اگر به دنبال کاهش وزن یا جلوگیری از ایجاد سنگ کلیه هستید، باید چندین بار در هفته از دیورتیک های طبیعی در رژیم غذایی خود استفاده کنید. این غذاهای سالم دارای لیست طولانی از منافع، از جمله کاهش نفخ هستند و می توانند بسیاری از نشانه های ناراحت کننده در دستگاه گوارش را بهبود دهند.
بنابراین، دیورتیک های طبیعی چه هستند، چه کار می کنند و چرا باید آن ها را هر روز مصرف کنیم؟ برای یافتن پاسخ این سوالات با ما تا انتهای این مطلب مجله پیام سلامت همراه شوید.
دیورتیک چیست؟
دیورتیک ها یک دسته از داروهایی هستند که مقدار ادرار را افزایش می دهند. گاهی به عنوان قرص های آب نیز شناخته می شوند. این داروها برای حذف آب اضافی از بدن و درمان بیماری هایی همچون نارسایی قلبی، بیماری کبد و فشار خون بالا استفاده می شوند.
اگر چه استفاده از آن ها اغلب در درمان بسیاری از مشکلات بهداشتی مختلف ضروری است، اما دیورتیک ها می توانند با عوارض جانبی زیر همراه باشند:
- قند خون بالا
- سردرد
- سرگیجه
این موضوع باعث می شود بسیاری از افراد به دیورتیک های طبیعی به عنوان یک روش درمانی جایگزین روی بیاورند.
دیورتیک طبیعی چیست؟
این مواد گیاهان قوی، مکمل ها و غذاهایی هستند که می توانند اثرات دیورتیک ها را به منظور افزایش حجم ادرار و حذف مایعات اضافی از بدن تقلید کنند. این مواد علاوه بر جلوگیری از تجمع مایع، مزایای دیگری نیز برای بدن دارند و طیف وسیعی از ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان ها را برای بهینه سازی سایر جنبه های سلامتی وارد بدن می کنند.
تعویض دیورتیک های خارج از نسخه (OTC) با برخی از گزینه های طبیعی می تواند تاثیر مهمی بر سلامت شما داشته باشد. بیایید به برخی از غذاهای گیاهی، گیاهان دارویی و مکمل غذایی ادرار آور نگاهی انداخته و از چگونگی اضافه کردن آنها به رژیم غذایی و مزایای آن ها اطلاع کسب کنیم.
دیورتیک های طبیعی
گیاهان و مکمل های طبیعی دیورتیک عبارتند از:
- چای سبز
- چای سیاه
- جعفری
- قاصدک
- هیبیسوس
- توت فرنگی
- دم اسب
- سرو کوهی
غذاهای طبیعی دیورتیک نیز عبارتند از:
- کرفس
- لیمو
- فلفل دلمه ای
- سیر
- پیاز
- هندوانه
- خیار
- انگور
- زنجبیل
- توت ها
- مارچوبه
خواص دیورتیک های طبیعی برای بدن
کاهش فشار خون
فشار خون بالا بیماری است که موجب حرکت خون با فشار زیاد در رگ ها و وارد آمدن نیروی بیش از حد به دیواره شریان ها می شود. این حالت فشار بیشتری بر روی عضله قلب ایجاد می کند و به مرور زمان موجب تضعیف این عضله می شود. دیورتیک ها یکی از اولین درمان هایی هستند که برای فشار خون بالا استفاده می شوند و می توانند سدیم اضافی را از طریق ادرار برای کاهش فشار خون، دفع کنند.
استفاده از دیورتیک های طبیعی برای درمان فشار خون بالا نیز می تواند یک گزینه درمانی موثر باشد. در واقع، چندین نمونه از دیورتیک های طبیعی که در بالا معرفی کردیم با کاهش سطح فشار خون ارتباط دارند. برای مثال، یک تحلیل گسترده بر روی ۱۳ مطالعه نشان داد که چای سبز می تواند هم فشار خون سیستولیک و هم فشار خون دیاستولیک را کاهش دهد. بررسی دیگری نشان داد که برخی از گیاهان دارویی مانند زنجبیل دارای خواص قوی کاهنده فشار خون هستند.
