T3 و T4 چیست؟ (راهنمای کامل برای آشنایی با هورمون های تیروئید)

T3 و T4 هورمون هایی هستند که توسط غده تیروئید شما ترشح می شوند و تأثیر زیادی بر سلامت بدن دارند. T4 هورمون تیروکسین است و T3 هورمون تری تی تیرونین می باشد و تقریبا همه ارگان های بدن را تحت تاثیر قرار می دهد. سطح T4 و T3 در بدن شما توسط هورمون تحریک کننده تیروئید یا TSH تنظیم می شود. در تست های تیروئید که برای بررسی عملکرد تیروئید تجویز می شود معمولا میزان غیر طبیعی هورمون های TSH و T4 بررسی می شود.

علائم هیپوتیروئیدیسم (کم کاری تیروئید) معمولا در زمان کاهش میزان ترشح T3 و T4 ایجاد می شود. این بیماری باعث می شود که شما احساس خستگی کنید، برای کاهش وزن دچار مشکل شوید و ریزش مو داشته باشید. کم کاری تیروئید نیز با افزایش سطح TSH و کاهش سطح T4 همراه است.

پر کاری تیروئید و یا هیپرتیروئیدیسم ناشی از افزایش سطح T3 و T4 در جریان خون است. هنگامی که تیروئید ترشح این هورمون ها را افزایش می دهد، احساس بی قراری می کنید، از مشکلات خواب رنج می برید، ناراحتی های گوارشی مکرر دارید و زیاد عرق می کنید. اگر از ابتلا به هیپرتیروئیدیسم رنج می برید، نتایج آزمایش تست تیروئید معمولا میزان هورمون TSH را پایین نشان می دهد.

این مقاله مجله پیام سلامت حاوی راهنمای کاملی برای هورمون های تیروئید و عملکرد تیروئید است. در این مقاله شما یاد خواهید گرفت که هورمون های T3 و T4 در بدن چه مقدار هستند. همچنین بررسی خواهیم کرد که چرا انجام آزمایش سطح T4 آزاد گاهی اوقات بهتر از آزمایش TSH است.

غده تیروئید

تیروئید یک غده هورمونی مهم در بدن است که تأثیر مستقیمی بر متابولیسم شما دارد. این غده در قسمت جلویی گردن درست زیر حنجره قرار دارد و پروانه ای شکل است.

دکتر Carol DerSarkissian در WebMD می گوید که تیروئید هورمون هایی را به جریان خون آزاد می کند. تیروئید شما تیروتیدرونین (T3)، تیروکسین (T4) و کلسیتونین (تولید شده توسط غدد پاراتیرویید) را آزاد می کند. T4 هورمون اصلی است که بر رشد بدن، متابولیسم و رشد مغز تاثیر می گذارد.

TSH چیست؟

عملکرد تیروئید بستگی به هورمون هایی دارد که توسط غده ای در پایه مغز منتشر می شوند. هیپوتالاموس هورمون آزاد کننده تیروتروپین (TRH) را آزاد می کند. این هورمون سپس غده هیپوفیز را تحریک می کند. غده هیپوفیز TSH را ترشح می کند. TSH نیز تیروئید را تحریک می کند تا هورمون های T3 و T4 را تولید کرده و به جریان خون آزاد کند.

پزشکان کلینیک کلیولند می گویند که سطح TSH می تواند بسته به میزان T3 و T4 در سرم خون تغییر کند. به عنوان مثال، اگر تیروئید شما به اندازه کافی هورمون های تیروئید تولید  نکند (کم کاری تیروئید)، پیام هایی به غده هیپوفیز ارسال می شود تا سطح TSH را افزایش دهد. از سوی دیگر، افزایش سطح هورمون های T3 و T4 ناشی از پرکاری تیروئید نیز می تواند TSH را در مغز کاهش دهد.

