خواب شبانه با کیفیت برای سلامت بدن بسیار مهم است. در واقع، این عامل در کنار مصرف غذا سالم و ورزش از اهمیت زیادی برخوردار است. متأسفانه، محیط اطراف ما با الگوهای طبیعی خواب تداخل دارد. انسان اکنون کمتر از گذشته می خوابد و کیفیت خوابش نیز کاهش یافته است. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت در مورد تاثیر کیفیت خواب بر روی بدن صحبت می کنیم.
تاثیر کیفیت خواب بر روی بدن
خواب بی کیفیت می تواند باعث تجمع چربی در بدن شود
خواب بی کیفیت به شدت با افزایش وزن مرتبط است. افرادی که مدت زمان خوابشان کمتر است، به طور قابل ملاحظه ای بیشتر از افرادی که خواب کافی دارند، وزن اضافه می کنند. در واقع، مدت زمان کوتاه خواب یکی از قوی ترین عوامل خطر برای ایجاد چاقی است.
در یک بررسی گسترده مشخص شد که کودکان و بزرگسالانی که دارای خواب کوتاه بودند، به ترتیب ۸۹٪ و ۵۵٪ بیشتر چاق شدند. اعتقاد بر این است که تاثیر خواب بر افزایش وزن، توسط عوامل متعدد، از جمله هورمون ها و انگیزه برای ورزش کردن، متاثر می شود.
اگر سعی در کاهش وزن دارید، کیفیت خوابتان را بهبود دهید.
خواب با کیفیت باعث می شود کالری کمتری مصرف کنید
مطالعات نشان داده اند که افرادی که محروم از خواب هستند اشتهای بیشتری دارند و تمایل به مصرف کالری در آن ها زیاد است. محروم شدن از خواب، نوسانات روزانه هورمون های کنترل کننده اشتها را به وجود می آورد. همین عامل باعث به هم خوردن تنظیم اشتها می شود.
این عامل باعث تغییر سطح هورمون های گرلین و لپتین می شود. گرلین هورمونی است که باعث اشتها می شود و لپتین، هورمونی است که گرسنگی را کاهش می دهد.
خواب خوب می تواند تمرکز و بهره وری را بهبود بخشد
خواب برای جنبه های مختلف عملکرد مغز مهم است. این عملکردهای شامل شناخت، تمرکز و بهره وری است. همه اینها تحت تاثیر محرومیت از خواب هستند.
یک مطالعه در همین زمینه بر روی کارآموزان پزشکی به عنوان نمونه انجام شد. کارآموزان در یک برنامه سنتی با کارهای طولانی مدت بیش از ۲۴ ساعت شرکت کردند. در این افراد خطاهای پزشکی ۳۶٪ جدی تر از کارآموزانی بود که برنامه کاریشان اجازه خوابیدن را به آن ها می داد.
یک مطالعه دیگر نشان داد که خواب کوتاه می تواند به برخی از جنبه های عملکردی مغز، مشابه حالتی که در مسمومیت با الکل ایجاد می شود، تاثیر بگذارد. از سوی دیگر، خواب با کیفیت مهارت های حل مسئله را بهبود می بخشد و عملکرد حافظه کودکان و بزرگسالان را افزایش می دهد.
خواب خوب می تواند عملکرد ورزشی بدن را به حداکثر برساند
خواب برای افزایش عملکرد ورزشی بدن ضروری است. در یک مطالعه که بر روی بازیکنان بسکتبال انجام شد مشخص گردید که، خواب طولانی به طور قابل توجهی سرعت، دقت، زمان واکنش و سلامت روانی این افراد را افزایش می دهد.
کاهش مدت زمان خواب با عملکرد ورزشی ضعیف و محدودیت های عملکردی در زنان سالمند همراه است. مطالعه ای که بر روی بیش از ۲۸۰۰ زن انجام شد نشان داد که خواب بی کیفیت موجب کند شدن سرعت پیاده روی، کاهش قدرت دست و دیگر مشکلات در انجام فعالیت های مستقل، می شود.
کم خوابی خطر ابتلا به بیماری های قلبی و سکته مغزی را افزایش می دهد
کیفیت خواب و مدت زمان خواب می تواند تاثیر زیادی بر بسیاری از عوامل خطر ابتلا به بیماری های مختلف داشته باشد. پزشکان معتقدند که این بیماری های مزمن، بیماری های قلبی را نیز شامل می شوند.
