گیلاس باربادوس ؛ میوه ای غنی از ویتامین C از خواص تا عوارض مصرف آن

اگر به دنبال افزایش مصرف ویتامین C خود هستید؛ قطعا باید بدانید که کدام میوه بهترین خوراکی و غنی از این ویتامین است؟ میوه هایی مانند توت فرنگی، پرتقال و کیوی بدون شک منابع عالی این ماده مغذی هستند. اما یک میوه گرمسیری دیگری نیز وجود دارد که ممکن است بخواهید آن را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. این میوه گیلاس باربادوس نام دارد.

محققان معتقدند که این میوه کمتر شناخته شده یکی از غنی ترین منابع ویتامین C است که طبیعت در اختیار ما قرار داده و حدود ۵۰ تا ۱۰۰ برابر بیشتر از پرتقال یا لیمو ویتامین سی دارد. علاوه بر این آنتی اکسیدان هایی مانند کاروتنوئیدها و آنتوسیانین ها را نیز برای بدن تامین می کند. این آنتی اکسیدان ها همان آنتی اکسیدان های موجود در غذاهای مغذی مانند کلم، هویج، زغال اخته و شراب قرمز است.

این خاصیت ویژه توضیح می دهد که چرا مطالعات نشان داده اند که مصرف گیلاس باربادوس به سلامت پوست، بهبود هضم، پیشگیری از سرطان و موارد دیگر ارتباط دارد.

معرفی گیلاس باربادوس

گیلاس باربادوس نوعی میوه کوچک شبیه به توت است که روی درختچه ای گرمسیری که متعلق به خانواده گیاه Malpighiaceae است؛ رشد می کند. درخت گیلاس باربادوس (که دارای نام علمی Malpighia emarginata یا Malpighia punicifolia است) بومی مناطق گرمسیری جهان از جمله مکزیک، غرب هند و کارائیب است.

امروزه این میوه در مناطقی مانند مکزیک، تگزاس، فلوریدا، جامائیکا، برزیل و سایر مناطق آمریکای مرکزی و جنوبی نیز پرورش می یابد. سایر نام های رایج این میوه در سراسر جهان عبارتند از:

گیلاس غربی هندوستان
گیلاس پورتوریکو
گیلاس آنتیل
سرسو
سروزا

از نظر تغذیه ای، گیلاس باربادوس با انواع توت و انواع گیلاس قابل مقایسه است. گیلاس از نظر گیاه شناسی نوعی میوه سنگی محسوب می شود که متعلق به خانواده Rosaceae است. بر خلاف تشابه ظاهری که گیلاس باربادوس با گیلاس معمولی دارد؛ اما بیشتر افراد مزه این میوه قرمز روشن را شبیه به مزه توت، با طعم شیرین و تیز توصیف می کنند.

مانند سایر گیلاس ها و انواع توت ها، مطالعات نشان داده اند که این میوه کم کالری است اما منبع خوبی از مواد دارویی، ویتامین ها و مواد معدنی است. هر میوه باربادوس دارای چندین دانه ریز است که خوردنی هستند و برخی از آنتی اکسیدان های میوه نیز در این دانه ها یافت می شوند. پوست گیلاس باربادوس نارس سبز است اما پس از بلوغ به رنگ نارنجی تغییر می کند و سرانجام قرمز روشن می شود.

ارزش غذایی گیلاس باربادوس

شایع ترین دلیل مصرف این میوه به شکل عصاره یا مکمل پودری، مقدار ویتامین C بسیار زیاد در آن است. خوردن تقریباً سه عدد گیلاس باربادوس در روز می تواند نیاز بدن یک بزرگسال به ویتامین C را تامین کند. این میوه یک آنتی اکسیدان مهم دیگر به نام ویتامین A و همچنین مقدار کمی از ویتامین های گروه B، منیزیم، پتاسیم، مس، روی و آهن نیز دارد.

