رژیم غذایی نقش مهمی در دوران بارداری بازی می کند. یکی از نگرانی های مهم در مورد رژیم غذایی این دوران، مصرف شیرین کننده های مصنوعی در بارداری است. حال سوال این جاست که آیا می توان از شیرین کننده های مصنوعی در زمان حاملگی استفاده کرد؟
برای پاسخ به این سوال باید بگوییم که طبق دستورالعمل هایی که بر اساس تحقیقات انجام شده بر روی ایمنی مصرف مواد مختلف در بارداری تهیه شده است، ذکر شده که مصرف شیرین کننده های مصنوعی در بارداری مانند سایر مواد غذایی مشکوک، باید تحت نظر پزشک انجام شود.
در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت در مورد مصرف شیرین کننده های مصنوعی در بارداری صحبت کرده و شیرین کننده های ایمن و خطرناک را معرفی می کنیم.
مصرف شیرین کننده های مصنوعی در بارداری
شیرین کننده های مصنوعی مواد اولیه ای هستند که برای شیرین کردن غذاها، تنقلات و نوشیدنی های مختلف استفاده می شود. این مواد در واقع جایگزین شکر هستند. نوشابه ها، دسرها، آب نبات ها و شیرینی ها مواد غذایی می باشند که برخی از تولید کنندگان به جای شکر از شیرین کننده های مصنوعی در تهیه آن ها استفاده می کنند. به طور کلی دو نوع شیرین کننده مصنوعی وجود دارد:
- شیرین کننده مغذی (حاوی کالری)
- شیرین کننده غیر مغذی (بدون کالری)
شیرین کننده های امن برای استفاده در بارداری
شیرین کننده های مغذی، معمولا برای افزایش میزان کالری مواد غذایی استفاده می شوند. این مواد حاوی چند ویتامین یا ماده معدنی نیز می باشند. مصرف این نوع از شیرین کننده ها، در حد اعتدال در دوران بارداری مانعی ندارد. تنها نگرانی استفاده از آن ها افزایش وزن است.
زنان مبتلا به عدم تحمل کربوهیدرات مانند زنانی که دیابت بارداری، دیابت، یا مقاومت به انسولین دارند باید مصرف شیرین کننده های مصنوعی در بارداری را کاهش دهند.
شیرین کننده های مغذی عبارتند از:
- سوکروز
- دکستروز
- عسل
- شکر ذرت
- فروکتوز
- مالتوز
قند الکل ها نیز شیرین کننده مغذی هستند. از نطر فنی، قند الکل ها، قند نیستند. اما می توانند کالری را به چربی تبدیل کنند.
نمونه هایی از قند الکل ها عبارتند از:
- سوربیتول
- زایلیتول
- ایزومالت
- مانیتول
- هیدروژنه نشاسته
شیرین کننده های غیر مغذی در مقادیر بسیار کوچک برای شیرین کردن غذا ها و نوشیدنی ها بدون افزایش کالری آن ها استفاده می شود. پژوهش ها در مورد ایمنی استفاده از شیرین کننده های غیر مغذی در دوران بارداری نشان می دهد که باید مصرف این مواد را کاهش دهیم.
شیرین کننده های غیر مغذی که مصرف آن ها در طول بارداری بی خطر است عبارتند از:
ریبادیوسید A (استویا)
این شیرین کننده رایج غالبا در نوشابه و آبمیوه استفاده می شود. مصرف مقدار کمی از این شیرین کننده در دوران بارداری توسط FDA ایمن در نظر گرفته شده است.
آسه سولفام پتاسیم (Sunett)
این شیرین کننده به محصولات پخته شده، دسرهای یخ زده، پودر ژله، پودینگ و نوشیدنی ها اضافه می شود. آسه سولفام پتاسیم برای استفاده در حد اعتدال در دوران بارداری توسط FDA امن تلقی شده است.
آسپارتام
آسپارتام در گرما و به مدت زمان طولانی نمی تواند به شکل مایع باشد. به همین دلیل به عنوان افزودنی در مواد زیر استفاده می شود:
- نوشیدنی های غیر الکلی
- ژلاتین
- دسر
- پودینگ
- غلات صبحانه
- نوشابه
- آدامس
- محصولات لبنی
- داروها
بر اساس گزارش محققان سازمان غذا و دارو (FDA)، آسپارتام برای استفاده در طول دوران بارداری و شیردهی بی خطر است.
نکته قالب توجه:
افراید که شرایط زیر را دارند نباید از اسپارتام استفاده کنند:
- افراد مبتلا به PKU (اختلال متابولیک نادر)
- افراد مبتلا به بیماری های کبدی نادر
- زنان بارداری که سطح فنیل آلانین در خونشان زیاد است. فنیل آلانین یکی از اجزا آسپارتام است. به همین دلیل در بدن این زنان به درستی سوخت و ساز نمی شود.
سوکرالوز (اسپلندا)
این شیرین کننده غیر مغذی است که از قند ساخته می شود. سوکرالوز در محصولات زیر استفاده می شود:
- غذاهای آماده
- نوشابه های غیر الکلی
- آدامس
- قهوه و چای
- انواع خامه و شیرینی
- چربی ها و روغن ها
- دسرهای یخ زده
- آبمیوه
- جایگزین های شکر
- سس شیرین
- شربت
سوکرالوز هیچ تاثیری بر قند خون ندارد به همین دلیل مصرف آن در طول دوران بارداری و شیردهی بی خطر محسوب می شود.
شیرین کننده های ناامن برای استفاده در بارداری
ساخارین
از این شیرین کننده در گذشته بیشتر استفاده می شد. اما امروزه تنها در برخی از غذاها و نوشیدنی ها می توان آن را یافت. سازمان غذا و داروی آمریکا FDA اعلام کرده است که مصرف ساخارین برای همه افراد مضر است. مطالعات اخیر نشان می دهد که مصرف این ماده با خطر ابتلا به سرطان مثانه در ارتباط است. ضمن این که مطالعات جدید نشان می دهد این ماده می تواند از جفت عبور کرده و در بافت جنینی باقی بماند. بنابراین مصرف ساخارین در دوران بارداری توصیه نمی شود.
سیکلامات
استفاده از سیکلامات در حال حاضر در بسیاری از کشورها از جمله ایالات متحده ممنوع است. داده های کافی در خصوص ایمنی استفاده از آن در دوران بارداری وجود ندارد. به همین دلیل توصیه می شود از این ماده استفاده نکنید.
نکته آخر این است که همیشه باید تحت نظر پزشک از شیرین کننده ها در دروان بارداری استفاده کرد.