هنگامی که از گلو درد، عفونت گوش، عفونت مجاری ادراری یا سایر عفونت های باکتریایی رایج رنج می برید، شایع ترین داروی تجویز شده توسط پزشکان برای شما آنتی بیوتیک است. آنتی بیوتیک ها داروهایی هستند که برای درمان عفونت های باکتریایی استفاده می شوند.
انواع مختلفی از آنتی بیوتیک ها وجود دارد که در برابر انواع مختلف باکتری ها و برخی از انواع انگل ها کارآمد هستند. هنگامی که به درستی از این داروها استفاده شود، رشد باکتری ها را کنترل می کند. این ویژگی کمک می کند تا سیستم ایمنی بدن با عفونت مبارزه کند. اما آنتی بیوتیک ها اغلب دارای عوارض جانبی هستند که سبب ایجاد سایر مشکلات موقت می شوند.
در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت به چند روش برای کاهش عوارض جانبی آنتی بیوتیک ها بر روی بدن اشاره می کنیم.
برخی از عوارض جانبی رایج ناشی از مصرف آنتی بیوتیک ها عبارتند از:
- اسهال
- تهوع
- استفراغ
- عفونت واژینال
- واکنش های آلرژیک
- مشکلات گوش داخلی
در عین حال، مصرف بیش از حد و یا سوء استفاده از آنتی بیوتیک ها می تواند:
- این داروها را بی اثر کند.
- سیستم ایمنی را تضعیف کند.
- خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.
- اثر قرص های جلوگیری از بارداری را کاهش دهد.
اگر واکنش جانبی خفیف را بعد از یک دوره مصرف آنتی بیوتیک تجربه می کنید، جای نگرانی وجود ندارد. شما به راحتی می توانید این موضوع را به طور طبیعی درمان کنید. اما برای عوارض جانبی شدید، بلافاصله با پزشک مشورت کنید.
ماست پروبیوتیک
هنگام مصرف آنتی بیوتیک ها، توصیه می شود که ماست حاوی “باکتری خوب” مصرف کنید.
خوردن ماست حاوی باکتری های زنده (روی برچسب این محصولات معمولا کلمه ماست پروبیوتیک نوشته می شود) کمک می کند تا بدن از اسهال، که یکی از عوارض جانبی ناشی از آنتی بیوتیک ها است خلاص شود. این باکتری های زنده، باکتری های مفیدی هستند که یک لایه حفاظتی در روده ها ایجاد می کنند و به تولید اسید لاکتیک کمک می کنند تا سموم باکتریایی را از بدن خارج کنند.
یک تحقیق که در سال ۲۰۱۱ در Therapeutic Advances in Gastroenterology منتشر شده است، گزارش می دهد که پروبیوتیک ها برای جلوگیری از اسهال مرتبط با آنتی بیوتیک مفید هستند.
مطالعه دیگری که در سال ۲۰۱۵ در BMJ Open منتشر شده نشان می دهد که ماست پروبیوتیک یک روش موثر برای کاهش بروز اختلالات گوارشی مرتبط با مصرف آنتی بیوتیک در کودکان است.
هنگام مصرف آنتی بیوتیک ها، می توانید ماست بخورید. سعی کنید در روز چند وعده از این خوراکی استفاده کنید.
مواد غذایی تخمیر شده یا مصرف مکمل پروبیوتیک
به غیر از ماست، غذاهای دیگری نیز وجود دارد که به طور طبیعی دارای مقدار زیادی از پروبیوتیک ها هستند. بنابراین، علاوه بر ماست، می توانید برای کاهش عوارض جانبی آنتی بیوتیک ها از مواد غذایی زیر نیز استفاده کنید:
- کامبوچا
- کفیر
- کلم ترش
- ترشی
- ترشی لبو
- ترشی شلغم
- ترشی هویج
- کیمچی
همچنین، پس از مشاوره با پزشک می توانید مکمل های پروبیوتیک را نیز انتخاب کنید.