طبق گفته متخصصان تغذیه هر ۱۰۰ گرم گیلاس باربادوس خام (حدود یک فنجان) حدودا دارای ارزش غذایی زیر است:

۳۲ کالری
۰٫۵ گرم پروتئین
۸ گرم کربوهیدرات
۱ گرم فیبر
۱۶۸۰ میلی گرم ویتامین C (حدود ۱۸۰۰ درصد از نیاز روزانه بدن)
۳۸ میلی گرم ویتامین A (حدود ۱۵ درصد از نیاز روزانه بدن)
۰٫۸ میلی گرم مس (حدود ۱۰ درصد از نیاز روزانه بدن)
۰٫۳۰۹ پنتوتنیک اسید (حدود ۶ درصد از نیاز روزانه بدن)
۰٫۰۶ میلی گرم ریبوفلاوین (حدود ۵ درصد از نیاز روزانه بدن)
۱۸ میلی گرم منیزیم (حدود ۴ درصد از نیاز روزانه بدن)
۱۴۶ میلی گرم پتاسیم (حدود ۳ درصد از نیاز روزانه بدن)
۰٫۰۲ میلی گرم تیامین (حدود ۲ درصد از نیاز روزانه بدن)

این نوع گیلاس سرشار از ترکیبات پلی فنولیک فلاونوئیدی معروف به گلیکوزیدهای آنتوسیانین است. این ترکیب همان رنگدانه میوه است. آنتوسیانین وظیفه ایجاد رنگ قرمز پر رنگ، بنفش یا آبی را در میوه ها دارد. به همین دلیل این ترکیبات بیشتر در پوست میوه متمرکز شده است.

فواید این میوه

ویتامین C و آنتی اکسیدان های زیاد در این میوه، ممکن است به مقابله با بیماری هایی مانند سرفه و سرماخوردگی کمک کند. بر اساس نتایج تعدادی از تحقیقات مصرف این میوه ممکن است به دلیل توانایی که در جلوگیری از آسیب رادیکال آزاد و استرس اکسیداتیو دارد برای پیشگیری از آسیب رادیکال های آزاد و استرس اکسیداتیو مفید بوده و به دفاع از بدن در برابر بسیاری از بیماری های مزمن و طولانی مدت مانند بیماری های قلبی و حتی سرطان کمک کند.

پشتیبانی از سیستم ایمنی و جلوگیری از پیشرفت بیماری ها

تحقیقات نشان داده اند که گیلاس باربادوس غنی از آنتی اکسیدان هایی مانند پلی فنول ها و بیوفلاونوئیدها است که با پیشگیری از سرطان و بهبود قدرت شناختی مغز در ارتباط هستند.

تعدادی از تحقیقات نیز نشان داده اند که بین مصرف میوه و سبزیجات حاوی ویتامین هایی نظیر ویتامین C و A و بروز مشکلات بهداشتی مختلف مزمن رابطه معکوس وجود دارد. این بیماری ها عبارتند از:

بیماری های قلبی
بیماری های گوارشی
اختلالات عصبی
برخی از انواع سرطان ها
مشکلات مربوط به بینایی

ضمن این که تحقیقات اثبات کرده اند که آنتوسیانین های موجود در این نوع گیلاس دارای اثرات ضد التهابی در بدن بوده و ممکن است به تسکین بیماری های مزمن و دردناکی مانند ورم مفاصل کمک کند.

بهبود سلامت سیستم گوارشی و سیستم متابولیکی

قرن هاست که بشر از گیلاس باربادوس در سیستم های سنتی پزشکی استفاده می کند. در این روش های پزشکی در بیشتر اوقات برای درمان اختلال در عملکرد کبد و مشکلات گوارشی مانند اسهال و دردهای معده از این میوه استفاده می شود. درست است که تحقیقات انجام شده در مورد این کاربردهای خاص محدود است؛ اما یافته های مطالعاتی نشان داده اند که گیلاس باربادوس می تواند با کاهش التهاب و تأمین مواد مغذی اساسی از جمله ویتامین های C و A به علاوه مقداری پتاسیم، منیزیم، آهن و فیبر برای بدن، از عملکردهای متابولیکی و هضم حمایت کند.

این نوع گیلاس به عنوان منبع خوبی از فیبر پکتین که قند نسبتاً کم دارد شناخته می شود. به همین دلیل می تواند به بهبود نظم حرکتی در روده، تثبیت قند خون و همچنین کاهش خطراتی از قبیل مقاومت به انسولین و دیابت کمک کنند.

محافظت از عملکرد شناختی مغز

انواع مختلف گیلاس و توت از نظر متخصصان به عنوان “غذاهای مفید برای مغز” شناخته می شوند. چرا که می توانند از کاهش قدرت حافظه و عملکرد شناختی در سنین بالا جلوگیری کنند. این خاصیت به آنتوسیانین های موجود در این میوه و سایر ترکیبات دارویی باز می گردد که به کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو کمک می کنند. همانطور که می دانید التهاب و استرس اکسیداتیو به سلول های مغزی و سلولهای عصبی آسیب می رسانند.

