سرطان پروستات یک بیماری مردانه است و دومین سرطان مردانه در ایالات متحده بعد از سرطان پوست است. انجمن سرطان آمریکا تخمین می زند که حدود ۱۶۱،۳۶۰ مورد جدید از سرطان پروستات وجود دارد و در سال ۲۰۱۷ حدود ۲۶،۷۳۰ مرد از سرطان پروستات در ایالات متحده جان خود را از دست می دهند. همانند سرطان های دیگر در بدن، برخی از سرطان های پروستات می توانند رشد و گسترش سریع داشته باشند، در حالی که اکثر آنها به آرامی رشد می کنند. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت ما را همراهی کنید تا از مراحل سرطان پروستات و چشم انداز و آینده بیماران مبتلا به آن اطلاعات مفیدی را کسب کنید.
مطالب این مقاله عبارتند از:
- مراحل سرطان پروستات
- درمان این بیماری
- چشم انداز
مراحل سرطان پروستات
پزشکان و افرادی که مبتلا به سرطان هستند، مراحل سرطان پروستات را به مراحل ۱، ۲، ۳، یا ۴ طبقه بندی می کنند. این مراحل فقط بخشی از یک سیستم بسیار پیچیده است که برای طبقه بندی سرطان، بر اساس میزان گسترش بیماری استفاده می شود.
هنگامی که صحبت از مراحل سرطان پروستات است، استاندارد کمیته بین المللی مشترک سرطان (AJCC) از سیستمی به نام TNM استفاده می کند. در اینجا، مراحل سرطان پروستات به صورت T1 تا T4 تعریف می شود.
حرف T از TNM مربوط به رشد و محل تومور اصلی است:
T1
این تومورها یا در طی یک فرآیند به نام TURP که برای درمان رشد غیر طبیعی پروستات استفاده می شود، و یا در طول نمونه برداری با سوزن پیدا می شوند. بیوپسی سوزنی یک آزمایش است که برای بررسی افزایش آنتی ژن خاص پروستات (PSA) مورد استفاده قرار می گیرد.
سه نوع مختلف از تومور T1 وجود دارد که براساس نحوه تشخیص سرطان طبقه بندی می شوند:
- T1a: در طی TURP تشخیص داده می شود. در این مرحله؛ سرطان کمتر از ۵ درصد از بافت خارج شده است.
- T1b: در طی TURP تشخیص داده می شود. در این مرحله؛ سرطان بیش از ۵ درصد از بافت خارج شده است
- T1c: در پی بیوپسی با سوزن کشف می شود.
T2
این تومورها بزرگتر از تومورهای T1 هستند و با توجه به اندازه و مکان آنها به سه نوع تقسیم می شوند:
- T2a: در این مرحله تومور در نیم یا کمتر از یک طرف پروستات وجود دارد.
- T2b: در این مرحله تومور در بیش از نیمی از یک طرف پروستات وجود دارد.
- T2c: در این مرحله تومور در هر دو طرف پروستات وجود دارد.
T3
در این مرحله، تومورها در خارج از پروستات نیز رشد کرده اند.
T4
تومورهای موجود در این مرحله به بافت های خارج از پروستات نیز رشد می کنند.
کلمه N در TNM نشان می دهد که آیا سرطان به غدد لنفاوی گسترش یافته است یا خیر. در حالی که M در این اصطلاح نشان می دهد که آیا تومور در سایر نقاط بدن گسترش یافته است یا خیر. این سیستم بر دو عامل مهم دیگر نیز متکی است. این دو عاملی یکی میزان PSA در خون در زمان تشخیص است و دیگری نمره گلیسون می باشد.
PSA پروتئینی است که در زمان وجود مشکل در پروستات به میزان زیاد در جربان خود وجود دارد. نمره گلیسون نیز نشان می دهد که چگونه سلول های سرطانی ظاهر می شوند و احتمال اینکه تومور گسترش یابد چقدر است؟
هر دو عامل از طریق بیوپسی یا جراحی تعیین می شوند.
مرحله ۱
تومور ایجاد شده در مرحله ۱ سرطان پروستات کوچک است و به آرامی رشد می کند. این تومورها هنوز در پروستات هستند و بعید به نظر می رسد که با معاینه ساده تشخیص داده شوند. در این مرحله هم نمره گلیسون و هم سطح PSA کم است. این تومورها ممکن است علائم و مشکلات دیگری ایجاد نکنند.
مرحله ۲
سرطان های مرحله ۲ نیز در داخل پروستات هستند. اما معمولا توسط پزشک احساس می شوند. زیرا آنها از تومورهای مرحله ۱ بزرگتر هستند. نمره گلیسون یا سطح PSA در این تومورها بیشتر است یا هر دو نسبت به سرطان های مرحله ۱ بالاتر هستند.
دو نوع سرطان پروستات مرحله ۲ وجود دارد که با توجه به اندازه و محل تومور مشخص می شود. این دو نوع عبارتند از:
- ۲a
- ۲b
سرطان پروستات که به عنوان ۲a تعریف می شود می تواند تومورهای T1 با نمرات بالا PSA یا گلیسون یا T2a یا T2b با نمرات پایین PSA یا گلیسون باشد.
سرطان پروستات که به عنوان ۲b شناسایی می شود، تومورهای T2c یا تومورهای T2a یا T2b با نمرات بسیار بالا PSA یا گلیسون خواهند بود.
