کلسترول در کبد تولید می شود و از طریق غذاهایی مانند گوشت و محصولات لبنی نیز وارد بدن خواهند شد. دو نوع اصلی کلسترول وجود دارد: کلسترول “خوب” و “بد”. سطح بالای کلسترول بد در بدن که به عنوان لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) نیز شناخته می شود می تواند منجر به حمله قلبی، سکته مغزی و بیماری های قلبی شود. کلسترول خوب یا لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) به وسیله انتقال کلسترول بد از شریان ها به کبد، جایی که از بدن خارج می شود کمک می کند تا کلسترول بد از بین برود. کلسترول کل (TC) کل مقدار کلسترول در خون است. این مقدار شامل LDL،HDL و VLDL (نوع دیگری از کلسترول بد) است. به طور کلی باید HDL بالا و LDL و کلسترول کل پایین باشد تا شرایط بدن مطلوب تلقی شود. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت در مورد داروهای کاهش دهنده سطح کلسترول صحبت می کنیم.
عوامل افزایش دهنده سطح کلسترول
عوامل دیگری که می توانند باعث افزایش کلسترول شوند عبارتند از:
- داروهایی مانند دیورتیک ها، گلوکوکورتیکوئید ها و آمیودارون
- بیماری هایی مانند انسداد مجاری صفراوی و سندرم نفروتیک
- بیماری هایی که باعث تغییر در متابولیسم می شوند مانند کم کاری تیروئید، چاقی و بارداری
تاثیر کلسترول بالا بر روی سلامتی
۷۱ میلیون آمریکایی دارای کلسترول LDL بالا هستند و کمتر از نیمی از آنها درمان می شوند. مهم است که سطح کلسترول خود را بدانید تا میزان خطر ابتلا به بیماری قلبی که علت اصلی مرگ در ایالات متحده است، در شما تعیین شود.
سطح کلسترول مطلوب
کلسترول LDL
- کمتر از ۱۰۰ (مطلوب)
- ۱۰۰ تا ۱۲۹ (نزدیک به مطلوب و بالاتر از مطلوب)
- ۱۳۰ تا ۱۵۹ (مرزی بالا)
- ۱۶۰ تا ۱۸۹ (بالا)
- بیش از ۱۹۰ (بسیار بالا)
کلسترول کلی
- کمتر از ۲۰۰ (مطلوب)
- ۲۰۰ تا ۲۳۹ (مرز بالا)
- بیشتر از ۲۴۰ (بالا)
کلسترول HDL
- کمتر از ۴۰ (پایین)
- بیش از ۶۰ (بالا)
داروهای کاهش دهنده سطح کلسترول
انواع داروهای کاهش دهنده سطح کلسترول عبارتند از: (داروهای ترکیبی در این بررسی گنجانده نشده است).
استاتین ها یا مهار کننده های HMG-CoA
نمونه هایی از استاتین ها عبارتند از:
- رزوواستاتین (Crestor)
- آتورواستاتین (Lipitor)
- سیمواستاتین (Zocor)
- لواستاتین (Mevacor)
- پراواستاتین (Pravachol)
- پیتاواستاتین (Livalo)
- فلوواستاتین (Lescol)
مکانیسم عمل استاتین ها:
مهار تولید HMG-CoA، آنزیم مورد نیاز برای تولید کلسترول
عوارض جانبی استاتین ها:
- خستگی
- میوپاتی
- دل درد
- یبوست
نحوه در دسترس بودن:
تجویزی و نسخه ای
تداخلات دارویی استاتین ها:
این داروهای کاهش دهنده سطح کلسترول با داروهای زیر تداخل دارند:
- اریترومایسین
- کتوکونازول
- دانازول
- جم فیبروزیل
- سیکلوسپورین
- ایندیناویر
- آملودیپین
- دیلتیازم
- نیاسین
اثر استاتین ها:
- ۱۸ تا ۵۵ درصد کاهش LDL
- ۵ تا ۱۵٪ افزایش HDL
- کاهش ۷ تا ۳۰٪ TG
اختلالات ایجاد شده توسط استاتین ها:
بیماری کبدی فعال یا مزمن
Sequestrants اسید های صفراوی
نمونه هایی از Sequestrants اسید های صفراوی عبارتند از:
- کلستیرامین (Questran)
- کلسولام (Welchol)
- کلستیپول (Colestid)
مکانیسم عمل Sequestrants اسید های صفراوی:
کاهش سطح کلسترول با اتصال به اسید صفراوی. این امر باعث افزایش فعالیت گیرنده LDL می شود و منجر به حذف LDL بیشتر از خون می شود.
