پروستات یک غده به اندازه گردو است که بخشی از ارگان های جنسی مردان که شامل آلت تناسلی، اسکروتوم و بیضه ها نیز می شود، می باشد. پروستات مایعی را از ترکیب اسپرم و مایع منی تولید می کند. مایع پروستات به مردان برای باروری قدرت کافی را ارائه می دهد. پروستات در جلوی راست روده و درست زیر مثانه قرار دارد. این غدد را در دهانه مثانه، مجرای ادراری احاطه کرده است. دهانه مثانه ناحیه ای است که مجرای مثانه به مثانه می پیوندد. مجرای ادراری لوله ای است که ادرار را از مثانه به خارج از بدن حمل می کند. در مردان، مجرای ادرار در زمان انزال، محلی برای خارج شدن مایع منی نیز می باشد. مثانه و مجرای ادرار بخشی از دستگاه ادراری بدن هستند. با ما تا انتهای این مطلب مجله پیام سلامت همراه شوید تا با علل، علائم و روش های تشخیص و درمان مشکلات پروستات آشنا شوید.
شایع ترین مشکلات پروستات کدامند؟
مشکلات متداول پروستات عبارتند از:
- التهاب یا تورم پروستات
- هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) که به معنی بزرگ شدن پروستات به دلیلی غیر از سرطان است
- سرطان پروستات
چه چیزی باعث مشکلات پروستات می شود؟
علت مشکلات پروستات ممکن است به یکی از دو مورد زیر باز گردد:
- پروستاتیت
- هیپرپلازی خوش خیم پروستات
پروستاتیت
علت پروستاتیت به مزمن بودن پروستاتیت یا ایجاد پروستاتیت باکتریایی بستگی دارد.
پروستاتیت مزمن
پزشکان علت دقیق پروستاتیت مزمن را نمی دانند. محققان تصور می کنند که عفونت ارگانیسم های کوچک به غیر از باکتری ها، می تواند باعث پروستاتیت مزمن شود. علل دیگر شامل وجود مواد شیمیایی در ادرار، پاسخ بدن به عفونت ادراری (UTI) که قبلا در بدن وجود داشته یا آسیب عصبی در ناحیه لگن باشد. اغلب پزشکان عفونتی را در زمان معاینه مردان مبتلا به پروستاتیت مزمن مشاهده نمی کنند.
پروستاتیت باکتریایی
باکتری ها موجودات کوچکی هستند که می توانند منجر به عفونت شوند. این موجودات عامل ایجاد پروستاتیت باکتریایی می شوند.
هیپرپلازی خوش خیم پروستات
پزشکان علت دلیل دقیق BPH را نمی دانند. تغییرات در سطوح هورمون ها مردانه در مردان مسن، پیری، التهاب و فیبروز ممکن است در ایجاد BPH نقش داشته باشند. فیبروز زمانی ایجاد می شود که در اطراف اندام بافت اضافی ایجاد شود و موجب ضخیم و سفت شدن اندام می شود.
چه کسانی بیشتر به مشکلات پروستات مبتلا می شوند و این مشکلات چقدر رایج است؟
هر مردی می تواند به مشکلات پروستات مبتلا شود. پروستاتیت می تواند مردان را در سنین مختلف تحت تاثیر قرار دهد. با این حال، مشکلات پروستات در مردانی که کمتر از ۵۰ سال سن دارند رایج تر است. BPH نیز که شایع ترین مشکل پروستات در مردان است، در سنین بالای ۵۰ سال رخ می دهد.
پروستاتیت
اگر عفونت دستگاه ادراری دارید، ممکن است بیشتر به پروستاتیت باکتریایی مبتلا شوید. اگر در معرض آسیب عصبی در دستگاه ادراری هستید یا استرس عاطفی دارید، ممکن است احتمال ابتلا به پروستاتیت مزمن در شما بیشتر باشد.
هیپرپلازی خوش خیم پروستات
مردان جوان تر از ۴۰ سال به ندرت علائم BPH را دارند. معمولا علائم BPH با افزایش سن افزایش می یابد.
اگر سابقه خانوادگی BPH دارید، ممکن است بیشتر به BPH مبتلا شوید. سایر عواملی که موجب افزایش احتمال ابتلا به BPH می شوند شامل بیماری ها خاص و انتخاب سبک زندگی می باشد.
