آبسه پره تونسیلار یا همان آبسه لوزه یک عفونت باکتریایی است که معمولا در نتیجه گلو درد استرپتوکوکی درمان نشده یا التهاب لوزه رخ می دهد. این آبسه به طور کلی یک برآمدگی پر از چرک است که در نزدیکی یکی از لوزه ها دیده می شود.
آبسه های پره تونسیلار در کودکان، نوجوانان و جوانان بیشتر شایع است. این آبسه ها اغلب در آغاز یا پایان فصل زمستان اتفاق می افتند. این زمان دقیقا زمانی است که بیماری هایی مانند گلو درد و التهاب لوزه ها بیشترین شیوع را دارند.
علل ایجاد آبسه لوزه چیست؟
آبسه لوزه معمولا پس از تونسیلیت (التهاب لوزه) و به عنوان یکی از عوارض جانبی این بیماری ایجاد می شود. اگر عفونت لوزه ها به نواحی اطراف این بخش گسترش یابد، آبسه می تواند شکل بگیرد. امروزه به علت استفاده گسترده از آنتی بیوتیک ها در درمان گلو درد و التهاب لوزه ها، آبسه لوزه کمتر شیوع دارد.
باکتری های استرپتوکوکی اغلب باعث عفونت در بافت نرم اطراف لوزه ها و معمولا فقط در یک طرف می شوند. سپس بافت های دیگر توسط اناروب ها (باکتری هایی که بدون اکسیژن می توانند زنده بمانند) آلوده می شوند.
عفونت های دهانی (مانند عفونت لثه و التهاب لثه) نیز ممکن است عامل خطر برای ایجاد آبسه لوزه باشند. سایر عوامل خطر عبارتند از:
- تونسیلیت مزمن
- سیگار کشیدن
- لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL)
- تجمع رسوبات سنگی یا کلسیمی روی لوزه ها
مونونوکلئوز عفونی نیز می تواند باعث ایجاد آبسه های پره تونسیلار و همچنین عفونت دندان و لثه شود. در موارد بسیار نادر، آبسه های پره تونسیلار بدون حضور عفونت در بدن رخ دهند. در این حالت آبسه در نتیجه التهاب غدد وبر ایجاد می شود. این غدد زیر زبان قرار دارند و بزاق تولید می کنند.
علائم همراه با آبسه لوزه کدامند؟
علائم آبسه لوزه شبیه به علائم التهاب لوزه ها و گلو درد است. اما با وجود این بیماری ممکن است بتوانید آبسه را روی لوزه های خود و در انتهای گلو مشاهده کنید. آبسه تاول متورم، سفید یا جوش مانند است که روی لوزه یا با فاصله کمی از لوزه مشاهده می شود. علائم آبسه پره تونسیلار عبارتند از:
- عفونت در یک یا هر دو لوزه
- تب و یا لرز
- مشکل در باز کردن کامل دهان
- مشکل در بلعیدن غذا
- مشکل در بلعیدن بزاق
- تورم صورت یا گردن
- سردرد
- گرفتگی صدا
- گلو درد (که معمولا در یک طرف بدتر است)
- تورم و حساسیت به لمس غدد لنفاوی گلو و فک
- درد گوش و درد یک طرف گردن
- بوی بد دهان
آبسه لوزه می تواند علائم شدید و یا عوارضی را بر روی بدن ایجاد کند. نشانه های نادر و جدی این نوع آبسه ها عبارتند از:
- آلوده شدن ریه ها
- مسدود شدن راه های تنفسی
- گسترش عفونت به گلو، دهان، گردن و قفسه سینه
- پارگی آبسه
اگر آبسه را به موقع درمان نکنید، ممکن است در سراسر بدن عفونت ایجاد شود. گاهی ممکن است حتی راه های تنفسی به صورت جدی مسدود شوند. حتی اگر تصور می کنید برخی از این علائم ممکن است نشانه هایی از مشکلات دیگر مانند گلودرد استرپتوکوک باشد، باید با پزشک خود تماس بگیرید تا بتوانید درمان قطعی آن را پیدا کنید.
