کورکومین یک ماده شیمیایی زرد رنگ است که توسط انواع خاصی از گیاهان تولید می شود. این ماده در واقع یک نوع کورکومینوئید است و یک رنگدانه طبیعی گیاهی که دارای خواص آنتی اکسیدان قوی و ضد التهابی است محسوب می شود.
این ماده در درجه اول در زردچوبه، گیاه دارویی قوی که متعلق به خانواده زنجبیل است، یافت می شود. زردچوبه اغلب خشک شده و به عنوان ادویه استفاده می شود. برای بهبود طعم، رنگ و ارزش غذایی بسیاری از غذاها از زردچوبه بهره برده می شود.
در مورد مزایای کورکومین تحقیقات گسترده ای انجام شده است. اکثر یافته ها نشان می دهد که عصاره این ماده برای کاهش التهاب و بهبود عملکرد مغز بسیار مفید است. زردچوبه نه تنها ایمن، موثر و قابل تحمل است بلکه با حداقل عوارض جانبی می تواند بسیاری از مشکلات را درمان کند.
در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت در مورد خواص و منابع تامین کورکومین برای بدن صحبت خواهیم کرد.
خواص کورکومین
- کاهش التهاب
- ارتقا دهنده سلامت پوست
- تنظیم قند خون
- دارای خواص ضد سرطان
- بهبود سلامت روان
- جلوگیری از تشکیل لخته خون
- کاهش درد مفاصل
- تعادل در کلسترول
- افزایش سم زدایی
- افزایش عملکرد مغز
کاهش التهاب
التهاب پاسخ طبیعی سیستم ایمنی است. این سیستم به محافظت از بدن در برابر بیماری ها و عفونت کمک می کند. از سوی دیگر، التهاب مزمن یک مشکل جدی است که به نظر می رسد به برخی از بیماری های مزمن مانند سرطان، بیماری های قلبی و دیابت مرتبط باشد.
یکی از مهمترین مزایای کورکومین، توانایی این ماده برای از بین بردن التهاب در بدن از طریق فعال کردن چندین آنزیم درگیر در فرایند التهاب است. یک مطالعه انسانی که در Oncogene منتشر شده، اثرات ضد التهابی چندین ترکیب را با هم مقایسه کرد و دریافت که آسپرین و ایبوپروفن، دو دارو رایجی که برای درمان التهاب تجویز می شوند، کمترین قدرت را داشتند. در حالی که عصاره کورکومین یکی از موثرترین داروها در کاهش التهاب بود.
این خاصیت می تواند تاثیر مهمی در سلامت بدن داشته باشد. کاهش التهاب نه تنها می تواند خطر ابتلا به بیماری های مزمن را کاهش دهد، بلکه ممکن است نشانه های بیماری های التهابی مانند آرتریت، بیماری التهابی روده و آسم را نیز بهبود بخشد.
ارتقا دهنده سلامت پوست
با توجه به خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی این ماده، مصرف روزانه آن می تواند پوست شما را درخشان و سالم نگه دارد. طبق بررسی انجام شده توسط محققان دانشگاه علوم پزشکی Uniformed در مریلند، کورکومین می تواند برای جلوگیری از آسیب سلولی به خنثی سازی رادیکال های آزاد کمک کند. این ماده می تواند روند بهبود زخم را تسریع بخشد و تولید کلاژن را افزایش دهد.
این ماده قادر است به درمان بسیاری از بیماری های پوستی مرتبط با التهاب کمک کند. مطالعه حیوانی که در سال ۲۰۱۶ در چین انجام شد نشان داد که تزریق کورکومین به موش باعث کاهش ۵۰ درصدی سلول های التهابی شده و علائم پسوریازیس را بهبود می بخشد. سایر تحقیقات از جمله یک مطالعه آزمایشی که به بررسی عمل طب عادی ایرودینامیک در مورد استفاده از زردچوبه و نئم و یک کارآزمایی بالینی تصادفی دو سو کور کنترل شده با پلاسبو توسط گروه پوستی مرکز تحقیقات دانشگاه راچستر در ۳۰ بیمار مبتلا به سرطان پستان انجام شد نشان می دهد که این ماده ممکن است در درمان سایر بیماری های پوستی مانند گال و درماتیت ناشی از اشعه مفید باشد.
تنظیم قند خون
قند خون بالا می تواند عوارض جدی برای بدن داشته باشد. افزایش قند خون می تواند علائم دیابت مانند تشنگی، خستگی و کاهش وزن ناخواسته را ایجاد کند. بالا ماندن قند خون به مدت طولانی می تواند با عواقب خطرناکتر از جمله آسیب عصبی، اختلال در بهبود زخم و از دست دادن بینایی همراه باشد.
برخی شواهد نشان می دهد که کورکومین ممکن است به حفظ سطح قند خون در محدوده طبیعی و جلوگیری از این عوارض جانبی جدی کمک کند. طبق بررسی انجام شده در مجله International Journal of Endocrinology Metabolism، کورکومین موجب کاهش تولید گلوکز، کاهش التهاب، تحریک جذب گلوکز و افزایش ترشح انسولین از لوزالمعده می شود.