علائم و نشانه های مشکلات پروستات چیست؟
علائم وجود مشکل در پروستات ممکن است شامل مشکلات ادراری و کنترل مثانه باشد. کنترل مثانه می تواند موجب تاخیر در شروع یا توقف ادرار شود. این مشکلات می توانند باعث ایجاد علائم زیر شوند:
- زیاد نیاز به دستشویی رفتن دارید
- احساس فوری برای دفع ادرار دارید اما زمان ادرار کردن خروجی کمی را شاهد هستید.
- ادرارتان نشت می کند.
- جریان ادرارتان ضعیف است.
بسته به علت مشکلات پروستات ممکن است علائم دیگری نیز داشته باشید.
پروستاتیت
اگر پروستاتیت مزمن دارید، علائم شما ممکن است درد طولانی مدت در قسمت های زیر باشد:
- آلت تناسلی یا اسکروتوم (کیسه بیضه)
- منطقه بین اسکروتوم و مقعد
- شکم
- پایین کمر
اگر پروستاتیت باکتریایی دارید، علائم ممکن است به سرعت رخ دهد یا ممکن است به آرامی و به مدت طولانی وجود داشته باشد. در این حالت نمی توانید مثانه را کامل خالی کنید. ممکن است تب، لرز، یا درد بدن نیز داشته باشید.
هیپرپلازی خوش خیم پروستات
اگر BPH دارید، ممکن است نیاز به ادرار را در شب احساس کنید و این موضوع شما را از خواب بیدار کند. ادرار ممکن است رنگ یا بوی غیر معمول داشته باشد. ممکن است هنگام ادرار کردن یا پس از انزال نیز درد ایجاد شود.
آیا مشکلات پروستات باعث مشکلات دیگر نیز می شوند؟
بله، مشکلات پروستات ممکن است باعث مشکلات دیگری مانند موارد زیر شوند:
- مشکلات جنسی
- عفونت های دستگاه ادراری
- استرس به علت درد مزمن
- التهاب در مناطق نزدیک پروستات
- تشکیل سنگ در مثانه
- نارسایی کلیه
این موضوع که کدامیک از موارد زیر را داشته باشید ممکن است بستگی به نوع مشکل پروستات شما داشته باشد. عوارض همراه با مشکلات پروستات ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.
مشکلات پروستات چگونه تشخیص داده می شوند؟
پزشک بر اساس موارد زیر مشکلات پروستات را تشخیص می دهد:
- سابقه پزشکی و خانوادگی
- معاینه فیزیکی، از جمله معاینه پروستات با انگشت از طریق مقعد
- آزمایش ادرار، خون و دستگاه ادراری
- سونوگرافی
- بیوپسی پروستات
پزشکان مشکلات پروستات را چگونه درمان می کنند؟
درمان بستگی به نوع مشکل پروستات دارد.
پروستاتیت
درمان این مشکل بستگی به نوع پروستاتیت دارد.
پروستاتیت مزمن
اگر پروستاتیت مزمن دارید، پزشک درمان را با هدف تسکین درد، ناراحتی و التهاب طراحی می کند. در این شرایط یک نوع مسدود کننده آلفا را برای آرام کردن ماهیچه های پروستات و بخشی از مثانه تجویز می کند. تامسولوزین (Flomax) و سیلوودوزین (Rapaflo) دو مورد از مسدود کننده های آلفا هستند که معمولا برای این مشکل تجویز می شوند. حمام با آب گرم، ورزش های آرامش بخش و فیزیوتراپی نیز ممکن است کمک کند.
پروستاتیت باکتریایی
اگر پروستاتیت باکتریایی دارید، پزشک به احتمال زیاد از آنتی بیوتیک (داروهایی که باکتری ها را از بین می برند) برای درمان استفاده می کند. پروستاتیت باکتریایی به طور کلی پس از درمان با آنتی بیوتیک به سرعت بهبود پیدا می کند. به عنوان بخشی از درمان، ممکن است پزشک از شما بخواهد رژیم غذایی خود را تغییر دهید و مایعات بیشتری مصرف کنید.
هیپرپلازی خوش خیم پروستات
درمان هیپرپلازی خوش خیم پروستات شامل موارد زیر است:
- انتظار و مراقب
- تغییر در سبک زندگی
- مصرف دارو
- عمل جراحی
انتظار و مراقبت
اگر علائم زیاد ناراحت کننده نباشد، پزشک معمولا توصیه می کند که بدون استفاده از داروها یا عمل جراحی، فقط از بیماری مراقبت کرده و بر روی آن نظارت داشته باشید. با این حال، باید بررسی های منظم انجام دهید تا مطمئن شوید وضعیت شما بدتر نشده است. با مراقبت مداوم، می توانید تا حدود زیادی این درجه از بیماری را کنترل کنید.
