آیا درد های شدید، خفیف یا ناراحت کننده ای در فک شما وجود دارد؟ درد فک از آن دردهای ناخوشایندی است که می تواند بر توانایی شما در خوردن یا صحبت کردن تاثیر بگذارد. با این وجود، این درد ممکن است همیشه با وجود مشکل در فک شما ارتباط نداشته باشد. علت اصلی ممکن است در سینوس ها، دندان ها و یا حتی گلو نهفته باشد. در هر صورت اگر به دنبال روش هایی برای درمان درد فک هستید ما را تا انتهای این مطلب مجله پیام سلامت همراهی کنید.
یکی از دلایل اصلی درد فک، اختلال تمپوروماندیبولار (TMD) است. TMD ممکن است به علت آسیب دیدن مفصل فک، تحریک بیش از حد فک ها، درد ناشی از عضلات کنترل کننده حرکت فک، تغییر دیسکی که حرکات فک را انجام می دهد و یا آرتروز در دیسکی که از مفصل فک محافظت می کند، رخ دهد.
سایر علل درد فک عبارتند از:
- سردرد خوشه ای
- مشکلات سینوسی
- مشکلات دندانی
- نورالژی تریمینال
- حمله قلبی
- استئومیلیت
- دندا قروچه
بسته به علت، علائم ممکن است متفاوت باشد. بعضی از علائم رایج مرتبط با درد فک عبارتند از:
- حساسیت پراکنده
- درد دندان
- مشکل جویدن
- درد خفیف در قسمت های دیگر صورت یا گردن
- سردرد مکرر
- درد ناشی از داخل و اطراف گوش
- سفتی فککه باز کردن فک و دهان را دشوار می کند
قبل از شروع درمان درد فک مهم است که علت مشکل را بیابید. پی از پیدا کردن علت می توانید برخی از روش های های خانگی و ساده زیر را برای کاهش این نوع درد امتحان کنید.
روش های درمان درد فک
از کمپرس یخ استفاده کنید
اگر درد فکتان غیر قابل تحمل است، یخ درمانس یک درمان بسیار موثر می باشد. ممکن است سخت باشد که یک یخ بسته را به مدت طولانی روی فک پایین خود نگه دارید، اما تاثیر آن روی این درد باعث می شود انجام این روش ارزشمند باشد.
استفاده از کمپرس یخ روی فک باعث کاهش درد عضلانی و سایر نشانه ها می شود. دمای پایین اثری بیحس کننده بر روی اعصاب دارد. یادتان نرود که اعصاب نقش کلیدی در ایجاد درد دارند.
- کمی یخ را به یک کیسه پلاستیکی بگذارید.
- کیسه را در یک پارچه نازک قرار دهید.
- بسته یخ را به مدت ۱۰ دقیقه روی منطقه ای که درد دارد بگذارید.
- ۱۰ دقیقه صبر کنید و مجددا این کار را انجام دهید.
نکته: یخ را مستقیما روی پوست خود قرار ندهید، زیرا ممکن است به پوست آسیب برساند.
گرمای مرطوب روی فک بگذارید
اعمال گرما و رطوبن روی صورت ممکن است باعث کاهش درد فک شود. گرمای مرطوب کمک می کند تا حساسیت بیش از حد ماهیچه های فک کم شود. این روند به نوبه خود باعث کاهش درد می شود. این روش درمان درد فک گردش خون را در ناحیه آسیب دیده بهبود می بخشد و روند درمان را تسریع می کند.
- پارچه ای را در آب گرم خیس کنید و آب اضافه آن را بگیرید.
- این پارچه را روی صورت خود بگذارید و ۵ تا ۱۵ دقیقه صبر کنید.
- هر ۲ ساعت یک بار این کار را تکرار کنید تا درد از بین برود.
توجه: قبل از گذاشتن پارچه روی صورت حرارت آن را با دست تست کنید تا پوست صورتتان را نسوزاند.
به آرامی منطقه را ماساژ دهید
می توانید برای درمان درد فک منطقه آسیب دیده را ماساژ دهید. این کار، بدون توجه به علت درد، می تواند به تسکین آن کمک کند. ماساژ سفتی عضلات را کاهش داده و جریان خون را در فک افزایش می دهد. حتی درد آرتریت را نیز کم می کند.
