افزایش سطح اسید اوریک در خون که به نام هیپراوریسمی نیز شناخته می شود می تواند از افزایش تولید این اسید در بدن و یا کاهش دفع آن از طریق کلیه ها ناشی شود. این امر منجر به مشکلاتی مانند آرتروز نقرسی (تجمع کریستال اسید اوریک در مفصل انگشت بزرگ پا)، سنگ کلیه و نارسایی کلیه می شود. مطالعات اخیر همچنین نشان داده است که افزایش سطح اسید اوریک خون با فشار خون بالا و بیماری های قلبی عروقی مرتبط است. بنابراین با این همه مشکلات کنترل سطح اسید اوریک در بدن اهمیت زیادی دارد. با ما در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت همراه شوید تا روش های کنترل سطح اسید اوریک در بدن را بیاموزید.
سطح اسید اوریک طبیعی در بدن به صورت زیر می باشد:
- در مردان: ۳٫۴ الی ۷٫۰ میلی گرم بر روی دسی لیتر
- در زنان: ۲٫۴ الی ۶٫۰ میلی گرم بر روی دسی لیتر
این مقادیر ممکن است در آزمایشگاه های مختلف متفاوت باشد.
عوامل موثر در افزایش سطح اسید اوریک بدن عبارتند از:
- رژیم غذایی غنی از پورین (پورین در بدن به اسید اوریک تبدیل می شود)
- مصرف بیش از حد الکل
- نارسایی کلیوی
- چاقی
- کم کاری تریروئید
- ژنتیک
- بیماری های غدد درون ریز یا بیماری های متابولیک مانند دیابت یا اسیدوز
- برخی از بیماری های دیگر
برخی از سرطان ها، شیمی درمانی و داروهای دیگر، از جمله دیورتیک ها، نیز ممکن است به بالا رفتن سطح این ماده در بدن کمک کنند. ورزش، روزه گرفتن و رژیم های کم کالری نیز ممکن است سطح اسید اوریک را به طور موقت افزایش دهند.
راهنمایی ها و درمان های طبیعی زیادی وجود دارد که می تواند به کاهش و کنترل سطح اسید اوریک بدن کمک کنند. علاوه بر این، تشخیص و درمان مناسب توسط متخصص نیز ضروری است.
کنترل سطح اسید اوریک در بدن
سرکه سیب
سرکه سیب به عنوان یک پاک کننده و سم زدا طبیعی می تواند به دفع ضایعاتی مانند اسید اوریک از بدن کمک کند. این ماده حاوی اسید مالیک است که به تجزیه اسید اوریک کمک می کند. سرکه سیب برای افزایش تعادل بین قلیا و اسید در بدن موثر است و خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی دارد.
- یک قاشق چای خوری سرکه سیب طبیعی را به یک لیوان آب اضافه کنید.
- این محلول را دو تا سه بار در روز بخورید.
- به تدریج مقدار سرکه سیب را تا دو قاشق غذا خوری در هر لیوان آب افزایش دهید و این روش را تا زمانی که میزان اسید اوریک شما پایین بیاید، ادامه دهید.
نکته: بیش از حد از سرکه سیب استفاده نکنید زیرا ممکن است سطح پتاسیم را در بدن کاهش دهد و در کارکرد داروهای دیورتیک دخالت کند.
آبلیمو
اگر چه ممکن است به نظر برسد که آبلیمو بدن را اسیدی تر می کند، اما در واقع، این ماده اثر قلیایی بر روی بدن ایجاد می کند و به خنثی سازی اسید اوریک کمک می کند. علاوه بر این، ویتامین C در آن باعث کاهش میزان اسید اوریک می شود.
- آب یک لیمو را به یک لیوان آب گرم اضافه کنید.
- این محلول را صبح ها با معده خالی بخورید.
- حداقل چند هفته این درمان را ادامه دهید.
- می توانید از مکمل های ویتامین C نیز استفاده کنید.
گیلاس
گیلاس و انواع توت ها حاوی مواد شیمیایی هستند که به کاهش و کنترل سطح اسید اوریک کمک می کنند. به علاوه، انواع توت های بنفش و آبی دارای فلاونوئیدهایی به نام آنتوسیانین ها هستند که در کاهش اسید اوریک و کاهش التهاب موثر هستند.
- به مدت چند هفته روزانه یک و نیم فنجان گیلاس بخورید.
- می توانید یک یا دو فنجان آب این میوه را به مدت حدود چهار هفته بنوشید.
- ضمن این که گنجاندن زغال اخته، توت فرنگی، گوجه فرنگی، فلفل دلمه ای و سایر میوه ها و سبزیجات غنی از ویتامین C و آنتی اکسیدان در رژیم غذایی نیز در کنترل سطح اسید اوریک موثر است.
جوش شیرین
جوش شیرین که به نام بی کربنات سدیم نیز شناخته می شود، برای کاهش و کنترل سطح اسید اوریک و کاهش درد ناشی از نقرس بسیار مفید است. این ماده کمک می کند تا تعادل قلیایی طبیعی در بدن حفظ شده و اسید اوریک محلول، راحت تر از کلیه ها دفع شود.
- نصف قاشق چای خوری پودر جوش شیرین را در یک لیوان آب مخلوط کنید.
- این محلول را دو تا چهار هفته مصرف کنید.
- کافی است که هر دو تا چهار ساعت یک بار آن را بنوشید.
توجه: این روش را به صورت منظم انجام ندهید. همچنین اگر از فشار خون بالا دارید از این روش استفاده نکنید. افراد بالای ۶۰ سال نباید روزانه بیش از سه لیوان از این محلول را بخورند.