تغییر در سبک زندگی
اگر علائم ملایم باشند و تنها کمی زندگی شما را دستخوش تغییر قرار دهند، پزشک ممکن است تغییراتی را در شیوه زندگی توصیه کند. با انجام این تغییرات علائم شما ممکن است بهتر شود:
- قبل از خواب مایعات کمتری مصرف کنید
- از مصرف نوشیدنی هایی که دارای کافئین یا الکل هستند، اجتناب کنید.
- از داروهایی که ممکن است مثانه شما را تحت تاثیر قرار دهند، مانند برخی از داروهای سرماخوردگی و آلرژی استفاده نکنید.
- زمانبندی داروهای مصرفی خود مانند دیورتیک ها یا همان قرص های آب که برای کاهش فشار خون بالا تجویز می شوند را تغییر دهید.
داروها
پزشک ممکن است داروهایی مانند فیناستراید (Proscar) و دوتاسترید (Avodart) را برای شما تجویز کند. این داروها می تواند رشد پروستات را متوقف کند یا در بعضی از مردان حجم پروستات را کاهش دهند. پزشک همچنین ممکن است یک نوع مسدود کننده آلفا مانند دکسازوزین (Cardura) یا تادالافیل (Cialis) را تجویز کند. این داروها عضلات پروستات و مثانه را شل می کنند.
عمل جراحی
اگر پروستات رشد کرده باشد و یا نشانه ها بدتر شده باشند، پزشک ممکن است عمل جراحی را برای کاهش حجم پروستات انجام دهد. اکثر جراحی ها از طریق پیشابراه انجام می شود. در این جراحی ها دکتر یک لوله نازک را به داخل مجرای ادرار وارد می کند تا به پروستات برسد. ضمن این که در طول عمل داروهایی را برای کمک به آرامش و متوقف کردن احساس درد به بیمار می دهند. اکثر مردان می توانند در همان روز عمل به خانه باز گردند.
در اغلب موارد، جراحی برای کاهش یا از بین بردن بافت پروستات، مشکلات دراز مدت ناشی از BPH را تسکین می دهد. در چند مورد ممکن است پروستات بعد از جراحی همچنان رشد کند و مشکلاتی را به وجود آورد. جراحی هیپرپلازی خوش خیم پروستات از سرطان جلوگیری نمی کند. این به این معنی است که بعد از عمل نیز باید پروستات بررسی شود تا مطمئن شوید که رشد نکرده است.
عوارض جانبی ناشی از درمان مشکلات پروستات چیست؟
عوارض جانبی درمان مشکلات پروستات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- داروهایی که برای پروستاتیت و BPH مصرف می کنید ممکن است موجب ناراحتی یا احساس ناخوشی شود. در صورتی که تصور می کنید دارو باعث تغییر حالت شما شده است، بلافاصله این موضوع را به پزشک اطلاع دهید.
- جراحی BPH ممکن است به طور موقت بر توانایی شما برای داشتن رابطه جنسی تاثیر بگذارد. اکثر مردان توانایی خود را برای داشتن رابطه جنسی در طی یک سال بعد از عمل جراحی به دست می آورند. مدت زمان دقیق ریکاوری، بستگی به نوع عمل جراحی و مدت زمانی که علائم قبل از جراحی وجود داشته است دارد.
- همچنین ممکن است مشکلاتی را در کنترل مثانه پس از درمانBPH تجربه کنید. در بیشتر موارد، این مشکلات پس از چند ماه از بین می روند.
- اگر پزشک پروستات را برداشته باشد، به احتمال زیاد مشکلات طولانی مدت در کنترل مثانه و داشتن رابطه جنسی دارید. پزشک می تواند بهترین گزینه های درمان را برای این مشکلات به شما توصیه کند.
چگونه می توانم از ایجاد مشکلات پروستات جلوگیری کنم؟
محققان هنوز راهی برای پیشگیری از مشکلات پروستات پیدا نکرده اند. شناخت علائم ایجاد شده بر روی دستگاه ادراری می تواند به درمان زود هنگام کمک کرده و اثرات جانبی مشکلات پروستات را به حداقل برساند.
آیا تغذیه در ایجاد مشکلات پروستات نقش دارد؟
محققان دریافته اند که رژیم غذایی و تغذیه نقش مهمی در ایجاد یا پیشگیری از مشکلات پروستات ایفا می کند.