سردرد یا میگرن ماهانه اغلب با چرخه قاعدگی و خود قاعدگی به طور خاص ارتباط دارد. این نوع سردرد ممکن است در دختران و زنان جوان بیشتر از سایرین رخ دهد. حتی به نظر می رسد که این نوع سردرد دوره های قاعدگی را به هم مرتبط می کند. با این حال، سردرد ماهانه ممکن است به دلایل دیگری نیز رخ دهد و حتی ممکن است مردان را نیز تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین مهم است که علائم دیگری که همراه با این نوع سر درد ایجاد می شوند و همچنین حوادثی را که ممکن است پیش از شروع این سردردهای ماهانه رخ دهند را بررسی کنیم.
در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت توضیح می دهیم که چرا سردرد و میگرن ماهانه رخ می دهد؟
چرا سردرد ماهانه رخ می دهد؟
اصطلاح ماهانه به وقایعی اشاره می کند که در همه ماه ها یا تقریبا بیشتر آن ها اتفاق می افتد. اگر چه ریتم بدن یک دوره ۲۴ ساعته است و چرخه قاعدگی تقریبا ۲۸ روز است، اما ممکن است سردرد های ماهانه به دلایل مشابه رخ ندهد. در عوض عوامل خارجی ممکن است علت این سردرد های عود کننده باشند. این عوامل ممکن است به صورت ماهانه رخ دهند.
سردرد ماهانه در زنانی که در سن باروری هستند، معمولا در نزدیکی دوره قاعدگی رخ می دهد. با این حال، مهم است که توجه داشته باشید که تغییرات دوره ای در بدن به ندرت از یک دوره ۳۰ روزه تبعیت می کنند. بعضی از زنان ممکن است چرخه قاعدگی ۳۰ روزه داشته باشند، در حالی که برخی ممکن است دوره های طولانی تر یا کوتاه تر از حد متوسط ۲۸ روز داشته باشند. بنابراین، علت سردردهای ماهانه که با قاعدگی ارتباطی ندارند، چیز دیگری است.
علل ایجاد کننده میگرن و سردرد ماهانه
ممکن است علل مختلفی برای ایجاد سردردهای عود کننده و دوره ای وجود داشته باشد اما سردرد ماهانه تکراری تنها به چند دلیل زیر رخ می دهد. تفاوت بین سردردهای عود کننده و سردردهای ماهانه، زمان وقوع درد سر است. در سردرد عود کننده، حملات درد در فواصل زمانی مختلف رخ می دهد، اما معمولا دوره آن ۳۰ روزه نیست از طرف دیگر، سردردهای ماهانه دوره ای، معمولا هر ۳۰ روز یک بار رخ می دهند.
چرخه قاعدگی و سندرم قبل از قاعدگی
سردرد قاعدگی بین دختران و زنانی که در سنین باروری هستند، رایج است. این درد می تواند تا زمان یائسگی نیز ادامه پیدا کند و هر ماه رخ دهد. میگرن نیز ممکن است با تغییرات ایجاد شده در چرخه قاعدگی ایجاد و یا تشدید شود. این سردرد و میگرن با نوسانات ایجاد شده در هورمون های بدن در زمان قاعدگی ارتباط دارد. با این حال، این علامت برای همه زنانی که پریود می شوند، عادی نیست.
وقوع سردرد در زنان مبتلا به سندرم قبل از قاعدگی (PMS) شایع تر است. این سندرم مجموعه ای از علائم است که قبل از قاعدگی (دوره های خونریزی ماهانه) به وجود می آیند و در مدت کوتاهی پس از قاعدگی به صورت خود به خود از بین می روند. این علائم در بعضی از زنان ممکن است ۵ روز قبل از شروع دوره خونریزی شروع شوند. برخی از زنان نیز می تواند ۱۰ تا ۱۱ روز قبل از قاعدگی این علائم را تجربه کنند.
این حالت در هر ماه یک بار اتفاق می افتد و موجب سردردهای مشخص ماهانه می شود. با این حال، فقط سردرد تنها علامتی نیست که اتفاق می افتد. علائم دیگر همراه با این سندرم عبارتند از:
- گرفتگی عضلات
- نوسانات خلقی
- تغییر در اشتها
- بدن درد
- درد مفصلی
- خستگی
- التهاب شکم
- حساسیت پستان ها
- تغییر در عادت روده برای دفع مدفوع
تخمین زده می شود که ۲ زن از هر ۳ زن دارای سندرم پیش از قاعدگی هستند اما شدت این علائم در بدن آن ها متفاوت است.
استرس روانی
گاهی اوقات تنش روانی می تواند به صورت دوره ای باشد. اگر هر ماه یک بار استرس اتفاق بیافتد، علائمی مانند سردرد ممکن است ایجاد شود. این استرس روانی ممکن است به مشکلات فردی، اجتماعی، شغلی یا مالی مربوط شود و به صورت دوره ای رخ دهد. مثلا استرس آخر برج که بر اثر تمام شدن پول رخ می دهد می تواند هر ماه سردرد مکرر ایجاد کند.