یک مطالعه منتشر شده در مجله Indian Journal of Clinical Biochemistry نشان داد که بیماران دیابتی مصرف کننده کورکومین در ترکیب با متفورمین (دارو رایج برای درمان دیابت) با کاهش قند خون، استرس اکسیداتیو و التهاب مواجه هستند.
دارا بودن خواص ضد سرطان
رژیم غذایی می تواند تأثیر مهمی در رشد و پیشرفت سرطان داشته باشد. در واقع خوردن غذاهای ضد سرطانی مانند زردچوبه ممکن است در کاهش خطر ایجاد تومور و کشتن سلول های سرطانی موثر باشد.
کورکومین با مسدود کردن سیگنال های سلولی و جلوگیری از تقسیم سلولی در انواع خاصی از آنزیم ها و عوامل رشدی که مستقیما در رشد سرطان نقش دارند، خاصیت ضد سرطانی در بدن ایجاد می کند. مطالعات in vitro نشان داده اند که این ماده ممکن است در جلوگیری از انواع مختلف سرطان، از جمله سرطان پانکراس، کولورکتال، پستان و ریه، و نیز مولتیپل میلوما موثر باشد.
بهبود سلامت روان
اگر چه تحقیقاتی که ذکر می کنیم هنوز به طور کامل روی بدن انجام نشده اما برخی مطالعات نشان می دهند که کورکومین ممکن است به بهبود سلامت روان و درمان بیماری هایی مانند افسردگی و اضطراب کمک کند. یک مطالعه که اخیرا در سال ۲۰۱۷ در Journal of the American Medical Directors Association منتشر شد، اطلاعات مربوط به شش مطالعه را جمع آوری کرد و دریافت که کورکومین با حداقل خطر عوارض جانبی قادر به کاهش علائم افسردگی و اضطراب در مقایسه با دارونما است.
دیگر مطالعات حیوانی نیز دریافتند که این ماده می تواند به کاهش اضطراب کمک کند و سطح DHA را افزایش دهد. DHA یک نوع اسید چرب امگا ۳ است که نقش مهمی در مغز بازی می کند و ممکن است در اختلالات شناختی مانند اضطراب نیز دخیل باشد.
جلوگیری از تشکیل لخته خون
شکل گیری لخته خون یکی از مهمترین نگرانی ها در بدن انسان است. لخته خون از طریق یک فرآیند به نام تجمع پلاکت تشکیل می شود. این فرایند باعث می شود پلاکت ها در خون به هم چسبیده و لخته شوند. لخته شدن خون می تواند به برخی از مشکلات جدی از جمله سکته مغزی، ترومبوز وریدی عمقی و آمبولی ریه دامن بزند.
تحقیقات نشان می دهد که کورکومین بیوسنتز ایکوزانوئیدها را تغییر می دهد. این فرایند یک فرآیند طبیعی است که به طور مستقیم در التهاب دخالت دارد. طبق تحقیقات انجام شده توسط Odense University’s Department of Environmental Medicine در دانمارک، این ماده به طور خاص بر سنتز ترومبوکسان ها تأثیر می گذارد. این مواد نوعی از اکوسانوئیدها هستند که نقش مهمی در تشکیل لخته دارند.
چندین مطالعه آزمایشگاهی و حیوانی نیز نشان داده اند که کورکومین می تواند به طور موفقیت آمیزی از تجمع پلاکت ها جلوگیری کند و خطر ابتلا به لخته شدن خون را کاهش دهد. در نتیجه مصرف این ماده خطر بروز عوارض جانبی را به حداقل می رساند.
کاهش درد مفاصل
آرتریت روماتوئید یک بیماری التهابی است که علائمی مانند درد، سفتی و تورم را در مفاصل ایجاد می کند. خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی کورکومین ممکن است در کاهش درد مفاصل و بهبود علائم آرتریت روماتوئید موثر باشد.
یک مطالعه انسانی دریافت که این ماده ممکن است به همان اندازه داروهای رایجی که برای درمان آرتریت روماتوئید تجویز می شوند موثر باشد. در این مطالعه، بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید به سه دسته تقسیم شدند. یگ گروه کورکومین، یک گروه دیکلوفناک سدیم و یک گروه هر دو دارو را مصرف کردند. در پایان مطالعه، بیماران هر سه گروه بهبود قابل ملاحظه ای را نشان دادند، اما کسانی که کورکومین مصرف می کردند، بیشترین کاهش علائم را شاهد بودند. مطالعات دیگر نشان داد که این ماده ممکن است به عنوان یک مسکن طبیعی عمل کند و در کاهش درد مفاصل و همچنین علل دیگر درد، مانند آسیب عصبی نقش داشته باشد.
توازن کلسترول
سطح کلسترول یکی از عوامل خطر اصلی ابتلا به بیماری های قلبی است. این ماده مومی و چرب در شریان ها ایجاد می شود و آنها را سفت و باریک می کند. به این ترتیب عضله قلب مجبور است بیشتر کار کند و این موضوع باعث افزایش فشار خون می شود.
