یبوست یک علامت است، نه یک بیماری. این بدین معنی است که یبوست نشانه ای از چیز دیگری است؛ چیزی که موجب نامنظم شدن حرکات روده می شود. برای برخی افراد، یبوست نشانه ای از سندرم روده تحریک پذیر است. این بیماری نیاز به درمان پزشکی دارد. برای برخی دیگر یبوست علائم موقت است که می توان آن را با داروهای خانگی درمان کرد. در هر صورت، اکثر متخصصان معتقدند که اگر مجبور هستید برای دفع مدفوع فشار زیادی به بدن وارد کنید یا کمتر از ۳ بار در هفته دفع دارید، یعنی مبتلا به یبوست هستید. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت به علل یبوست اشاره خواهیم کرد.
مهمترین علل یبوست
رژیم غذایی
آنچه که می خورید تاثیر زیادی بر روی سلامت بدنتان دارد. به همین دلیل داشتن رژیم غذایی ضعیف و نامناسب احتمالا علت اصلی یبوست است. دو چیز اصلی که برای داشتن حرکات منظم روده نیاز می باشد مایعات و فیبر است. در واقع، بدن شما هر روز به ۲۵ تا ۳۰ گرم فیبر نیاز دارد. اما اکثر آمریکایی ها فقط روزانه بین ۱۲ تا ۱۵ گرم فیبر دریافت می کنند. منابع غنی از فیبر عبارتند از:
- غلات کامل
- میوه ها و سبزیجات
غذاهایی که سیستم های بدن را آلوده می کنند و باعث یبوست می شوند عبارتند از:
- قندهای تصفیه شده
- چربی های حیوانی
- محصولات لبنی
بدن شما همچنین روزانه به ۶۰ تا ۸۰ اونس مایعات به خصوص آب نیاز دارد.
ذهن
این علت ممکن است عجیب و غریب به نظر برسد. اما ذهن و فکرتان نیز ممکن است یکی از علل یبوست باشد. پزشکان این عارضه را “شبه یبوست” می نامند. اکثر مواردی که منجر به سوء استفاده از مسهل ها و تنقیه می شود به همین علت یبوست مربوط می شود. آمریکایی ها سالانه صدها میلیون دلار صرف خرید مسهل می کنند. اما، هنگامی که وابسته به مسهل شدید، به احتمال زیاد به راحتی نمی توانید آن را ترک کنید. حقیقت این است که اگر ۱ الی ۲ روز دفع نداشته باشید مشکلی ایجاد نمی شود. بنابراین برای ۲ روز عدم دفع، مسهل استفاده نکنید.
روال دفع
تغییرات در روال روزانه یکی از علل اصلی یبوست است. تغییر در غذاهایی که می خورید و کم تحرکی بیش از حد باعث ایجاد یبوست می شود. نشستن های طولانی مدت مانند نشستن در هواپیما و انجام سفرهای طولانی می تواند علت یبوست باشد. از دست دادن آب بدن بخشی مهمی از ایجاد این عارضه است. اینها همه دلایل این است که در طول سفر اغلب حملات یبوست را تجربه می کنید. اگر از آن دست افرادی هستید که بیرون از خانه نمی توانید اجابت مزاج کنید، نیز ممکن است مشکل یبوست را تجربه کنید.
نادیده گرفتن نیاز به دفع مدفوع
نادیده گرفتن میل به اجابت مزاج علت مهم و بزرگی برای ایجاد یبوست است. این علت به ویژه در کودکان صادق است. بنابراین یکی از بهترین راهکارهای برای جلوگیری از یبوست در کودکان این است که هر زمان کودک نیاز به دفع داشت همان لحظه او را به دستشویی ببرید. البته نیاز هر کس به دفع مدفوع متفاوت است. اما عموما نیاز به دفع نباید کمتر از ۳ بار در هفته باشد.