مثل ماست پروبیوتیک، مکمل های پروبیوتیک یا غذاهای تخمیر شده نیز می توانند به جلوگیری از مشکلات دستگاه گوارش ناشی از استفاده از آنتی بیوتیک کمک کنند. مصرف این مواد باید به مدت طولانی پس از پایان دوره مصرف آنتی بیوتیک ها ادامه داشته باشد.
سیر
سیر یک آنتی بیوتیک طبیعی است که میکروب های مضر را بدون عوارض جانبی که ناشی از مصرف آنتی بیوتیک ها هستند از بین می برد. این ماده غذایی شامل یک ترکیب مهم شناخته شده به نام آلیسین است که از کلیه ها و کبد در برابر آسیب های احتمالی ناشی از آنتی بیوتیک ها محافظت می کند.
در سال ۱۹۹۹ در Microbes and Infection مطالعه ای منتشر شده است که نشان می دهد ترکیب گوگردی در سیر به نام آلیسین مانند آنتی بیوتیک طبیعی در بدن عمل می کند.
اضافه کردن سیر به رژیم غذایی و مصرف ۵۰۰ میلی گرم مکمل سیر در روز یک راه مفید برای کاهش عوارض جانبی آنتی بیوتیک ها است. پیش از شروع مصرف هر گونه مکمل، با پزشک خود مشورت کنید.
مکمل خار شیر
مصرف آنتی بیوتیک های سنتی می توانند بر کبد شما تاثیر بگذارند. کبد مسئول تجزیه داروهایی است که مصرف می کنید. برای محافظت از کبد در برابر آسیب های ناشی از مصرف دوره ای آنتی بیوتیک ها، خارشیر یا خار مریم بسیار موثر است. آنتی اکسیدان های موجود در این گیاه به محافظت از کبد کمک می کنند.
مواد تشکیل دهنده فعال سیلیبینین در این گیاه نیز دارای اثرات سم زدایی و محافظت کننده از بدن است. خارشیر در فرم مکمل به صورت عصاره مایع، کپسول و تنتور موجود است. برای اطلاع از دوز مناسب با شرایطتان، با پزشک خود مشورت کنید.
چای زنجبیل
اگر از اسهال، تهوع یا استفراغ ناشی از مصرف آنتی بیوتیک های تجویزی رنج می برید، زنجبیل برای مقابله با این عوارض جانبی مؤثر است.
خواص آنتی بیوتیکی طبیعی زنجبیل به پیشگیری و درمان بسیاری از مشکلات ناشی از باکتری ها کمک می کند. زنجبیل تازه یک اثر آنتی بیوتیکی در بدن داشته و بر علیه پاتوژن های خوراکی و همچنین عفونت های تنفسی از بدن محافظت می کند. زنجبیل همچنین برای کاهش ناراحتی معده و دستگاه گوارش مفید می باشد.
چای زنجبیل را تا ۳ بار در روز برای کاهش عوارض جانبی آنتی بیوتیک ها مصرف کنید. برای تهیه این چای طبق دستور زیر عمل کنید:
- ۱ اینچ زنجبیل تازه را رنده کنید.
- آن را در حدود ۱ و ½ فنجان آب به مدت ۱۰ دقیقه بجوشانید.
- کمی عسل و آب لیمو را برای بهبود طعم و مزه به چای اضافه کنید و آن را به آرامی بنوشید.
- پس از مشاوره با پزشک می توانید کپسول زنجبیل را نیز استفاده کنید.
مصرف غذاهای سهل الهضم
بعضی از عوارض جانبی آنتی بیوتیک ها که زیاد گزارش می شوند شامل اسهال، تهوع و استفراغ هستند.
برای مقابله با این مسائل، توصیه می شود که در طول و پس از گذراندن یک دوره مصرف آنتی بیوتیک ها غذاهای سهل الضهم مصرف کنید. این نوع غذاها که شامل نان ساده، برنج سفید و غیره هستند، بدون ایجاد عوارض جانبی می توانند هضم شوند.
خوردن غذاهایی که هضم آسانی دارند برای استراحت دادن به دستگاه گوارش مفیدند. این مواد غذایی به طوری کلی اجازه می دهند که اقدامات قوی آنتی بیوتیک بر روی بدن انجام شوند. این موضوع، موضوع مهمی است. زیرا آنتی بیوتیک ها علاوه بر باکتری های مضر، باکتری های خوب را نیز تخریب می کنند.
