تقریبا نیمی از همه مردان مبتلا به BPH علائمی را تجربه می کنند. این بیماری می تواند عوارض جدی، از جمله نارسایی کلیه ایجاد کند. هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) بیشتر از ۵۰ درصد مردان بالای ۶۰ سال و بیش از ۸۰ درصد از افراد بالای ۸۰ سال را تحت تاثیر قرار می دهد. در این مقاله مجله پیام سلامت به بسیاری از سوالات متداول مربوط به نارسایی کلیوی ناشی از بزرگ شدن پروستات پاسخ می دهیم.
BPH چیست؟
BPH به پروستات بزرگ شده اشاره دارد که توسط سرطان ایجاد نمی شود. پروستات یک غددگردویی بین مثانه و آلت تناسلی است. مجرای ادرار، لوله ای که ادرار را از مثانه به آلت تناسلی انتقال می دهد، از وسط پروستات عبور می کند. پروستات مسئول ایجاد یک مایع قلیایی است که از اسپرم پس از انزال محافظت می کند.
این غده در دوران بلوغ دو برابر می شود و در سراسر دوران بزرگسالی رشد می کند. اما میزان رشدش بسیار کمتر می شود. اگر پروستات بیش از اندازه بزرگ شود، می تواند به مجرای ادرار فشار وارد کند و در جریان ادرار تداخل به وجود آورد.
نارسایی کلیه چیست؟
نارسایی کلیه زمانی رخ می دهد که کلیه ها دیگر نمی توانند ضایعات را از جریان خون حذف کنند. BPH می تواند جریان ادرار را مختل کند، و این اختلال می توان به ایجاد نارسایی کلیوی کمک کند.
علل دیگر نارسایی کلیوی عبارتند از:
- دیابت
- بیماری های خود ایمنی
- عفونت ها
- عوارض جانبی برخی از داروها
- فشار خون بالا
- کمبود آب شدید
- ترومای کلیه
پنج مرحله نارسایی کلیه وجود دارد. فرد مبتلا به نارسایی کلیه پیشرفته نیازمند دیالیز یا پیوند کلیه است. دیالیز شامل روشی است که در آن به کمک دستگاه مصنوعی خون فیلتر می شود.
نارسایی کلیوی ناشی از بزرگ شدن پروستات
مجرای ادرار، که ادرار را از بدن خارج می کند، از کنار پروستات عبور می کند. هنگامی که پروستات به علت BPH بزرگ می شود، مجرای ادرار را فشرده کرده و جریان ادرار را با اختلال مواجه می کند. هنگامی که ادرار از بدن خارج نمی شود، نارسایی کلیه ایجاد می شود.
بزرگ شدن پروستات ممکن است باعث علائم زیر شود:
- مشکل در ادرار کردن
- کم شدن جریان ادرار
- ناتوانی در تخلیه کامل مثانه
- ناتوانی در دفع ادرار
سایر شرایطی که می توانند جریان ادرار را تحت تاثیر قرار دهند عبارتند از:
- سنگ کلیه
- لخته شدن خون
- سرطان پروستات
BPH به ندرت منجر به نارسایی کلیوی می شود. با این حال، موارد شدید BPH می تواند باعث عوارض دیگری مانند وارد آمدن آسیب به مثانه، عفونت و آسیب کلیوی شود. در صورت ابتلا به بزرگ شدن پروستات، ضروری است که علائم ادراری را به سرعت به پزشک گزارش دهید.
علائم و نشانه های BPH
افراد مبتلا به BPH تغییراتی را در عادات ادراری خود متوجه می شوند. آنها اغلب بیش از یک بار در طول شب از خواب برای ادرار کردن بیدار می شوند. سایر علائم BPH عبارتند از:
- ضرورت در ادرار کردن
- افزایش تعداد دفعات دفع ادرار
- احساس این که مثانه بعد از ادرار کردن کاملا خالی نشده
- ضعف در جریان ادرار
- تنش در هنگام ادرار کردن
- ناتوانی در ادرار کردن
- مشکل در شروع ادرار
- خروج قطره قطره ادرار
بعضی از علائم و نشانه های اضافی عبارتند از:
- خون در ادرار
- عفونت دستگاه ادراری
- ناتوانی برای ادرار کردن کامل
علائم BPH ممکن است در طول زمان بدتر شود، اما می توانند ثبات داشته و حتی بهبود پیدا کنند.
علائم و نشانه های نارسایی کلیوی ناشی از بزرگ شدن پروستات
هنگامی که BPH مسئول نارسایی کلیوی است، بیماران برخی از علائم ادراری که در بالا ذکر شده است را تجربه خواهند کرد.
آنها همچنین ممکن است برخی از نشانه های زیر را نیز تجربه کنند:
- درد قفسه سینه
- خستگی
- حالت تهوع
- تورم در مچ پا
- تنگی نفس
- کاهش تولید ادرار
در مراحل بعدی نارسایی کلیوی ناشی از بزرگ شدن پروستات علائم می توانند کشنده باشند. این علائم عبارتند از:
- گیجی
- تشنج
- کما
روش های درمان نارسایی کلیوی ناشی از بزرگ شدن پروستات
داروهای BPH می توانند عضلات را شل کرده یا از تولید هورمون هایی که سبب رشد پروستات می شوند جلوگیری کنند.
اگر داروها نتوانند این عارضه را درمان کنند، پزشک ممکن است برداشتن بخشی از پروستات را با عمل جراحی یا لیزر درمانی توصیه کند. البته همیشه درمان ضروری نیست، به ویژه هنگامی که علائم وجود ندارد و یا زمانی که علائم خفیف هستند.
علائم جزئی را می توان با تغییر در سبک زندگی، از جمله آموزش مثانه، ورزش و محدود کردن مصرف کافئین و الکل درمان کرد.
انتخاب درمان بستگی به سلامت فرد، علائم و اندازه پروستات دارد.
هنگامی که فرد نارسایی کلیه دارد، انجام دیگر درمان ها برای مدیریت عوارض مانند فشار خون بالا و احتباس مایعات ضروری است. یک فرد مبتلا به نارسایی کلیه پیشرفته نیاز به پیوند کلیه یا دیالیز دارد.