عسل شبدر به خاطر طعم شیرین و ملایمی که دارد محبوبیت زیادی پیدا کرده است. بر خلاف سایر مواد غذایی شیرینی مانند قند، این ماده از آنتی اکسیدان ها و ترکیبات ضد التهابی غنی است و ممکن است برای سلامت بدن مفید باشد.
در این مقاله مجله پیام سلامت منبع، ارزش غذایی و فواید مصرف عسل شبدر را بررسی خواهیم کرد. با ما تا انتهای این مطلب همراه شوید.
منبع عسل شبدر
عسل شبدر یک شربت غلیظ و شیرین ساخته شده توسط زنبور عسل می باشد که شهد گیاه شبدر را خورده است. طعم و مزه سبک و ملایم این ماده باعث محبوبیت آن در بین علاقه مندان به عسل شده است.
گیاه شبدر یک گیاه بسیار رایج است که در آب و هوای سرد رشد کرده و منبع مطلوبی برای تغذیه زنبور عسل است. به همین دلیل هم عسل شبدر بسیار قابل دسترس می باشد.
عسل شبدر عطر و طعم پیچیده تری از قند دارد و بسیاری از افراد آن را برای شیرین کردن چای، قهوه و دسر استفاده می کنند. علاوه بر این، با توجه به افزایش علاقه افراد به جایگزین کردن شکر با دیگر مواد غذایی سالم، تولید کنندگان عسل دست به تولید و عرضه بیشتر این محصول زده اند.
عسل شبدر به دلیل خواص منحصر به فردی که دارد، از جمله ویژگی های آنتی باکتریال و اثر آرام بخش آن بر روی گلودرد، معمولا در تهیه داروهای سرماخوردگی و سرفه استفاده می شود.
ارزش غذایی عسل شبدر
عسل شبدر دارای قند زیادی است، اما برخی مواد مغذی را نیز به بدن ارائه می دهد. یک قاشق غذاخوری (۲۱ گرم) عسل شبدر حاوی ارزش غذایی زیر است:
کالری: ۶۰ کالری
پروتئین: ۰ گرم
چربی: ۰ گرم
کربوهیدرات: ۱۷ گرم
بیشتر کربوهیدرات های موجود در این نوع عسل به صورت قند طبیعی است. با این حال، مقدار کمی از ویتامین ها و مواد معدنی مختلف همچون منیزیم، پتاسیم، آهن و روی را نیز می توانید در آن پیدا کنید.
علاوه بر این، ترکیبات آنتی اکسیدانی در این نوع عسل می تواند برای سلامتی بسیار مفید باشد.
خواص این ماده
عسل شبدر چندین خاصیت مهم از جمله موارد زیر را دارد.
پتانسیل ضد ویروسی و ضد باکتریایی
به طور کلی انواع عسل دارای اثرات ضد ویروسی و ضد باکتری بر روی بدن هستند.
در مطالعه ای ظرفیت ضد باکتریایی ۱۶ نوع عسل مختلف مقایسه شد. عسل شبدر دارای قوی ترین اثر ضد باکتریایی علیه سلول های استافیلوکوکوس اورئوس بود. این اثر معادل مصرف ۲٫۲ میلی گرم آنتی بیوتیک کانامینوسین است.
علاوه بر این، یک ماده موثر برای درمان زخم هایی مانند سوختگی و خراشیدگی است، زیرا باکتری های درون زخم قادر به مقاومت در برابر عسل نیستند.
در یک مطالعه ۳ ماهه از عسل شبدر به عنوان یک ماده برای پانسمان زخم پای ۳۰ فرد دیابتی استفاده شد. ۴۳٪ زخم ها به طور کامل بهبود یافتند و در ۴۳٪ از آن ها اندازه و تعداد باکتری ها به میزان قابل توجهی کاهش یافت.
خواص ضد ویروسی قوی
یک مطالعه آزمایشگاهی نشان داد که استفاده از محلول حاوی ۵ درصد عسل شبدر بر روی سلول های پوستی که به ویروس آبله مرغان مبتلا شده اند، شانس بقای ویروس را به طور قابل توجهی کاهش داد. به یاد داشته باشید که عسل خام و تازه ممکن است دارای خواص ضد باکتری قوی تری نسبت به عسل پاستوریزه است.
غنی از آنتی اکسیدان ها
عسل شبدر با آنتی اکسیدان های زیادی غنی شده است. آنتی اکسیدان ها ترکیباتی هستند که می توانند از آسیب های سلولی ناشی از مولکول های ناپایدار به نام رادیکال های آزاد جلوگیری یا اثر آن ها را کاهش دهند. این ویژگی ممکن است خطر ابتلا به بیماری ها را کاهش دهد.
در یک مطالعه که بر روی موش های آزمایشگاهی انجام شد، مصرف عصاره عسل شبدر، آسیب های کبدی ناشی از رادیکال های آزاد را کاهش داد. محققان معتقدند که این اثر احتمالا به ظرفیت آنتی اکسیدانی این عصاره باز می گردد.
عسل شبدر به ویژه غنی از فلاونول و اسید فنولیک است. فلاونول ها ممکن است سلامت قلب و ریه را بهبود بخشند، در حالی که اسید فنولیک سیستم عصبی مرکزی را تقویت می کند.
کم ضرر تر از شکر معمولی
گرچه عسل بیشتر از شکر تشکیل شده است اما دارای چندین مزیت منحصر به فرد است که آن را به یک انتخاب بهتر نسبت به شکر و یا شیرین کننده های دیگر، مانند شربت ذرت بالا فروکتوز (HFCS) تبدیل می کند. برخی مطالعات نشان داده اند که عسل برای سلامت قلب بهتر از شکر معمولی است.
