تیروئید غده ای است که وسط گردش و زیر حنجره قرار دارد و مسئول تولید هورمون های خاصی است. این غده در عملکرد سلول ها، اندام ها و بافت های بدن نقش مهمی دارد. تنظیم درجه حرارت بدن، وزن بدن، ضربان قلب، میزان سوخت و ساز و تولید انرژی از جمله مهمترین وظایف آن است. هر چند این یک عضو بسیار کوچک است، اما با وجود وظایفی که دارد، عملکردش در سلامت کلی بدن بسیار مهم است. اگر این غده به درستی کار نکند، ممکن است بخش های دیگر بدن نیز دچار اختلال شوند. به همین جهت در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت در مورد روش های طبیعی بهبود عملکرد غده تیروئید با شما صحبت خواهیم کرد.
حدود ۲۷ میلیون آمریکایی از بیماری تیروئید رنج می برند. تقریبا نیمی از این افراد در حال حاضر نمی دانند که بیمار هستند. خطر سوء عملکرد تیروئید با افزایش سن بیشتر می شود. از طرفی زنان نیز بیشتر از مردان با مشکلات تیروئیدی دست و پنجه نرم می کنند.
هیپو تیروئیدی یا همان کم کاری تیروئید، حالتی است که در آن غده تیروئید به درستی کار نمی کند. به همین دلیل هورمون های اختصاصی این غده در بدن دچار کمبود می شود. از سوی دیگر پرکاری تیروئید نیز اختلال شایع دیگری است که موجب می شود میزان هورمون های تیروئیدی در بدن بیش از حد مورد نیاز شود. هر دو این بیماری ها باید کنترل شود. بهبود عملکرد غده تیروئید می تواند نقش مهمی در تنظیم سطوح هورمون ها تولیدی داشته باشد.
علل شایع مشکلات تیروئیدی
موارد زیر می توانند در شکل گیری مشکلات تیروئیدی در بدن نقش داشته باشند:
- قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین و اشعه
- عدم تحمل غذایی
- عدم تعادل هورمونی
علائم هایپوتیروئیدیسم
علائم اختلال در این غده می تواند بسیار متفاوت باشد. به طوری که گاها پزشکان نیز در تشخیص آن ها با مشکل مواجه می شوند. اما علائم اصلی عبارتند از:
- خستگی شدید
- افسردگی
- نوسانات خلقی
- افزایش وزن
- سردرد
- سرگیجه
- خشکی پوست
- یبوست
- قاعدگی سنگین یا نامنظم
- فراموشی
- لرز در اندام ها
- حساسیت به سرما
روش های طبیعی بهبود عملکرد غده تیروئید
درمان کم کاری تیروئید یک فرایند آهسته است که می تواند تا یک سال، یا بیشتر طول بکشد. برای درمان این اختلال معمولا از روش های بهبود عملکرد غده تیروئید در کنار اجتناب از محرک ها استفاده می شود. داروهایی که برای این بیماران استفاده می شود، متاسفانه ممکن است اعتیاد آور باشد. به همین دلیل توصیه می شود که پزشکان بیشتر برای بهبود عملکرد غده تیروئید از روش های طبیعی استفاده کنند و از تجویز دارو برای همیشه اجتناب کنند.
ضمن این که به افرادی که سال ها است از این داروها استفاده می کنند توصیه می شود که هرگز دارو خود را به صورت یک باره قطع نکنند و کم کم اقدام به قطع آن نمایند. قطع ناگهانی دارو حتی می تواند عملکرد این غده را پایین تر از قبل کند و موجب ایجاد خستگی شدید و مشکلات دیگر تیروئیدی شود. بنابراین حتما برای قطع دارو با پزشک خود مشورت کنید.
رعایت رژیم غذایی سالم و مصرف مواد غذایی کامل
کاهش یا حذف مواد غذایی زیر می تواند در بهبود عملکرد غده تیروئید نقش مهمی داشته باشد:
- کافئین
- شکر
- شیرین کننده های مصنوعی
- کربوهیدرات های تصفیه شده
- غلات تصفیه شده
- غذاهای فراوری شده
ضمن این که توصیه می شود میزان مصرف منابع پروتئینی و چربی های سالم مانند موارد زیر را افزایش دهید:
- آجیل
- دانه ها
- آوکادو
- روغن نارگیل
- کره گرفته شده از مغزها
- کوینولا
- حبوبات
- گوشت قرمز ارگانیک
- ماهی
پروتئین ها به بدن در حمل هورمون تیروئید به همه اندام ها و بافت مختلف کمک می کند. بنابراین با افزایش مصرف پروتئین ها سالم عملکرد تیروئید نیز بهبود پیدا می کند.
اجتناب از مصرف بیش از حد سویا و توازن در استروژن
استروژن بیش از حد در بدن موجب می شود که عملکرد غده تیروئید افت کند. بنابراین توصیه می شود موارد زیر را رعایت کنید:
- اجتناب از مصرف داروهای جلوگیری از بارداری
- اجتناب از مصرف گوشت های غیر ارگانیک و هورمونی (هورمون رشد در گوشت می تواند به عدم تعادل هورمونی منجر شود)
- کاهش مصرف لبنیات
- افزایش فیبر در رژیم غذایی
- اجتناب از مصرف سویا و فراورده های آن ( این مواد حاوی فیتواستروژن است که موجب عدم تعادل هورمونی شده و یا اختلال در ید می تواند منجر به بزرگ شدن این غده شود. بزرگ شدن غده تیروئید را در اصطلاح گواتر می گویند.)
