سیستم ایمنی بدن معمولا با عفونت های خطرناک و باکتری ها مبارزه می کند تا بدن سالم نگه داشته شود. بیماری های خود ایمنی هنگامی رخ می دهند که سیستم ایمنی به اشتباه به خود بدن حمله می کند. زیرا تصور می کند اعضای بدن یک عامل خارجی هستند. بیماری های خودایمنی زیادی وجود دارد. یکی از بیماری های خود ایمنی شایع لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE) می باشد.
اصطلاح لوپوس برای شناسایی تعدادی از بیماری های ایمنی که دارای علائم بالینی و ویژگی های آزمایشگاهی مشابه هستند استفاده می شود. اما لوپوس اریتماتوز سیستمیک شایع ترین نوع لوپوس است. بنابراین وقتی صحبت است لوپوس می شود منظور SLE است.
SLE یک بیماری مزمن است که می تواند فاز هایی از علائم را در پی داشته که مدام بدتر می شوند. اما در این بین دوره هایی نیز وجود دارد که در آن علائم خفیف می شوند. اکثر افراد مبتلا به SLE با درمان مناسب قادر به داشتن زندگی عادی هستند.
با توجه به گزارش محققان Lupus Foundation of America، حداقل ۱٫۵ میلیون آمریکایی مبتلا به لوپوس هستند. پزشکان این بنیاد بر این عقیده هستند که تعداد افرادی که مبتلا به این بیماری هستند بسیار بیشتر از این است و بسیاری از موارد ابتلا هنوز تشخیص داده نشده است.
با ما همراه شوید تا در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت از نشانه ها، علل، تشخیص، درمان و عوارض جانبی لوپوس اریتماتوز سیستمیک مطلع شوید.
شناخت علائم بالقوه لوپوس اریتماتوز سیستمیک
علائم لوپوس اریتماتوز سیستمیک می توانند متفاوت باشند و در طول زمان تغییر کنند. علائم معمول این بیماری عبارتند از:
- خستگی شدید
- درد مفاصل
- تورم مفصل
- سر درد
- ایجاد بثورات بر روی گونه ها و بینی که به نام بثور پروانه ای شناخته می شود
- ریزش مو
- کم خونی
- مشکلات لخته شدن خون
- سفید یا آبی شدن انگشتان دست و سوزن سوزن شدن آن ها در هنگام سرما که به نام پدیده رینود نیز شناخته می شود
علائم دیگر این بیماری بستگی به بخشی از بدن مانند دستگاه گوارش، قلب یا پوست دارد که مورد حمله بیماری قرار گرفته است.
علائم لوپوس مانند علائم بسیاری از بیماری های دیگر است. این موضوع باعث تشخیص دشوار بیماری می شود. اگر هر کدام از این علائم را دارید، به پزشک خود مراجعه کنید. پزشک می تواند آزمایش هایی را برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز جهت تشخیص دقیق انجام دهد.
علل ابتلا به لوپوس اریتماتوز سیستمیک
علت دقیق SLE مشخص نیست. اما عوامل متعددی با این بیماری مرتبط هستند. این علائم به شرح زیر می باشند:
ژنتیک
این بیماری با یک ژن خاص مرتبط نیست، اما افراد مبتلا به لوپوس اغلب یکی از اعضای خانوادشان مبتلا به این بیماری یا مبتلا به سایر بیماری های خود ایمنی هستند.
محیط
عوامل محیطی موثر بر ابتلا به لوپوس اریتماتوز سیستمیک می توانند شامل موارد زیر باشند:
- قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش
- مصرف داروهای خاص
- برخی از ویروس ها
- استرس فیزیکی یا عاطفی
- تروما
جنسیت و هورمون ها
لوپوس اریتماتوز سیستمیک بر زنان بیشتر از مردان تاثیر می گذارد. زنان همچنین ممکن است علائم شدیدی را در دوران بارداری و دوره قاعدگی خود تجربه کنند. هر دو این مشاهدات برخی از متخصصان پزشکی را به این باور رسانده اند که هورمون زنانه استروژن می تواند نقش مهمی در ایجاد SLE داشته باشد. با این حال، هنوز برای تایید این ادعا نیاز به تحقیقات بیشتری می باشد.
