کولیت هموراژیک نوعی گاستروانتریت است که در آن سلول های خاصی از Escherichia coli باکتری روده بزرگ را آلوده کرده و یک سم (توکسین شیگا) تولید می کنند. این سم باعث اسهال خونی و سایر عوارض جدی می شود. کولیت هموراژیک می تواند توسط سموم تولید شده توسط Escherichia coli ایجاد شود.

ارگانیسم هایی که باعث این اختلال می شوند معمولا از گوشت گاو یا آب آلوده یا شیر غیر پاستوریزه وارد بدن می شوند. درد شکم و اسهال که ممکن است خونی باشند علائم معمولی این بیماری هستند. تشخیص آن نیز بر اساس ارزیابی پزشک و نتایج آزمایش مدفوع انجام می شود.

اقدامات پیشگیرانه از این بیماری نیزعبارتند از:

  • پخت کامل گوشت
  • شستشو کامل دست ها

درمان کولیت هموراژیک شامل مصرف زیاد مایعات است.

کولیت هموراژیک ممکن است در سنین مختلف اتفاق بیفتد، اما در میان کودکان و افراد مسن بیشتر اتفاق می افتد. گونه های زیادی از اشریشیا کلی (E.coli) وجود دارد که باعث کولیت هموراژیک می شوند. در آمریکای شمالی، شایع ترین نوع این باکتری E. coli O157: H7 است. این باکتری ها به طور طبیعی در روده حدود ۱٪ از گاوهای سالم وجود دارند. بنابراین اجتناب از مصرف گوشت گاو آلوده یا نوشیدن شیر یا آب پاستوریزه نشده می تواند از شیوع بیماری جلوگیری کند.

مصرف مواد غذایی یا آب آلوده به کود گاو آلوده نیز می تواند عفونت را گسترش دهد. این بیماری از فردی به فرد دیگر نیز قابل انتقال است. حوضچه های آب گرم که کلر کافی نیستند نیز می تواند منبع عفونت باشند.

توکسین های E. coli به پوشش روده بزرگ آسیب می رسانند. اگر سموم وارد جریان خون شوند، سایر اعضای بدن نظیر کلیه نیز تحت تاثیر قرار می گیرند.

علائم کولیت هموراژیک

گرفتگی شدید و ناگهانی شکم که همراه با اسهال اتفاق می افتد ممکن است طی ۲۴ ساعت پس از آلوده شدن ایجاد شود. اسهال معمولا ۱ تا ۸ روز طول می کشد. تب معمولا غیر ممکن و یا خفیف است اما گاهی اوقات می تواند به ۱۰۲ درجه فارنهایت (۳۹ درجه سانتیگراد) برسد.

حدود ۵ تا ۱۰ درصد افراد مبتلا به کولیت هموراژیک یک عارضه شدید به نام سندرم همولیتیک اورمیک را تجربه می کنند. علائم این سندرم عبارتند از:

  • کم خونی ناشی از تخریب گلبول های قرمز (آنمی فقر آهن) که مشخصه اصلی آن خستگی، ضعف و رنگ پریدگی پوست است.
  • کاهش پلاکت های خون (ترومبوسیتوپنی)
  • نارسایی ناگهانی کلیه

برخی از افراد مبتلا به سندرم همولیتیک اورمیک عوارض عصبی یا آسیب مغزی مانند تشنج یا سکته مغزی را تجربه می کنند. سندرم همولیتیک-اورمی معمولا در هفته دوم بیماری، گاهی پیش می آید و تب را افزایش می دهد. سندرم همولیتیک اورمیک بیشتر در کودکان زیر ۵ سال و در افراد بالای ۶۰ سال رخ می دهد. حتی بدون این سندرم و عوارض آن، کولیت هموراژیک ممکن است باعث مرگ در افراد مسن شود.

کولیت هموراژیک
کولیت هموراژیک

روش های تشخیص

آزمایش مدفوع

پزشک معمولا وقتی که فرد مبتلا به اسهال خونی می شود، کولیت هموراژیک را تشخیص می دهد. برای تشخیص کولیت هموراژیک، پزشکان نمونه های مدفوع را برای یافت گونه های E. coli یا سموم تولید شده توسط آن ها بررسی می کنند.

آزمایش های دیگری مانند سیگموئیدوسکوپی نیز اگر پزشک متقاعد شود که سایر بیماری ها باعث اسهال خونی شده اند، ممکن است انجام شود.

جلوگیری از کولیت هموراژیک

  • پختن کامل گوشت
  • رعایت بهداشت

بهبود روش های پردازش گوشت در ایالات متحده به کاهش میزان آلودگی گوشت با E. coli کمک کرده است. با وجود این اقدامات، گوشت گاو هنوز هم ممکن است آلوده باشد. بنابراین، گوشت گاو باید به دمای داخلی ۱۶۰ درجه فارنهایت (۷۱ درجه سانتیگراد) پخته شود. ضمن این که باید فقط شیر و محصولات لبنی پاستوریزه استفاده کرد. شستن دست ها با صابون نیز از ایجاد عفونت جلوگیری می کنند.

درمان کولیت هموراژیک

مهمترین جنبه در درمان کولیت هموراژیک مصرف مایعات کافی است. گاهی اوقات در طول دوره اسهال بدن مایعات زیادی را از دست می دهد. در این شرایط پزشک باید سرم تزریق کند. مصرف آنتی بیوتیک به این دلیل که خطر ابتلا به سندرم همولیتیک-اورمی را افزایش می دهد، برای درمان توصیه نمی شود. این اختلال در نهایت به خودی خود از بین می رود.

افراد مبتلا به عوارض احتمالی نیاز به مراقبت های ویژه در بیمارستان دارند و ممکن است به دیالیز کلیوی و سایر درمان های خاص نیاز داشته باشند.