اصطلاح هیپرمنیزیمی به مقدار بیش از حد منیزیم در جریان خون اشاره دارد. این اختلال نادر است و معمولا ناشی از نارسایی کلیه یا عملکرد ضعیف کلیه می باشد. منیزیم یک ماده معدنی است که بدن آن را به عنوان یک الکترولیت استفاده می کند. این به این معنی است که حمل بارهای الکتریکی در بخش های مختلف بدن به عهده این الکترولیت ها می باشد.
منیزیم نقش محوری در سلامت استخوان، عملکرد قلب و عروق و انتقال عصبی در میان دیگر فعالیت های بدن دارد. بیشترین مقدار منیزیم در استخوان ها ذخیره می شود.
مطالب این مقاله مجله پیام سلامت در مورد موضوعات زیر است:
- هیپرمنیزیمی چیست؟
- چه چیزی باعث ایجاد آن می شود؟
- علائم
- تشخیص
- درمان
- پیشگیری
- چشم انداز
هیپرمنیزیمی چیست؟
هیپرمنیزیمی نادر است و زمانی رخ می دهد که منیزیم بیش از حد در گردش خون وجود دارد. در افراد سالم، منیزیم بسیار کمی در خون جریان دارد. سیستم های گوارشی (روده) و سیستم کلیوی (کلیه) مقدار منیزیمی که بدن از مواد غذایی جذب می کنند را کنترل و تنظیم کرده و میزان بیش از حد آن را از طریق ادرار از بدن خارج می کند.
این سیستم ها چگونگی جذب منیزیم بدن از مواد غذایی را کنترل می کنند و سپس مازاد آن را از بدن دفع می کنند. در بدن سالم سطح این ماده معدنی باید بین ۱٫۷ تا ۲٫۳ میلی گرم در هر دسی لیتر (mg / dL) بوده و این میزان حفظ شود. پس اگر میزان منیزیم بیش از ۲٫۳ میلی گرم در هر دسی لیتر شود، یعنی اختلالی به نام هیپرمنیزیمی رخ داده است.
چه چیزی باعث ایجاد این اختلال می شود؟
اغلب موارد این اختلال در افراد مبتلا به نارسایی کلیوی رخ می دهد. هیپرمنیزیمی به این دلیل اتفاق می افتد که پروسه ای که سطح منیزیوم در بدن را در سطح نرمال حفظ می کند به درستی در افراد مبتلا به اختلال عملکرد کلیوی و بیماری های پیشرفته کبد کار نمی کند. در نهایت میزان وجود این ماده معدنی در خون از کنترل بدن خارج می شود.
هنگامی که کلیه ها به درستی کار نکنند، قادر به از بین بردن منیزیم بیش از حد از بدن نیستند، و این باعث می شود که فرد بیشتر به وجود مواد معدنی در خون حساس شود.
برخی از درمان های مربوط به بیماری های مزمن کلیوی، از جمله استفاده از مهار کننده های پروتون پمپ، می توانند خطر ابتلا به هیپرمنیزمی را افزایش دهند. سوء تغذیه و مصرف الکل نیز از عوامل خطر اضافی برای ابتلا به این اختلال در افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیوی می باشد.
سایر عللی که ممکن است به این اختلال دامن بزنند
برای افرادی که دارای عملکرد طبیعی در کلیه هستند، به ندرت این بیماری به وجود می آید. اگر فردی با عملکرد کلیه سالم، به هیپرمنیزیمی مبتلا شود، علائم معمولا خفیف می باشد.
علل دیگر این اختلال عبارتند از:
- استفاده از لیتیم درمانی
- کم کاری تیروئید
- بیماری آدیسون
- سندرم شیر قلیا
- داروهای حاوی منیزیم، مانند بعضی از ملین ها و آنتی اسیدها
- هیپرکلسمی hypokalciuric خانوادگی
این وضعیت همچنین می تواند در افرادی که از داروهای حاوی منیزیم برای درمان بیماری دیگری استفاده می کنند، نیز ایجاد شود. زنانی که از منیزیم به عنوان یک درمان برای پره اکلامپسی استفاده می کنند، اگر دوز مصرف دارو برایشان زیاد باشد ممکن است در معرض خطر ابتلا قرار بگیرند.
علائم ازدیاد منیزیم در خون چیست؟
علائم هیپرمنیزیمی عبارتند از:
به خصوص سطح بالای منیزیم در خون می تواند منجر به بیماری های قلبی، دشواری تنفسی و شوک نیز شود. هیپرمنیزیمی در موارد شدید، می تواند منجر به کما شود.
روش های تشخیص
این اختلال با استفاده از یک آزمایش خون ساده قابل تشخیص می باشد. سطح منیزیم موجود در خون نشان دهنده شدت بیماری است.
- سطح نرمال منیزیم در خون بین ۱٫۷ تا ۲٫۳ میلی گرم در دسی لیتر است. هر میزانی که بالاتر از این عدد باشد تا حدود ۷ میلی گرم در دسی لیتر می تواند باعث علائم خفیف، از جمله استفراغ، حالت تهوع و سردرد شود.
- اگر سطح منیزیم در خون بین ۷ تا ۱۲ میلی گرم در دسی لیتر باشد می تواند قلب و ریه ها را تحت تاثیر قرار دهد و سطح بالا و انتهایی این محدوده ممکن است باعث خستگی شدید و فشار خون پایین شود.
