عفونت کیسه صفرا ؛ انواع، نشانه ها، عوارض، علل و روش های درمان

کیسه صفرا در بدن مسئول ذخیره سازی صفرا و آزاد کردن آن به روده کوچک، برای کمک به هضم چربی ها است. این عضو کوچک و گلابی شکل در سمت راست شکم واقع شده است. کیسه صفرا به کبد وصل است. عفونت کیسه صفرا که به عنوان کوله سیستیت نیز شناخته می شود، زمانی رخ می دهد که کیسه صفرا ملتهب می شود.

هنگامی که کلسترول و بیلی روبین (رنگدانه موجود در صفرا) همراه با گلبول های قرمز با هم ترکیب می شوند، سنگ های صفراوی ایجاد می شود. این سنگ ها به نام لجن صفرا نیز شناخته می شوند. ۹۵٪ موارد عفونت کیسه صفرا به همین دلیل ایجاد می شود. علل دیگر عفونت های کیسه صفرا شامل تروما، درمان های بیمارستانی و یا درمان بیماری صفرا یا کبد می باشد.

عفونت کیسه صفرا چیست؟

عفونت کیسه صفرا هنگام ایجاد می شود که این اندام در بدن ملتهب می شود. کیسه صفرا در زیر کبد قرار دارد و به کانال اصلی متصل می شود. کیسه صفرا، صفرا را از کبد به روده کوچک وارد می کند. صفرا به وسیله کبد تولید می شود و به طور عمده عمل هضم چربی ها را انجام می دهد. علاوه بر این به طور موقت صفرا را در خود ذخیره می کند. هنگامی که غذا مصرف می شود، صفرا از طریق مجرای صفراوی مشترک، به روده منتقل می شود. این ماده با غذا در روده کوچک مخلوط شده و به هضم کمک می کند.

انواع عفونت کیسه صفرا

عفونت کیسه صفرا را می توان به ۲ نوع زیر تقسیم کرد:

کوله سیستیت حاد: در این حالت، التهاب ناگهانی کیسه صفرا علت است و علائمی مانند موارد زیر را ایجاد می کند:

کوله سیستیت مزمن: این عارضه زمانی اتفاق می افتد که یک التهاب خفیف در کیسه صفرا وجود دارد. هنگامی که موارد کوله سیستیت حاد وجود دارد، ممکن است کم کم نوع مزمن این بیماری نیز ایجاد شود. درد شکمی خفیف و متناوب در این بیماری رخ می دهد. اما گاهی نیز بیماری بدون علامت است. در طول زمان دیواره های کیسه صفرا می توانند ضخیم تر و زخمی شوند. در نهایت، این اندام توانایی خود را برای ذخیره و آزاد کردن صفرا از دست می دهد.

علائم عفونت کیسه صفرا چیست؟

علائم و نشانه های عفونت های کیسه صفرا در زیر آمده است:

  • درد در قسمت فوقانی و سمت راست شکم. این درد شدید است و در صورت وجود کوله سیستیت حاد به طور ناگهانی شروع می شود. این درد شروع به پخش شدن به سمت کمر و شانه راست می کند. اگر این درد درمان نشود، بدتر شده و درمانش دشوار می شود.
  • حساسیت به لمس در قسمت فوقانی و سمت راست شکم
  • تب با درجه کم و یا لرز و عرق کردن
  • تهوع و استفراغ
  • نفخ شکمی و کاهش اشتها

این علائم بعد از خوردن غذاهای چرب تشدید می شوند.

عوارض جانبی

هنگامی که عفونت کیسه صفرا منجر به کوله سیستیت می شود، می تواند عوارض زیر را به وجود آورد:

  • عفونت داخل کیسه صفرا وقتی انسداد کیسه صفرا افتاده است. در این حالت صفرا در کیسه صفرا تجمع یافته و می تواند آن را آلوده کند.
  • مرگ بافت کیسه صفرا اگر کوله سیستیت بدون درمان رها شود. این بیماری می تواند باعث مرگ سلولی شود. این عارضه می تواند منجر به پوسیدگی و پارگی کیسه صفرا شود.
  • پاره شدن کیسه صفرا. اگر کیسه صفرا بزرگ یا آلوده شود، می تواند پاره شده یا نشت پیدا کند

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر علائم و نشانه هایی دارید که موجب نگرانی در شما می شوند، توصیه می شود که به پزشک مراجعه کنید. در صورت شدید بودن درد شکم باید به صورت اورژانسی خود را به مراکز درمان بفرستید.