بنابراین غذاهای غنی از کربوهیدرات، شیرین و سهل الهضم را استفاده کنید. این غذاها به راحتی توسط دستگاه گوارش قابل تحمل هستند و برای افرادی که دچار اسهال و استفراغ می شوند مفیدند.
نوشیدن شربت حاوی سرکه سیب
سرکه سیب خالص و فیلتر نشده دارای خواص ضد باکتریایی است که به مبارزه با باکتری های مضر در بدن کمک می کند. همچنین، این ماده یک درمان خوب برای کنترل اسهال است، که یکی از عوارض جانبی رایج آنتی بیوتیک ها می باشد.
علاوه بر این، سرکه سیب حاوی مواد مغذی متعددی است که باعث تقویت سیستم ایمنی می شوند.
- ۱ تا ۲ قاشق غذا خوری سرکه سیب فیلتر نشده را در یک لیوان آب مخلوط کنید.
- آن را دو بار در روز بنوشید تا وضعیتتان بهبود یابد.
نوشیدن مایعات کافی
برای مقابله با خشکی دهان ناشی از مصرف داروها و از دست دادن مایعات بدن که معمولا پس از اسهال یا استفراغ رخ می دهد و همچنین کاهش عوارض جانبی آنتی بیوتیک ها ، آب بیشتری مصرف کنید. مصرف مقدار زیادی آب در طول روز بدن شما را هیدراته خواهد کرد.
برای جبران کم آبی شدید، مایعاتی را که حاوی آب، شکر و نمک هستند را بنوشید. این مواد برای کمک به جایگزینی الکترولیت هایی که بدن نیاز دارد، مفید است. شما می توانید آب میوه یا سبزیجاتی که آب زیادی دارند را نیز استفاده کنید. در عین حال از نوشیدنی هایی که حاوی قند یا الکل یا کافئین هستند، مانند قهوه، چای و کولا، که می تواند علائم شما را بدتر کنند، به شدت اجتناب کنید.
مصرف غذاهای سالم
یک راه برای کاهش عوارض جانبی آنتی بیوتیک ها این است که بدن خود را سالم نگه دارید. به این صورت لازم نیست که به مدت طولانی از آنتی بیوتیک استفاده کنید. مراحل زیر را برای حمایت از سلامت بدن خود انجام دهید.
- رژیم غذایی سالم را که حاوی آنتی اکسیدان ها، فیبر و سایر مواد مغذی مهم است رعایت کنید.
- ورزش سبک نیز به همان اندازه مهم است. لازم نیست تمرین شدید داشته باشید. مهم منظم بودن فعالیت بدنی است.
- خوب بخوابید و استرس خود را با کمک روش های آرامش بخش کنترل کنید.
- سیگار و نوشیدن بیش از حد الکل را ترک کنید. هر دو این عوامل می توانند تاثیر منفی بر سیستم ایمنی شما داشته باشند.
مصرف آنتی بیوتیک ها طبق دستور پزشک
احتمالا این اولین و آخرین باری نیست که باید داروهای آنتی بیوتیک استفاده کنید. بنابراین برای مصرف این دارو پر کاربرد همیشه طبق دستور پزشک عمل کنید.
به عنوان مثال، برخی از آنتی بیوتیک ها باید فقط با آب مصرف شوند. برخی به منظور افزایش جذبشان در بدن و جلوگیری از ناراحتی معده، که یک از عوارض جانبی آنتی بیوتیک ها است، باید با غذا مصرف شوند.
در کنار این باید طول دوره درمان خود را کامل کنید. حتی اگر نشانه هایتان بعد از چند روز ناپدید شدند. هنگامی که مصرف دارو در اواسط دوره متوقف می شود، درمان عفونت می تواند به تعویق بیفتد و باعث مشکلات بیشتری شود.
هرگز آنتی بیوتیک را به صورت خود سرانه مصرف نکنید، زیرا ممکن است بیماری شما مربوط به باکتری ها نباشد. آنتی بیوتیک ها هرگز نمی توانند عفونت های ویروسی را درمان کنند.