مجله Frontiers in Endocrinology ارتباط بین T3، T4 و TSH را به عنوان یک حلقه بازخورد توصیف می کند. پزشکان می گویند تست TSH، در زمان دریافت درمان جایگزین T4، ممکن است دقیق ترین راه برای نظارت بر سلامت تیروئید نباشد.

T3 و T4 چیست؟

T3 هورمون تریویوتیررونین است و T4 هورمون تیروکسین می باشد.

محققان British Thyroid Foundation می گویند که T3 و T4 دو هورمون اصلی هستند که غده تیروئید آن ها را ترشح می کند. آن ها تقریبا همه سلول های بدن را تحت تاثیر قرار می دهند. تیروئید معمولا هورمون T4 بیشتری را نسبت به T3 تولید می کند. اما T4 به سلول و بافت بدن شما منتهی می شود. بنابراین، T4 هورمون مهم تری جهت یافتن اختلال در عملکرد تیروئید است.

بیایید به جزئیات بیشتر در مورد آنچه T3 انجام می دهد و چرا نسبت به T4 هورمون قوی تری است نگاه کنید.

T3 چیست؟

پزشکان کلینیک مایو می گویند که هورمون T3 دارای ۳ مولکول ید در ساختار خود است. این هورمون به طور مستقیم توسط غده تیروئید ترشح می شود و به عنوان قوی ترین هورمون تیروئید طبقه بندی می شود. این به این دلیل است که در هنگام کنترل متابولیسم بدن، درجه حرارت و سیستم گوارش، متابولیسم آن فعال تر می شود.

T3 آزاد (FT3) چیست؟

هورمون تیروئید به پروتئین های بدن شما متصل می شود. اما تمام این هورمون آزاد نیست. متخصصان British Thyroid Foundation می گویند که T3 آزاد بخش فعالی از T3 است. اندازه گیری سطح FT3 می تواند به تشخیص پرکاری تیروئید و نظارت بر درمان جایگزینی T3 کمک کند.

T3RU چیست؟

تست T3RU سطح پروتئین های موجود در خون که هورمون های تیروئیدی را حمل می کنند را اندازه گیری می کند. تست T3RU می تواند به پزشک شما کمک کند تا نتایج آزمایش T3 و T4 را تفسیر کند. آزمایش T3RU کمتر مورد استفاده قرار می گیرد. زیرا تست TBG (گلوبولین اتصال دهنده تیروکسین) و آزمایش خون T4 آزاد در حال حاضر ساده تر هستند و کاربرد بیشتری دارند.

T4 چیست؟

غده تیروئید همچنین T4 را ترشح می کند، اما مقدار آن بیشتر از T3 است. تیروکسین (T4) دارای ۴ مولکول ید است که به ساختار مولکولی آن متصل شده اند. هنگامی که T4 به سلول های بدن منتقل می شود، یک مولکول خود را از دست می دهد و T3 می شود. تست های عملکرد تیروئید که سطح TSH و T4 را همزمان بررسی می کنند دقیق ترین روش تشخیص بیماری تیروئید هستند.

T4 آزاد (FT4) چیست؟

تیروکسین آزاد مانند سطح T3 آزاد، بخش فعال تیروکسین را نشان می دهد. میزان FT4 خون بیشتر از FT3 است. افزایش سطح T4 یا کاهش سطح T4 می تواند به تشخیص پرکاری تیروئید و یا کم کاری تیروئید کمک کند. آزمایش خونی که همزمان TSH و T4 را اندازه گیری کند، دقیق ترین روش برای ارزیابی سلامت تیروئید می باشد.

مقدار T4 آزاد کمک می کند تا پزشکان ببینند که آیا میزان هورمون غده تیروئید در خون به قدری است که بتواند نیازهای انرژی شما را تامین کند یا خیر؟

سطح طبیعی T3 و T4

اگر علائم عملکرد غیر طبیعی تیروئید را در بدن داشته باشید، ممکن است پزشک آزمایش خونی را برای بررسی سطح FT4 و احتمالا T3 آزاد تجویز کند. این آزمایش معمولا حاوی اندازه گیری سطح TSH نیز می باشد. گاهی اوقات پزشکان سطح T4 را فقط در صورتی که تست TSH غیر طبیعی باشد، بررسی می کنند.