بررسی ۱۵ مطالعه نشان داد افرادی که خواب کافی ندارند، به مراتب بیشتر از افرادی که ۷ الی ۸ ساعت در شب می خوابند، با خطر ابتلا به بیماری قلبی یا سکته مغزی مواجه هستند.
خواب بر روی متابولیسم گلوکز و خطر دیابت نوع ۲ تاثیر می گذارد
محدودیت آزمایشی خواب بر قند خون تاثیر می گذارد و حساسیت به انسولین را کاهش می دهد. در یک مطالعه که بر روی مردان جوان سالم انجام شد مشخص گردید که، محدود کردن خواب تا چهار ساعت در شب به مدت شش شب به طور متوالی باعث بروز علائم پیش دیابت می شود.
این علائم پس از یک هفته افزایش طول مدت خواب کاهش می یابد. کاهش کیفیت خواب به شدت با اثرات نامطلوب بر قند خون در افراد معمولی ارتباط دارد. بارهای اثبات شده است که افرادی که بیش از شش ساعت در شب می خوابند، کمتر در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ قرار دارند.
کاهش کیفیت خواب با افسردگی ارتباط دارد
مشکلات و بیماری های روانی، مانند افسردگی، به شدت با کاهش کیفیت خواب و اختلالات خواب مرتبط است. برآورد شده است که ۹۰٪ افراد مبتلا به افسردگی از کیفیت خواب خود شکایت دارند.
خواب بی کیفیت حتی با افزایش خطر مرگ و میر ناشی از خودکشی ارتباط دارد. شیوع ابتلا به افسردگی در افرادی که دارای اختلالات خواب مانند بی خوابی یا آپنه انسدادی خواب هستند، نسبت به کسانی که به درستی می خوابند، به میزان قابل توجهی زیاد است.
خواب با کیفیت عملکرد سیستم ایمنی بدن را بهبود می بخشد
اثبات شده است که حتی کاهش اندک خواب در عملکرد سیستم ایمنی بدن تاثیر دارد. در یک مطالعه بزرگ دو هفته ای، محققان وضعیت افراد را پس از استفاده از قطره بینی حاوی ویروس سرماخوردگی، بررسی کردند. محققان دریافتند افرادی که کمتر از هفت ساعت خوابیده بودند تقریبا سه برابر بیشتر از کسانی که هشت ساعت یا بیشتر خوابیده بودند، دچار سرماخوردگی شدند.
اگر زیاد سرما می خورید، اطمینان حاصل کنید که حداقل هشت ساعت خواب در شب داشته باشید. خوردن سیر بیشتر نیز می تواند به شما کمک کند.
کاهش کیفیت خواب با افزایش التهاب ارتباط دارد
خواب می تواند تاثیر مهمی بر التهاب بدن شما داشته باشد. در حقیقت، کاهش کیفیت و مدت خواب نشانگرهای نامطلوب التهابی و آسیب سلولی را فعال می کند. خواب بی کیفیت به شدت با التهاب درازمدت دستگاه گوارش که در اختلالات شناخته شده به نام بیماری های التهابی روده به وجود می آید، مرتبط است.
یک مطالعه نشان داد افرادی که محروم از خواب بوده و به بیماری کرون مبتلا هستند، نسبت به بیمارانی که به اندازه کافی می خوابند، دو برابر بیشتر شاهد عود بیماری خود هستند. محققان حتی ارزیابی خواب را برای کمک به پیش بینی نتایج در افراد مبتلا به مشکلات طولانی مدت التهابی، توصیه می کنند.
خواب بر احساسات و تعاملات اجتماعی نیز تاثیر می گذارد
بی خوابی، توانایی شما برای برقراری ارتباطات اجتماعی را کاهش می دهد. مطالعات متعدد این فرضیه را با استفاده از آزمون های تشخیصی عاطفی تایید کرده اند.
یک مطالعه نشان داد که افرادی که خواب کافی ندارند، با کاهش توانایی تشخیص عصبانیت و شادی مواجه می شوند. محققان معتقدند که خواب بی کیفیت توانایی شما را برای شناخت نشانه های مهم اجتماعی و پردازش اطلاعات عاطفی تحت تاثیر قرار می دهد.
نکته پایانی
همراه با تغذیه و ورزش، افزایش کیفیت خواب یکی از ارکان مهم در ارتقاء سطح سلامت بدن است. با این اقدامات شما بدون نیاز به مراقبت خاصی، می توانید به سلامت مطلوب دست یابید.