مطالعه ای که در سال ۲۰۰۷ در مجله Bodywork and Movement Therapies منتشر شده نشان می دهد که ماساژ غربی و تکنیک های کششی و تراکمی می توانند دامنه حرکات فک را بهبود بخشند، شدت درد را کاهش دهند و فرکانس درد ناشی از سندرم تمپوروماندیبولار را بدون مداخلات جراحی یا دارویی کاهش دهند.
- کمی روغن نارگیل یا روغن زیتون گرم را روی فک بریزید.
- منطقه را با استفاده از نوک انگشتان دست ماساژ دهید. این کا را با حرکات دایره ای به مدت ۵ دقیقه ادامه دهید.
- سعی کنید در بین ماساژ ۴ الی ۵ بار دهان خود را باز و بسته کنید.
- چند بار در روز این ماساژ را تکرار کنید.
- می توانید گردن خود را نیز ماساژ دهید تا تنش عضلات اطراف گردن و فک از بین برود.
ورزش عضلات فک را انجام دهید
انجام تمرینات کششی بر روی عضلات منطقه فک می تواند به درمان درد فک کمک کند. این حرکات سفتی عضلات را کم کرده و باز و بسته شدن فک را راحت تر می کند. یکی از تمرینات کششی که می توانید برای درمان درد فک انجام دهید این است که نوک زبان را روی سقف دهان فشار دهید. سپس دهان خود را تا آن جا که می توانید، باز کنید. اگر احساس درد دارید، این تمرین را متوقف کنید. می توانید قبل از انجام این تمرین، با روش های زیر فک خود را گرم کنید.
- دهان خود را بسته و فک را تا آنجا که ممکن است شل کنید.
- دندان هایتان را کمی از هم جدا و دهانتان را به آرامی باز کنید.
- چند ثانیه دهان را باز نگه دارید، سپس آن را به آرامی ببندید.
- هنگامی که دهانتان بسته است، فک را به طرف چپ بکشید و با چشمان خود به سمت راست نگاه کنید.
- این موقعیت را چند ثانیه نگه دارید، سپس به مرکز برگردید.
- این کشش را برای سمت دیگر صورت نیز تکرار کنید.
- کل این چرخه را ۲ یا ۳ بار انجام دهید.
یک فنجان چای گرم بنوشید
هنگامی که استرس دارید و بر اثر همین استرس دندان های خود را زیاد روی هم فشار می دهید، یک فنجان چای گرم بنوشید. چای گرم گیاهی یک اثر آرام بخش بر روی بدن شما خواهد داشت. وقتی آرام می شوید احتمالا دیگر دندان هایتان را روی هم فشار نمی دهید. همان طور که گفتیم یکی از دلایل اصلی ایجاد درد فک دندان قروچه است. نوشیدن یک فنجان چای گیاهی گرم ماهیچه های صورت را نیز آرام می کند.
با توجه به خواص ضد التهابی، می توانید چای سبز یا چای بابونه را امتحان کنید.
- ۲ قاشق چای خوری گل بابونه خشک یا برگ چای سبز را در یک فنجان آب گرم مخلوط کنید.
- روی فنجان را بپوشانید و ۵ دقیقه صبر کنید.
- چای را صاف کرده و کمی آب لیمو و عسل به آن اضافه کنید.
- این چای را ۲ یا ۳ بار در روز بنوشید.
طب سوزنی را امتحان کنید
طب سوزنی که در آن، بر روی نقطه ای خاص از صورت سوزنی وارد می شود نیز می تواند برای درمان درد فک استفاده شود. نقاطی که در ان سوزن وارد می شود، در امتداد کانال های انرژی بدن قرار دارند.
یک مطالعه که در سال ۲۰۱۰ در مجله Acupuncture and Meridian Studies منتشر شده گزارش داد که درمان طب سوزنی یک روش مطمئن و کارآمد برای از بین بردن درد بیماران مبتلا به TMD، بدون هیچگونه عارضه مفصلی استخوانی قابل تشخیص است.
پیش از این، یک مطالعه دیگر نیز در سال ۲۰۰۹ در مجله Orofacial Pain منتشر شده که گزارش داد، انجام تنها یک جلسه طب سوزنی به میزان قابل توجهی باعث کاهش درد فک، گردن و سردرد می شود. فشار دادن و ماساژ نقاطی که در امتداد کانال های انرژی بدن قرار دارند، به مدت چند دقیقه می تواند بسیار کمک کننده باشد.