عوارض جانبی Sequestrants اسید های صفراوی:
- حالت تهوع
- استفراغ
- یبوست
- ناراحتی معده
در دسترس بودن:
تجویزی و نسخه ای
تداخلات دارویی Sequestrants اسید های صفراوی:
این داروهای کاهش دهنده سطح کلسترول با داروها زیر تداخل دارند:
- مایکوفنولات
- هم چنین باعث کاهش جذب سایر داروها در هنگامی که همزمان با آنها مصرف شود، می گردد
اثر Sequestrants اسید های صفراوی:
- ۱۵ تا ۳۰ درصد کاهش LDL
- ۳ تا ۵ درصد افزایش HDL
- بدون تغییر یا افزایش TG
اختلالات ایجاد شده توسط Sequestrants اسید های صفراوی:
- دیس بتا لیپوپروتئینمی
- TG بالاتر از ۴۰۰ میلی گرم در دسی لیتر
فیبرات ها (فیبریک اسید)
نمونه هایی از فیبرات ها عبارتند از:
- فنوفیبرات تریکور (Tricor)
- جم فیبروزیل (Lopid)
- اسید فنوفیبریک (Trilipix)
مکانیسم عمل فیبرات ها:
گیرنده های آلفا PPAR را برای کاهش تری گلیسیریدها فعال می کند.
عوارض جانبی فیبرات ها:
- حالت تهوع
- دل درد
- دیس پیسی (سوءهاضمه)
- سنگ های کیسه صفرا
- میوپاتی
در دسترس بودن:
تجویزی و نسخه ای
تداخلات دارویی فیبرات ها:
این داروهای کاهش دهنده سطح کلسترول با داروهای زیر تداخل دارند:
- استاتین ها
- داروهای ضد انعقاد خون
اثر فیبرات ها:
- ۵ تا ۲۰ درصد کاهش LDL (ممکن است در بیماران دارای تری گلیسیرید بالا، درصد کاهش LDL بیشتر باشد)
- ۱۰ تا ۲۰ درصد افزایش HDL
- ۲۰ تا ۵۰ درصد کاهش TG
اختلالات ایجاد شده توسط فیبرات ها:
بیماری شدید کلیوی یا کبدی
مهار کننده جذب کلسترول
نمونه ای از این داروها عبارت است از:
- ازتیمایب (zetia)
مکانیسم عمل ازتیمایب:
مهار جذب کلسترول از روده کوچک
عوارض جانبی ازتیمایب:
- اسهال
- درد عضلانی
در دسترس بودن:
تجویزی و نسخه ای
تداخلات دارویی ازتیمایب:
این دارو ممکن است با کلستیرامین تداخل داشته باشد.
اثر ازتیمایب:
- ۱۳٪ کاهش LDL
- ۳٫۵٪ افزایش HDL
- ۸٪ کاهش TG
تداخلات ایجاد شده توسط ازتیمایب:
- بیماری کبدی فعال
- افزایش پایدار غیر قابل توضیح در ترانس آمیناز کبدی
نیاسین (اسید نیکوتینیک)
نمونه هایی از نیاسین عبارتند از:
- slo-niacin
- نیاسپان
مکانیسم عمل نیاسین:
مهار تولید LDL از کبد و بالا بردن HDL
عوارض جانبی نیاسین:
- سوزش
- خارش
- هیپرگلیسمی
- هیپراوریسمی (یا نقرس)
- ناراحتی دستگاه گوارش فوقانی
- مسمومیت کبد
در دسترس بودن:
نسخه ای و بدون نیاز به نسخه
تداخلات دارویی نیاسین:
این داروهای کاهش دهنده سطح کلسترول ممکن است با استاتین ها تداخل داشته باشند.