مرحله ۳
سرطان های مرحله ۳ به سرعت در خارج از پروستات رشد می کنند. آنها ممکن است به کیسه بیضه نیز رسیده باشند، اما مثانه یا مقعد را درگیر نمی کنند. کیسه بیضه حاوی غده هایی است که یک مایع را ایجاد می کنند که منجر به تشکیل اسپرم می شود.
سرطان هایی که به این مرحله توسعه یافته اند بیشتر احتمال دارد پس از درمان دوباره عود کنند.
مرحله ۴
سرطان های مرحله چهارم جدی ترین نوع از مراحل سرطان پروستات هستند. زیرا بیشتر به سایر مناطق گسترش می یابند. این گسترش احتمالا شامل ارگان های مجاور مانند مثانه، رکتوم یا غدد لنفاوی مجاور است. آنها ممکن است حتی به اندام های دور، مانند استخوان نیز گسترش یابند.
در حالی که مراحل قبلی درمان پذیر هستند اما درصد کمتر از سرطان های موجود در این مرحله درمان می شوند. هدف از درمان این نوع سرطان کنترل کردن علائم و بهبهود بخشیدن به کیفیت زندگی است.
درمان
مانند سایر بیماری های جدی، درمان سرطان همیشه باید با بحث و بررسی زیادی انجام شود و پزشک باید قبل از انتخاب نهایی همه گزینه های درمان را ارزیابی کند.
بسته به نوع سرطان پروستات، بیمار ممکن است تصمیم بگیرد که در ابتدا درمانی نداشته باشد. اگر سرطان پروستات در مراحل اولیه باشد، نکات زیادی وجود دارد که قبل از شروع درمان باید به آن فکر کرد. این ملاحظات عبارتند از:
- سلامت عمومی بیمار
- سن بیمار
- آیا احتمال دارد که سرطان مشکل ساز شود؟
حتی هنگامی که بیماری در مراحل پیشرفته سرطان پروستات تشخیص داده می شود، هنوز هم باید مواردی از جمله اثرات جانبی احتمالی درمان های مختلف را در نظر گرفت. عوارض جانبی می تواند شامل اختلال عملکرد نعوظ و از دست رفتن کنترل مثانه باشد، هرچند این دو مورد نیز قابل درمان هستند.
روش های درمان سرطان پروستات می تواند شامل موارد زیر باشند:
- منتظر بودن و معاینه مکرر
- جراحی، مانند جراحی برداشتن غده پروستات
- پرتودرمانی برای کشتن سلول های سرطانی
- کریوتراپی، درمانی است که سلول های سرطانی را با دمای پایین منجمد می کند.
- هورمون درمانی برای کاهش اثر هورمون های مردانه در بدن بر روی سلول های سرطانی
- شیمی درمانی، که شامل استفاده از داروهای ضد سرطان است
- واکسن درمانی، که در آن سیستم ایمنی برای حمله به سلول های سرطانی هدایت می شوند.
چشم انداز بیماری
خبر خوب این است که بسیاری از مردان مبتلا به سرطان پروستات، به خصوص اگر بیماریشان در مراحل اولیه تشخیص داده شود، عمر طبیعی دارند.
از هر ۷ مرد حدود ۱ نفر به سرطان پروستات مبتلا است. اما خوشبختانه بسیاری از این مردان عمر طبیعی داشته و زنده می مانند. در واقع، از هر ۳۹ مرد که سرطان پروستات دارد، فقط یکی از آن ها در اثر این بیماری جان خود را از دست می دهد. بیش از ۲٫۹ میلیون مرد در ایالات متحده وجود دارد که هنوز پس از تشخیص سرطان پروستات زنده هستند.
به گفته انجمن سرطان آمریکا، شانس زنده ماندن در مردان مبتلا به سرطان پروستات به صورت زیر است:
- شانس زنده ماندن نسبی ۵ ساله تقریبا ۱۰۰ درصد است.
- شانس زنده ماندن نسبی ۱۰ ساله ۹۸ درصد است.
- شانس زنده ماندن نسبی ۱۵ ساله ۹۵ درصد است.
مرور کلی بر سرطان پروستات
به طور کلی سرطان شامل سلول هایی است که رشد آن ها خارج از کنترل می شود. این سلول های سرطانی می توانند تقریبا در هر جایی از بدن ایجاد شوند و می توانند متاستاز شده یا گسترش پیدا کنند.
در سرطان پروستات، سلول های غدد پروستات که تنها در مردان وجود دارد از کنترل خارج می شوند.
پروستات بخشی از سیستم تولید مثل است که درست زیر مثانه قرار دارد. این عضو در زمان انزال نقش مهمی ایفا می کند. زیرا ترشح یک مایع شیری به داخل مجرای خروجی به عهده اوست.
انواع مختلفی از سرطان پروستات وجود دارد اما شایعترین آنها به عنوان آدنوکارسینوم شناخته می شود. این نوع سرطان در سلول هایی ایجاد می شود که مایع پروستات را پیش از ورود به مایع منی تولید می کنند.
انواع دیگر سرطان پروستات عبارتند از:
- کارسینوم سلول های کوچک
- کارسینوم سلول گذار
- تومورهای نورونی آندروژنیک
- سارکوم
اما این موارد نادر هستند.