روده ها (روده کوچک و روده بزرگ) بیشترین فضای داخل حفره شکم را اشغال می کنند. روده کوچک در بزرگسالان حدود ۲۰ فوت (۶ متر) طول دارد. این روده در وسط شکم و به صورت پیچ خورده واقع شده است. روده بزرگ ۵ فوت (۱٫۵ متر) طول دارد و کوتاهتر است و در کنار دو طرف شکم قرار دارد. درد روده ها می تواند به دلایلی از قبیل مسدود شدن آن ها به دلیل اختلالات حرکتی داخل روده و بیماری هایی که روی دیواره روده تاثیر می گذارند، به وجود آید.

قسمت های مختلف روده

هنگامی که می خواهیم به علل احتمالی درد روده نگاه کنیم، مهم است که قسمت های مختلف روده را بشناسیم. روده کوچک به سه بخش تقسیم می شود، در حالی که در روده بزرگ چهار منطقه وجود دارد.

روده کوچک

روده کوچک شامل قسمت های زیر است:

  • اثنی عشر که قسمت کوتاه C شکل روده کوچک است و بعد از معده قرار دارد. این بخش در قسمت فوقانی وسط شکم قرار دارد.
  • ژژنوم که بخش میانی روده کوچک است بعد از اثنی عشر قرار دارد. این بخش درست در وسط پیچ خوردگی شکم واقع شده است. حدودا طول آن مانند ایلئوم می باشد.
  • ایلئوم که آخرین بخش روده کوچک است بعد از ژژنوم واقع شده است. این بخش نیز در وسط شکم قرار دارد و به جایی که به ساقه روده بزرگ می پیوندد منتهی می شود.

روده بزرگ

روده بزرگ شامل بخش های زیر است:

  • ساکوم که در منطقه پایین سمت راست شکم واقع شده است. آپاندیس کرمی به سکوم متصل شده است.
  • کولون که شامل بخش های زیر است:
  1. بخش فوقانی کولون که در سمت راست شکم واقع شده است.
  2. کولون عرضی که در قسمت بالایی شکم قرار دارد.
  3. بخش نزولی کولون که در سمت چپ شکم قرار دارد.
  4. کولون سیگموئید که منطقه پایین سمت چپ شکم تا وسط لگن را احاطه کرده است.
  • رکتوم که در امتداد کولون سیگموئید واقع شده و قسمتی از این بخش که وارد لگن می شود را شامل می شود. رکتوم به کانال مقعد متصل می شود.
  • کانال مقعد بخش کوتاه و پایانی روده بزرگ است که به مقعد منتهی می شود.

علائم همراه با درد روده

درد روده ای یک علامت است نه بیماری. اما وقوع آن به تنهایی می تواند تشخیص دقیق علت را دشوار سازد. مهم است که توجه داشته باشیم که حفره شکم دارای اندام های زیادی است. بنابراین درد شکم را نمی توان به تنهایی به وجود مشکل در روده مرتبط دانست. علائم دیگری نیز باید همراه با این درد وجود داشته باشد تا بتوان تشخیص درست داد. علائم روده ای که به جز درد وجود دارند عبارتند از:

  • تغییر در دفع روده (یبوست یا اسهال)
  • نفخ بیش از حد
  • تهوع و استفراغ
  • اختلال در فرم و شکل مدفوع، مانند وجود خلط در مدفوع یا خون در مدفوع
  • کاهش اشتها

با این حال، برخی از این علائم ممکن است با مشکلات دیگر موثر بر روی اندام های شکم، مانند بیماری کیسه صفرا نیز اتفاق بیفتند. این علائم تنها روده را تحت تاثیر قرار نمی دهند. نشانه هایی که پس از وعده های غذایی شروع می شوند یا بدتر می شوند نیز ممکن است نشان دهنده وجود مشکلی در روده باشند.

علل درد روده

علل مختلفی برای درد روده وجود دارد که به منجر به درد دوازدهه و درد کولون نیز می شوند. علل درد روده ممکن است متفاوت و شامل مواردی زیر باشد:

  • ترومای روده
  • عفونت
  • بیماری های التهابی
  • مشکل در گردش خون
  • انسداد روده
  • حضور تومور خوش خیم (غیر سرطانی) و بدخیم (سرطانی) در روده

بسیاری از علائم این بیماری ها با هم تداخل دارند و تشخیص دقیق علت، بدون تحقیقات پزشکی دشوار است.

انتیت اصطلاحی است که برای التهاب روده کوچک استفاده می شود. کولیت اصطلاحی برای توصیف التهاب روده بزرگ است. هنگامی که هم روده کوچک و هم روده بزرگ به طور همزمان تحت تاثیر التهاب قرار می گیرند به آن انتروکولیت گفته می شود. انتیت، کولیت یا انتروکولیت می توانند به دلایل مختلفی رخ دهند اما عفونت ها و بیماری های التهابی علل اصلی ایجاد کننده آن ها هستند. درد روده به طور کلی یکی از ویژگی های التهاب است.

