آزمایش T4 چیست؟

آزمایش T4 سطح خون را از نظر ترشح هورمون T4 یا همان تیروکسین اندازه گیری می کند. این هورمون توسط غده تیروئید تولید شده و کمک می کند تا سوخت و ساز بدن کنترل شده و رشد در بدن اتفاق بیافتد. آزمایش T4 می تواند بخشی از آزمایش های کامل برای ارزیابی عملکرد تیروئید باشد.

کاربردهای آزمایش T4

دو آزمایش معمول در تست  T4 انجام می شود:

T4 کل، که مقدار کل تیروکسین در خون، در این نوع تست، اندازه گیری می شود. این میزان تمام تیروکسین داخل خون را اندازه گیری می کند حتی آن هایی که متصل به پروتئین خون هستند و به حمل و نقل هورمون از طریق جریان خون کمک می کنند.
T4 آزاد، که تنها تیروکسین که به پروتئین متصل نیست را اندازه گیری می کند(این بخشی از T4 در خون عملکرد بسیاری از انواع سلول های بدن را تحت تاثیر قرار می دهد.)

پزشکان ممکن است در صورت مشاهده هر گونه علائم در اختلال غده تیروئید آزمایش T4 را تجویز نمایند. به عنوان مثال این آزمون در تشخیص، تیروئید پر کار، که با نام پرکاری تیروئید نیز معروف است و معمولا با نشانه هایی مانند کاهش وزن، ضربان قلب سریع، و عرق کردن همراه است، نیز کاربرد دارد.

در تشخیص کم کاری غده تیروئید، که به نام کم کاری تیروئید شناخته می شود و ممکن است علائمی مانند افزایش وزن، خستگی، و احساس سردی داشته باشد نیز از این آزمایش بهره می برند.

آزمایش T4 چیست؟
آزمایش T4

آماده سازی برای آزمایش T4

این آزمایش مقدماتی خاصی نمی خواهد تنها ممکن است برخی از داروها از جمله داروهای ضد تشنج، داروهای قلبی، استروئیدها، قرص های ضد بارداری و حتی آسپرین بر روی نتایج این آزمایش تاثیر بگذارند. بنابراین مهم است که قبل از انجام آزمایش در صورت مصرف این داروها با پزشک خود مشورت کنید.

آزمونهای عملکرد غده تیروئید

همانطور که از مرور کلی در تصویر  فیزیولوژی طبیعی زیر از تیروئید دیده می شود، غده تیروئید T4 و T3 تولید می کند. اما این تولید بدون تحریک از سوی غده هیپوفیز (TSH) که به نوبه خود نیز توسط TSH، هورمون هیپوتالاموس منتشر می شود، ممکن نیست. در حال حاضر، با تکنیک های ایزوتوپ، گردش هورمون در خون را می توان به صورت دقیق اندازه گیری کرد. آگاهی از آناتومی تیروئید می تواند شما را در دانستن اینکه تست تیروئید برای تشخیص چه بیماری های مورد نیاز است، کمک می کند. هیچ آزمایش دقیق و ۱۰۰٪ برای تشخیص انواع بیماری های تیروئید وجود ندارد. با این حال، معمولا ترکیبی از دو یا چند آزمایش می تواند حتی کوچکترین اختلال عملکرد تیروئید را تشخیص دهد.

آزمایش T4 چیست؟
آزمایش T4 چیست؟

به عنوان مثال، سطح پایین T4 می تواند نشان دهد که غده تیروئید بیمار و عملکرد غده هیپوفیز که محرک تیروئید برای تولید T4 است، ناقص است. از آنجا که غده هیپوفیز در صورت کم بودن T4، به طور معمول TSH آزاد می کند پس سطح TSH بالا نشان می دهد که غده تیروئید (نه غده هیپوفیز) مسئول کم کاری تیروئید است.

اگر سطح T4 کم است و TSH بالا نیست، احتمال دارد غده هیپوفیز علت هیپوتیروئیدی باشد. البته این نوع از عملکرد، به طور چشمگیری بر روی تنظیم غدد دیگر بدن (غده آدرنال، تخمدان و بیضه) و همچنین کنترل رشد در کودکان و عملکرد طبیعی کلیه تاثیر گذار است. نارسایی غده هیپوفیز بدان معنی است که غدد دیگر نیز ممکن است دچار نارسایی شده و به درمان های تیروئید نیاز باشد. شایع ترین علت برای نارسایی غده هیپوفیز تومور هیپوفیز است. برداشتن این غده نیاز به عمل جراحی دارد.

