مسمومیت با خورشید ؛ نشانه ها، علل و درمان

مسمومیت با خورشید یک واکنش پوستی است که پس از قرار گرفتن در معرض نور خورشید رخ می دهد. درک مسمومیت خورشیدی برای شناخت چگونگی جلوگیری از آن و نحوه درمان آن مهم است. مسمومیت با خورشید شباهت زیادی به آفتاب سوختگی دارد، و در بعضی موارد تشخیص و افتراق بین این دو دشوار است.

این نوع مسمومیت گاهی اوقات به نام فتوتررمیت یا آفتاب زدگی نیز شناخته می شود. مسمومیت با خورشید یک بیماری نسبتا ناشناخته و غیر معمول است. با این حال، اگر به درستی درمان نشود، می تواند عوارض جدی و طولانی مدت داشته باشد.

در این مقاله مجله پیام سلامت به بررسی علل و نشانه های مسمومیت با خورشید و نحوه درمان و جلوگیری از آن می پردازد.

مطالب این مقاله عبارتند از:

  • علائم مسمومیت با خورشید
  • حاد یا مزمن؟
  • مسمومیت خورشیدی در مقابل آفتاب سوختگی
  • چه چیزی سبب مسمومیت می شود؟
  • مسمومیت با خورشید چگونه درمان می شود؟
  • چه زمانی باید به دلیل این عارضه به پزشک مراجعه کرد؟

علائم مسمومیت با خورشید

علائم زیادی در ارتباط با مسمومیت خورشیدی وجود دارد. شایع ترین و واضح ترین نشانه های آن واکنش هایی است که بر روی پوست ایجاد می شود.

این نشانه ها ممکن است به یک واکنش آلرژیک شباهت داشته باشند و با علائم زیر مشخص شوند:

  • خارش، برآمدگی یا تاول: با وجود این نوع مسمومیت پوست دچار خارش می شود و ممکن است در ناحیه آسیب دیده تاول یا برآمدگی ظاهر شود.
  • درد و تورم: منطقه آسیب دیده روی پوست ممکن است دردناک باشد و همچنین ضایعاتی شبیه به اگزما ایجاد شود. قرمزی یا تورم در پوست نیز از دیگر نشانه ها می باشد.
  • تیره شدن پوست: در برخی موارد، پوست آسیب دیده ممکن است تیره تر شود. به این عارضه هیپرپیگمانتاسیون گفته می شود.

گروه دیگری از علائم عبارتند از:

  • تب
  • حالت تهوع
  • سردرد

این علائم را می توان در زمان بروز آنفولانزا یا بیماری های مشابه ویروسی نیز شاهد بود. به همین دلیل است که گاهی این بیماری ها با هم اشتباه گرفته می شوند. مسمومیت با خورشید ممکن است به افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست مرتبط باشد.

حاد یا مزمن؟

تغییرات حاد و مزمن در مورد مسمومیت با نور خورشید وجود دارد. مسمومیت خورشیدی حاد زمانی رخ می دهد که علائم نسبتا ملایم و موقت هستند و با درمان از بین می روند.

مسمومیت خورشیدی مزمن با علائم جدی تری مشخص می شوند. به همین خاطر پیشگیری و درمان بعضی از موارد مسمومیت خورشیدی می تواند دشوار باشد.

مسمومیت خورشیدی در مقابل آفتاب سوختگی

مسمومیت با نور خورشید و آفتاب سوختگی شرایطی بسیار مشابه دارند. به همین دلیل ممکن است که بیماری جدی تر و طولانی تر مسمومیت را با آفتاب سوختگی اشتباه بگیریم.

آفتاب سوختگی

آفتاب سوختگی می تواند زمانی رخ دهد که پوست به مدت طولانی در معرض نور مستقیم خورشید باشد. علائم آفتاب سوختگی عبارتند از:

  • قرمزی پوست، که معمولا با لمس کردن پوست احساس گرما می شود.
  • پوست همچنین ممکن است خارش داشته باشد و بعد از مدتی پوسته پوسته شود.

آفتاب سوختگی معمولا بعد از مدتی از بین می رود. در موارد شدید، این عارضه می تواند همراه تب و تهوع باشد. آفتاب سوختگی هر کسی را که بیش از حد در معرض نور خورشید قرار دارد، تحت تأثیر قرار می دهد.

مسمومیت با خورشید

تفاوت اصلی بین مسمومیت با نور خورشید و آفتاب سوختگی این است که آفتاب سوختگی اولین نوع واکنش آلرژیک است. این اتفاق زمانی می افتد که پوست به مدت طولانی در معرض نور شدید UV قرار گرفته باشد.

در حالی که نشانه های آفتاب سوختگی معمولا در موارد مسمومیت با نور خورشید نیز وجود دارد، اما این علائم در زمان حساسیت معمولا شدیدتر و طولانی تر می شود.

علائم دیگر نیز ممکن است شامل موارد زیر باشند:

  • کهیر
  • بثورات
  • تاول

مسمومیت با خورشید همه را تحت تاثیر قرار نمی دهد. بعضی از افراد شانس بیشتری برای مسموم شدن با نور خورشید دارند. اگر علائم آفتاب سوختگی شدید یا طولانی مدت باشد، باید برای تشخیص به متخصص پوست و مو مراجعه کنید. ممکن است این شرایط واقعا مسمومیت با نور خورشید باشد که نیاز به درمان متفاوتی دارد.