مصرف گیلاس باربادوس علاوه بر حمایت از سلامت روان با بهبود سطح انرژی و کاهش علائمی مانند خستگی که بعد از ورزش کردن به سراغ بدن می آید؛ در ارتباط است. به علاوه درد و التهاب را نیز کاهش می دهد.

پاکسازی و محافظت از پوست و مو

شواهدی وجود دارد که نشان می دهند این میوه به دلیل خاصیت قابض، ضد قارچی و ضد میکروبی طبیعی، برای پوست مفید است. از آنجا که گیلاس باربادوس دارای اثرات آنتی اکسیدانی است و می تواند به کنترل شیوع باکتری ها و سایر میکروب ها کمک کند؛ مصرف آن ممکن است باعث کاهش جوش و لکه های پوستی شده و از کاهش خاصیت ارتجاعی پوست و علائم آسیب های ناشی از تماس با نور خورشید جلوگیری کند.

ویتامین C زیاد در این میوه از توانایی بدن در ساخت کلاژن و بهبود زخم ها پشتیبانی می کند. جالب است که بدانید برخی از مطالعات نشان داده اند که این گیلاس دارای اثرات سفید کننده طبیعی برروی پوست است. این به این معنی است که می تواند به کاهش لکه های تیره که از علائم پیری محسوب می شوند، کمک کند.

علاوه بر این برخی از افراد از عصاره روغنی گیلاس باربادوس با روغن های مرطوب کننده دیگر مانند روغن بادام یا روغن نارگیل بر روی مو و پوست سر خود استفاده می کنند تا از آسیب، شکستگی و عفونت جلوگیری شود.

بهبود سلامت دهان و دندان

از آنجا که این میوه توانایی کشتن میکروب ها را دارد ، گاهی اوقات به عنوان دهانشویه های ضد میکروبی از عصاره آن استفاده می شود. این کار ممکن است به جلوگیری از بروز عفونت در دهان، مبارزه با پوسیدگی دندان و محافظت از لثه کمک کند.

آیا مصرف گیلاس باربادوس عوارض جانبی دارد؟

مانند مکمل ویتامین C اگر از این نوع گیلاس زیاد ستفاده کنید، ممکن است اختلالات گوارشی را تجربه کنید. برای جلوگیری از بروز مشکلات و ناراحتی های گوارشی، مکمل این میوه را مانند مکمل ویتامین C مصرف کنید. اگر راهنمایی روی برچسب مکمل وجود دارد، حتما طبق آن مصرف کنید. به خاطر داشته باشید که مکمل ها از نظر کیفیت، خلوص، بسته بندی یا دوز توسط سازمان غذا و دارو کنترل نمی شوند. بنابراین همیشه مکمل ها را از تولید کننده های معتبر خریداری کنید.

هرگز بیش از حد از موادی که دارای ویتامین C زیادی هستند استفاده نکنید و اگر در حال مصرف دوزهای زیاد هستید؛ به تدریج مقدار آن را کاهش دهید. اگر زیاد گیلاس باربادوس مصرف کنید ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:

اسهال
احساس گرفتگی شکم
سرگیجه یا غش
برافروخته شدن ظاهر
تکرر ادرار
سردرد (میگرن)
حالت تهوع
استفراغ

این علائم به مراقبت های پزشکی نیاز ندارند و بسیار نادر هستند. اگر دوز مصرف خود را کاهش دهید؛ احتمالاً این علائم نیز خود به خود از بین خواهند رفت. در صورت نگرانی با پزشک تماس بگیرید.

مصرف مقدار زیاد گیلاس باربادوس در مدت زمان طولانی ممکن است باعث سنگ کلیه شود. در صورت احساس درد کمر یا درد پهلو که می تواند نشانه ای از سنگ کلیه باشد، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

دوز استاندارد مصرف مکمل این میوه

مقدار استانداردی برای مصرف مکمل این میوه وجود ندارد. اما توصیه عمومی ما به بزرگسالان مصرف یک قاشق چایخوری از مکمل مایع یا ۳٫۶ گرم پودر مخلوط شده آن با حدود ۸ اونس آب یا هر نوع نوشیدنی دیگر است. این مقدار را می توانید حدود سه تا پنج بار در هفته برای افزایش ویتامین C بدن مصرف کنید.

به طور کلی توصیه می شود بزرگسالان هرگز بیش از ۲۰۰۰ میلی گرم ویتامین C در روز استفاده نکنند. از آنجا که غلظت ویتامین C در مکمل های مختلف به برند محصولی که مصرف می کنید بستگی دارد، حتما دستورالعمل درج شده روی محصول در مورد دوز مصرف را با دقت بخوانید.