اندازه گیری هورمون های تیروئید به شیوه مدرن توسط یک تکنیک جدید، ایزوتوپ (RIA)، توسط دکتر سلیمان برسون و دکتر روزالین یالوو کشف شد. آنها در سال ۱۹۷۷ جایزه نوبل در پزشکی را برای این کشف، که انقلابی در مطالعه بیماری تیروئید و همچنین تمام بیماری های زمینه ای غدد بود، دریافت کردند.

آنچه معمولا در آزمایش تیروئید استفاده می شود

اندازه گیری سطح سرمی هورمونهای تیروئیدی: آزمایش T4 توسط RIA

آزمایش T4 توسط RIA (ایزوتوپ) معمول ترین آزمایشی است که در سری آزمایش های تیروئیدی گرفته می شود. این ماده اغلب، به این اشاره دارد که جذب T3 برای اصلاح تاثیر برخی از داروها، مانند قرص های جلوگیری از بارداری، قرص های هورمونی، داروهای تشنج، داروهای قلبی و یا حتی آسپرین که ممکن است آزمایش T4 را تغییر دهند انجام شده است. از آزمایش T4 می شود مقدار تیروکسین در خون را اندازه گیری کرد. اگر بیمار هیچ نوع داروهای تیروئیدی استفاده نمی کند، این آزمون معمولا معیار خوبی از عملکرد تیروئید در اختیار پزشک قرار می دهد.

اندازه گیری سطح سرمی هورمونهای تیروئیدی: آزمایش T3 توسط RIA

همانطور که در بالا اشاره شد، به طور کلی تیروکسین (T4) عملکرد ۸۰٪ از هورمون های تیروئیدی تولید شده توسط غده های طبیعی را نشان می دهد. ۲۰٪ دیگر تیریودوتیرونین ها در آزمایش T3 به روش RIA اندازه گیری می شود. گاهی اوقات غده تیروئید بیمار سطح بسیار بالایی از T3 را تولید می کند اما هنوز هم تولید میزان T4 طبیعی است. بنابراین اندازه گیری هر دو هورمون، ارزیابی دقیق تری از عملکرد تیروئید فراهم می کند.

پیوند تیروئید گلوبولین

بسیاری از هورمون های تیروئیدی در خون به پروتئینی به نام تیروئید گلوبولین (TBG) متصل هستند. در صورتی که مازاد یا کمبود این پروتئین وجود داشته باشد، سطح T4 و T3 را تغییر می دهد. اگر یک بیمار عملکرد طبیعی تیروئید داشت، اما T4 یا T3 بالا و یا پایین غیر قابل توضیح داشت، ممکن است به دلیل افزایش یا کاهش TBG باشد. افزایش یا کاهش سطح TBG در برخی از خانواده ها ارثی است. تغییرات این ماده در بدن معمولا بی خطر است و تنها اختلالی که ایجاد می کند، افزایش یا کاهش کاذب سطح T4 است. این افراد اغلب به پرکاری و یا کم کاری تیروئید تشخیص داده می شوند در صورتی که آنها هیچ مشکل تیروئیدی نداشته و نیاز به درمان ندارند.

اندازه گیری تولید TSH از غده هیپوفیز

 به طور معمول، سطح پایین (کمتر از ۵ واحد) از TSH برای عملکرد نرمال و صحیح غده تیروئید کافی است. هنگامی که غده تیروئید در اوایل دوران ناکارآمدی خود به سر می برد مانند زمانی که بیمار مدت زمان کمی است که به کم کاری تیروئید مبتلا شده است، حتی اگر T4 و T3 بالا رود هنوز هم ممکن است TSH در محدوده عادی باشد. افزایش در TSH نشان دهنده پاسخ غده هیپوفیز به افت هورمون تیروئید در گردش خون است. این علامت معمولا اولین نشانه از نارسایی غده تیروئید است.