کاهش نفخ
احتباس مایعات در بدن که به عنوان ادم نیز شناخته می شود، یک بیماری شایع است که با جمع شدن مایعات در بافت ها به وجود می آید و منجر به نشانه هایی از جمله تورم و نفخ می شود. مصرف غذای طبیعی دیورتیک، یک راه آسان و موثر برای از دست دادن وزن آب در بدن و جلوگیری از نفخ است.
برای مثال، هندوانه، به دلیل آب زیادی که در خود جای می هد، به عنوان یک دیورتیک عالی و طبیعی عمل کرده و برای درمان ورم مفید است. مصرف مقدار زیادی از دیورتیک های طبیعی مانند میوه ها و سبزیجات می تواند آب اضافی بدن را از بین ببرد و مانع از تجمع مایعات در بدن شود.
بهبود فیلتراسیون
کلیه ها نقش مهمی در سلامتی بدن ایفا می کنند. آنها مسئول فیلتر کردن خون و دفع سموم و مواد زائد از طریق ادرار هستند. به این ترتیب بدن سالم می ماند. دیورتیک های طبیعی می توانند به ترویج تصفیه مناسب، برای بهینه سازی عملکرد کلیه ها و به حداکثر رساندن سلامت کلی کمک کنند.
برای افراد مبتلا به اختلال در عملکرد کلیه، استفاده از این درمان می تواند مفید باشد. هنگامی که کلیه ها به درستی کار نمی کنند، مواد معدنی خاص مانند پتاسیم و منیزیم می توانند در خون جمع شوند و مشکلاتی در بدن به وجود آورند. برای مثال، افزایش سطح پتاسیم می تواند باعث علائم زیر شود:
- ضعف
- درد قفسه سینه
- نامنظم شدن ضربان قلب
تجمع بیش از حد مایعات می تواند در عملکرد کلیه اختلال ایجاد کند و منجر به تورم و افزایش وزن آب بدن شود. دیورتیک معمولا برای دفع آب، جلوگیری از عدم تعادل الکترولیتی و افزایش عملکرد کلیه استفاده می شود.
جلوگیری از سنگ کلیه
اگر تا به حال سنگ کلیه داشته اید، به احتمال زیاد خیلی با آن آشنا هستید و از درد آن خبر دارید. سنگ های کلیه سنگ های معدنی سنگینی هستند که در کلیه ها تشکیل می شوند و علائم زیر را به وجود می آورند:
- درد
- تهوع
- استفراغ
- خون در ادرار
افزایش میزان مصرف مایعات برای جلوگیری از سنگ کلیه اغلب توصیه می شود. به طور مشابه، دیورتیک ها نیز گاهی برای جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه استفاده می شوند.
برخی از غذاهای طبیعی ادرار آور نیز می توانند وظیفه دوگانه ای را برای جلوگیری از نشانه های سنگ کلیه انجام دهند. به عنوان مثال لیمو می تواند در ترویج هیدراتاسیون و همچنین ارائه اسید سیتریک، که باعث افزایش حجم ادرار و جلوگیری از تشکیل سنگ در کلیه می شود، نقش داشته باشد. یک مطالعه انجام شده توسط محققان مرکز پزشکی دانشگاه دوک نشان داد که درمان بیماران مبتلا به سنگ کلیه با لیمو به مدت چهار سال، سنگ تشکیل شده در کلیه را در هر سال تا ۰٫۱۳ کاهش می دهد.
درمان آسیت
آسیب همانند ادم، به تجمع مایعات در حفره صفاقی اشاره دارد. صفاق لایه ای از بافت هایی است که شکم را دربر می گیرد و به محافظت از اندام های داخلی بدن کمک می کند. این بیماری معمولا توسط بیماری کبد یا سیروز ایجاد می شود. دیورتیک ها با استفاده از دفع آب اضافی و از بین بردن مایع اضافی در شکم، معمولا برای کمک به درمان این بیماری استفاده می شوند.
استفاده سنتی از مواد غذایی و گیاهان ادرار آور نیز همین تاثیر را در بدن دارد. به علاوه، بسیاری از این گیاهان خواصی برای کبد دارند و باعث افزایش سلامتی کبد می شوند. به عنوان مثال، قاصدک، برگ زالزالک و مارچوبه، همگی در تحقیقات اثبات کرده اند که خطر آسیب کبدی را در مدل های حیوانی کاهش می دهند.