سطح طبیعی T3 (سطح T3 آزاد و T3 کل)

دکتر جیاتا پودوال، می گوید که سطح T3 کل و T3 آزاد به صورت زیر است:

محدوده طبیعی T3 کل (TT3)

• کودکان: ۱۲۵ تا ۲۵۰ نانوگرم در دسی لیتر
• بزرگسالان: ۸۰ تا ۲۲۰ نانوگرم در دسی لیتر

محدوده طبیعی T3 آزاد (FT3)

• بزرگسالان: ۲۶۰ تا ۴۶۰ pg / dL یا (۴ – ۷٫۴ pmol / L)

سطح طبیعی T4 عادی (سطح T4 آزاد و T4 کل)

تست اندازه گیری هورمون T4 یک تست آزمایشگاهی رایج است که همراه با اندازه گیری TSH برای تشخیص مشکلات تیروئیدی انجام می شود. دکتر محمد بیدر حاممی در Medscape می گوید که محدوده طبیعی T4 کل (TT4) و T4 آزاد (FT4) به شرح زیر است:

محدوده طبیعی T4 کل (TT4)

• نوزادان تا ۱۴ روزگی: ۱۱٫۸ تا ۲۲٫۶ میکروگرم در دسی لیتر (۱۵۲ تا ۲۹۲ نانومول در لیتر)
• نوزادان بیش از ۱۴ روزه و کودکان: ۶٫۴ تا ۱۳٫۳ میکروگرم در دسی لیتر (۸۳ – ۱۷۲ نانومول در لیتر)
• بزرگسالان: ۵٫۴ تا ۱۱٫۵ میکروگرم در دسی لیتر (۵۷ – ۱۴۸ نانومول در لیتر)

محدوده طبیعی T4 آزاد (FT4)

• کودکان و نوجوانان: ۰٫۸ تا ۲ نانوگرم در دسی لیتر (۱۰ – ۲۶ pmol / L)
• بزرگسالان: ۰٫۷ تا ۱٫۸ نانوگرم در دسی لیتر (۱۱-۲۸ pmol / L)
• زنان باردار: ۰٫۵ تا ۱٫۰ نانوگرم در دسی لیتر (۶٫۵ – ۱۳ pmol / L)

چگونه TSH بر سطح T3 و T4 تاثیر می گذارد

TSH، T4، و T3 همگی با عملکرد تیروئید مرتبط هستند. TSH می تواند بر روی سطح هورمون تیروئید در خون تأثیر بگذارد. کاهش سطح TSH اغلب نشان دهنده هیپرتیروئیدیسم می باشد. زیرا در این حالت تیروئید تولید T3 و T4 را افزایش می دهد. اگر نتایج آزمایش نشان دهد سطح TSH بالا است، یعنی تیروئیدتان کم کار است و هورمون های تیروئید در خونتان کم است.

افزایش سطح T3 و T4

آزمایش خونی که نشان دهنده بالا بودن سطح T3 و T4 است می تواند پرکاری تیروئید را نشان دهد. اگر میزان TSH کم باشد، پزشکان معمولا میزان FT4 را آزمایش می کنند و ممکن است آزمایشات FT3 را نیز انجام دهند.

علائم افزایش سطح T3

دکتر استفانی لی در eMedicineHealth می گوید که بالا رفتن سطح T3 می تواند نشانه ای از هیپرتیروئیدیسم شدید باشد. بر اساس گزارش Clinical Endocrinology، بیماری گریوز یکی از علل شایع پرکاری تیروئید است. این بیماری می تواند علائم زیر را داشته باشد:

• برآمده شدن چشم ها
• قرمز و ضخیم شدن پوست پا
• التهاب چشم با احساس سنگینی در آن ها
• افزایش حساسیت به نور