بارداری
حدود نیمی از زنان باردار مبتلا به یبوست هستند. این عارضه زمانی ایجاد می شود که کودک در حال رشد به دستگاه گوارش مادر فشار وارد می کند. تغییرات هورمونی که در بارداری ایجاد می شود و مصرف مکمل های آهن نیز به ایجاد یبوست کمک می کند. بهترین راه این است که مقدار زیادی فیبر و مایعات مصرف کنید و هر روز فعالیت بدنی داشته باشید. در این حالت از مصرف ملین ها اجتناب کنید. زیرا این مواد می توانند انقباضات رحمی را تحریک کنند. در عوض سعی کنید مصرف مکمل فیبر را امتحان کنید، اما قبل از مصرف مکمل، با پزشک خود مشورت کنید.
سن
بزرگسالان سالخورده در حدود پنج برابر بیشتر از میانسالان از ایجاد این مشکل رنج می برند. دلایل بسیاری برای ایجاد یبوست در پیری وجود دارد. اما کاهش سطح فعالیت بدنی مهمترین علت ایجاد این عاضه است. این دلیل به خصوص برای کسانی که به مدت طولانی در بستر بیماری هستند صدق می کند.
بعضی از افراد مسن اشتهای کمی دارند. این نیز از علل یبوست محسوب می شود. برخی از افراد مسن نیز میل زیادی به مصرف غذاهای پردازش شده دارند. همان طور که گفتیم این غذاها نیز می توانند یبوست ایجاد کنند. به طور متوسط سالمندان، داروهای تجویزی بیشتری را دریافت می کنند. بسیاری از این داروها می توانند باعث یبوست شوند. اگر یبوست بعد از مصرف دارو بهبهود پیدا نکرد و مشکل ساز شد حتما از پزشک بخواهید که داروها را تغییر دهد. از طرفی برخی از سالمندان به دلیل ترس از نیاز به دفع ادرار در شب، از مصرف مایعات اجتناب می کنند. برای جلوگیری از یبوست، افراد مسن نیاز با مصرف مایعات بیشتر دارند. در کنار مصرف مایعات باید مصرف فیبر و فعالیت بدنی خود را نیز افزایش دهند.
سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
IBS یک بیماری شایع است. به طوری که ۱۵٪ از آمریکایی ها به آن مبتلا هستند. درد شکم و اسهال یکی از علائم این بیماری است. اما یبوست نیز می تواند یکی از علائم اصلی IBS باشد. اگر این علائم را حداقل سه بار در ماه و حداقل به مدت ۳ ماه دارید، ممکن است به سندرم روده تحریک پذیر مبتلا باشید. اگر پزشک تشخیص داد که IBS دارید، باید مدام تحت نظر او باشید و روش هایی که می تواند به شما در غلبه بر بیماری کمک کند را یاد بگیرید. در این حالت باید برخی از غذاها را مصرف کنید و تغییراتی را در سبک زندگی خود ایجاد کنید.
داروها
اگر اغلب دچار این مشکل هستید، تمام داروهایی که به صورت منظم مصرف می کنید را با پزشک چک کنید. برخی از داروهای خارج از نسخه، برخی از داروهای تجویزی و برخی از مکمل ها از علل شایع یبوست محسوب می شوند. به عنوان مثال، آنتی اسیدها می توانند باعث ایجاد این عارضه شوند. مکمل آهن نیز چنین شرایطی را دارد. داروهای تجویزی که به طور معمول باعث این مشکل می شوند عبارتند از:
- داروهای خاصی که برای درد تجویز می شوند
- داروهای درمان افسردگی
- داروهای درمان بیماری پارکینسون
- داروهای درمان بیماری های قلبی
- داروهای فشار خون بالا
دلایل فیزیکی جدی
اگر کمتر از سه بار در هفته و به طور مکرر یبوست دارید، ممکن است علت آن مشکل جدی فیزیکی باشد. یبوست می تواند یک نشانه هشدار دهنده از یک مشکل جدی در بدن باشد. این مشکلات فیزیکی شامل بیماری های عصبی مانند بیماری پارکینسون یا مولتیپل اسکلروز می شود. رشد تومور یا سایر بیماری هایی که کولون را تحت تاثیر قرار می دهند نیز می توانند از علل یبوست باشند. بنابراین پیشنهاد می کنیم که برای یبوست های طولانی حتما به پزشک مراجعه کنید.