کاهش علائم PCOS
سندرم تخمدان پلی کیستیک یا PCOS یک مشکل جنسی زنانه است و زمانی رخ می دهد که تولید هورمون های مردانه در بدن زنان بالا می رود. این اختلال منجر به علائم زیر می شود:
- نامنظم شدن دوره های قاعدگی
- افزایش وزن
- افسردگی
- آکنه
قرص های دیورتیک اغلب به عنوان یک درمان متعارف برای PCOS استفاده می شوند. این قرص ها با حذف آب اضافی و هورمون های آندروژن از بدن موجب کاهش علائم می شوند.
علاوه بر ترویج هیدراتاسیون مناسب و افزایش توانایی بدن برای رهایی از هورمون ها و مایعات اضافی، برخی از دیورتیک های طبیعی دارای اثرات ضد آندروژن نیز می باشند. مثلا چای سبز غنی از epigallocatechin است، که یک کاتچین بوده و می تواند در تبدیل هورمون های جنسی خاص، برای کاهش خطر ابتلا به علائم PCOS، نقش داشته باشد.
نحوه استفاده از دیورتیک های طبیعی
یکی از ساده ترین راه های استفاده از دیورتیک های طبیعی استفاده از میوه ها و سبزیجات طبیعی دیورتیک در رژیم غذایی است. سعی کنید روز خود را با یک آبمیوه ترکیبی سبز شروع کنید. مصرف سالاد میوه و جایگزین سیب زمینی سرخ شده با سیب زمینی آب پز نیز می تواند به کاهش نفخ کمک کند.
مکمل های طبیعی و دیورتیک نیز، یک راه سریع و آسان برای دفع آب اضافی و از بین بردن علائم منفی همراه با مصرف بعضی از داروهای ادرار آور خارج از نسخه (OTC) هستند. برای پیدا کردن مکمل هایی مانند مکمل توت، زالزالک و هیبیزک در قالب کپسول می توانید به داروخانه ها مراجعه کنید. قبل از مصرف این قرص ها برای جلوگیری از عوارض جانبی حتما دستور العمل درج شده روی بسته بندی آن ها را با دقت مطالعه کنید.
به علاوه، مصرف چای در طول روز نیز می تواند باعث افزایش حجم ادرار و حذف مایع اضافی شود. چای های دیورتیک نه تنها باعث حذف آب اضافه از بدن می شوند بلکه به عنوان یک آنتی اکسیدان از ایجاد بیماری مزمن و آسیب سلولی نیز جلوگیری می کنند. می توانید با برخی از گیاهانی که در بالا ذکر شد، چای تهیه کرده و هر روز آن را مصرف کنید.
عوارض جانبی احتمالی
به طور کلی، دیورتیک های طبیعی می تواند یک جایگزین مناسب برای داروهای دیورتیک باشند و یک راه موثر برای جلوگیری از عوارض قرص های آب می باشند. برخی از شایع ترین عوارض جانبی دیورتیک ها عبارتند از:
- گرفتگی عضلانی
- افزایش قند خون
- اسهال
- سردرد
- کاهش سطح سدیم
- افزایش سطح پتاسیم در خون
اکثر افراد می توانند با حداقل عوارض جانبی از غذاهای طبیعی دیورتیک لذت ببرند. اگر تجربه عوارض جانبی منفی یا علائم آلرژی مانند موارد زیر را داشتید مصرف خود را متوقف کرده و در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید:
- تورم
- بثورات پوستی
- خارش
- کهیر
از طرف دیگر، گیاهان دارویی و مکمل های دیورتیک نیز باید در جهت کاهش اثرات جانبی ناخواسته، با احتیاط و تحت نظر پزشک استفاده شوند. در صورتی که دچار مشکلاتی مانند بیماری دیابت، بیماری کلیوی یا مشکلات کبدی هستید، به دوز توصیه شده روی بسته بندی توجه کنید و قبل از شروع این قرص ها با پزشک خود مشورت کنید.
علاوه بر این، در حالی که این دیورتیک های طبیعی می توانند به کاهش مایع اضافی در بدن کمک کنند، ممکن است جایگزین مناسبی برای داروهای تجویز شده توسط پزشک نباشند. بنابراین در صورت مشاهده عوارض پس از مصرف ان ها حتما به پزشک مراجعه کنید.