خشکی دهان، یک مشکلی پزشکی بسیار رایج است که افراد بسیاری با آن درگیر هستند. خشکی دهان می تواند به علت تغییر در ترکیب بزاق یا کاهش جریان بزاق باشد. در هر صورت برای آشنایی با روش های درمان خشکی دهان پیشنهاد می کنیم تا انتهای این مطلب مجله پیام سلامت را مطالعه نمایید.
خشکی دهان اغلب نشانه این است که غدد بزاقی به درستی کار نمی کنند. خشکی دهان معمولا با موارد زیر همراه است:
- پیری
- کم آبی
- استرس
- اضطراب
- خروپف
- افسردگی
- سیگار کشیدن
- نوشیدن الکل
مادران باردار یا شیرده نیز ممکن است به علت کمبود آب بدن و تغییرات هورمونی دچار خشکی دهان شوند. خشکی دهان همچنین می تواند عارضه جانبی داروهای خاصی از جمله موارد زیر باشد:
- داروهای درمان افسردگی
- داروهای درمان درد عصبی (نوروپاتی)
- داروهای درمان اضطراب
- برخی از آنتی هیستامین ها
- ضد انعقاد ها
- شل کننده های عضلانی
- مسکن ها
سایر علل احتمالی خشکی دهان عبارتند از:
- استفاده از شیمی درمانی
- استفاده از پرتودرمانی
- ابتلا به دیابت
- ایجاد آسیب عصبی
- ابتلا به بیماری های خود ایمنی
برخی از علائم خشکی دهان عبارتند از:
- احساس خشک شدن دهان
- غلیظ شدن بزاق
- خشن شدن زبان
- تشنگی بیش از حد
- ایجاد زخم در دهان
- بوی بد دهان
- کاهش قدرت چشایی
- ترک خوردن لب ها
- بروز مشکل در جویدن، صحبت کردن و بلعیدن
خشکی دهان می تواند بسیار تحریک کننده باشد، به ویژه اگر ایجاد چسبندگی در دهان کند. اما جای نگرانی نیست خشکی دهان با ایجاد تغییر در شیوه زندگی و روش های خانگی قابل درمان است. حتما برای درمان خشکی دهان باید روش های زیر را به صورت روزانه و تا زمان ناپدید شدن علائم ادامه دهید.
درمان خشکی دهان
افزایش مصرف مایعات
کم آبی بدن یکی از شایع ترین دلایل خشکی دهان است. بنابراین، بهترین چیزهایی که می توانید انجام دهید این است که مصرف مایعات خود را افزایش دهید تا بدن هیدراته بماند. مرطوب ماندن مناسب بدن باعث می شود تولید بزاق بیشتر شده و از شر علائم خشکی دهان خلاص شوید.
- مقدار زیادی آب در طول روز مصرف کنید. اگر نمی توانید آب بخورید، تکه های کوچک یخ بخورید.
- می توانید میوه ها و سبزیجاتی مانند آناناس، هندوانه و خیار را به صورت یخ زده بخورید.
- آب میوه یا آب سبزیجات بنوشید.
- هر روز ۱ تا ۲ لیوان آب نارگیل بنوشید.
- چای های گیاهی مانند چای سبز، چای بابونه یا … بنوشید.
- خوردن غذاهای نرم و مایع مثل سبزیجات و سوپ مفید است.
- از مصرف نوشیدنی های کافئین دار، سودا و نوشیدنی های الکلی اجتناب کنید. این نوشیدنی ها می توانند به کمبود آب در بدن کمک کنند.
فلفل هندی
فلفل هندی یا کایین تولید بزاق را تحریک می کند و یکی از بهترین راه های درمان خشکی دهان است. خوردن فلفل به تقویت جوانه های چشایی کمک خواهد کرد. بنابراین با مصرف این ماده می توانید طعم ترشی، شیرینی، شوری و تلخی را تشخیص دهید.
