فیبرومیالژی اختلالی است که موجب درد مزمن می شود. این درد، درد گسترده ای است که در عضلات و مفاصل احساس شده و همراه با خستگی عمومی، بی خوابی و اختلال شناختی می باشد. طبق گفته متخصصان کالج آمریکایی روماتولوژی (ACR)، فیبرومیالژیا ۲ تا ۴ درصد جمعیت آمریکا را درگیر کرده و بیشتر زنان را تحت تاثیر قرار می دهد. این اختلال هیچ درمان واحد و مشخصی ندارد. در واقع درمان فیبرومیالژیا بر روی کاهش علائم اصلی آن تمرکز می کند. این درمان ها انحصاری و چند رشته ای هستند که شامل اقدامات غیر دارویی و درمان دارویی می شوند. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت بیشتر در مورد داروهای درمان فیبرومیالژیا با شما صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
علائم این بیماری
علائم فیبرومیالژی عبارتند از:
- درد گسترده. درد مرتبط با فیبرومیالژیا اغلب به عنوان یک درد مبهم دائمی توصیف می شود که حداقل سه ماه طول می کشد. درد باید در هر دو طرف بدن و بالا و پایین کمر رخ دهد.
- خستگی. افرادی که مبتلا به فیبرومیالژیا هستند اغلب خسته می شوند، حتی اگر به مدت زیادی خوابیدن باشند. خواب اغلب با درد همراه می شود و بسیاری از بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا دارای اختلالات خواب مانند سندرم پاهای بی قرار و آپنه خواب هستند.
مشکلات شناختی. در این علامت توانایی توجه و تمرکز روی وظایف ذهنی مختل می شود.
فیبرومیالژی اغلب با سایر بیماری های دردناک مانند موارد زیر نیز همراه است:
- سندرم روده تحریک پذیر
- میگرن و سایر انواع سردرد
- سیستیت بینابینی یا سندرم مثانه دردناک
- اختلالات مشترک تمپوروماندیبولار
علل ابتلا به این اختلال
پزشکان نمی دانند که فیبرومیالژیا به چه دلیل ایجاد می شود. اما به احتمال زیاد علل آن شامل عوامل مختلفی است که در ایجاد این بیماری با هم همکاری می کنند. این علل ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ژنتیک. از آنجا که فیبرومیالژیا ارثی است، ممکن است جهش های ژنتیکی خاصی وجود داشته باشد که شما را در معرض ابتلا به این اختلال قرار دهد.
- عفونت ها. به نظر می رسد بعضی از بیماری های عفونی باعث فیبرومیالژیا شده یا آن را تشدید می کنند.
- آسیب فیزیکی یا عاطفی. گاهی اوقات فیبرومیالژیا از یک آسیب جسمی مانند تصادف اتومبیل ناشی می شود. استرس روانی نیز ممکن است باعث ایجاد این وضعیت شود.
عوامل خطر
عوامل خطر ابتلا به فیبرومیالژیا عبارتند از:
- جنسیت. فیبرومیالژیا در زنان نسبت به مردان بیشتر رخ می دهد.
- سابقه خانوادگی. این بیماری بیشتر به صورت ارثی رخ می دهد.
- اختلالات دیگر. اگر استئوآرتریت، آرتریت روماتوئید یا لوپوس دارید، ممکن است به فیبرومیالژیا نیز مبتلا شوید.
داروهای درمان فیبرومیالژیا
داروهای زیادی وجود دارد که برای درمان این عارضه مورد تایید FDA قرار گرفته اند. اولین داروی تایید شده برای درمان فیبرومیالژیا، پرگابالین (Lyrica) است که با مسدود کردن فعالیت بیش از حد سلول های عصبی درگیر در انتقال درد، باعث بهبودی بیمار می شود. داروهای دولوکستین (Cymbalta) و میلن سایپران (Savella) نیز برخی از مواد شیمیایی در مغز را برای کمک به کنترل میزان درد تغییر می دهند. هیچ مقایسه بالینی مستقیمی بین دوز دولوکستین، میلن سایپران و پرگابالین انجام نشده است. بنابراین رویکرد درمان این است که بین این داروها، بر اساس اولویت بیمار، علایم خاص و تحمل بیمار یکی انتخاب شود.