اثر نیاسین:
- ۵ تا ۲۵ درصد کاهش LDL
- ۱۵ تا ۳۵ درصد افزایش HDL
- ۲۰ تا ۵۰ درصد کاهش TG
اختلالات ایجاد شده توسط نیاسین:
- بیماری مزمن کبدی
- نقرس حاد
اسیدهای چرب امگا ۳
نمونه ای از اسیدهای چرب امگا ۳ عبارتند از:
- لووازا
- روغن ماهی
مکانیسم عمل اسیدهای چرب امگا ۳:
مهار تولید تری گلیسرید در کبد
عوارض جانبی اسیدهای چرب امگا ۳:
- آروغ زدن
- سوء هاضمه
- افزایش خطر خونریزی
در دسترس بودن:
نسخه ای و بدون نیاز به نسخه
تداخلات دارویی اسیدهای چرب امگا ۳:
این داروهای کاهش دهنده سطح کلسترول ممکن است با داروهای ضد انعقاد خون تداخل داشته باشند.
اثر اسید چرب امگا ۳:
- ۱۰ درصد افزایش LDL
- هیچ تأثیری بر HDL ندارد
- ۲۵ تا ۵۰ درصد کاهش تری گلیسرید
اختلالات ایجاد شده توسط اسیدهای چرب امگا ۳:
- حساسیت شدید شناخته شده به اسیدهای چرب امگا ۳ یا هر عنصر تشکیل دهنده
- کاهش دهنده اثر دوزهای مختلف استاتین
درمان با استاتین با شدت بالا (کاهش ۵۰٪ یا بیشتر LDL)
- آتورواستاتین ۴۰ تا ۸۰ میلی گرم
- رزوواستاتین ۲۰ تا ۴۰ میلی گرم
درمان با استاتین با شدت متوسط ( ۳۰٪ به کمتر از ۵۰٪ کاهش LDL)
- آتورواستاتین ۱۰ تا ۲۰ میلی گرم
- رزوواستاتین ۵ تا ۱۰ میلی گرم
- سیمواستاتین ۲۰ تا ۴۰ میلی گرم
- پراواستاتین ۴۰ تا ۸۰ میلی گرم
- لواستاتین ۴۰ میلی گرم
- فلوواستاتین XL ۸۰ میلی گرم
- فلوواستاتین ۴۰ میلی گرم دو بار در روز
- پیتاواستاتین ۲ تا ۴ میلی گرم
درمان با استاتین با شدت کم (کمتر از ۳۰٪ کاهش LDL)
- سیمواستاتین ۱۰ میلی گرم
- پراواستاتین ۱۰ تا ۲۰ میلی گرم
- لواستاتین ۲۰ میلی گرم
- فلوواستاتین ۲۰ تا ۴۰ میلی گرم
- پیتاواستاتین ۱ میلی گرم
درصد کاهش میزان LDL در سال ۲۰۱۰ توسط داده های متاآنالیز به دست آمده توسط the Cholesterol Treatment Trialists تعیین شد. این داده ها از ۱۷۰۰۰۰ کیس در ۲۶ آزمایش تصادفی کنترل شده به دست آمد. البته پاسخ فردی افراد مختلف ممکن است متفاوت باشد.
نتیجه گیری
گزینه های درمانی بسیاری برای درمان علل، نشانه ها، تشخیص و درمان کلسترول بالاکلسترول بالا وجود دارد. پزشک ممکن است ایجاد تغییر در شیوه زندگی مانند ورزش منظم، پیروی از یک رژیم غذایی دارای چربی اشباع شده کم و یا کنترل وزن را توصیه کند.