- کمی فلفل کایین را روی انگشت مرطوب بریزید. سپس آن را در دهان بچرخانید. این کار ممکن است مدت کوتاهی احساس سوزش ایجاد کند اما بعد از مدتی غدد بزاقی را تحریک می کند.
- پودر فلفل کایین را در سوپ ها، سالاد ها و سایر غذاها بریزید.
- می توانید پس از مشاوره با پزشک از کپسول فلفل کایین استفاده کنید.
دانه رازیانه
فلاونوئیدها در دانه رازیانه جریان بزاق را تحریک می کنند و از این رو کمک می کنند تا از خشکی دهان خلاص شوید. علاوه بر این، طعم معطر این دانه به مبارزه با بوی بد دهان که همراه با خشکی است کمک می کند.
- برای درمان خشکی دهان چندین بار در روز دانه رازیانه بجوید.
روش دیگر:
- به مقدار مساوی دانه رازیانه و دانه شنبلیله را مخلوط کنید.
- آن ها را در مخلوط کن ریخته و با کمی نمک خوب مخلوط کنید.
- خوردن ۱/۲ قاشق چای خوری از این مخلوط پس از هر وعده غذایی برای درمان خشکی دهان مفید است.
نارون لغزنده
نارون لغزنده حاوی موسیلاژ است. این ماده هنگامی که با آب مخلوط می شود، ژل نرمی را به وجود می آورد. این ژل دهان و گلو را پوشش داده و آرام می کند. علاوه بر این، می تواند به راحتی بسیاری از ناراحتی های مربوط به خشکی دهان را از بین ببرد.
- ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری نارون لغزنده را به یک فنجان آب گرم اضافه کنید.
- پوشش فنجان را بگذارید اجازه دهید ۱۰ دقیقه دم بکشد.
- کمی عسل به آن اضافه کنید و این چای را دو بار در روز بخورید.
روش دیگر:
- پودر ناورن لغزنده و کمی آب را به شکل خمیر درآورید.
- این خمیر را داخل دهان بگذارید و چند دقیقه صبر کنید.
- سپس دهان خود را با آب شستشو دهید.
- این کار را یک یا دو بار در روز انجام دهید.
غرغره روغن
غرغره روغن، یک عمل در طب آیورودا است و باعث می شود دهان شما مرطوب نگه داشته شده و در درمان خشکی دهان بسیار مفید است. همچنین در حفظ سلامت دهان و از بین بردن بوی بد دهان موثر است. این عمل را می توان با روغن نارگیل، روغن کنجد یا هر نوع روغن گیاهی خوراکی دیگر نیز انجام داد.
- ۱ قاشق غذا خوری روغن نارگیل ذوب شده را در دهان بریزید.
- روغن را حدود ده دقیقه به طور کامل در دهان بچرخانید.
- سپس آن را بیرون بیاورید و دهان خود را با آب گرم شستشو دهید.
- دندان هایتان را به طور معمول بشویید.
- هر روز صبح قبل از صبحانه این کار را انجام دهید.
نکته: هرگز روغن را نبلعید.
آلوئه ورا
یک روش قدیمی برای درمان خشکی دهان آلوئه ورا است. این ماده به محافظت از بافت حساس دهان کمک می کند و حساسیت جوانه های چشایی را افزایش می دهد.
- نوشیدن ¼ فنجان آب آلوئه ورا به صورت روزانه برای درمان خشکی دهان مفید است.
- می توانید دهان خود را با آب آلوئه ورا چند بار در روز شستشو دهید.
- یا ژل خالص آلوئه ورا را با استفاده از گوش پاک کن در اطراف دهان بمالید. چند دقیقه صبر کنید و سپس دهان خود را با آب سرد شستشو دهید. این کار را ۲ تا ۳ بار در روز انجام دهید.