پرگابالین
این دارو در ابتدا برای درمان صرع استفاده می شد. اما بعدها به اولین دارو تایید شده برای فیبرومیالژیا تبدیل شد. این یک مدولاتور کانال کلسیم است که در سلول های عصبی به پروتئین متصل می شود تا از آزاد سازی نوروترانسمیترهای مختلفی که حساسیت به درد را افزایش می دهند، جلوگیری کند.
دوز اولیه مصرف این دارو ۷۵ میلی گرم دو بار در روز است. این دوز می تواند تا ۱۵۰ تا ۲۲۵ میلی گرم دو بار در هفته و بعد از یک هفته تثبیت شود. اثرات جانبی پرگابالین عبارتند از:
- سرگیجه
- خواب آلودگی
- افزایش وزن
- خشکی دهان
با توجه به ایجاد خواب آلودگی، پرگابالین ممکن است گزینه خوبی برای بیمارانی باشد که علاوه بر درد مبتلا به اختلال خواب نیز هستند.
یک متاآنالیز شامل پنج کارآزمایی تصادفی نشان داد که بیماران مصرف کننده پرگابالین به طور معنی داری به درمان پاسخ دادند. این بیماران در مقایسه با مصرف کنندگان دارونما به میزان ۵۰ درصد یا بیشتر کاهش درد را شاهد بودند. ۲۲ درصد از بیماران مصرف کننده این دارو در برابر ۱۴ درصد از مصرف کنندگان دارنما به این درمان پاسخ دادند.
دولوکستین و میلن سایپران
هر دو دارو به عنوان بازدارنده های بازجذب سروتونین-نوراپی نفرین (SNRI) طبقه بندی می شوند. زیرا آنها با افزایش فعالیت سروتونین و نوراپی نفرین در مغز، کار خود را انجام می دهند. این دو ماده شیمیایی در سیستم طبیعی سرکوب کننده مغز دخالت دارند. در نتیجه مصرف دولوکستین و میلن سایپران می تواند درد را بهبود بخشد.
دولوکستین علاوه بر تایید FDA برای درمان فیبرومیالژیا، برای درمان اختلال افسردگی و اختلال اضطرابی عمومی نیز مورد تایید قرار گرفته است. بنابراین، این دارو ممکن است علاوه بر درمان بیماری به بهبود احساسات کلی در بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا نیز نقش داشته باشد.
دوز اولیه شروع مصرف این داروی درمان فیبرومیالژیا ۳۰ میلی گرم یک بار در روز است و بعد از یک هفته دوز آن به ۶۰ میلی گرم یک بار در روز رسیده و تثبیت می شود، بهتر است این دارو صبح ها استفاده شود. مطالعات نشان داده اند که دالوکستین به میزان قابل توجهی و حداقل ۵۰ درصد بیشتر نسبت به پلاسبو درد را کاهش می دهد. علاوه بر این، کیفیت زندگی را افزایش و خستگی ذهنی را کاهش می دهد. عوارض جانبی ناخواسته دولوکستین عبارتند از:
- خشکی دهان
- تهوع
- سردرد
- یبوست
میلن سایپران برای بیمارانی که نیازمند بهبود درد و خستگی عمومی هستند گزینه بهتری است. دوز اولیه توصیه شده توسط تولید کننده ۱۲٫۵ میلی گرم یک بار در روز است. این دوز ممکن است به ۵۰ میلی گرم دو بار در روز رسیده و تثبیت شود. حداکثر دوز مصرف نیز ۲۰۰ میلی گرم در روز است. در یک مطالعه دو سوکور تصادفی که میلن سایپران را با دارونما مقایسه می کرد متوجه شد، بیشتر بیماران در گروه درمان شده با این دارو بهبود قابل توجهی در میزان درد و عملکرد فیزیکی داشتند. (۳۰ درصد با بیشتر). میلن سایپران ممکن است باعث عوارض زیر شود:
- افزایش فشار خون یا ضربان قلب
- حالت تهوع
- تعریق شدید
- سردرد
سایر داروهای درمان فیبرومیالژیا
داروهای ضدافسردگی سه حلقه ای
آمی تریپتیلین (Elavil)، یک داروی ضد افسردگی سه حلقه ای است که برای درمان فیبرومیالژیا استفاده می شود. ویژگی های این دارو عبارتند از:
- این دارو موثر است.