در یک مطالعه ۶ هفته ای که بر روی ۶۰ نفر انجام شد، تاثیر مصرف عسل و شکر بررسی گردید. این افراد به دو گروه تقسیم شدند و هر گروه روزانه ۷۰ گرم عسل یا شکر استفاده کردند. کلسترول LDL (کلسترول بد) و تری گلیسیرید در خون افرادی که در گروه عسل بودند کاهش و سطح کلسترول HDL (کلسترول خوب) خونشان افزایش یافت.
علاوه بر این، یک مطالعه که بر روی ۸۰ کودک انجام شد نشان داد که مصرف عسل، نسبت به مصرف شکر معمولی، به خصوص در کودکان مبتلا به دیابت نوع ۱، باعث کاهش قند خون می شود. با این حال، گرچه عسل سالم تر از قند معمولی است، اما باید به اندازه استفاده شود.
رژیم های غذایی غنی از قند، بدون توجه به نوع قندی که در آن ها وجود دارد، با چاقی و افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲، بیماری قلبی و سرطان های خاص ارتباط دارند. بنابراین توصیه می شود که کمتر از ۵٪ کالری روزانه خود را از طریق مصرف قند دریافت کنید.
مقایسه عسل شبدر با دیگر انواع عسل
میزان مواد مغذی، عطر، طعم و رنگ عسل بستگی به نوع شهدی دارد که عسل از آن ساخته شده است. زمان پردازش و نحوه نگهداری از عسل نیز روی طعم آن تاثیر می گذارد.
به غیر از عسل شبدر، عسل یونجه، عسل شکوفه پرتقال و عسل وحشی نیز عطر و طعم ملایمی دارند. این گونه ها از نظر میزان آنت اکسیدان ها با هم مشابه هستند.
با این حال، عسل گندم سیاه و عسل مانوکا که اغلب کاربردهای پزشکی دارند، بسیار پر رنگ تر بوده و طعم زیادی دارند. معمولا هر چه طعم عسل بیشتر باشد، مواد معدنی و آنتی اکسیدانی آن نیز بیشتر است.
عسل مانوکا که ساخته شده از گیاهی بومی در نیوزیلند است نیز پتانسیل دارویی قدرتمندی دارد. اگر چه آنتی اکسیدان های بیشتری نسبت به عسل شبدر دارد، اما یک مطالعه آزمایشگاهی نشان داد که مصرف محلول حاوی ۵ درصد عسل مانوکا و عسل شبدر، اثر مشابه ای در جلوگیری از گسترش ویروس ها دارد.
با این وجود، اگر از عسل به عنوان دارو استفاده می کنید، بهتر است عسل های تیره تر مانند عسل گندم سیاه یا مانوکا را انتخاب کنید.
عسل خام
عسل خام بهترین نوع عسلی است که می توانید استفاده کنید. زیرا از نظر میزان ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان ها غنی تر از عسل پاستوریزه است. این نوع عسل حاوی گرده می باشد که ممکن است خواص زیادی مانند موارد زیر را برای بدن به همراه داشته باشد:
- تحریک سیستم ایمنی بدن
- کاهش التها
- محافظت از کبد در برابر آسیب رادیکال های آزاد
به این نکته توجه داشته باشید که اگر سیستم ایمنی بدنتان ضعیف است، نباید عسل خام مصرف کنید. علاوه بر این، محصولات تهیه شده از عسل را نباید برای تغذیه کودکان زیر ۱ سال استفاده کنید.
نکته آخر
عسل شبدر یک نوع عسل محبوب و حاوی طعم ملایم است که ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان های زیادی را وارد بدن می کند. این نوع عسل ممکن است اثرات ضد ویروسی، ضد باکتری و ضد التهابی قوی داشته باشد.
اگرچه تاثیر عسل بر روی قند خون بسیار کمتر از تاثیر شکر و قند معمولی است، اما باید در مصرف آن اعتدال را رعایت کنید.
منابع:
- Natural sweeteners in a human diet
- Ecological stoichiometry of the honeybee: Pollen diversity and adequate species composition are needed to mitigate limitations imposed on the growth and development of bees by pollen quality
- Honey, Propolis, and Royal Jelly: A Comprehensive Review of Their Biological Actions and Health Benefits
- Beneficial roles of honey polyphenols against some human degenerative diseases: A review
- Major and trace elements in different types of Egyptian mono-floral and non-floral bee honeys
- Topical Application of Honey for Burn Wound Treatment – an Overview
- The clinical and cost effectiveness of bee honey dressing in the treatment of diabetic foot ulcers
- Antibacterial activity of bee honey and its therapeutic usefulness against Escherichia coli O157:H7 and Salmonella typhimurium infection
- Targeting Free Radicals in Oxidative Stress-Related Human Diseases
- Free radicals and related reactive species as mediators of tissue injury and disease: implications for Health
- Clove (Syzygium aromaticum) and honey extracts significantly reduce inflammatory cytokines and liver function enzymes in experimental rats fed on carbon tetrachloride
- The Neuroprotective Effects of Phenolic Acids: Molecular Mechanism of Action
- Dietary Flavanols: A Review of Select Effects on Vascular Function, Blood Pressure, and Exercise Performance
- Honey promotes lower weight gain, adiposity, and triglycerides than sucrose in rats
- The long-term effects of feeding honey compared with sucrose and a sugar-free diet on weight gain, lipid profiles, and DEXA measurements in rats
- The effect of honey consumption compared with sucrose on lipid profile in young healthy subjects
- Oxidative stress as a mechanism of added sugar-induced cardiovascular disease
- Antioxidant Activity as Biomarker of Honey Variety
- Infant botulism following honey ingestion