علائم افزایش سطح T4

اگر تست T4 میزان این هورمون را بیش از حد بالا نشان دهد، شما دارای پرکاری تیروئید هستید. به گفته دکتر اولیور استار در Patient.info، نشانه های کلاسیک پرکاری تیروئید می تواند شامل هر یک از موارد زیر باشد:

• افزایش تحریک پذیری و بی حسی
• بی خوابی و مشکلات خواب
• کم شدن حجم مدفوع، زیرا سیستم گوارش خیلی سریع کار می کند
• کاهش وزن بدون دلیل
• خارش پوست
• ریزش مو
• افزایش تعریق
• کم شدن خونریزی دوره قاعدگی
• تنگی نفس

کاهش سطح T3 و T4

هنگامی که سطح T3 و T4 پایین تر از حد نرمال باشد، احتمالا علائم کم کاری تیروئید را دارید. هیپوتیروئیدیسم خفیف حتی می تواند با وجود طبیعی بودن سطح TSH نیز رخ دهد.

علائم افزایش سطح T3

معمولا کاهش سطح T3 در تست عملکرد تیروئید با کاهش سطح T4 و افزایش سطح TSH همراه است. بنابراین، T3 کمتر از محدوده طبیعی معمولا به این معنی است که فرد مبتلا به کم کاری تیروئید است.

علائم کاهش سطح T4

دکتر Gabriel Bucurescu می گوید که علائم کلاسیک کم کاری تیروئید عبارتند از:

• احساس ضعف و خستگی
• خشکی پوست و مو
• افزایش وزن
• مشکلات حافظه
• سوزن سوزن شدن انگشتان دست
• عدم تحمل سرما

ارتباط TSH با سطح T3 و T4

دکتر اولیور استار توضیح می دهد که تمام هورمون های تیروئید و TSH (هورمون تحریک کننده تیروئید) نیاز به تعادل دارند. این تعادل نیاز به یک حلقه بازخورد دارد.

به عنوان مثال، اگر تیروئید بیش از حد فعال شود، تولید هورمون های T4 یا T3 را افزایش می دهد، حلقه بازخورد به مغز شما سیگنال هایی را ارسال می کند که تولید TSH را کمتر کند. رابطه اولیه بین TSH و سطح هورمون های تیروئید به شرح زیر است:

• در هیپوتیروئیدی TSH بالا، T4 کم و T3 کم یا طبیعی است
• در هیپرتیروئیدی TSH کم، T4 بالا یا طبیعی، و T3 بالا یا طبیعی است
• در بیماری تیروئید بالینی سطح T4 و T3 طبیعی است، اما TSH زیاد یا کم است
• در بیماری غیر تیروئیدی TSH کم، T4 کم یا طبیعی و T3 کم یا طبیعی است

TSH بالا و T4 عادی

نتایج آزمایشی که در آن سطح TSH بیش از ۴٫۰ mU / L و T4 است می تواند کم کاری تیروئید بالینی را نشان دهد.

طبق گزارش American Family Physician، هیپوتیروئیدیسم بالینی می تواند نشان دهد فرد بیشتر در معرض خطر ابتلا به اختلال در تیروئید قرار دارد. این بیماری اغلب در زنان مسن اتفاق می افتد و ممکن است علائم قابل مشاهده ای نداشته باشد.

TSH بالا و T4 کم

نتایج آزمایشی که در آن سطح TSH بالاتر از محدوده طبیعی است و FT4 کمتر از ۰٫۷ng / dL می باشد به این معنی است که شما دارای کم کاری تیروئید هستید. دکتر لورا جی مارتین می گوید برخی از علل کم کاری تیروئید عبارتند از:

• تیروئیدیت هاشیموتو که یک اختلال خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی به غده تیروئید حمله می کند
• التهاب غده تیروئید
• انجام درمان رادیوتراپی برای سرطان
• کمبود ید در رژیم غذایی

بارداری نیز می تواند باعث افزایش TSH و کاهش T4 شود.