- به طور گسترده در دسترس می باشد.
- ارزان تر از برخی از داروهای جدیدتر است.
داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای فعالیت سروتونین و نوراپی نفرین را افزایش می دهند. درمان معمولا با دورز ۱۰ میلی گرم در زمان خواب آغاز می شود و به آرامی به دوز ۲۵ تا ۵۰ میلی گرم در زمان خواب رسیده و تثبیت می شود. داروهای ضدافسردگی سه حلقه ای ضد کولینرژیک هستند. بنابراین ممکن است باعث خواب آلودگی شوند. عوارض جانبی متداول آن ها نیز عبارتند از:
- خشکی دهان
- یبوست
- افزایش وزن
دیگر داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای که ممکن است به عنوان داروهای درمان فیبرومیالژیا مورد استفاده قرار گیرند عبارتند از:
- دزیپرامین
- نورترپتیلین
- دوکسپین
سیکلوبنزاپرین
سیکلوبنزاپرین یک دارو عضلانی اسکلتی است. سیکلوبنزاپرین و آمی تریپتیلین دارای ساختار شیمیایی و مکانیسم عمل مشابه هستند. این دارو یک جایگزین برای آمی تریپتیلین جهت درمان بیماران مبتلا به علائم خفیف تا متوسط فیبرومیالژیا می باشد. تعداد کمی از بیماران که در مطالعات بالینی دوزهای پایین سیکلوبنزاپرین دریافت کرده بودند، در مقایسه با دارونما، بهبود قابل توجهی در درد، خستگی و افسردگی داشتند.
دوز اولیه ۱۰ میلی گرم در ساعت خواب است و این دوز ممکن است تا جایی که بیمار تحمل داشته باشد افزایش پیدا کند. عوارض جانبی رایج این دارو نیز عبارتند از:
- خشکی دهان
- سرگیجه
- خواب آلودگی
گاباپنتین
گاباپنتین (Neurontin) یک دارو ضد تشنج است که شبیه به پرگابالین است اما ارزان تر می باشد. نتایج مطالعات کوچک نشان می دهد که پرگابالین در درمان فیبرومیالژیا موثرتر از پلاسبو است. دوز توصیه شده ۱۲۰۰ تا ۱۴۰۰ میلی گرم در روز است. درمان باید از دوزهای پایین شروع شود. عوارض جانبی این دارو نیز عبارتند از:
- خواب آلودگی
- سرگیجه
- افزایش وزن
داروهای ضد درد
داروهای خارج از نسخه مانند تیلنول، موترین، و یا ناپروکسن برای درد فیبرومیالژیا موثر نیستند. ضمن این که نباید از مسکن های مخدری به عنوان داروهای درمان فیبرومیالژیا استفاده شود. زیرا این داروها ممکن است حساسیت بیشتری به درد ایجاد کند یا درد را در بسیاری از افراد مبتلا به فیبرومیالژیا ایجاد کند. اگر مصرف کوتاه مدت این داروها مورد نیاز است، ترامادول گزینه مناسبی است. این دارو ممکن است در کاهش شدت درد مرتبط با فیبرومیالژیا سودمند باشد. با این حال، قبل از این که از ترامادول به عنوان یکی از داروهای درمان فیبرومیالژیا استفاده شود باید از پتانسیل آن برای ایجاد اعتیاد مطلع باشید.
فیبرومیالژی یک اختلال مزمن دردناک است. اگر چه گزینه های مختلف دارویی برای آن وجود دارد، اما انتخاب نهایی دارو باید بر روی رفع علائم پرخطر، بیشتر تمرکز کند. بنابراین، بیمار باید به طور فعال در فرآیند تصمیم گیری درمانی دخالت داشته باشد.