ممکن است علائم دیگری نیز برای استرس روانی وجود داشته باشد که ممکن است همراه با سردرد های ماهانه باشد. این علائم عبارتند از:
- نوسانات خلقی و اضطراب
- بی خوابی
- خستگی
- تغییر در اشتها
- تغییر در دفع روده
عواملی نظیر فشار دادن بیش از حد دندان ها روی هم که بر اثر استرس به وجود می آید ممکن است منجر به اختلال در عملکرد مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) شود. این اختلال به نوبه ی خود باعث ایجاد سردرد می شود. بسیاری از علائم استرس روانی در زنان با سندرم پیش از قاعدگی (PMS) همپوشانی دارند. بنابراین گاهی اوقات سردرد های ماهانه مرتبط با استرس با سردرد های مرتبط با سندرم پیش از قاعدگی، یا برعکس، اشتباه گرفته می شود.
فشار فیزیکی
فعالیت شدید فیزیکی که به طور منظم انجام می شود می تواند به ایجاد سردردهای ماهانه مرتبط باشد. این مشکل بییشتر زمانی خود را نشان می دهد که فعالیت بدنی موجب ایجاد فشار عضلانی، به ویژه در بالای گردن، گردن و یا سر می شود. به عنوان مثال، انجام دادن یک ورزش خاص و یا کار کردن با وزنه آن هم فقط یک بار در ماه می تواند باعث ایجاد فشار روی بدن و در پی آن سردرد شود.
سردرد ایجاد شده در این حالت همیشه بین ۱۵ دقیقه تا ۱۲ ساعت ادامه دارد. گاهی اوقات سردرد ایجاد شده با فعالیت فیزیکی شدید ممکن است با عوارض اعتیاد همراه باشد. گاهی نیز هنگامی که مایعات و الکترولیت های بدن به علت عرق کردن ناشی از فعالیت های شدید، کم می شوند، این سردرد رخ می دهد. گاهی نیز این نوع سردرد با آسیبی که در طول ورزش کردن رخ می دهد ارتباط دارد. این سردرد به عنوان سردرد پس از ضربه شناخته می شود.
[quote font_size=”18″ color=”#37a02b”]
پیشنهاد می کنیم برای اطلاعات بیشتر، این مطالب را نیز بخوانید:
داروهای درمان سردرد به همراه عوارض جانبی ناشی از مصرف آن ها
روش های درمان سردرد ناشی از اضطراب
بهترین اسانس ها و روغن های گیاهی برای درمان سردرد و راه های استفاده از آنها
[/quote]
سردرد مرتبط با دارو
برخی از زنان هنگام از قرص های جلوگیری از بارداری استفاده می کنند، سردرد را تجربه می کنند. سردرد ماهانه ای که با استفاده از داروهای ضد بارداری خوراکی ایجاد می شود، ممکن است تا زمانی که دارو در بدن اثر گذار است، پایدار باشد. این قرص ها، باعث کاهش سطح استروژن در بدن می شوند و ممکن است سردرد ماهانه به وجود آورند. این نوع درد در همه زمانی که از قرص های جلوگیری استفاده می کنند رخ نمی دهد.
سردرد برگشتی نوع دیگری از سردرد مرتبط با دارو است. این سردرد زمانی رخ می دهد که مصرف داروهایی که برای سردرد استفاده می شدند، از جمله داروهای مسکن، متوقف شود. سردردی که پس از متوقف کردن مصرف دارو رخ می دهد گاهی اوقات می تواند شدید تر از سردرد اولیه باشد. البته سردرد برگشتی معمولا در فواصل خاصی رخ نمی دهد. مگر این که این قرص ها را به صورت دوره ای مصرف کنید.
سایر داروها نیز ممکن است سردرد را به عنوان یک عارضه جانبی ایجاد کنند. این سردرد ممکن است تا زمانی که مصرف دارو قطع شود یا تغییر کند، ادامه پیدا کند. در اغلب موارد این داروها سردرد ماهانه ایجاد نمی کنند، مگر این که دارو به صورت ماهانه مصرف شود.
میگرن ماهانه
میگرن نیز ممکن است توسط عواملی که در بالا ذکر کردیم ایجاد شود. بسیاری از زنان شروع یا بدتر شدن میگرن را قبل از قاعدگی گزارش می دهند. استرس روانی و فشار فیزیکی که ماهانه رخ می دهد نیز ممکن است باعث میگرن شود.
با این حال، میگرن همیشه با این رویدادها ارتباط ندارد، اما می تواند الگوی چرخه ای را دنبال کند. حملات ممکن است به طور خاص هر ماه رخ ندهند و به صورت هفته ای نیز ایجاد شوند. در طول این حملات، میگرن ممکن است روزمره باشد یا چندین بار در هفته رخ دهد.