علل و علائم ایجاد کننده درد روده
علل و علائم ایجاد کننده درد روده

عفونت ها

عفونت های روده ای ممکن است در روده کوچک، روده بزرگ یا هر دو رخ دهند. ویروس ها، باکتری ها و پروتوپس ها عامل اصلی ایجاد کننده عفونت هستند که می توانند از طریق مسیرهای مختلفی وارد بدن شوند. مصرف مواد غذایی و آب آلوده یکی از رایج ترین روش هایی است که این پاتوژن ها را به بدن وارد کرده و سپس روده را آلوده می کند. به این حالت غالبا مسمومیت غذایی گفته می شود. البته ابن عفونت می تواند به طرق دیگری نیز ایجاد شود.

عفونت ممکن است به دلایل دیگری نیز رخ دهد. در بیماری هایی مانند آپاندیسیت نیز که در آن آپادانیس آلوده می شود، ممکن است عفونت دیده شود. آپاندیسیت یکی از علل جدی ایجاد کننده درد حاد در روده است زیرا التهاب آپاندیس می تواند منجر به پارگی این اندام شده و کشنده باشد. دیورتیکولیت نیز که نوعی عفونت کیسه های شکل گرفته در روده بزرگ (دیورتیکولا) است، یکی از علل اصلی ایجاد کننده درد روده است.

التهاب

التهاب غیر عفونی روده ممکن است به علل مختلفی رخ دهد. التهاب روده بدون عفونت می تواند باعث درد حاد و درد مزمن شود. بیماری هایی که منجر به ایجاد این عفونت می شوند عبارتند از:

  • بیماری سلیاک
  • بیماری التهابی روده (IBD)
  • کولیت میکروسکوپی
  • دیورتیکولیت

این بیماری ها می توانند بدون عفونت رخ دهند.

جریان خون

جریان خون ارسالی به روده ها گاهی ممکن است در موارد خاص مختل و حتی قطع شود. این اختلال در جربان خون نتیجه بیماری هایی مانند کولیت ایسکمیک است که بر روی روده بزرگ تاثیر می گذارد و ایسکمی مزانتره که بر روی روده کوچک تاثیر می گذارد. اختلال در گردش خون ارسالی به این قسمت از روده ممکن است بر اثر مشکلات زیر ایجاد شود:

  • فشار خون پایین
  • لخته شدن خون
  • تومور
  • آسیب دیدگی
  • بزرگ شدن یا چرخش روده
  • مصرف داروهای خاص و سایر مواد

انسداد

ایجاد انسداد در روده ها می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. چرخش روده (volvulus)، حضور تومور و فشرده شدن روده بر اثر فشار اندام های اطراف می تواند حرکت مواد غذایی درون روده ها را متوقف کند. این توقف باعث می شود که از کشش روده برای حرکت مواد غذایی، مایعات و مدفوع جلوگیری شود.

گاهی اوقات خارج شدن بخشی از روده، از پارگی ایجاد شده در پرده جلوی شکم که اندام های شکمی را سر جای خود نگه می دارد (فتق) می تواند باعث انسداد شود. شبه انسداد نیز زمانی رخ می دهد که عضلات یک بخش دیواره روده به درستی کار نمی کنند و نمی توانند محتویات روده را به درستی حرکت دهند.

[quote font_size=”18″ color=”#37a02b”]

پیشنهاد می کنیم برای اطلاعات بیشتر، این مطالب را نیز بخوانید:

درد شکم و یبوست ؛ علل و روش های درمان

مهمترین علل درد شکم به همراه نشانه ها و تشخیص آن ها

درد شکم هنگام سرفه کردن

[/quote]

تومورها

حضور تومورهای خوش خیم و بدخیم در روده ممکن است مسئول ایجاد درد روده باشند. پولیپ ها یکی از رایج ترین تومورهای خوش خیم دیده شده در داخل روده هستند. البته بعضی اوقات این تومورها سرطانی می شوند. سرطان روده کوچک که به عنوان سرطان کولورکتال نیز شناخته می شود یکی از رایج ترین و کشنده ترین سرطان ها است. حضور تومور در اندام های اطراف روده نیز می تواند بر روی روده ها تاثیر گذاشته و باعث انسداد و درد شود.

اختلالات کارکردی

اختلال عملکردی روده، در صورت عدم وجود بیماری قابل تشخیصی، یکی از بیماری های شایع روده است. با این حال در برخی از اختلالات عملکردی، نشانه هایی نیز وجود دارد. این اختلال معمولا با سندرم روده تحریک پذیر (IBS) همراه است. البته خود این سندرم نیز یکی از انواع اختلالات عملکردی روده است. گرفتگی شکمی یا درد روده، ویژگی مشخص IBS همراه با ناهنجاری های روده، مانند یبوست یا اسهال است.

منابع:

  1. Abdominal Pain
  2. Colitis
  3. Pain in Colon