- سطوح بالاتر از ۱۲ میلی گرم در دسی لیتر از منیزیم در خون می تواند منجر به فلج عضلانی و تنفس عمیق و سریع شود. هنگامی که سطح منیزیم در خون بالاتر از ۱۵٫۶ میلی گرم در دسی لیتر باشد، این وضعیت می تواند باعث ایجاد کما شود.
روش های درمان هیپرمنیزیمی
اولین گام در درمان این اختلال شناسایی و توقف منبع منیزیم اضافی در بدن است.
سپس مقدار کلسیم بدن را به صورت داخل وریدی (IV) برای کاهش علائمی مانند اختلال تنفسی، ضربان نامنظم قلب و فشار خون پایین و اثرات نورولوژیکی، افزایش می دهند.
همچنین ممکن است از کلسیم وریدی، دیورتیک ها یا قرص های آب برای کمک به بدن جهت از بین بردن منیزیم بیش از حد استفاده شود.
افراد مبتلا به اختلال عملکرد کلیوی یا افرادی که دچار مصرف بیش از حد و شدید منیزیم شده اند ممکن است نیاز به دیالیز داشته باشند. اگر نارسایی کلیه را در کنار علائم این بیماری تجربه می کنید یا اگر بعد از درمان خاصی، سطح منیزیم در خوتان افزایش می یابد، باید سریعا این موضوع را با پزشک مطرح کنید.
پیشگیری از هیپرمنیزیمی
افراد مبتلا به مشکلات کلیوی در معرض خطر ابتلا به این اختلال هستند. زیرا کلیه های آن ها ممکن است قادر به دفع منیزیم اضافی نباشد. بنابراین اجتناب از مصرف داروهای حاوی منیزیم می تواند به پیشگیری از عوارض آن کمک کند. این داروها شامل برخی از آنتی اسیدها و ملین های (مسهل ها) می باشند.
پزشکان توصیه می کنند که هر کدام از افراد مبتلا به نارسایی کلیه که علائم مرتبط با هیپرمنیزیمی را تجربه می کنند، باید برای بررسی میزان منیزیم در خونشان آزمایش خون بدهند.
چشم انداز
اگر این اختلال زود تشخیص داده شود، معمولا قابل درمان می باشد. اگر عملکرد کلیه طبیعی باشد، اما میزان منیزیم خون بالا باشد، با قطع مصرف منبع منیزیم، کلیه قادر است مازاد آن را از بدن دفع کند. در موارد شدید یا در افرادی که مبتلا به آسیب کلیوی هستند، مخصوصا اگر بیماری دیر تشخیص داده شود، درمان معمولا دشوار است. دیالیز و استفاده از کلسیم داخل وریدی می توانند علایم را به سرعت متوقف کنند.
افراد مسن تر مبتلا به اختلال عملکرد کلیوی بیشتر در معرض ابتلا به عوارض شدید قرار دارند. اگر بیمار مبتلا به بیماری شدید در بیمارستان بستری شده باشد، در صورت تشخیص هیپرمنیزیمی، میزان مرگ و میر کمتر از حد معمول می باشد.
آشنایی با ۱۰ غذای غنی از منیزیم
سبزیجات دارای برگ سبز تنها غذاهایی غنی از منیزیم و کلروفیل نیستند. در ادامه ۱۰ غذای غنی از منیزیم را معرفی می کنیم تا در صورت ابتلا به هیپرمنیزیمی، میزان مصرف خود را از آن ها تحت نظر پزشک کمتر کنید.
به طور معمولا میزان مصرف توصیه شده روزانه منیزیم برای مردان ۴۰۰ میلی گرم در روز و برای زنان ۳۱۰ میلی گرم در روز است.
- ۱ فنجان اسفناج حدود ۱۵۷ میلی گرم (۴۰٪ از میزان مصرف توصیه شده روزانه)
- ۱ فنجان برگ چغندر حدود ۱۵۴ میلی گرم (۳۸٪ از میزان مصرف توصیه شده روزانه)
- یک هشتم فنجان دانه کدو تنبل حدود ۹۲ میلی گرم (۲۳٪ از میزان مصرف توصیه شده روزانه)
- ا فنجان ماست ساده یا کفیر حدود ۵۰ میلی گرم (۱۳٪ از میزان مصرف توصیه شده روزانه)
- ۱ اونس بادام حدود ۸۰ میلی گرم (۲۰٪ از میزان مصرف توصیه شده روزانه)
- نصف فنجان لوبیا سیاه حدود ۶۰ میلی گرم (۱۵٪ از میزان مصرف توصیه شده روزانه)
- ۱ عدد آووکادو متوسط حدود ۵۸ میلی گرم (۱۵٪ از میزان مصرف توصیه شده روزانه)
- نصف فنجان انجیر حدود ۵۰ میلی گرم (۱۳٪ از میزان مصرف توصیه شده روزانه)
- ۱ تکه شکلات تلخ حدود ۹۵ میلی گرم (۲۴٪ از میزان مصرف توصیه شده روزانه)
- ۱ عدد موز متوسط حدود ۳۲ میلی گرم (۸٪ از میزان مصرف توصیه شده روزانه)