عفونت کیسه صفرا ؛ انواع، نشانه ها، عوارض، علل و روش های درمان
عفونت کیسه صفرا ؛ انواع، نشانه ها، عوارض، علل و روش های درمان

علل عفونت کیسه صفرا چیست؟

علل عفونت کیسه صفراوی عبارتند از:

سنگ کیسه صفرا. سنگ های صفراوی به علت ترکیب شدن کلسترول و نمک های صفراوی ایجاد شده و می توانند کانال کیستیک را مسدود کنند. این انسداد باعث می شود که صفرا در کیسه صفرا تجمع پیدا کرده و باعث عفونت شود.

تومور. تومور موجود در کیسه صفرا نیز می تواند از تخلیه صفرا از کیسه صفرا جلوگیری کند و بنابراین باعث ایجاد کوله سیستیت شود.

انسداد مجرای صفراوی. اگر مجاری صفراوی زخمی شده یا مسدود شده باشد، می تواند منجر به کوله سیستیت شود.

عوامل خطر ایجاد کننده این بیماری کدامند؟

در زیر شرایطی که خطر ابتلا به عفونت کیسه صفرا را افزایش می دهند را مطرح کرده ایم:

  • بیماری کرون
  • دیابت
  • هیپرلیپیدمی
  • چاقی
  • کهنسالی
  • بارداری
  • کاهش سریع وزن
  • سابقه خانوادگی ابتلا به سنگ های صفراوی از سمت مادر

روش های درمان عفونت کیسه صفرا چیست؟

درمان عفونت های کیسه صفرا به طور عمده بستگی به نوع علائمی دارد که ظاهر می شوند. در صورتی که فرد دارای سنگ های صفراوی باشد اما هیچ نشانه ای نداشته باشد، درمانی لازم نیست.

  • برای علائم خفیف، آنتی بیوتیک ها به صورت داخل وریدی تزریق می شوند، مایعات و دارو ضد درد نیز تجویز می شود.
  • برای کوله سیستیت مزمن، دارو تجویز می شود که به مرور زمان به حل کردن سنگ های کیسه صفرا کمک می کنند.
  • برای کوله سیستیت حاد، عمل جراحی لاپاراسکوپی به نام کوله سیستکتومی استفاده می شود. گاهی اوقات تحریک و تورم کیسه صفرا قبل از جراحی کاهش می یابد.
  • یک روش به نام ERCP وجود دارد که برای برداشتن سنگ های صفراوی که مانع مجاری صفراوی شده اند، استفاده می شود. در صورت لزوم، بعد از این روش درمان ممکن است حذف کیسه صفرا نیز انجام شود.

روش های جلوگیری از عفونت کیسه صفرا

برخی از اقدامات زیر اگر به طور منظم دنبال شوند، در جلوگیری از سنگ های صفراوی، که علت اصلی عفونت کیسه صفرا هستند، نقش خواهند داشت:

  • تنظیم زمان خوردن غذا. نباید وعده های غذایی را حذف کنید. تمام وعده های اصلی روز، شامل صبحانه، ناهار و شام، باید در هر روز در یک زمان مشخص مصرف شوند.
  • ورزش. یک رژیم ورزشی ۳۰ دقیقه ای در پنج روز هفته می تواند در جلوگیری از تشکیل سنگ های صفراوی کمک کننده باشد. افرادی که از نظر فیزیکی غیر فعال هستند در معرض خطر ابتلا به سنگ های کیسه صفرا می باشند.
  • وزن بدن. خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا در افراد چاق و دارای اضافه وزن زیاد است. هنگامی که وزن ایده آل بدن حفظ می شود، خطر ابتلا به این بیماری کاهش می یابد.
  • کاهش وزن به آرامی. کاهش ۱ الی ۲ پوند وزن در هفته، کاهش وزن سالمی است. افرادی که به دنیال کاهش وزن هستند، باید این اصل را رعایت کنند. کاهش سریع وزن بدن، افراد را در معرض خطر ابتلا به سنگ های صفرا قرار می دهد.