TSH پایین و T4 بالا

نتیجه تست TSH پایین تر از ۰٫۴ mIU / L و FT4 بیش از ۱٫۸ ng / dl به این معنی است که تیروئید شما بیش از حد فعال است. هیپرتیروئیدیسم رایج است و زنان را بیشتر از مردان تحت تاثیر قرار می دهد. برخی از شرایطی که با هیپرتیروئیدیسم مرتبط هستند عبارتند از:

• آنتی بادی هایی که خون شما را تحت تاثیر قرار می دهند (مانند بیماری گریوز)
• رشد تومور در تیروئید که باعث ایجاد تورم و تولید T4 بیشتر می شود
• یک نوع بیماری خود ایمنی
• دریافت بیش از حد هورمون جایگزین تیروئید

TSH معمولی و T4 کم

در برخی موارد، نتایج آزمایش TSH را در محدوده طبیعی نشان داده، اما T4 را کم نشان می دهد. دکتر لوئیز نیوزون می گوید این اتفاق اغلب می تواند در افرادی که به طور مکرر مبتلا به بیماری هستند رخ دهد. بیماری ممکن است بر متابولیسم بدن و میزان هورمون تیروئید تاثیر بگذارد. این بدان معنی است که غده هیپوفیز ترشح TSH اش در محدوده طبیعی است و تیروئید به درستی کار می کند. با این حال، هورمون های تیروئید در بدن وجود ندارد.

اگر اخیرا درمانی برای هیپرتیروئیدیسم انجام داده اید نیز ممکن است TSH را طبیعی، اما T4 را کم نشان دهد.

درمان کم کاری تیروئید با جایگزینی T3 و T4

پزشکان با تجویز دارو خوراکی جایگزین هورمون تیروئید، علائم کم کاری تیروئید را درمان می کنند. بعضی از درمان ها شامل تجویز جایگزین های T4 مانند لووتیروکسین سدیم است. درمان های دیگر شامل ترکیبی از درمان جایگزینی T3 و T4 می شود. بعضی از پزشکان این درمان را ترجیح می دهند. زیرا درمان های ترکیبی T3 و T4 ممکن است بر کیفیت زندگی تاثیر کمتری داشته و درمان کم کاری تیروئید را بهتر انجام دهد.

تست های اندازه گیری T3 و T4

آزمایشاتی که برای بررسی اختلال عملکرد تیروئید انجام می شوند می توانند شامل یک یا چند آزمون زیر باشند:

• آزمایش برای بررسی این که آیا تیروکسین آزاد (FT4) در محدوده ۰٫۷ – ۱٫۸ نانوگرم در دسی لیتر است
• آزمایش برای بررسی این که آیا T3 آزاد (FT3) در محدوده ۲۶۰ تا ۴۸۰ pg/dL است
• آزمایش اندازه گیری TSH و FT4
• تست آنتی بادی تیروئید برای تشخیص بیماری گریوز یا بیماری هاشیموتو

اگر یکی از علائم زیر را داشته باشید، پزشکان آزمایش T3 و T4 را به عنوان بخشی از تست عملکرد تیروئید تجویز می کنند:

• سریع یا نامنظم شدن ضربان قلب
• زیاد شدن قطر گردن
• کلسترول بالا
• پوکی استخوان
• احساس بیماری پس از زایمان

منابع:

1. Picture of the Thyroid
2. Thyroid Blood Tests
3. Homeostatic Control of the Thyroid–Pituitary Axis: Perspectives for Diagnosis and Treatment
4. Your thyroid gland
5. (T3 (Triiodothyronine
6. Thyroid function tests
7. Medical Definition of Thyroxine
8. Triiodothyronine
9. Thyroxine
10. Severe hyperthyroidism: aetiology, clinical features and treatment outcome
11. Overactive Thyroid Gland
12. Neurological Manifestations of Thyroid Disease Clinical Presentation
13. Thyroid Function Tests
14. ?Combination treatment with T4 and T3: toward personalized replacement therapy in hypothyroidism