اجتناب از اخلالگران در عملکرد تیروئید
برای بهبود عملکرد غده تیروئید باید مواردی که موجب اخلال در این غده می شوند را از بدن دور نگه دارید. این موارد عبارتند از:
- ابزارهای پلاستیکی آشپزی
- BPA که در بطری های پلاستیکی یافت می شود
- فلزات سنگین
شما می توانید از ترکیبی از خار شیر، زردچوبه، کلرلا، و گشنیز محلولی برای از بین بردن فلزات سنگین از بدن استفاده کنید.
درمان کمبود ویتامین و مواد مغذی
اگر چه کمبود ویتامین ها و مواد مغذی، علت اصلی کم کاری تیروئید نیستند. اما عدم وجود این مواد به اندازه کافی در بدن می تواند علائم را بدتر کرده و یا حتی سیستم های بازیابی بدن را از کار بیاندازند. پس برای بهبود عملکرد غده تیروئید به وجود مواد زیر در بدن توجه بیشتری کنید:
ید: تیروئید ما به ید برای عملکرد درست نیاز دارد. اما این دلیل نمی شود که خودسرانه از مکمل این ماده استفاده کنید. شما می توایند ید طبیعی را در مواد زیر بیابید:
- ماهی
- صدف
- خرچنگ
- سبزیجات دریایی
- تخم مرغ
- برگ چغندر
- مارچوبه
- قارچ
- دانه کنجد
- سیر
- کدو
ویتامین D: برای دریافت ویتامین D باید مطمئن شوید که روزی ۱۰ دقیقه در معرض نور خورشید قرار دارید. ویتامین D طبیعی در بدن باید بین ۵۰ الی ۸۰ نانوگرم در هر میلی لیتر باشد. زیر ۳۲ نانوگرم در هر میلی لیتر می تواند منجر به اختلالات هورمونی شود.
اسیدهای چرب امگا ۳: امگا ۳ ساختارهای ساختمان هورمون بدن هستند و رشد و عملکرد سیستم ایمنی بدن را کنترل می کنند. امگا ۳ را می توانی در مواد زیر بیابید:
- ماهی
- گوشت قرمز ارگانیک
- دانه ها
- آجیل
گلوتاتیون: یکی از آنتی اکسیدان قوی برای تقویت سیستم ایمنی بدن، گلوتاتیون می باشد. این ماده برای محافظت و بهبود بافت تیروئید مفید است. غذاهایی که باعث افزایش گلوتاتیون می شوند عبارتند از:
- مارچوبه
- هلو
- آوکادو
- اسفناج
- سیر
- کدو
- تخم مرغ
- گریپ فروت
دیگر ویتامین ها و مواد مغذی برای بهبود عملکرد غده تیروئید عبارتند از:
- سلنیوم
- آهن
- روی
- مس
- ویتامین A
- ویتامین B12
پروبیوتیک
تعدادی از مطالعات، مشکلات سیستم ایمنی بدن، مانند ارتباط بین اختلال در عملکرد تیروئید، با دستگاه گوارش را اثبات کرده اند. بنابراین باکتری های سالم روده برای افرادی که با کم کاری تیروئید مواجه هستند بسیار مهم است. تعادل در فلور روده (باکتری های روده) برای کاهش حملات غده تیروئید مفید است.
گواتروژن ها
گواتروژن ها به موادی گفته می شوند که موجب ایجاد گواتر می شوند. این مواد در عملکرد غده تیروئید اختلال ایجاد می کنند. مواد غذایی زیر حاوی گواتروژن هستند:
- کلم بروکلی
- کلم بروکسل
- کاهو چینی
- گل کلم
- کلم پیچ
- کلم قمری
- شلغم
- ارزن
- اسفناج
- توت فرنگی
- هلو
- شاهی
- بادام زمینی
- تربچه
- سویا
غذاهای بدون گلوتن
ترکیب مولکولی گلوتن تقریبا در بافت تیروئید یکسان است. به همین دلیل زمانی که به بیماری هایی مانند هاشیموتو، که یک بیماری خود ایمنی تیروئید است مبتلا هستید، باید برای جلوگیری از حملات خود ایمنی این غده از غذاهای حاوی گلوتن اجتناب کنید.
مصرف چربی های سالم
کمبود چربی ها و کلسترول سالم می تواند به عدم تعادل هورمونی، از جمله هورمون تیروئید منجر شود. هر دو این مواد در سازه ها و یا بلوک های ساختمان اغلب هورمون ها مهم هستند. چربی های سالم را در مواد زیر بیابید:
- آووکادو
- روغن زیتون
- روغن نارگیل
- روغن دانه کتان
- ماهی
- ماست
- پنیر
- آجیل
- کره گرفته شده از مغزها
روغن های هیدروژنه و یا فرآوری تهیه شده با روغن کانولا در تولید هورمون های تیروئید تداخل ایجاد می کند.