روغن زیتون
اکثر روغن های گیاهی هنگام گرم شدن یا فرآوری، به چربی های تلخ تبدیل می شوند. چربی های تخریب شده ویتامین E برای کنترل سطح اسید اوریک ضروری است.
- به جای استفاده از روغن های گیاهی، کره یا مارگارین در پخت و پز از روغن زیتون انتخاب کنید.
- روغن زیتون حاوی چربی های غیر اشباع است که در هنگام گرم شدن پایدار می ماند.
- علاوه بر این، دارای ویتامین E و آنتی اکسیدان های بیشتری است و خواص ضد التهابی دارد.
آب
مصرف آب زیادی باعث می شود فرایند دفع اسید اوریک بهینه شود. آب کمک می کند تا اسید اوریک رقیق شده و کلیه ها را تحریک می کند تا آن را از طریق ادرار از بدن بیرون ببرد.
علاوه بر این، نوشیدن آب کافی به طور مرتب می تواند خطر حملات مجدد نقرس را کاهش دهد. محققان در یک مطالعه که در نشست سالانه کالج آمریکایی روماتولوژی (American College of Rheumatology) ارائه شده است، دریافتند که شرکت کنندگان که ۵ تا ۸ لیوان آب را در ۲۴ ساعت قبل از حمله احتمالی نقرس مصرف کرده اند در مقایسه با کسانی که فقط یک لیتر آب یا کمتر نوشیدند، ۴۰ درصد کمتر با حملات این بیماری مواجه شده اند.
- نوشیدن حداقل ۸ تا ۱۰ لیوان آب در طول روز برای بدن ضروری است.
- مصرف مایعات بیشتر مانند آبمیوه ها و سبزیجات تازه نیز برای بدن مفید است.
رژیم غذایی کم پورین
پورین ها ترکیبات حاوی نیتروژن هستند که به اسید اوریک تبدیل می شوند. بنابراین سطح این ماده را در بدن افزایش می دهند. آنها بیشتر در پروتئین حیوانی یافت می شوند.
از مصرف زیاد پروتئین حیوانی و مواد غذایی زیر اجتناب کنید:
- گوشت
- گوشت ارگان های داخلی بدن مانند جگر
- ماهی
- مرغ
- حبوبات
- مخمر
- قارچ
- مارچوبه
- لوبیا
- آبجو
غذاهای غنی از فیبر و کربوهیدرات های نشاسته ای
غذاهایی که دارای فیبر غذایی بالایی هستند باعث کاهش میزان اسید اوریک می شوند. این مواد اسید اوریک را جذب کرده و سپس از بدن دفع می کنند. ضمن این که می توانید از غذاهای حاوی کربوهیدرات های نشاسته ای استفاده کنید. زیرا آن ها فقط مقدار کمی پورین دارند. مواد غذایی زیر فیبر زیادی دارند. از این مواد در رژیم غذایی خود بیشتر استفاده کنید:
- دانه های کامل
- سیب
- گلابی
- پرتقال
- توت فرنگی
کربوهیدرات های نشاسته ای زیر نیز در کنترل اسید اوریک در بدن تاثیر گذارند:
- برنج
- ماکارونی سبوس دار
- تاپیوکا
- کوینولا
- سیب زمینی
- جو
- موز
محصولات لبنی
شیر و فرآورده های لبنی کم چرب با کاهش غلظت اورات پلاسما همراه است و خطر ابتلا به نقرس را کاهش می دهد. به عنوان مثال، شیر بدون چربی حاوی اسید اورورتیک است که جذب دوباره اسید اوریک را کاهش می دهد و باعث دفع آن توسط کلیه ها می شود.
- روزانه یک تا پنج فنجان شیر بدون چربی استفاده کنید.
- همچنین می توانید ماست کم چرب و دیگر محصولات لبنی را در رژیم غذایی خود جای دهید.
- توفو نیز می تواند به تغییر غلظت پروتئین پلاسما و افزایش ترشح اسید اوریک کمک کند. با این حال، شیر سویا موجب افزایش اسید اوریک می شود.
آب علف گندم
آب گندم کمک می کند تا حالت قلیایی خون باز گردد. علاوه بر این، این ماده غنی از ویتامین C، کلروفیل و مواد شیمیایی گیاهی است که از بدن سم زدایی می کند. این ماده منبع خوبی از پروتئین و اسیدهای آمینه است و به عنوان جایگزین پروتئین حیوانی محسوب می شود.
- نوشیدن روزانه یک اونس (دو قاشق غذاخوری) آب علف گندم با مقداری آبلیمو سطح اسید اوریک شما پایین می آورد.
راهنمایی های اضافی برای کنترل سطح اسید اوریک
- مصرف الکل خود را محدود کنید، زیرا این ماده در حذف اسید اوریک تداخل ایجاد می کند.
- از مصرف شربت ذرت حاوی فروکتوز یا شربت گلوکز اجتناب کنید زیرا آنها سطح اسید اوریک را افزایش می دهند.
- منظم ورزش کنید و وزنتان را نرمال نگه دارید. اعتقاد بر این است که بافت چربی باعث افزایش تولید اسید اوریک می شود.
- رژیمی متعادل که حاوی کربوهیدرات های پیچیده و کم پروتئین است را رعایت کنید. از مصرف کربوهیدرات های تصفیه شده مانند نان سفید، کیک و آب نبات خودداری کنید.
- مواد غذایی پرچرب استفاده نکنید زیرا باعث کاهش قدرت بدن برای از بین بردن اسید اوریک می شود.