کورکومین ممکن است با کاهش سطح کلسترول در بهبود سلامت قلب نقش داشته یاشد. یک مطالعه که در سال ۲۰۰۸ توسط محققان دانشگاه اندونزی انجام شد نشان داد که کورکومین سطح کلسترول کل و کلسترول LDL را در بیماران مبتلا به سندرم حاد کرونر کاهش می دهد. به همین ترتیب، مطالعه دیگری که در مرکز تحقیقات سرطان Amala در هند انجام شد نشان داد که مصرف روزانه ۵۰۰ میلی گرم کورکومین باعث افزایش کلسترول HDL و کاهش کلسترول کل می شود. در این مطالعه ۱۲ درصد از ۱۰ داوطلب سالم با چنین مزایایی مواجه شدند.
سم زدایی
بدن دارای یک سیستم قدرتمند سم زدایی است. به این ترتیب که ریه ها دی اکسید کربن را از بین می برند، کبد سموم را دفع می کند، کلیه ها خون را فیلتر می کنند و روده نیز عصاره مواد مغذی را گرفته و مواد زائد را دفع می کند. اگر چه این سیستم به خودی خود کار می کند، اما راه های زیادی برای جلوگیری از تجمع سموم و باکتری های خطرناک در بدن وجود دارد.
کورکومین می تواند به سم زدایی از بدن کمک کند. یک بررسی انجام شده در مکزیک گزارش داد که کورکومین قادر به محافظت از کبد در مقابل آسیب و بیماری است. این ماده به این ترتیب اجازه می دهد تا سموم و ترکیبات مضر از بدن خارج شوند. یک مطالعه حیوانی که در مجله Applied Toxicology منتشر شد، متوجه شد که کورکومین از بدن موش ها در برابر مسمومیت با جیوه محافظت می کند.
طبق گزارش National Institute of Nutrition’s Food and Drug Toxicology Research Centre در هند، کورکومین ممکن است به افزایش سطح آنزیم های خاصی که به سم زدایی کمک می کنند پرداخته و به این ترتیب برای جلوگیری از تجمع سموم و ترکیبات سرطانی مفید باشد.
افزایش عملکرد مغز
آنچه که می خورید می تواند تاثیر زیادی بر سلامت مغز شما داشته باشد. غذاهای فوق العاده پردازش شده و آماده به استرس اکسیداتیو و التهاب کمک می کنند. اما غذاهای ضد التهابی برای سلامت شناختی و جلوگیری از بیماری های شناختی مانند آلزایمر و پارکینسون مفید هستند.
تحقیقات حیوانی نشان می دهد که کورکومین می تواند سطح فاکتور نوروئیدی تولید شده مغز (یک نوع هورمون رشد مرتبط با عملکرد مغز است) را افزایش دهد. به همین دلیل قرن هاست که در طب سنتی چینی برای تقویت عملکرد مغز از این ماده استفاده می شود. مطالعات حیوانی نشان می دهد که کورکومین ممکن است حافظه را بهبود بخشد، آسیب اکسیداتیو را کاهش و قدرت شناختی را افزایش دهد.
مواد غذایی حاوی کورکومین
درست است که استفاده از زردچوبه و پودر آن در آشپزی خواص زیادی برای بدن دارد اما یک مطالعه انجام شده توسط دانشگاه هاشمی در اردن نشان داد که پودر زردچوبه فقط حاوی حدود ۳ درصد کورکومین به ازای وزن خود است.
برای دریافت دوز متمرکزتر و بیشتری از کورکومین، مکمل کورکومین تهیه شده از عصاره زردچوبه را مصرف کنید. این مکمل ها حاوی دوز بالای کورکومین نسبت به آنچه در پودر زردچوبه یافت می شود می باشند.
مطمئن شوید که این ماده را همراه با پیپرین استفاده می کنید. پیپرین ترکیب طبیعی موجود در فلفل سیاه است که کمک می کند تا جذب کورکومین افزایش یابد. یک مطالعه حیوانی در هند نشان داد که پیپرین در کنار کورکومین باعث افزایش ۲۰۰۰ درصدی زیست پذیری کورکومیین می شود.
عوارض جانبی
برخی از شایع ترین عوارض جانبی گزارش شده ناشی از کورکومین عبارتند از:
- حالت تهوع
- اسهال
- کاهش قند خون
- افزایش خطر خونریزی
- کاهش باروری
- افزایش جریان خون قاعدگی
برخی شواهد نیز نشان می دهد که کورکومین ممکن است جذب آهن را مختل کند و به طور بالقوه باعث کمبود آهن و علائم آنمی شود.
علاوه بر این، زنان باردار نباید مکمل کورکومین مصرف کنند. زیرا ممکن است انقباضات رحم را تحریک کنند. اگر داروهای دیابت یا رقیق کننده خون مصرف می کنید، قبل از شروع مصرف مکمل این ماده با پزشک خود مشورت کنید.