کافئین موجود در قهوه باعث می شود که شما مشکلات خواب را تجربه کنید. اما تحقیقات نشان می دهد که شهرت منفی کافئین تنها نیمی از حقیقت است. بسته به مقدار مصرف شده، کافئین می تواند اثرات مثبت و منفی زیادی داشته باشد. محصولات “محرک” حاوی کافئین می توانند جذب برخی از مواد معدنی مانند منیزیم، منگنز و پتاسیم و مواد آنتی اکسیدانی را تحت تاثیر قرار دهند. فرآیند برشته کردن عمیق، که در تولید قهوه تجاری استفاده می شود، محتوای آنتی اکسیدانی این ماده را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد. اگر یک یا دو فنجان قهوه در روز بخورید، احتمالا مشکلی نخواهید داشت. اما وقتی شروع به نوشیدن بیش از حد این ماده می کنید، متاسفانه عادت شما باعث اسیدی شدن بدن و زیاد شدن کار غدد فوق کلیوی می شود. حال سوال اینجاست که آیا قهوه سبز نیز ممکن است چنین مشکلاتی را ایجاد کند؟
در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت در مورد مزایای قهوه سبز برای بدن صحبت خواهیم کرد.
در حالی که کافئین زیاد مفید نیست و گاهی اوقات باید کاملا از آن اجتناب شود، شواهدی وجود دارد که نشان می دهد مصرف قهوه و سایر منابع حاوی کافئین متوسط، از جمله محصولات حاوی عصاره دانه های قهوه سبز، ممکن است برای کاهش وزن و جلوگیری از بیماری مفید باشند.
قهوه سبز در سال های اخیر به عنوان یکی از محبوب ترین مکمل ها و محصولات کاهش وزن در بازار فروخته می شود. این قهوه علاوه بر کاهش وزن از طریق کاهش اشتها، برای سلامت قلب، محافظت از بدن در برابر بیماری های عصبی و سایر اثرات ضد پیری مرتبط با طول عمر مفید است.
قهوه سبز چیست؟
دانه قهوه سبز و محصولاتی که به عنوان “عصاره دانه قهوه سبز” نامگذاری می شوند، از دانه های قهوه ای که بو داده نشده یا به شدت فرآوری نشده اند، تهیه می شود. به طور معمول، قهوه ای که می خورید، در دمای ۴۷۵ درجه فارنهایت بو داده می شود و ساختار شیمیایی، رنگ، عطر، طعم و غلظت مواد مغذی آن تغییر می کند.
قهوه سبز منبع غنی از انواع مختلفی از آنتی اکسیدان ها و سایر ترکیبات مفید از جمله برخی از پلی فنل ها است. یک نوع پلی فنول به نام اسید کلروژنیک، به مقدار زیادی در قهوه سبز یافت می شود. اسید کلروژنیک یکی از مفید ترین مواد در این دانه است و یکی از دلایل کاهش وزن طبیعی و چربی سوزی این ماده می باشد. متاسفانه، دانه قهوه بر اثر بو داده شدن، بخشی از اسید کلرژنریک موجود در خود را از دست می دهد.
یک مطالعه که در سال ۲۰۰۸ در مجله Nutrition منتشر شده نشان داد که عصاره قهوه سبز حاوی سه نوع اسید کلروژنیک و کافئویلیکینیک (CGAs)، اسیدهای diacafeoylquinic و آنتی اکسیدان ها، از جمله کافئین، فریول، ایزوفرول و اسید کوماریک است. محققان پس از خوراندن ۱۷۰ میلی گرم عصاره قهوه سبز به ۱۰ فرد سالم متوجه شدند، میزان این ترکیبات مفید در بدنشان از نیم ساعت تا هشت ساعت بعد از درمان، افزایش پیدا کرد. محققان نتیجه گرفتند: “ترکیبات اصلی CGA موجود در قهوه سبز بسیار جذاب و قابل متابولیزه در بدن انسان است.”
برخی از تحقیقات نشان داده اند که عصاره قهوه سبز حاوی حدود ۴۶ درصد اسید کلروژنیک به همراه سایر اسید هیدروکسی هایی که دارای خواص آنتی اکسیدانی هستند می باشد. کل غلظت اسید کلروژنیک و سایر اسید هیدروکسی ها در این ماده حدود ۵۷ درصد است.
چقدر کافئین در عصاره قهوه سبز وجود دارد؟
یک فنجان (هشت اونس) قهوه حدود ۹۵ میلی گرم کافئین دارد. در مقایسه با یک فنجان قهوه، قهوه سبز نیز می تواند مقادیر مشابه کافئین داشته باشد. اما این موضوع در نهایت بستگی به دوز مصرفی شما دارد.