چه چیزی سبب مسمومیت می شود؟

علل احتمالی بسیاری برای مسمومیت با خورشید وجود دارد. گرچه در برخی موارد علت شناخته شده ای وجود ندارد.

در بعضی موارد، وجود یک بیماری در بدن از قبل، می تواند علائم مسمومیت را آغاز کند. به عنوان مثال، اگزما و لوپوس می توانند پوست را به نور حساس تر کرده و خطر مسموم شدن با خورشید را افزایش دهند.

به طور مشابه، برخی از داروها نیز می توانند حساسیت پوست به نور را افزایش دهند. در این مورد نیز مواد شیمیایی خاص در تماس با بدن عامل بیماری است.

گاهی نیز استعداد ژنتیکی و یا کمبود های تغذیه ای می تواند احتمال ابتلا به مسمومیت خورشیدی را افزایش دهند.

گروه هایی که در معرض خطر ابتلا به مسمومیت با خورشید قرار دارند، شامل افرادی هستند که پوست روشن و صاف، موهای رنگی و چشم های آبی یا سبز دارد. این عوامل صرف نظر از نژاد یا قومیت است.

افرادی که زمان های زیادی را در معرض نور مستقیم خورشید می گذرانند، نیز با افزایش خطر مواجه هستند. در مواردی که شغل فرد در فضای باز است، ممکن است علائم مسمومیت بروز کند. به این عوامل عامل شغلی گفته می شود. بنابراین به کارفرمایان توصیه می شود تا امکانات و احتیاط های لازم را برای افرادی که در چنین شغل هایی مشغول به کار هستند در نظر بگیرند.

درمان مسمومیت با خورشید

درمان مسمومیت با خورشید، بر روی علائم خاصی تمرکز دارد. انجام مشاوره پزشکی همیشه در هنگام درمان مسمومیت خورشیدی توصیه می شود. درمان هایی که معمولا برای این وضعیت توصیه می شوند عبارتند از:

پانسمان

استفاده از پانسمان تمیز و مرطوب برای التیام لکه های قرمز و یا زخم های باز می تواند مفید بوده و زمان بهبودی را تسریع بخشد. این کار همچنین خطر ابتلا به عفونت را نیز کاهش می دهد.

نور درمانی

در بعضی موارد ممکن است نور درمانی انجام شود.  نام دیگر نور درمانی، فتوتراپی است که شامل قرار دادن پوست در معرض طول موج های مشخصی از نور است. این نور کنترل شده می تواند به کاهش رشد سلول های آسیب دیده کمک کند. نور درمانی ممکن است در کاهش درد و رفع علائم نیز موثر باشد.

دارو درمانی

در بعضی موارد، درمان ممکن است شامل دارو باشد. این روش درمان غیر معمول است و معمولا فقط برای کسانی که بسیار حساس به نور هستند توصیه می شود. اگر نور درمانی برای بیمار مناسب نباشد، توصیه می شود برای درمان از دارو استفاده شود.

تغییر در تغذیه

مسمومیت با خورشید می تواند با تغییرات غذایی درمان شود. مزایای درمان تغذیه ای برای مسمومیت خورشیدی به خوبی مورد مطالعه قرار نگرفته است. با این حال، یک رژیم غذایی حاوی تمام ویتامین ها و مواد معدنی ضروری می تواند به کاهش خطر حساسیت به نور خورشید کمک کند.

جلوگیری از مسمومیت با خورشید

راه های جلوگیری از مسمومیت با خورشید مشابه مواردی است که برای جلوگیری از آفتاب سوختگی استفاده می شود:

کاهش تماس با نور خورشید: اجتناب از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور شدید خورشید هم برای مسمومیت و هم برای آفتاب سوختگی توصیه می شود. این کاهش تماس می تواند شامل پوشاندن پوست با لباس، پوشیدن کلاه یا ماندن در سایه باشد.

استفاده از لوسیون ضد آفتاب: استفاده از لوسیون ضد آفتاب برای همه افراد توصیه می شود. یک کرم ضد آفتاب با عیار محافظتی بالا می تواند بیشتر از پوست محافظت کرده و در کاهش خطر مسموم شدن با نور خورشید موثرتر باشد.

اطلاع از عوارض جانبی دارو: برخی از داروها ممکن است حساسیت به نور خورشید را افزایش دهند. بنابراین شناخت عوارض جانبی داروهایی که ممکن است احتمال مسمومیت را افزایش دهند اهمیت زیادی دارد.

اجتناب از استفاده از سولاریوم: استفاده از تخت های برنزه کننده هرگز توصیه نمی شود، و اکثر متخصصان پوست توصیه می کنند که از آنها اجتناب شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

در بیشتر موارد مسمومیت با خورشید، شرایط با گذشت زمان و مراقبت از پوست خود به خود از بین می رود. با این حال، در برخی موارد، مراجعه به پزشک توصیه می شود.

اگر منطقه آسیب دیده پوست زیاد است یا قسمت های زیادی از بدن را پوشش می دهد، توصیه می شود که تحت نظر پزشک قرار بگیرید.

حتی زمانی که مسمومیت خورشیدی خفیف است، برای اطمینان از روش صحیح درمانی، مراجعه به پزشک توصیه می شود. این کار می تواند از عوارض جانبی جلوگیری کرده و روند درمان علائم را سریع تر کند.