روش های تشخیص لوپوس اریتماتوز سیستمیک
برای تشخیص این بیماری پزشک ابتدا معاینه فیزیکی را برای بررسی علائم و نشانه های لوپوس انجام می دهد. این معاینه شامل موارد زیر است:
- بثورات حساسیتی ناشی از خورشید، مانند بثورات پروانه ای روی گونه و بینی
- زخم در غشای مخاطی، که ممکن است در دهان و بینی ایجاد شود
- آرتریت، که به معنی تورم یا حساسیت مفاصل کوچک دست، پاها، زانوها و مچ دست است
- ریزش مو
- نازک شدن مو
- علائمی مانند سوفل و نامنظم شدن ضربان قلب که نشان دهنده دخالت قلب یا ریه هستند
هیچ آزمایش واحدی برای تشخیص SLE وجود ندارد. اما آزمایشاتی که می توانند به تشخیص پزشک شما کمک کنند عبارتند از:
- آزمایش خون، مانند آزمایش آنتی بادی ها و شمارش کامل خون
- آزمایش ادرار
- اشعه ایکس قفسه سینه
پزشک ممکن است بیمار را به روماتولوژیست ارجاع دهد. روماتولوژیست پزشکی است که در درمان اختلالات بافت های مفصلی و نرم و بیماری های خود ایمنی تخصص دارد.
روش های درمان لوپوس اریتماتوز سیستمیک
هیچ درمانی برای SLE وجود ندارد. هدف درمان های موجود این است که علائم را کاهش دهند. درمان ممکن است بسته به اینکه علائم بیمار چقدر شدید است و چه قسمت هایی از بدن تحت تاثیر SLE می باشند متفاوت باشد. گزینه های درمان این بیماری شامل موارد زیر هستند:
- داروهای ضد التهابی برای درمان درد و سفتی مفصلی
- کرم استروئیدی برای بثورات
- کورتیکواستروئیدها برای کم کردن پاسخ ایمنی
- داروهای ضد مالاریا برای پوست و مشکلات مفصلی
- داروهای اصلاح کننده بیماری یا عوامل هدفمند سیستم ایمنی برای موارد شدیدتر
اگر مبتلا به این بیماری هستید با پزشک خود درباره رژیم غذایی و عادت هایی که دارید صحبت کنید. پزشک ممکن است خوردن یا اجتناب از غذاهای خاص و کاهش استرس را برای کاهش احتمال ابتلا به علائم توصیه کند. شما ممکن است نیاز به آزمایش تشخیص استئوپروز نیز داشته باشید. زیرا مصرف استروئید ها می توانند استخوان ها را تحلیل ببرند. پزشک شما همچنین می تواند مراقبت های پیشگیرانه مانند تزریق واکسن های خاص که معمولا برای افراد مبتلا به بیماری های خود ایمنی کاربرد دارد را در کنار غربالگری قلب توصیه کند.
عوارض طولانی مدت لوپوس اریتماتوز سیستمیک
با گذشت زمان، SLE می تواند به سیستم های بدن شما صدمه بزند یا باعث ایجاد عوارض شود. عوارض احتمالی این بیماری عبارتند از:
- لخته شدن خون و التهاب عروق خونی یا واسکولیت
- التهاب قلب یا پریکاردیت
- حمله قلبی
- سکته مغزی
- تغییر در حافظه
- تغییرات رفتاری
- تشنج
- التهاب بافت ریه و پوشش ریه یا پلوریت
- التهاب کلیه
- کاهش عملکرد کلیه
- نارسایی کلیه
لوپوس اریتماتوز سیستمیک در دروان بارداری می تواند اثرات شدید منفی بر بدن شما داشته باشد. متاسفانه لوپوس اریتماتوز سیستمیک می تواند به عوارض حاملگی و حتی سقط جنین منجر شود. در مورد راه های کاهش خطر عوارض این بیماری با پزشک خود صحبت کنید.
چشم انداز افراد مبتلا به SLE چیست؟
چشم انداز این بیماری در افراد مختلف متفاوت است. بهترین راه جلوگیری از ایجاد عوارض این است که به محض مشاهده علائم به پزشک مراجعه کنید. زندگی با یک بیماری مزمن سخت و دشوار است. بنابراین با پزشک خود درباره گروه های پشتیبانی که در شهرتان وجود دارد صحبت کنید. همکاری با مشاور یا گروه پشتیبانی می تواند به کاهش استرس، بهبود سلامت روان و مدیریت بیماری کمک کند.