تست ها و آزمایشات لازم برای تشخیص آبسه لوزه
آبسه لوزه معمولا بر اساس سابقه بیمار و معاینه فیزیکی تشخیص داده می شود. زمانی که این آبسه بزرگ باشد، تشخیصش آسان می شود. تورم و قرمزی در یک سمت گلو در نزدیکی لوزه، نشانگر آبسه است. پزشک ممکن است به آرامی و با یک انگشتر روی ناحیه فشار بیاورد تا ببیند آیا عفونت داخلی وجود دارد یا خیر؟
- تست های آزمایشگاهی و اشعه ایکس اغلب برای تشخیص این آبسه ها استفاده نمی شوند. گاهی اوقات، برای اینکه احتمال ابتلا به سایر بیماری های دستگاه گوارش فوقانی رد شود، اشعه ایکس، CT اسکن یا سونوگرافی انجام می شود. بیماری هایی موثر بر روی دستگاه گوارش فوقانی که با این تست ها تشخیص داده می شوند عبارتند از:
- اپی گلوتیت، التهاب اپی گلوت (فلپی از بافت است که مانع از ورورد مواد غذایی به نای می شود)
- آبسه پشت حلقی، یک برآمدگی چرکی است که روی بافت نرم پشت گلو شکل می گیرد (این آبسه دقیقا مانند آبسه لوزه است اما محل شکل گیری آن متفاوت می باشد)
- سلولیت اطراف لوزه، به معنی عفونت بافت نرم است (این عفونت نیز به شکل آبسه لوزه است اما ضایعات آن زیر سطح بافت لوزه ایجاد می شود)
- پزشک ممکن است برای تشخیص مونونوکلئوز، آزمایش ویروسی را تجویز کند. بعضی از کارشناسان معتقدند که ۲۰٪ از آبسه های پرتانسیلار به مونونوکلئوز مرتبط هستند.
- گاهی برای تشخیص نوع دقیق باکتری که آبسه ایجاد کرده است، نمونه ای از آبسه برداشته شده و به آزمایشگاه ارسال می شود. البته شناسایی نوع باکتری به ندرت موجب تغییر نوع درمان می شود.
جلوگیری از ایجاد آبسه روی لوزه ها
برای جلوگیری از آبسه، به محض شروع التهاب لوزه ها، باید این بیماری را درمان کنید. شانس ابتلا به آبسه، زمانی که درمان التهاب لوزه ها را به تاخیر می اندازید، افزایش می یابد.
شما همچنین باید در صورت مواجه شدن با مونونوکلئوز عفونی، برای جلوگیری از ایجاد عوارض، بیماری خود را درمان کنید. هر روز دندان هایتان را مسواک بزنید و از سالم بودن آن ها اطمینان کسب کنید. همان طور که گفتیم افراد سیگاری بیشتر در معرض آبسه لوزه هستند. بنابراین اجتناب از سیگار کشیدن می تواند به کاهش خطر ابتلا به آبسه کمک کند.
روش های درمان آبسه پرتانسیلار
آنتی بیوتیک ها شایعترین نوع درمان برای آبسه لوزه هستند. پزشک ممکن است برای سرعت بخشیدن به بهبودی، از روش تخلیه آبسه استفاده کند. این کار با کشیدن یا ایجاد برش روی آبسه و خارج کردن مایعات انجام می شود. برای این کار از یک سوزن مخصوص استفاده می شود. هرگز سعی نکنید خودتان آبسه را تخلیه کنید. این کار موجب تشدید عفونت می شود.
اگر قادر به خوردن یا نوشیدن نیستید، پزشک برایتان مایعات داخلی وریدی جهت هیدراتاسیون بدن تجویز می کند. اگر درد زیادی دارید، از داروهای ضد درد برای تسکین استفاده کنید.
مانند گلو درد و التهاب مزمن لوزه ها، هنگامی که آبسه تکرار می شود، ممکن است پزشک برداشتن لوزه ها را برای جلوگیری از آلودگی در آینده و شدیدتر شدن عفونت توصیه کند.
چشم انداز افراد مبتلا به آبسه لوزه چیست؟
اگر این بیماری را درمان کنید، معمولا بدون ایجاد مشکلی بیماری بهبود پیدا می کند. با این حال، شانس عود عفونت در آینده وجود دارد.
اما اگر این التهاب به سرعت درمان نشود، ممکن است عوارض ناشی از آن را تجربه کنید. این عوارض عبارتند از:
- انسداد مسیرهای تنفسی
- عفونت باکتریایی در فک، گردن یا سینه
- عفونت خون
- سپسیس
- مرگ
اگر در لوزه های خود مشکلی دارید، با پزشک در مورد احتمال برداشتن آنها صحبت کنید. توجه به درد و یا تغییر در ناحیه گلو برای تشخیص به موقع و درمان موثر آبسه لوزه ضروری است.