از محلول آب نمک استفاده کنید
برای کمک به کنترل درد فک همراه با آبسه دندان، آب نمک بسیار موثر است. نمک دارای خواص ضد عفونی کننده و ضد باکتری است که می تواند باعث کاهش التهاب و کاهش درد شود. همچنین کمک می کند تا هر گونه عفونت از بین برود و از رشد باکتری ها در دهان جلوگیری شود.
- ۱ قاشق چای خوری نمک را به یک لیوان آب ولرم اضافه کنید.
- نمک را کاملا در آب حل کنید
- دهان خود را با این محلول شستشو دهید.
- این کار را دو یا سه بار در روز برای کاهش درد فک انجام دهید.
به فکتان استراحت دهید
با اجتناب از غذاهایی که نیازی به جویدن زیاد دارند و یا کاملا سفتت یا ترد هستند، به فکتان استراحت دهید. در این دوره نباید از مواد زیر استفاده کنید:
- سیب
- گوشت
- آدامس
- کباب
اجتناب از این مواد غذایی، به ویژه هنگامی که درد شدید است، باعث می شود کار فک کمتر شود. شما می توانید از سوپ، پاستا و دیگر غذاهایی که جویدنشان راحت است استفاده کنید. در عین حال حجم وعده های غذایی که می خورید را کاهش دهید. همان مقدار غذایی که می خواهید در یک وعده مصرف کنید را در ۳ نوبت استفاده کنید.
استرس خود را کاهش دهید
بسیاری از افراد به صورت ناخودآگاه با فشار دادن دندان ها روی هم به استرس خود پاسخ می دهند. اگر تحت استرس هستید و درد فک دارید، می توانید از طریق انجام اقداماتی که منجر به کاهش استرس می شوند، درد را کاهش دهید.
اولین قدم برای مدیریت استرس، کشف چیزی است که شما را آرام می کند. برای بعضی ها، گوش دادن به موسیقی آرامش بخش یا حمام کردن با آب گرم مفید است. یوگا، مدیتیشن و ورزش کردن نیز می تواند به کاهش استرس کمک کند.
هر روز، به خصوص قبل از خواب، فعالیت های تسکین دهنده استرس را انجام دهید.
از نوشیدن قهوه اجتناب کنید
هنگامی که درد فک دارید، از نوشیدن قهوه اجتناب کنید. کافئین در قهوه تنش عضلات را افزایش می دهد. این تنش و استرس عضلانی به نوبه خود درد فک را افزایش می دهد. به جای قهوه سعی کنید از چای بدون کافئین استفاده کنید. همراه با کافئین، سعی کنید که از دیگر محرک ها مانند تنباکو و الکل نیز اجتناب کنید. در واقع نوشیدن نوشیدنی های الکلی در شب می تواند خواب شما را تحت تاثیر قرار دهد و باعث افزایش سطح استرس شود.
سایر نکات مهم در مورد درمان درد فک
- از داروهای ضد درد استفاده کنید.
- اگر با انجام این روش ها هنوز هم درد دارید باید با دندانپزشک مشورت کنید.
- در هنگام نشستن به مدت طولانی به موقعیت بدن خود توجه کنید.
- اگر زیاد تلفن را بین شانه و فک نگه می دارید و صحبت می کنید، این عادت را متوقف کنید. این کار فشار زیادی را روی گردن و فک وارد می کند.
- اگر شب ها دندان قروچه می کنید، فک بندهای طبی مخصوص دندان قروچه را از داروخانه تهیه کرده و استفاده کنید.
- خمیازه های عمیق نکشید. این کار موجب می شود فک تحت فشار قرار بگیرد.
- از جویدن زیاد آدامس اجتناب کنید.
- روی صورت و شکم نخوابید. این عادت باعث می شود فشار زیادی روی فک شما وارد شود.
- برای کاهش التهاب، غذاهای غنی از اسیدهای چرب امگا ۳ را مصرف کنید.
- انجام تنفس عمیق برای کمک به آرامش عضلات می تواند درد را کاهش دهد.
- اگر هنگام نشستن پشت میز دست خود را زیر چانه قرار می دهید این عادت را ترک کنید. زیرا باعث ایجاد فشار بیش از حد روی فک و گردن می شود.
- کیف دوشی خود را بیش از حد سنگین نکنید.