میزان کافئین در قهوه سبز در مارک های تجاری مختلف متفاوت است. در هر کپسول عصاره این قهوه بین ۲۰ الی ۵۰ میلی گرم کافئین وجود دارد. دوز های تجویزی مصرف این مکمل نیز متفاوت است. مصرف این مکمل از دو کپسول یک بار در روز تا سه کپسول سه بار در روز تجویز می شود. این به این معنی است که اگر دستورالعمل های توصیه شده را رعایت کنید، روزانه حدود ۱۰۰ الی ۴۵۰ میلی گرم کافئین مصرف می کنید. این مقدار برابر است با حدود یک تا پنج فنجان قهوه.
البته قهوه به علت وجود کافئین باعث افزایش هشیاری و انرژی شده و موجب آزاد سازی هورمون های خاص و انتقال دهنده های عصبی می شود. پس آیا عصاره قهوه سبز یک محرک محسوب می شود؟ در بیشتر موارد بله. کافئین از لحاظ تکنیکی یک دارو است و به صورت مشابه با بعضی از داروهای تحریک کننده عمل می کند و تاثیراتی بر روی عملکرد سیستم عصبی مرکزی دارد.
اکثرا کافئین را یک نوع محرک متیلکزانتین می دانند. محرک های متیلکزانتین، توسط میلیون ها نفر در روز استفاده می شود. در برخی مواقع بر روی مغز و بدن نیز عملکردهای مستقیم و گاهی قابل توجهی دارند و باعث کنترل هوشیاری، خستگی، اضطراب و خواب می شوند.
خواص قهوه سبز برای بدن
می تواند به کاهش وزن یا چربی سوزی کمک کند
دانه قهوه سبز اولین بار زمانی محبوب شد که برخی از مطالعات نشان دادند که این ماده توانایی کاهش وزن را دارد. تحقیقات مختلف اثبات کرده اند که اسید کلروژنیک، زمانی که مصرف می شود، جذب بالایی دارد و به بدن کمک می کند تا گلوکز را کاهش دهد و آن را به شکل چربی در بدن ذخیره نکند. البته این ماده راهی سریع برای رسیدن به وزن متناسب نیست. این ماده خواص دیگری از جمله موارد زیر را دارد:
- التهاب (علت ریشه ای دیابت و سایر مشکلات متابولیکی) را کاهش می دهد.
- قند در جریان خون را کم می کند.
- تنظیم کننده آزادی انسولین که گلوکز را به سلول ها می رساند، است.
یک مطالعه ی حیوانی که در مجله Asian Pacific Journal of Tropical Medicine منتشر شد و اثرات عصاره ی گوشتی قهوه ی سبز (GCBE) را بر روی موش های چاق بررسی کرد، دریافت که GCBE “به طور قابل توجهی موجب کاهش وزن بدن، وزن کبد و وزن بافت چربی سفید، با تنظیم مقادیر هورمون های لیپولیز چربی مانند آدیپونکتین و لپتین، می شود. در پایان مطالعه، موش هایی که تحت درمان با GCBE قرار داشتند، چربی کمتری نسبت به موش هایی که GCBD مصرف نکرده بودند و از رژیم غذایی پرچرب استفاده کرده بودند داشتند. به طور کلی، موش های مصرف کننده این عصاره، وزن نسبی و چربی بدنشان کم شد. این موضوع باعث شد محققان بیان کنند که “GCBE دارای اثرات ضد چاقی بالقوه است.”
می تواند قند خون را نرمال کند
دانشمندان می گویند که اثرات مثبت کاهنده قند خون قهوه سبز، به توانایی آن در کاهش التهاب، کمک به دستیابی به وزن سالمتر و کاهش میل به غذا ارتباط دارد. در عین حال این ماده ممکن است برای کاهش سطح قند خون و افزایش انرژی نیز مفید باشد. کافئین تأثیر مثبتی بر روی عملکرد متابولیکی دارد.
قهوه سبز می تواند به عادی کردن قند خون کمک کند. این موضوع به نوبه خود می تواند خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش دهد. مطالعه ای که در Evidence-Based Complimentary and Alternative Medicine منتشر شده شواهدی مبنی بر این دارد که “عصاره قهوه سبز بدون کافئین، توسط کاهش غلظت ژن های درگیر در آیدوژنز و التهاب در بافت چربی احشایی، سبب کاهش تجمع چربی و مقاومت به انسولین می شود. “
ممکن است فشار خون را پایین بیاورد
بسیاری از مطالعات نشان داده اند که عصاره قهوه سبز می تواند در کاهش فشار خون موثر باشد. مطالعه بر روی ۱۷ بیمار مبتلا به هیپوگلایسمی نشان داد که پس از مصرف عصاره دانه قهوه سبز، ۱۳ نفر از ۱۷ نفر کاهش فشار خون را تجربه کردند. شرکت کنندگان ۸۰۰ میلی گرم عصاره این ماده را به صورت روزانه مصرف کردند. درست است که این دوز زیاد به نظر می رسد اما در کاهش فشار خون بسیار موثر است. تحقیقات دیگر نشان می دهد که دوزهای پایین تر، بین حدود ۵۰ تا ۱۴۰ میلی گرم، هنگامی که ۴ تا ۱۲ هفته استفاده شوند نیز ممکن است برای کاهش فشار خون در بزرگسالان مفید باشد.
همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می دهد اسید کلروژنیک دارای عوامل پایین آورنده هیپو گلیسمی است و ممکن است تاثیر مثبتی بر روی متابولیسم چربی، و در نتیجه کاهش غلظت کلسترول و تری گلیسرید در خون داشته باشد. در یک مطالعه منتشر شده در Journal of Nutritional Biochemistry، به موش ها به مدت ۳ هفته، به منظور بررسی اثرات اسید کلروروژنیک بر گلوکز پلاسما، تری گلیسرول کبدی و غلظت کلسترول ناشتا، عصاره قهوه سبز داده شد. طی این تحقیق مشخص شد که این عصاره چند نشانگر را بهبود می بخشد. بر اساس گزارش منتشر شده، “غلظت کلسترول و تری گلیسرول ناشتا به طور معنی داری به میزان ۴۴٪ و ۵۸٪ کاهش یافته است. غلظت تری گلیسرول کبدی نیز حدود ۲۴٪ کمتر شد.
دارای اثرات ضد پیری است
در مطالعاتی که عصاره دانه قهوه سبز را ارزیابی کرده اند، خواص آنتی اکسیدانی بسیاری شناسایی شد. این مواد می توانند به کاهش آثار مختلف پیری کمک کند. همانطور که در بالا ذکر شد، اسید کلروژنیک، مسئول بسیاری از این خواص آنتی اکسیدانی در قهوه سبز است. برخی از کارشناسان بر این باورند که وقتی فردی ۴۰۰ میلی گرم مکمل قهوه سبز به صورت روزانه استفاده می کند. می تواند بخشی از آنتی اکسیدان های روزانه مورد نیاز خود را تامین کند.
می تواند به بهبود سطح انرژی کمک کند
قهوه برای افرادی که احساس خستگی و کاهش سطح انرژی می کنند مفید است زیرا حاوی محرک کافئین می باشد. کافئین در واقع یک ماده مخدر است و در سراسر جهان به عنوان ماده روانگردان مصرف می شود.
بر اساس گزارش انجمن روانشناسی آمریکا، کافئین تاثیر قابل توجهی در “عملکرد روانشناختی و شناختی، سلامت روان، فشار خون و عملکرد ورزشی داشته و کاربردهای تشخیصی و درمانی نیز دارد.” هنگام مصرف نوشیدنی های حاوی کافئین، این ماده جذب جریان خون می شود و به جایی از مغز که یک انتقال دهنده عصبی به نام آدنوزین قرار دارد سفر کرده و این انتقال دهنده را مهار می کند. همزمان سطوح انتقال دهنده های عصبی به نام نوراپی نفرین و دوپامین افزایش می یابد و این موضوع منجر به تغییر شناختی از جمله افزایش تمرکز، انگیزه و افکار مثبت می شود.
موجب بهبود تمرکز و خلق و خوی می شود
همانطور که در بالا توضیح داده شد، قهوه سبز حاوی مقادیر مناسبی از کافئین است. حجم زیادی از تحقیقات نشان می دهد که مصرف کافئین در قهوه قادر به تغییر بسیاری از جنبه های روانی و عملکردی مغز، از جمله موارد زیر می باشد:
- توجه
- خلق و خوی
- حافظه
- هوشیاری
- انگیزه
- زمان واکنش
- کنترل حرکت
- عملکرد فیزیکی
با این حال، همه افراد واکنش مثبتی به اثرات کافئین ندارد، بنابراین همیشه بر روی علائم در بدنتان نظارت کنید.
عوارض جانبی قهوه سبز
درست است که این ماده و مکمل تهیه شده از آن ممکن است برای کاهش وزن مفید باشند، اما می تواند نتایج قابل توجهی را بر روی تغییر رژیم غذایی، کاهش استرس، خواب کافی و تمرینات ورزشی داشته باشد.
برای برخی افراد، مصرف هر گونه منبع کافئین، از جمله قهوه، می تواند عوارض جانبی، از جمله اضطراب و مشکلات فشار خون را ایجاد کند. کسانی که سابقه حساسیت به کافئین یا مشکلات قلب دارند، باید از مصرف این ماده اجتناب کنند. زیرا این ماده می تواند باعث اختلال در ریتم قلب شود یا آن را تشدید کند. گاهی نیز این ماده علائم بیماری های زیر را تشدید می کند:
- IBS
- یبوست
- اسهال
- سردرد
- مشکلات خواب
- ریفلاکس اسید
افراد مبتلا به هر یک از بیماری های زیر همیشه باید قبل از مصرف محصولات حاوی کافئین با پزشک خود صحبت کنند تا مطمئن شوند هیچ خطری آن ها را تهدید نمی کند:
- در دوران بارداری یا هنگام شیردهی
- اختلالات اضطرابی
- اختلالات خونی
- دیابت
- اسهال
- گلوکوم
- فشار خون بالا