روغن هسته انگور
روغن هسته انگور یکی دیگر از داروهای موثر برای از بین بردن علائم خشکی دهان است. خواص مرطوب کنندگی آن کمک می کند تا دهان پوشش داده شده و برای مدت زمان طولانی مرطوب بماند. به علاوه، وجود ویتامین E زیاد در آن به بهبود زخم موجود در دهان کمک می کند.
- از انگشت برای مالیدن روغن هسته انگور به اطراف دهان استفاده کنید.
- یک شب صبر کنید.
- صبح روز بعد دهان خود را با آب گرم بشویید و سپس دندان هایتان را به طور معمول مسواک بزنید.
- هر روز قبل از خواب این درمان را تکرار کنید.
لیمو
آب لیمو می تواند تولید بزاق را تحریک کند و خشکی دهان را از بین ببرد. به علاوه، طبیعت اسیدی این ماده می تواند دهان را پاک کرده و بوی بد دهان را از بین ببرد.
- کمی آبلیمو و عسل را به یک لیوان آب اضافه کنید. این آب را در طول روز بنوشید تا بدنتان هیدراته شود.
- می توانید لیموناد خانگی را برای درمان خشکی دهان استفاده کنید. فقط باید مطمئن شوید که از لیموناد بدون قند استفاده می کنید.
- کمی نمک را روی یک تکه کوچک لیمو بپاشید. برای تقویت جوانه های چشایی آن را روی زبان خود بگذارید.
هل
یکی از روش های طب آیورودا برای مبارزه با خشکی دهان، هل است. جویدن یک قاشق هل، دهان را مرطوب کرده و بوی بد را از بین می برد.
- بعد از هر وعده غذا یا هر زمان که خشکی دهان دارید، یک قاشق مربا خوری دانه هل بجوید.
- ۱ قاشق چای خوری پودر هل را به یک لیوان آب گرم اضافه کنید. اجازه دهید ۱۰ دقیقه دم بکشد و سپس آن را بنوشید. این کار را یک یا دو بار در روز انجام دهید.
- می توانید دهان خود را با چای هل دو بار در روز بشویید.
زنجبیل
می توانید از زنجبیل برای درمان خشکی دهان استفاده کنید. به نظر می رسد زنجبیل در تحریک بزاق بسیار موثر است و می تواند احساس را در دهان بیش از هر ماده دیگری تحریک کند.
- کمی زنجبیل تازه بجوید. چندین بار در روز برای مبارزه با علائم خشکی دهان این کار را انجام دهید.
- می توانید روزانه ۲ تا ۳ فنجان چای زنجبیل را همراه با عسل برای تحریک غدد بزاق بنوشید.
نکات اضافی
- از سیگار کشیدن و جویدن تنباکو که مانع تولید بزاق می شوند اجتناب کنید.
- آب نبات های بدون قند بخورید یا آدامس بدون قند بجوید تا تولید بزاق بیشتر شود.
- در اتاق خواب خود دستگاه بخور روشن کنید.
- از طریق بینی نفس بکشید.
- از مصرف داروهایی مانند دیورتیک ها، آنتی هیستامین ها و ضد انعقادها بدون مشورت با پزشک استفاده نکنید. این داروها می توانند باعث خشکی دهان شوند.
- با آب نمکی گرم ۳ یا ۴ بار در روز دهان خود را بشویید.
- گاهی اوقات با بخور بینی و راه های هوایی خود را مرطوب کنید.
- علاوه بر مسواک زدن دندان ها، زبانتان را نیز هر روز تمیز کنید. از خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید.
- غذا را حسابی بجوید و پس از خوردن غذا، دهان خود را با آب گرم بشویید.
- مصرف غذاهای تند و اسیدی را کاهش دهید، زیرا این غذاها می توانند داخل دهان را تحریک کنند. مصرف غذاهای و نوشیدنی های شیرین را نیز کاهش دهید زیرا ممکن است خطر پوسیدگی دندان را افزایش دهند.
- تنقلات حاوی آب زیاد مانند کرفس را برای تحریک غدد بزاقی و اضافه کردن رطوبت به دهان استفاده کنید.