیوتین آرایشی
مکمل های آرایشی حاوی بیوتین نیز که اغلب برای تقویت مو، پوست و سلامت ناخن کاربرد دارند نیز در بازار وجود دارد. اما شواهد کمی برای تایید تاثیر گذاری آن ها موجود است.
نکته آخر
کمبود بیوتین برگشت پذیر است. یعنی هر چقدر که کمبود این ماده را داشته باشید، باز هم می توانید به درمان امیدوار باشید. افراد مبتلا به BTD با مصرف مکمل های بیوتین می توانند نشانه های بیماری خود را متوقف کنند، اما معمولا این مکمل ها باید در دراز مدت استفاده شوند تا تاثیر گذار باشند. FDA دقیقا بر روی مکمل ها نظارت ندارد. این سازمان فقط بر روی داروهای تجویزی و خارج از نسخه نظارت کاملی دارد و تاییدیه این سازمان فقط بر روی داروها قابل اعتماد است.
بنابراین توصیه می شود که از هر نوع مکملی استفاده نکنید. باید قبل از شروع مصرف مکمل، با پزشک خود درباره نوع مکمل های موجود در بازار و دوز مصرف آن مشورت کنید. یادتان نرود که بسیاری از علل دیگر کمبود بیوتین را می توان با تغییر در تغذیه درمان کرد. هر چند قبل از تایید تشخیص ممکن است پزشک مصرف یک دوره کوتاه از مکمل ها را توصیه کند.
هر کسی که مظنون به کمبود بیوتین در بدن است، باید برای جلوگیری از عوارض جدی، حتما تحت نظر پزشک متخصص تغذیه باشد. به خصوص اگر این کمبود بر اثر ابتلا به بیماری هایی مانند BTD ایجاد شده باشد.